Leki wpływające na układ krzepnięcia krwi

Lek. med. Krzysztof Marosz

Lek. med. Magdalena Michalska

Proces krzepnięcia



Skurcz naczynia krwionośnego



Funkcja płytek krwi ( adhezja i agregacja )



Funkcja osoczowych czynników krzepnięcia



Fibrynoliza (plazmina)

uszkodzenie – skurcz naczynia – agregacja i adhezja

płytek – pobudzenie kaskady krzepnięcia – SKRZEP

– fibrynoliza

Leki hamujące krzepliwość



Przeciwpłytkowe



Hamujące aktywność trombiny



Potęgujące działanie antytrombiny III



Aktywna postać białka C



Antagoniści wit K



Defibrynujące



Fibrynolityczne (trombolityczne)

Leki przeciwpłytkowe

Kiedy podajemy?



Profilaktyka zawału serca



Profilaktyka udaru mózgu



Leczenie zaburzeń ukrwienia kończyn powstałego na tle

miażdżycy

WSZYSTKIE ZWIĘKSZAJĄ RYZYKO KRWAWIEŃ I WYLEWÓW!
Jak je dzielimy?



Hamujące aktywność tromboksanu i cyklooksygenazy



Hamujące aktywność płytek przez ADP



Inaktywujące receptory IIb/IIIa



Hamujące wytwarzanie płytek

Aspiryna



Podstawowy lek antyagregacyjny



Hamuje aktywność cyklooksygenaz ( mniej

prostaglandyn i tromboksanu, nieodwracalne

zahamowanie agregacji płytek)

Indobufen



Odwracalnie hamuje aktywność cyklooksygenaz



Należy podawać kilka razy dziennie

Diazoksiben



Analog imidazolu hamujący syntezę

tromboksanu

Hamujące aktywację płytek przez

blokowanie ADP



Klopidogrel i tiklopidyna



Klopidogrel - silniejszy i rzadziej

wywołujący działania niepożądane



Stosowane w przypadku nietolerancji

aspiryny lub w połączeniu z nią.



Działania niepożądane to zaburzenia

żołądkowo-jelitowe, trombocytopenia

i neutropenia dotyczą głównie

tiklopidyny.

Leki blokujące receptory płytkowe

GP IIb/IIIa



Receptory te odpowiedzialne są za

agregacje płytek



Abciksimab, tirofiban i eptifibatyd



Wskazania – angioplastyka wieńcowa i

ostra zakrzepica tętnicy wieńcowej



Tirofiban jest przeciwwskazany u chorych

z dużym nadciśnieniem oraz po udarze

krwotocznym i ze skłonnością do krwawień



Leki te podajemy wyłącznie dożylnie!!!

Inne przeciwpłytkowe



Epoprostenol – naturalna prostaglandyna

mająca najsilniejsze działanie

antyagregacyjne, stosowana gdy

potrzebne jest natychmiastowe działanie

np. u chorych dializowanych, w

nadciśnieniu u kobiet w ciąży przy

nadciśnieniu płucnym.



Anagrelid – stosowany przy zakrzepicy

wynikającej z chorób rozrostowych szpiku

kostnego.

Hamujące aktywność trombiny

Antytrombina III
- syntetyzowana z krwi i podawana we wrodzonym

niedoborze a także w zatorowościach gdy heparyna

jest nieskuteczna

Hirudyna, lepirudyna, biwalirudyna
- w odróżnieniu od heparyna nie powoduje

trombocytopenii ani zmian ciśnienia tętniczego.

Argatroban
- stosowany dożylnie w ostrej niewydolności wieńcowej
- może wywoływać zaburzenia rytmu

Potęgujące działanie antytrombiny III

Heparyna
- silne działanie przeciwkrzepliwe
- stosowana w profilaktyce zakrzepicy

tętniczej i żylnej, przy przetoczeniach,

dializie, zawale serca,

- powikłania to reakcje

alergiczne,krwawienia i

trombocytopenia wczesna i późna

Podział heparyn

Niefrakcjonowana (wielkocząsteczkowe)
- stosowane w warunkach szpitalnych przy stałej

kontroli parametrów krzepnięcia

Frakcjonowana (drobnocząsteczkowa)
- endoksaparyna, dalteparyna
- stosowane ambulatoryjnie we wstrzyknięciach

podskórnych

- mają dłuższy okres półtrwania i mniej działań

niepożądanych niż niefrakcjonowane.

Przeciwwskazania do stosowania

heparyny

- skaza krwotoczna
- choroba wrzodowa
- niewydolność wątroby i nerek
- zapalenie wsierdzia
- gruźlica

Przedawkowanie - SIARCZAN

PROTAMINY!!!

Antagoniści wit. K czyli doustne antykoagulanty

- acenokumarol i warfaryna
- hamują działanie czynników krzepnięcia zależnych o wit.

K

II, VII, IX, X.
- zaczynają działać po 3-5 dniach, początkowo podajemy

razem z heparyną

Wskazania
- kontynuacja leczenia heparyną (zakrzepica, po

operacjach)

- po leczeniu trombolitycznym
- po wszczepieniu sztucznych zastawek

cd.

- ocena INR czyli „czasu protrombinowego”
- działania niepożądane to krwawienia, wzrost ryzyka

krwawień do mózgu(starsi), hepato i nefrotoksyczność,

- przeciwwskazane w ciąży, przy skazie krwotocznej,

chorobie wrzodowej, niewydolności wątroby i nerek i

raku żołądka

- wchodzą w wiele interakcji z innymi lekami, ich

działanie nasilają: NLPZty, szerokospektralne

antybiotyki, doustne przeciwcukrzycowe, antyarytmiki

i hipolipemizujące.

- stosowane czasem przez wiele miesięcy lub lat.

Fibrynoliza

To proces przeciwny do krzepnięcia ale

nierozerwalnie z nim związany, polega na

rozpuszczaniu skrzepu powstałego w

procesie krzepnięcia. Zachodzi dzięki

plazminie która jest enzymem

proteolitycznym i rozpuszcza włóknik

(fibrynę) z której zbudowany jest skrzep.

Plazmina powstaje z plazminogenu pod

wpływem aktywatorów ( kalikreina,

tkankowy aktywator plazminogenu)

Leki

fibrynolityczne(trombolityczne)

I generacja - streptokinaza, urokinaza
II generacja - alteplaza
III generacja – reteplaza, lanoteplaza
Wskazania – leczenie prowadzi się prze 12 – 72 godziny
- świeży zawał serca,
- zatory tętnicze i żylne,
Przeciwwskazania
- wrzody żołądka i 12stnicy, ciężkie nadciśnienie, skazy

krwotoczne, małopłytkowość, ciąża.

Hamowanie krzepnięcia in vitro

Stosowane w diagnostyce hematologicznej

w celu zatrzymania krzepnięcia pobranej

krwi

- cytrynian sodu
- szczawian sodu
- EDTA – wiąże wapń hamując krzepnięcie

Niedobory czynników krzepnięcia

Hemofilia A – niedobór cz. VIII
Hemofilia B – niedobór cz. IX
Choroba von Willebranda
Leczenie to substytucja brakujących

czynników krzepnięcia. Przebiega w

specjalistycznych ośrodkach pod ścisłą

kontrolą parametrów krzepnięcia krwi.

Desmopresyna – zwiększa uwalnianie cz.

VIII i von Willenranda.

Leki zwiększające krzepliwość

krwi

Hamujące fibrynolizę
- kwas aminokapronowy
- kwas traneksamowy
Etamsylat
- zwiększa liczbę płytek krwi i uszczelnia ściany

naczyń krwionośnych

- stosowany zapobiegawczo w otolaryngologii,

stomatologii, okulistyce, chirurgii

- zapobiegawczo w cukrzycy i stanach zwiększonej

kruchości naczyń.