dr inż.Romuald Grocki

„

„

Można mieć

Można mieć

nadzieję, że nic się

nadzieję, że nic się

nie wydarzy, ale

nie wydarzy, ale

mimo to lepiej być

mimo to lepiej być

przygotowanym”

przygotowanym”

dr inż.Romuald Grocki

ANALIZA RYZYKA

ANALIZA RYZYKA

ANALIZA RYZYKA

ANALIZA RYZYKA

"Prawdopodobieństwo zdarzenia się czegoś

jest odwrotnie proporcjonalne do jego pożądalności"

dr inż.Romuald Grocki

Co nam się może przytrafić

?

Powódź

?



Tsunami

?

?

Trzęsienie ziemi ?



Erupcja wulkanu

?

?

Awaria chemiczna?



Osuwiska

?



Huragan, tornado ?



dr inż.Romuald Grocki

dr inż.Romuald Grocki

dr inż.Romuald Grocki

dr inż.Romuald Grocki

Niepewność

Ryzyko

Informacja

Informacja

Wiedza

Wiedza

Doświadczenie

Doświadczenie

Zagrożenie

Decyzja

Niekompletna

informacja

Niekompletna

informacja

Niekompletne

dane

Niekompletne

dane

Zysk

Zysk

Strata

Strata

Niepewność i ryzyko a podejmowanie decyzji

dr inż.Romuald Grocki

Ryzyko, to możliwość poniesienia straty lub osiągnięcia zysku, jako
następstwo podjętych decyzji w odniesieniu do przyszłości

Ryzyko

, to możliwość poniesienia straty lub osiągnięcia zysku, jako

następstwo podjętych decyzji w odniesieniu do przyszłości

Ryzyko, to oszacowane prawdopodobieństwo wystąpienia określonego
rodzaju zagrożenia lub straty, a także zysku lub korzyści

Ryzyko

, to oszacowane prawdopodobieństwo wystąpienia określonego

rodzaju zagrożenia lub straty, a także zysku lub korzyści

dr inż.Romuald Grocki

Ryzyk

o

Religijne

Medialne

Społeczne

Inne

Medyczne

Ekologiczne

Prawne

Ekonomiczne

Psychologiczne

Psychologiczne

Socjologiczne

Socjologiczne

Elektroniczne

Elektroniczne

Informacyjne

Informacyjne

Obyczajowe

Obyczajowe

Kulturowe

Kulturowe

Produkcyjne

Produkcyjne

Finansowe

Finansowe

Organizacyjne

Organizacyjne

Polityczne

Polityczne

Chemiczne

Chemiczne

Klimatyczne

Klimatyczne

Farmaceutyczne

Farmaceutyczne

Epidemiczne

Epidemiczne

Taksonomia ryzyka

dr inż.Romuald Grocki

Zegar infologiczny

dr inż.Romuald Grocki

Słowa kluczowe

Słowa kluczowe

• Ryzyko związane z wystąpieniem określonego zdarzenia jest kombinacją
prawdopodobieństwa wystąpienia niekorzystnego zjawiska i skutków wynikających
z zagrożenia.
•Potencjalnymi skutkami zdarzenia mogą być zniszczenia obiektów, zagrożenie
życia i zdrowia, straty w środowisku, itd.
• Pełna informacja dotycząca ryzyka zawiera: analizę zagrożeń, ocenę ryzyka,
kontrolę ryzyka.

dr inż.Romuald Grocki

Zagrożenie

Zagrożenie

• fizyczna sytuacja, proces lub działanie mające potencjalnie negatywny
wpływ na ludzi, ekosystem lub środowisko

lub

• zakres zdarzeń losowych lub wywołanych celowo, które mogą wywierać
negatywny wpływ na funkcjonowanie politycznych i gospodarczych struktur
państwa, na warunki bytowania ludności oraz stan środowiska naturalnego.

Ryzyko

Ryzyko

• związane z wystąpieniem określonego zdarzenia, jest kombinacją
prawdopodobieństwa wystąpienia niekorzystnego zjawiska i skutków
wynikających z zagrożenia.

dr inż.Romuald Grocki

Pojęcie

ryzyka

Ogólne pojęcie ryzyka jest używane w bardzo szerokim zakresie i dotyczy
m.in. zarządzania katastrofami, finansami, sprawami publicznymi itd....
We wszystkich przypadkach opisywane jest jako

coś

, co może się wydarzyć

w przyszłości i wymaga odpowiedzi na pytania:
1. Co złego może przynieść?
2. Jakie jest prawdopodobieństwo zdarzenia?
3. Jeśli się już zdarzy, jakie będą skutki?

RYZYKO

= PRAWDOPODOBIEŃSTWO x SKUTKI

dr inż.Romuald Grocki

Zarządzanie

ryzykiem

Standard AS/NZS4360 opisuje termin zarządzania ryzykiem
jako:
“powtarzający się proces, polegający na właściwym zdefiniowaniu kroków, które
realizowane po kolei, lepiej wspierają podejmowanie decyzji podczas zaistnienia
zdarzenia. Zarządzanie ryzykiem może być stosowane w każdej sytuacji, gdzie
mogą wystąpić

niepożądane

lub nieoczekiwane efekty”.

dr inż.Romuald Grocki

Analiza zagrożeń

zagrożeń

Pierwszym krokiem w zarządzaniu ryzykiem jest identyfikacja i analiza zagrożeń . AS/NZS4360.
Analiza zagrożeń w głównej mierze jest związana z systematycznym przeglądem i próbą odpowiedzi na pytania:

•co się może zdarzyć

•jak się to może zdarzyć

•dlaczego to się może zdarzyć

Termin szacowanie ryzyka jest używany w zarządzaniu ryzykiem w procesach dotyczących:

•analiza ryzyka

•rozwój ryzyka

Szacowanie ryzyka

ryzyka

dr inż.Romuald Grocki

RYZYKO

Iloczyn

prawdopodobieństwa

wystąpienia zdarzenia i

skutków

zdarzenia.

RYZYKO =

PRAWDOPODOBIEŃSTWO X SKUTKI

dr inż.Romuald Grocki

Definicja ta oznacza, że na stopień

RYZYKA

można

wpływać przez zarządzanie prawdopodobieństwem*

( przygotowanie, zapobieganie) oraz regulacją

skutków ( na wszystkich etapach).

* nie dotyczy wszystkich zagrożeń

Ansell, J. and F. Wharton. 1992. Risk: Analysis, Assessment, and Management. John Wiley & Sons. Chichester.

p100.

RYZYKO

Iloczyn

prawdopodobieństwa

wystąpienia zdarzenia i

skutków

zdarzenia.

dr inż.Romuald Grocki

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

Prawdopodobieństwo Skutki

KRYTERIA

dr inż.Romuald Grocki

PRZYKŁAD MATRYCY RYZYKA

Source: Federal Emergency Management Agency. 1997. MultiHazard: Identification and Risk Assessment. FEMA. Washington,
DC. P.315

A

A

A

B

B

B

B

B

C

C

C

C

C

D

D

D

Małe

Poważne

Średnie

Katastrofalne

Skutki

Pr

a

w

d

o

p

o

d

o

b

ie

ń

st

w

o

M

a

łe

Ś

re

d

n

ie

B

a

rd

zo

m

a

łe

D

u

że

A

– ryzyko bardzo

duże

B

– ryzyko duże

C

– ryzyko średnie

D – ryzyko małe

dr inż.Romuald Grocki

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

Określenie kryteriów

Analiza
zagrożeń

Analiza ryzyka

Rozwój ryzyka

Kontrola ryzyka

K

o

m

u

n

ik

a

cj

a

i

d

o

ra

d

zt

w

o

M

o

n

it

o

ri

n

g

i

p

rz

e

g

lą

d

O

ce

n

a

ry

zy

k

a

Co się może wydarzyć

Jak może wydarzyć

Dlaczego może wydarzyć

Prawdopodobieństwo

Skutki

dr inż.Romuald Grocki

Szacowanie

zagrożenia

Określenie ryzyka

Określenie rozwoju

Kryteria

-

koszt i straty

- zakłócenia socjalne
- koszty społeczne

Brak akceptacji

Akceptacja

Zapobieganie

Brak działań

Ryzyko

szczątkowe

dr inż.Romuald Grocki

Kontrola ryzyka

Termin kontrola ryzyka ma zastosowanie w procesach związanych

z przygotowaniem i wdrożeniem planu kontroli ryzyka.

dr inż.Romuald Grocki

Ryzyko dobrowolne

Szansa utraty życia-

osób/rok/1 mln.

Papierosy ( 20 papierosów/ dziennie)

5000

Prowadzenie samochodu

145

Pływanie

50

Katastrofa kolejowa

10

Ryzyko niezależne

Rak

1800

Wypadek w domu

110

Pożar

10

Spadający obiekt

3

Uderzenie piorunem

0.1

dr inż.Romuald Grocki

Elementy metodyki

• historia zdarzeń

- x2

• wrażliwość

- x5

• zagrożenie

- x10

• prawdopodobieństwo - x7

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

Trójstopniowa skala

• Małe (1 punkt);
• Średnie (5 punktów);
• Duże (10 punktów).

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

• Historia zdarzeń:

– Gdy coś zdarzyło się raz to może

zdarzyć się ponownie, więc jeżeli
zdarzenie w ciągu ostatnich 10 lat
wystąpiło:

• 0 razy - stopień mały
• 1 do 4 razy - stopień średni
• więcej niż 4 razy - stopień duży

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

• Wrażliwość:

– procent ludności mogącej znaleźć się

w strefie zagrożonej:

• mniej niż 1% - stopień mały
• pomiędzy 1% a 10% - stopień średni
• powyżej 10% - stopień duży.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

• Zagrożenie:

– procent ludności bezpośrednio

dotkniętej skutkami zdarzenia w
strefie zagrożonej:

• mniej niż 5% - stopień mały
• pomiędzy 5% a 25% - stopień średni
• powyżej 25% - stopień duży.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

• Prawdopodobieństwo:

– możliwość wystąpienia zdarzenia w

ciągu najbliższego roku:

• mniejsza niż 1 na 1000 - stopień mały
• pomiędzy 1 na 1000 a 1 na 100 - stopień

średni

• powyżej 1 na 100 - stopień duży.

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

dr inż.Romuald Grocki

Zarządzanie ryzykiem

Zarządzanie ryzykiem

Dla każdego zdarzenia sumujemy punkty,

zapisujemy wg wielkości sum. Otrzymamy

uszeregowaną informację dotyczącą skali

zagrożenia.

Zdarzen

Zdarzen

ie

ie

Histori

a

zdarze

ń

Waga=

2

Wrażliwoś

ć

Waga=

5

Zagrożeni

e

Waga=

10

Prawdopod

o-bieństwo

Waga=

7

Suma

Suma

Powódź

(0,001%)

Średni

a

5

x

2

=

1

0

Średnie

5

x

5

=

25

Duże

10

x

10

=

1

00

Małe

1

x

7

=

7

142

142

Wichura

(>120

km/h)

Mała

1

x

2

=

2

Duża

10

x

5

=

50

Średnie

5

x

10

=

50

Małe

1

x

7

=

7

109

109

dr inż.Romuald Grocki

Przyjmuje się, że dla sumy punktów

>100

zagrożenie jest poważne. Zagrożenia o wartości

>100

mają większy priorytet przy ich zwalczaniu.

dr inż.Romuald Grocki

PRZERWA

PRZERWA