Placebo w
Placebo w
codziennej
codziennej
praktyce
praktyce
lekarskiej
lekarskiej
Beata Sołdańska,
Beata Sołdańska,
Maciej Bieliński
Maciej Bieliński
Zakład Neuropsychologii
Zakład Neuropsychologii
Klinicznej
Klinicznej
Kierownik dr hab..n.med. Alina
Kierownik dr hab..n.med. Alina
Borkowska
Borkowska
Efekt placebo
Efekt placebo
Według najnowszej wiedzy efekt
Według najnowszej wiedzy efekt
placebo to zmiany zachodzące w
placebo to zmiany zachodzące w
procesie leczenia w wyniku
procesie leczenia w wyniku
oddziaływania specyficznych
oddziaływania specyficznych
czynników psychologicznych
czynników psychologicznych
ukierunkowanych na zaspokojenie
ukierunkowanych na zaspokojenie
potrzeb i oczekiwań osoby
potrzeb i oczekiwań osoby
chorującej.
chorującej.
Cel badania
Cel badania
Celem badania jest określenie
Celem badania jest określenie
sposobu pojmowania przez lekarzy
sposobu pojmowania przez lekarzy
efektu placebo, jego
efektu placebo, jego
wykorzystywania, opinii o nim oraz
wykorzystywania, opinii o nim oraz
jego miejsca w procesie
jego miejsca w procesie
terapeutycznym.
terapeutycznym.
Grupa badana i metodyka
Grupa badana i metodyka
Dane zebrano na podstawie autorskiej ankiety
Dane zebrano na podstawie autorskiej ankiety
zawierającej 25 pytań: w części ogólnej dotyczącej
zawierającej 25 pytań: w części ogólnej dotyczącej
danych o lekarzu i w części szczegółowej dotyczącej
danych o lekarzu i w części szczegółowej dotyczącej
efektu placebo.
efektu placebo.
Ankietę wypełniło 54 ( 34 kobiety i 20 mężczyzn)
Ankietę wypełniło 54 ( 34 kobiety i 20 mężczyzn)
lekarzy w wieku 37 ± 8,1. Byli to lekarze specjaliści:
lekarzy w wieku 37 ± 8,1. Byli to lekarze specjaliści:
13 chorób wewnętrznych, 5 rehabilitacji, 2
13 chorób wewnętrznych, 5 rehabilitacji, 2
stomatologii, 7 neurologii, 1 okulistyki, 6 dermatologii,
stomatologii, 7 neurologii, 1 okulistyki, 6 dermatologii,
4 pediatrii, 7 anestezjologii i intensywnej terapii, 1
4 pediatrii, 7 anestezjologii i intensywnej terapii, 1
medycyny rodzinnej, 1 chirurgii, 2 psychiatrii, 1
medycyny rodzinnej, 1 chirurgii, 2 psychiatrii, 1
urologii i 4 lekarzy bez specjalizacji.
urologii i 4 lekarzy bez specjalizacji.
Dane uzyskane w badaniu opracowano komputerowo.
Dane uzyskane w badaniu opracowano komputerowo.
Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetyki.
Badanie uzyskało zgodę Komisji Bioetyki.
Zgoda na stosowanie efektu
Zgoda na stosowanie efektu
placebo
placebo
Tak n=43
Tak n=43
Nie n=6
Nie n=6
Nie wiem n=5
Nie wiem n=5
Można stosowac u
Można stosowac u
pacjentów lękowych
pacjentów lękowych
(?)Z 6 osób, które
(?)Z 6 osób, które
odpowiedziały że nie
odpowiedziały że nie
powinno się stosować
powinno się stosować
e.p. 4 uznały, że można
e.p. 4 uznały, że można
go stosować u osób z
go stosować u osób z
zaburzeniami
zaburzeniami
lękowymi(?)
lękowymi(?)
Efekt placebo stosowało:
Efekt placebo stosowało:
Tak n=
Tak n=
43
43
z czego 38 zawsze świadomie
z czego 38 zawsze świadomie
4 nie świadomie
4 nie świadomie
1 przypadkowo
1 przypadkowo
z czego 41 sporadycznie
z czego 41 sporadycznie
2 często
2 często
z czego czy pacjenci to odczuli
z czego czy pacjenci to odczuli
tak 3
tak 3
nie 32
nie 32
nie wiem 15
nie wiem 15
z czego
z czego
rozmowa n=
rozmowa n=
46
46
(?)
(?)
Bad fizykalne n= 16
Bad fizykalne n= 16
Bad. Dodatkowe n=21
Bad. Dodatkowe n=21
Konsultacja specjalistyczna n= 28
Konsultacja specjalistyczna n= 28
Kwalifikacja do zabiegu n=3
Kwalifikacja do zabiegu n=3
Z czego Przekonało się o skutecznosci
Z czego Przekonało się o skutecznosci
Tak n=
Tak n=
44
44
(?)
(?)
nie n=4 nie
nie n=4 nie
wiem n=5
wiem n=5
Nie n=11
Nie n=11
Obserwacja niekorzystnych
Obserwacja niekorzystnych
zmian wywołanych efektem
zmian wywołanych efektem
nocebo
nocebo
Tak n=8
Tak n=8
Nie n=36
Nie n=36
Nie wiem n=8
Nie wiem n=8
Co sądzą lekarze o
Co sądzą lekarze o
stosowaniu efektu placebo
stosowaniu efektu placebo
przez znajomych lekarzy
przez znajomych lekarzy
Zdaniem ankietowanychna pytanie czy
Zdaniem ankietowanychna pytanie czy
znajomi lekarze stosują efekt
znajomi lekarze stosują efekt
placebo
placebo
tak n=38
tak n=38
nie n=6
nie n=6
nie wiem n=10
nie wiem n=10
Czy stosowanie efektu
Czy stosowanie efektu
placebo może osłabić
placebo może osłabić
zaufanie pacjenta
zaufanie pacjenta
Tak
Tak
n=18
n=18
Nie n=27
Nie n=27
Nie wiem n=9
Nie wiem n=9
Ale na pytanie: Czy zdaniem lekarzy stosujących efekt
Ale na pytanie: Czy zdaniem lekarzy stosujących efekt
placebo ich pacjenci to odczuli
placebo ich pacjenci to odczuli
Tak n=3
Tak n=3
Nie n=32
Nie n=32
Nie wiem n=15
Nie wiem n=15
Czy zdaniem lekarzy pacjenci mogą akceptować
Czy zdaniem lekarzy pacjenci mogą akceptować
stosowanie e.p.
stosowanie e.p.
Tak n=15
Tak n=15
Nie
Nie
n=16
n=16
Nie wiem n=22
Nie wiem n=22
Wpływ postawy szpitalnego
Wpływ postawy szpitalnego
personelu pomocniczego na
personelu pomocniczego na
efekt terapeutyczny kuracji
efekt terapeutyczny kuracji
Duży n=25
Duży n=25
Średni n=9
Średni n=9
Znikomy n=4
Znikomy n=4
Nie ma n=1
Nie ma n=1
To zależy od rodzaju pacjenta lub /i
To zależy od rodzaju pacjenta lub /i
rodzaju terapii n=12
rodzaju terapii n=12
Czy powinny być
Czy powinny być
prowadzone badania
prowadzone badania
naukowe z użyciem efektu
naukowe z użyciem efektu
placebo
placebo
Tak n=48
Tak n=48
Nie n=2
Nie n=2
Nie mam zdania n=3
Nie mam zdania n=3