OPRYSZCZKA NARZĄDÓW
PŁCIOWYCH
•
wywołana przez wirus opryszczki zwykłej typ 2
rzadziej typ1, należący do rodziny
Herpesviridae
•
rodzina Herpesviridae:
-wirus opryszczki pospolitej( HSV-1, HSV–2, HSV-8)
-wirus ospy wietrznej – półpaśca (VZV)
-wirus Epstein – Barr (EBV)
-wirus cytomegalii (CMV)
-wirus opryszczki ludzkiej (HHV– 6 i HHV–7)
HSV
•
posiada dwuniciowy DNA
•
wrażliwy na warunki środowiska
•
bezpośredni kontakt z wydzieliną zawierającą
cząstki wirusa konieczny do zakażenia
•
uszkodzony naskórek lub błony śluzowe
najczęstszym miejscem przenikania wirusa
HSV
DROGI ZAKAŻENIA
•
bezpośredni kontakt z płynem
pęcherzykowym
•
drogą kontaktów płciowych
•
zakażenie okołoporodowe
•
zakażenie wewnątrzmaciczne
PATOGENEZA
Zakażenie komórki powoduje:
•
ZMIANY CZYNNE z destrukcją komórek naskórka i
obecnością cząstek wirusowych w wydzielinie
•
ZAKAŻENIE UTAJONE
z namnażaniem wirusa bez
niszczenia komórek gospodarza, zwoje czuciowe
(trójdzielny-HSV-1, krzyżowy-HSV-2)
•
NAWROTY
•
zakażenie
•
replikacja i zajęcia układu chłonnego
•
po infekcji wirus możliwość pozostania w
komórkach nerwów obwodowych lub w zwojach
nerwowych przez czas nieokreślony
•
brak zmian skórnych ale w zależności od stanu
immunologicznego pacjenta możliwość wywołania
nawrotów
•
po aktywacji powrót drogą włókien czuciowych i
wywołanie charakterystycznych zmian w tych
samych miejscach
zakażenie utrzymuje się w ciągu całego życia
ZAKAŹNOŚĆ
•
zależna od okresu choroby
•
największa w czasie występowania zmian
skórnych
•
w okresie bezobjawowym wykrywa się wirusy
w wydzielinie z szyjki macicy, pochwy, z cewki
moczowej i nasieniu
ZAKAŻENIE PIERWOTNE-OBJAWY
KLINICZNE
•
okres wylęgania do 2 tygodni
•
zmiany skórne (pęcherzyki wypełnione płynem
surowiczym,które pękają, tworząc
powierzchowne
nadżerki, pokrywające się strupem)
•
często objawy ogólne: gorączka, bóle głowy,
dreszcze
•
powiększenie węzłów chłonnych: obustronnie,
twarde, bolesne, nieropiejące, bez przetok,
najczęściej pachwinowe, również miednicy
mniejszej oraz okołoodbytnicze
ROZKŁAD ZAKAŻEŃ
PRZENOSZONYCH
DROGĄ PŁCIOWĄ
USA 2001
ZAPALENIE SROMU I POCHWY
•
lokalizacja: wargi sromowe, pochwa
•
objawy kliniczne: silny ból, obrzęk warg
sromowych z nadżerkami, ból nasila się w
trakcie chodzenia, mikcji
ZAPALENIE SZYJKI MACICY
•
niewielki obrzęk lub zaczerwienienie ujścia
zewnętrznego kanału szyjki, rzadko zmiany
martwicze
•
czasem zmiany są widoczne tylko w
kolposkopii (na tarczy szyjki macicy niewielkie
pęcherzyki lub częściej nadżerki)
•
Zmiany na napletku, żołędzi i skórze prącia-
wysiew pęcherzyków, nadżerek, owrzodzeń i
strupów
•
Zapalenie ujścia cewki moczowej
•
Zapalenie cewki moczowej z wyciekiem z
cewki i objawami dysurii
Częstym powikłaniem jest stulejka
•
na skórze pośladków
•
w okolicy odbytu
•
w okolicy krzyżowej
•
na skórze ud
•
na palcach rąk
ZAPALENIE GARDŁA
•
HSV-1 > HSV-2
•
HSV-2 stosunki oralne odgrywają istotną rolę
•
objawy kliniczne: ból, temp., złe
samopoczucie, rzadko zmiany nadżerkowe,
powiększone i bolesne węzły chłonne
podżuchwowe i szyjne
•
może być manifestacją zakażenia pierwotnego
ZAPALENIE ODBYTU
•
HSV-2 > HSV-1 (homoseksualiści, kobiety)
•
skłonność do nawrotów
•
objawy pojawiają się nagle i gwałtownie
(śluzowa lub śluzowo-krwawa wydzielina, ból,
bolesne parcie na stolec, zaparcia)
•
obj. neurol.: zaburzenia oddawania moczu,z
zatrzymaniem włącznie, impotencja, parestezje
okolicy krzyżowej
ZAPALENIE CEWKI MOCZOWEJ
•
towarzyszy zmianom na sromie lub członku lub
jako jedyny objaw zakażenia
•
nawroty
•
objawy:
- dysuria
- wodnista lub śluzowa wydzielina
NAWROTY
•
w tych samych miejscach co zakażenie pierwotne
•
częstsze w pierwszym roku po zakażeniu
•
częstsze w zakażeniach wywołanych przez HSV 2
•
mniej rozległe, często jednostronne
•
niebolesne
•
bez objawów ogólnych
•
czas trwania 8-10 dni
CZYNNIKI ZWIĄZANE Z
WYSTĘPOWANIE NAWROTÓW
Ogólne
•
miesiączka
•
zmęczenie
•
stres
•
choroby infekcyjne
•
choroby nowotworowe
Miejscowe
•
urazy skóry
•
środki chemiczne
•
intensywne nasłonecznienie
•
epilacja
•
dermabrazja
OPRYSZCZKA CIĘŻARNYCH
•
możliwośc zakażenia płodu (wewnątrzmaciczne,
okołoporodowe, poporodowe)
•
wewnątrzmaciczne – grozi poronieniem,
nieprawidłowym rozwojem płodu lub
przedwczesnym porodem
•
okołoporodowe – najczęstsze
•
poporodowe
OPRYSZCZKA NOWORODKÓW
•
najczęściej zakażenie okołoporodowe
•
zmiany ograniczone – wysiewy pęcherzyków na skórze,
zakażenie rogówki, jamy ustnej, zapal.opon mózgowych i
mózgu
•
zmiany rozsiane– oun, wątroba, płuca, szpik kostny
•
zmiany skórne podobne do zmian u dorosłych (głównie
głowa i pośladki)
•
rozważyć cięcie cesarskie u kobiet w ciąży ze zmianami
czynnymi na narządach płciowych
ZAKAŻENIE U OSÓB Z OBNIŻONĄ
ODPORNOŚCIĄ
1.
Chorzy z nowotworami układu
krwiotwórczego
2.
Chorzy na AIDS (choroba oportunistyczna)
3.
Osoby leczone środkami
immunosupresyjnymi lub cytostatykami
Zakażenia:
•
częstsze
•
cięższe
•
zmiany bardziej rozległe, głębsze i boleśniejsze
ROZPOZNANIE
•
drobne pęcherzyki, nadżerki i owrzodzenia
pokrywające się strupem
•
miejscowa przeczulica,pieczenie lub ból
•
umiejscowienie zmian w okolicy narządów
płciowych lub odbytu
•
powiększenie i bolesność węzłów chłonnych
•
skłonność do nawrotów
•
stwierdzenie HSV w wydzielinie ze zmian
DIAGNOSTYKA LABORATORYJNA
•
pobieramy materiału z świeżych pęcherzyków i
świeżych nadżerek
•
przekłuwamy pęcherzyki igłą i aspirujemy płyn za
pomocą strzykawki
•
możliwe przechowywanie przez kilka godzin w
lodówce
•
hodowla na liniach komórkowych zawierających
embrionalne komórki nerkowe ludzkie lub królicze
•
wyniki po 2-4 dniach
Jednorazowy ujemny wynik hodowli nie
wyklucza zakażenia wirusami opryszczki !!!
INNE METODY
•
Test Tzancka- wykrycie tzw. komórek
olbrzymich- balonowatych
•
Metoda Papanicolaou- komórki olbrzymie,
metoda przesiewowa wykrycia wczesnych
zmian nowotworowych w szyjce macicy
•
Immunofluorescecja bezpośrednia-
wykrywanie antygenów HSV
•
ELISA
•
PCR- wykrywanie DNA
•
Serodiagnostyka- wykrywanie przeciwciał
neutralizujących oraz wiążących dopełniacz
RÓŻNICOWANIE
•
kiła
•
wrzód miękki
•
ziarnica weneryczna pachwin
•
świerzb
•
kandydoza
•
półpasiec
•
zapalenie żołędzi
LECZENIE
Acyklovir (hamuje polimeraze DNA)
•
leczenie zakażenia pierwotnego:
doustnie 200 mg 5 x dz przez 7-10 dni
•
hamuje występowanie nawrotów (jeśli ponad 6
x/rok rozważyc leczenie zapobiegawcze)
•
miejscowo mniej skuteczny niż doustnie
•
ciężkich przypadki- wlewy dożylne 5-10mg/kg
co 8 h przez 5-7 dni
•
miejscowo także: środki osuszające i
odkażające np.aerozole z antybiotykami,
viosept, pasta cynkowa, eter
•
U CIĘŻARNYCH w przypadkach bezwzględnie
wymagających leczenia (wpływ na płód
nieznany)
•
Pencyklowir, Walacyklowir, Foscarnet
ZAPOBIEGANIE ZAKAŻENIOM
wstrzmięźliwość seksualna
!!!
prezerwatywa
!!!
jeśli zmiany są czynne-powstrzymać się od
kontaktów płciowych, nawet z użyciem
prezerwatywy
!!!
MIŁEGO DNIA !