Kontrakty werbalne

Kontrakty werbalne

Stypulacja i jej zastosowanie

Stypulacja i jej zastosowanie

Info ogólne

Info ogólne

Wywodzą się ze

Wywodzą się ze

sponsio

sponsio

Kontrakt zawierany przez wymianę

Kontrakt zawierany przez wymianę

pytania i odpowiedzi

pytania i odpowiedzi



osoby jednocześnie obecne

osoby jednocześnie obecne



To samo użyte w pytaniu i odpowiedzi

To samo użyte w pytaniu i odpowiedzi

Kontrakty werbalne bazują na

Kontrakty werbalne bazują na

fides

fides

(sankcja niemal religijna)

(sankcja niemal religijna)

Kto mógł zawrzeć?

Kto mógł zawrzeć?



Tylko obywatele rzymscy (wyjątek:

Tylko obywatele rzymscy (wyjątek:

fideiussio

fideiussio

)

)



Kontrakt niedostępny dla głuchych i niemych

Kontrakt niedostępny dla głuchych i niemych



Osoba alieni iuris i niewolnik może:

Osoba alieni iuris i niewolnik może:

Przyjąć stypulację

Przyjąć stypulację

Przyrzec – tylko wg prawa pretorskiego

Przyrzec – tylko wg prawa pretorskiego

Nie można zawrzeć stypulacji ze skutkiem

Nie można zawrzeć stypulacji ze skutkiem

dla osoby trzeciej!!!

dla osoby trzeciej!!!

(

(

alteri stipulari nemo potest

alteri stipulari nemo potest

)

)

Skutek: powstaje

Skutek: powstaje

jednostronne

jednostronne

zobowiązanie

zobowiązanie

stricti iuris

stricti iuris

Środki prawne

Środki prawne

Condictio certae creditae pecuniae

Condictio certae creditae pecuniae



Zawsze, gdy przedmiotem przyrzeczenia jest

Zawsze, gdy przedmiotem przyrzeczenia jest

określona suma pieniężna

określona suma pieniężna



Jeśli okaże się, że pozwany jest

Jeśli okaże się, że pozwany jest

winien dać

winien dać

powodowi

powodowi

X sesterców

X sesterców

, zasądź sędzio od pozwanego na rzecz

, zasądź sędzio od pozwanego na rzecz

powoda X sesterców. Jeśli się nie okaże, uwolnij

powoda X sesterców. Jeśli się nie okaże, uwolnij

Condictio certae rei

Condictio certae rei



Gdy przedmiotem przyrzeczenia jest określona ilość

Gdy przedmiotem przyrzeczenia jest określona ilość

rzeczy zamiennych

rzeczy zamiennych

Actio ex stipulatu

Actio ex stipulatu

– gdy przedmiotem

– gdy przedmiotem

świadczenia jest rzecz oznaczona indywidualnie

świadczenia jest rzecz oznaczona indywidualnie

lub coś innego

lub coś innego

Stipulator (wierzyciel)

Promissor (dłużnik)

Abstrakcyjność i kauzalność

Abstrakcyjność i kauzalność

Pierwotnie (

Pierwotnie (

ius civile

ius civile

): czynność

): czynność

abstrakcyjna

abstrakcyjna

Prawo pretorskie:

Prawo pretorskie:



Causa zawarta w brzmieniu:

Causa zawarta w brzmieniu:

Czy przyrzekasz dać mi 100 tytułem posagu?

Czy przyrzekasz dać mi 100 tytułem posagu?



Udzielanie

Udzielanie

exceptio

exceptio

w przypadku istnienia

w przypadku istnienia

nieformalnych ustaleń związanych ze stypulacją

nieformalnych ustaleń związanych ze stypulacją

Exceptio doli

Exceptio doli

Exceptio non numeratae pecuniae

Exceptio non numeratae pecuniae

Exceptio non adimpleti contractus

Exceptio non adimpleti contractus



W ten sposób powstała tzw. WEWNĘTRZNA

W ten sposób powstała tzw. WEWNĘTRZNA

KAUZALNOŚĆ stypulacji

KAUZALNOŚĆ stypulacji

Do czego służyła stypulacja

Do czego służyła stypulacja

Intercessio

Intercessio

(umocnienie zobowiązania)

(umocnienie zobowiązania)

Novatio

Novatio

(odnowienie)

(odnowienie)

Stipulatio Aquiliana

Stipulatio Aquiliana

(stypulacja Akwiliańska)

(stypulacja Akwiliańska)

Adstipulatio

Adstipulatio

Wprowadzenie solidarności wierzycieli lub

Wprowadzenie solidarności wierzycieli lub

dłużników

dłużników

Ustanowienie odsetek

Ustanowienie odsetek

Ustanowienie posagu, zabezpieczenie

Ustanowienie posagu, zabezpieczenie

zwrotu posagu

zwrotu posagu

Intercessio

Intercessio

2 sposoby umacniania zobowiązania:

2 sposoby umacniania zobowiązania:



Rzeczowe (

Rzeczowe (

fiducia

fiducia

,

,

pignus

pignus

,

,

hipoteka

hipoteka

)

)



Osobowe (poręczenie)

Osobowe (poręczenie)

Zobowiązanie poręczyciela – akcesoryjne,

Zobowiązanie poręczyciela – akcesoryjne,

Poręczyciel – dłużnik dodatkowy, pozywany

Poręczyciel – dłużnik dodatkowy, pozywany

gdy dłużnik główny nie płaci

gdy dłużnik główny nie płaci

Dokonywane w formie kontraktów werbalnych:

Dokonywane w formie kontraktów werbalnych:



Sponsio

Sponsio



Stipulatio

Stipulatio



Fidepromissio

Fidepromissio



Fideiussio

Fideiussio

Zobowiązanie poręczyciela – nie może być

Zobowiązanie poręczyciela – nie może być

większe niż zobowiązanie dłużnika głównego

większe niż zobowiązanie dłużnika głównego

Od

Od

S.C. Velleianum

S.C. Velleianum

kobieta nie może udzielać

kobieta nie może udzielać

poręczeń!!

poręczeń!!

Różnice

Różnice

Sponsio

Sponsio

i

i

fidepromissio

fidepromissio

Tylko dla obywateli rzym

Tylko dla obywateli rzym

Umocnienie tylko

Umocnienie tylko

zobowiązań z

zobowiązań z

kontraktów werbalnych

kontraktów werbalnych

Niedziedziczne po

Niedziedziczne po

stronie poręczyciela

stronie poręczyciela

Fideiussio

Fideiussio

Również dla

Również dla

peregrynów

peregrynów

Umocnienie wszystkich

Umocnienie wszystkich

rodzajów zobowiązań

rodzajów zobowiązań

dziedziczne

dziedziczne

Poręczyciel po spełnieniu świadczenia dochodzi zwrotu od
dłużnika głównego za pomocą actio mandati contraria

Podobne skutki:
Constitutum debiti alieni
Receptum argentarii
Mandatum qualificatum

Adstipulatio

Adstipulatio

Powołanie wierzyciela dodatkowego

Powołanie wierzyciela dodatkowego

Skutki: jak w solidarności wierzycieli

Skutki: jak w solidarności wierzycieli



Spełnienie świadczenia do rąk adstypulatora

Spełnienie świadczenia do rąk adstypulatora

zwalnia wobec wierzyciela głównego

zwalnia wobec wierzyciela głównego



Acceptilatio dokonana przez adstypulatora zwalnia

Acceptilatio dokonana przez adstypulatora zwalnia

dłużnika wobec wierzyciela głównego

dłużnika wobec wierzyciela głównego

Uprawnienie adstypulatora:

Uprawnienie adstypulatora:



niedziedziczne i niezbywalne

niedziedziczne i niezbywalne



Adstipulatio dokonana przez os. alieni iuris nie

Adstipulatio dokonana przez os. alieni iuris nie

rodzi skutków dla jego pf.

rodzi skutków dla jego pf.

Odpowiedzialność

Odpowiedzialność

adstypulatora

adstypulatora

W przypadku zwolnienia dłużnika z

W przypadku zwolnienia dłużnika z

długu bez przyjęcia świadczenia:

długu bez przyjęcia świadczenia:

Actio ex lege Aquilia

Actio ex lege Aquilia

(II rozdział

(II rozdział

lex

lex

Aquilia

Aquilia

)

)

Actio mandati directa

Actio mandati directa

(w prawie

(w prawie

klasycznym)

klasycznym)

Novatio

Novatio

Stypulacja zastępująca

Stypulacja zastępująca

dotychczasowe zobowiązanie

dotychczasowe zobowiązanie

Zmiana zobowiązania między tymi

Zmiana zobowiązania między tymi

samymi osobami lub innymi

samymi osobami lub innymi

Novatio

Novatio

powodowała wygaśnięcie

powodowała wygaśnięcie

wszelkich zabezpieczeń

wszelkich zabezpieczeń

poprzedniego zobowiązania

poprzedniego zobowiązania

Stipulatio Aquiliana

Stipulatio Aquiliana

Gdy wiele zobowiązań z różnych

Gdy wiele zobowiązań z różnych

tytułów zostaje zastąpione przez 1

tytułów zostaje zastąpione przez 1

stypulację (

stypulację (

novatio

novatio

)

)

Następnie zobowiązanie z tej

Następnie zobowiązanie z tej

stypulacji jest umarzane przez 1

stypulacji jest umarzane przez 1

acceptilatio

acceptilatio

Aquillus Gallus, schemat utworzony w ramach

Aquillus Gallus, schemat utworzony w ramach

cavere

cavere

Pożyczka
Stypulacja
etc

stypulacja

novatio

acceptilatio

stipulatio