Placebo w codziennej
Placebo w codziennej
praktyce lekarskiej
praktyce lekarskiej
Beata Sołdańska, Maciej Bieliński
Beata Sołdańska, Maciej Bieliński
Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w
Collegium Medicum w Bydgoszczy UMK w
Toruniu
Toruniu
Zakład Neuropsychologii Klinicznej
Zakład Neuropsychologii Klinicznej
Kier.: prof. dr hab. Alina Borkowska
Kier.: prof. dr hab. Alina Borkowska
Efekt placebo
Efekt placebo
Według najnowszej wiedzy efekt
Według najnowszej wiedzy efekt
placebo to zmiany zachodzące w
placebo to zmiany zachodzące w
procesie leczenia w wyniku
procesie leczenia w wyniku
oddziaływania specyficznych
oddziaływania specyficznych
czynników psychologicznych
czynników psychologicznych
ukierunkowanych na zaspokojenie
ukierunkowanych na zaspokojenie
potrzeb i oczekiwań osoby
potrzeb i oczekiwań osoby
chorującej.
chorującej.
Cel badania
Cel badania
Celem badania jest określenie
Celem badania jest określenie
sposobu pojmowania przez lekarzy
sposobu pojmowania przez lekarzy
efektu placebo, jego
efektu placebo, jego
wykorzystywania, opinii o nim oraz
wykorzystywania, opinii o nim oraz
jego miejsca w procesie
jego miejsca w procesie
terapeutycznym.
terapeutycznym.
Grupa badana i metodyka
Grupa badana i metodyka
Dane zebrano na podstawie autorskiej ankiety
Dane zebrano na podstawie autorskiej ankiety
zawierającej 25 pytań: w części ogólnej
zawierającej 25 pytań: w części ogólnej
dotyczącej danych o lekarzu i w części
dotyczącej danych o lekarzu i w części
szczegółowej dotyczącej efektu placebo.
szczegółowej dotyczącej efektu placebo.
Ankietę wypełniło 54 ( 34 kobiety i 20 mężczyzn)
Ankietę wypełniło 54 ( 34 kobiety i 20 mężczyzn)
lekarzy w wieku średnio 37 ± 8,1. Byli to lekarze
lekarzy w wieku średnio 37 ± 8,1. Byli to lekarze
specjaliści: 13 chorób wewnętrznych, 5
specjaliści: 13 chorób wewnętrznych, 5
rehabilitacji, 2 stomatologii, 7 neurologii, 1
rehabilitacji, 2 stomatologii, 7 neurologii, 1
okulistyki, 6 dermatologii, 4 pediatrii, 7
okulistyki, 6 dermatologii, 4 pediatrii, 7
anestezjologii i intensywnej terapii, 1 medycyny
anestezjologii i intensywnej terapii, 1 medycyny
rodzinnej, 1 chirurgii, 2 psychiatrii, 1 urologii i 4
rodzinnej, 1 chirurgii, 2 psychiatrii, 1 urologii i 4
lekarzy bez specjalizacji.
lekarzy bez specjalizacji.
Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetyki.
Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetyki.
Zgoda na stosowanie efektu placebo
Zgoda na stosowanie efektu placebo
9%
11%
80%
TAK
NIE
NIE WIEM
WYNIKI
WYNIKI
(1)
(1)
Zgoda na stosowanie efektu placebo u
Zgoda na stosowanie efektu placebo u
hipochondryków
hipochondryków
4%
81%
15%
TAK
NIE
NIE WIEM
Czy powinny być prowadzone
Czy powinny być prowadzone
badania naukowe z użyciem
badania naukowe z użyciem
efektu placebo
efektu placebo
WYNIKI (2)
WYNIKI (2)
TAK
NIE
NIE WIEM
89%
6%
4%
WYNIKI (3)
WYNIKI (3)
Efekt placebo stosowało 79,6% lekarzy
Efekt placebo stosowało 79,6% lekarzy
(n=43), z czego 88% zawsze świadomie
(n=43), z czego 88% zawsze świadomie
(n=38), a 95,3% (n=41) zawsze sporadycznie.
(n=38), a 95,3% (n=41) zawsze sporadycznie.
Dwóch lekarzy stosowało go często.
Dwóch lekarzy stosowało go często.
81,5 lekarzy biorących udział w badaniu
81,5 lekarzy biorących udział w badaniu
(n=44) przekonało się osobiście o działaniu
(n=44) przekonało się osobiście o działaniu
efektu placebo, 7,5%(n=4) ankietowanych
efektu placebo, 7,5%(n=4) ankietowanych
nie przekonało się o jego skuteczności, 9,2%
nie przekonało się o jego skuteczności, 9,2%
(n=5) nie ma zdania na ten temat
(n=5) nie ma zdania na ten temat
WYNIKI (4)
WYNIKI (4)
46
16
21
28
3
0
10
20
30
40
50
rozmowa z
lekarzem
badanie
fizykalne
badania
dodatkowe
konsultacja
sepcjalisty
kwalifikacja
do zabiegu
Czy inni lekarze stosują
Czy inni lekarze stosują
efekt placebo?
efekt placebo?
TAK
n=38
NIE
n=6
NIE WIEM
n=10
WYNIKI
WYNIKI
(6)
(6)
Czy stosowanie efektu placebo może osłabić
Czy stosowanie efektu placebo może osłabić
zaufanie pacjenta
zaufanie pacjenta
Czy pacjenci mogą akceptować stosowanie efektu placebo
Czy pacjenci mogą akceptować stosowanie efektu placebo
0
5
1
0
1
5
20
25
30
TAK
NIE
NIE WIEM
n=1
8
n=27
n=9
0
5
1
0
1
5
20
25
TAK
NIE
NIE WIEM
n=1
5
n=1
6
n=22
WYNIKI
WYNIKI
(7)
(7)
Czy Państwa pacjenci odczuli, że
Czy Państwa pacjenci odczuli, że
wykorzystano na nich efekt placebo
wykorzystano na nich efekt placebo
0
5
10
15
20
25
30
35
TAK
NIE
NIE WIEM
n=3
n=35
n=15
WYNIKI
WYNIKI
(8)
(8)
Wpływ postawy szpitalnego personelu
Wpływ postawy szpitalnego personelu
pomocniczego na efekt terapeutyczny
pomocniczego na efekt terapeutyczny
kuracji
kuracji
WYNIKI (9)
WYNIKI (9)
0
5
10
15
20
25
Duży
Średni
Znikomy
Nie ma
Zależy od
terapii
n=25
n=9
n=4
n=1
n=12
Wnioski
Wnioski
Większość lekarzy biorących udział w
Większość lekarzy biorących udział w
badaniu stosuje efekt placebo. Robi to
badaniu stosuje efekt placebo. Robi to
sporadycznie i w sposób świadomy.
sporadycznie i w sposób świadomy.
Lekarze dopuszczają używanie efektu
Lekarze dopuszczają używanie efektu
placebo w badaniach naukowych.
placebo w badaniach naukowych.
Ankietowani nie zauważają w swojej
Ankietowani nie zauważają w swojej
praktyce powstawania efektu nocebo.
praktyce powstawania efektu nocebo.
Według badanych stosowanie efektu
Według badanych stosowanie efektu
placebo nie wpływa na zaufanie
placebo nie wpływa na zaufanie
pacjentów.
pacjentów.
Więcej lekarzy zauważa stosowanie
Więcej lekarzy zauważa stosowanie
efektu placebo przez innych lekarzy.
efektu placebo przez innych lekarzy.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę