Biologia

Bakterie

29-10-2009

Bakterie (Bacteria, Monera)

Komórki

prokariotyczne

– brak jądra

Chromosom bakteryjny – dwuniciowy, zwykle kolisty DNA

Ściana komórkowa u wielu z peptydoglikanu (mureina)

Rozmnażanie bezpłciowe przez podział komórki

Koniugacja (u niektórych gatunków) – przekazywanie

materiału genetycznego

Różne warianty budowy bakterii:

1) Błona komórkowa – wpuklenie do wewnątrz (system blaszek)

np. u sinic

2) Dodatkowe DNA – plazmidy

3) Różna budowa ściany komórkowej

Bakterie

3) Różna budowa ściany komórkowej

Barwienie fioletem goryczkowym

metodą Grama

:

■ trwała barwa – Gram-dodatnie

■ niebarwiące się – Gram-ujemne

Gram(+) – gruba ściana

z peptydoglikanu

Gram(-) – cienka ściana, na

zewnątrz

druga błona

komórkowa

Bakterie

1. Jednokomórkowe

2. Kilkukomórkowe kolonie

3. Wyjątkowo wielokomórkowe – komórki połączone

plazmodesmami

Sinice – formy osiadłe tworzą wielokomórkowe nici

przytwierdzone do podłoża

Komórki wyspecjalizowane, np. heterocysty wiążące azot
atmosferyczny

(nie zachodzi w nich fotosynteza,

produkty fotosyntezy pobierają od innych komórek nici, w
zamian przekazując związki azotu)

Bakterie

Fotosynteza

U sinic donorem wodoru jest

woda

CO

2

+ 2H

2

O --------- [HCOH] + H

2

O + O

2

Wolny tlen w atmosferze jest produktem sinic i organizmów z

chloroplastami pochodzącymi od sinic

U bakterii siarkowych donorem wodoru jest

siarkowodór

CO

2

+ 2H

2

S --------- [HCOH] + H

2

O + 2S

Chemosynteza

– z udziałem energii chemicznej pochodzącej z utleniania

różnych substancji, np. amoniak (NH

3

), siarkowodór (H

2

S), siarka (S), jon

azotanowy(III) (NO

2

–

), jon żelazowy (Fe

+3

)

energi

a
świetln

a

energi

a
świetln

a

Bakterie

Oddychanie tlenowe i beztlenowe

Oddychanie – uwalnianie energii zawartej w związkach organicznych

Oddychanie beztlenowe

np. ■ bakterie denitryfikacyjne

azotany(V)  azotany(III)

■ fermentacje

Tolerancja na tlen:

◊ tlenowce (aeroby) – wymagają tlenu do oddychania

◊ beztlenowce (anaeroby) – tlen jest im niepotrzebny

● beztlenowce względne – tolerują tlen

● beztlenowce bezwzględne – tlen je zabija

Archebakterie, Archeony (Archaea)

Bliżej spokrewnione z eukariontami niż z bakteriami właściwymi

◊ ściana komórkowa bez peptydoglikanu

◊ zapis genetyczny nieciągły

◊ różnice w metabolizmie (w porównaniu z bakteriami)

Liczne ekstremofile:

a) Bakterie metanogenne (bezwzględne anaeroby):

np. CO

2

+ 4H

2

 CH

4

+ 2H

2

O lub CH

3

OH + H

2

 CH

4

+ H

2

O

Wytwarzanie metanu na bagnach, w kopalniach, na wysypiskach

śmieci

b) Bakterie halofilne: zasolenie do 60%

c) Bakterie termofilne: temperatury do >100

o

C

d) Bakterie acidofilne: pH 2-4

Bakteri

e