Choroby jelit i zespoły
złego wchłaniania
Zespół złego wchłaniania
• Stan wynikający z nieprawidłowego
trawienia i wchłaniania składników
odżywczych w przewodzie
pokarmowym.
• Może występować w przebiegu wielu
chorób.
Zespół złego wchłaniania
Może dotyczyć jednego lub wielu
składników odżywczych
Może doprowadzić do niedożywienia i
różnego rodzaju niedokrwistości!
Zespół złego wchłaniania
-przyczyny
• Infekcyjne, np. biegunka podróżnych, pasożyty
• Nieprawidłowości w budowie błony śluzowej,
np. celiakia, nietolerancja mleka krowiego
• Choroby zapalne jelit – wrzodziejące zapalenie
jelita grubego, choroba Leśniowskiego i
Crohna
ZZW - przyczyny
• Zaburzenia trawienia, np. przewlekłe
zapalenie trzustki, rak trzustki
• Zaburzenia wydzielania żółci, np.
żółtaczka mechaniczna
ZZW- przyczyny c.d.
• Nieprawidłowości anatomiczne, np.
przetoki, zwężenia jelit, uchyłki,
popromienne zapalenie jelit
• Niedobory enzymów, np. laktazy
• Związane z innymi chorobami układowymi
zajmującymi układ pokarmowy, np.
niedoczynność i nadczynność tarczycy
Wrzodziejące zapalenie
jelita grubego
(WZJG)
Wrzodziejące zapalenie jelita
grubego
• Rozlane zapalenie odbytnicy lub
odbytnicy i okrężnicy prowadzące w
niektórych przypadkach do
powstawania owrzodzeń
• Niewyjaśniona etiologia
Objawy
• Biegunka i domieszka krwi w stolcu –
pierwsze i najczęstsze objawy, ale:
• Jeśli choroba ograniczona jest do
odbytnicy – rytm wypróżnień prawidłowy,
a nawet zaparcie-wtedy krwawienie jest
jedynym objawem
• Osłabienie, chudnięcie
• W najcięższych rzutach:
odwodnienie, tachykardia, obrzęki,
ból brzucha, gorączka
Przebieg naturalny choroby
• Przewlekły, z ostrymi rzutami i remisjami
• Czynniki wywołujące rzuty: stres, zmiana żywienia,
leczenie antybiotykami
Rzuty: lekkie: <= 4 stolce /d, z małą domieszką krwi;
ciężkie: >= 6 wypróżnień na dobę z dużą domieszką
krwi, gorączka, tachykardia, niedokrwistość;
umiarkowane: cechy pośrednie między rzutami
lekkimi i ciężkimi
Rozpoznanie:
• Rektosigmoidoskopia z biopsją, bez
przygotowania
• Badania laboratoryjne
• Rtg przeglądowe jamy brzusznej i
inne badania obrazowe
Leczenie
• Aminosalicylany (np. sulfasalazyna)
• Glikokortykosterydy
• Leki immynosupresyjne
• Zmiany ograniczone do odbytnicy: czopki,
maści, wlewki
• Unikanie stresu, doustnych antybiotyków i
NLPZ
Choroba Leśniowskiego i
Crohna
• Pełnościenne, rozlane zapalenie,
które może dotyczyć każdego
odcinka przewodu pokarmowego, od
jamy ustnej do odbytu
• Typowe odcinkowe zmiany zapalne
• Nieznana etiologia
• Zaczyna się w błonie śluzowej,
obejmuje stopniowo wszystkie
warstwy ściany przewodu
pokarmowego
• Prowadzi do zniszczenia ściany
przewodu pokarmowego, włóknienia,
przetok i zwężeń
Objawy
• Ogólne: gorączka, osłabienie,
chudnięcie
• Objawy zależne od lokalizacji
• Postać klasyczna z zajęciem
końcowego odcinka jelita grubego:
skryty początek, przypominający
zapalenie wyrostka robaczkowego,
czasem pierwsze objawy to
niedokrwistość, gorączka o nieznanej
przyczynie, ból brzucha, biegunka
• Jelito grube: jak WZJG
• Jama ustna: ból, afty, owrzodzenia
• Przełyk: ból, trudności przy przełykaniu
• Żołądek i dwunastnica: jak w chorobie
wrzodowej; ból, wymioty
• Okolica odbytu: wyrośla skórne,
owrzodzenia, szczeliny, ropnie i
przetoki okołoodbytowe
Przebieg naturalny
• Przewlekły, wieloletni, z okresami
zaostrzeń i remisji, często objawy
utrzymują się stale
Rozpoznanie:
• Badania laboratoryjne (leukocytoza,
wzrost CRP, wzrost OB., przeciwciała
ANCA
• Badania obrazowe (pasaż jelitowy z
kontrastem, zdjęcia przeglądowe
jamy brzusznej)
• Badania endoskopowe (gastro- kolo-,
rektosigmoidoskopia)
Leczenie
• Rzucenie palenia
• Unikanie czynników zaostrzenia
• Leczenie objawowe
• Żywienie dojelitowe lub pozajelitowe
• Leki przeciwzapalne: sterydy,
aminosalicylany
• Leki immunosupresyjne
• Leki biologiczne (infliksimab, Adalimumab)
• Antybiotyki przy leczeniu zmian
okołoodbytowych
Rak jelita grubego
• Najczęściej po 40 r.ż., rozwija się z
polipa jelita grubego
• 0,5-2% w uwarunkowanych
genetycznie zespołach polipowatości
• 5% dziedziczny, niezwiązany z
polipowatością
Objawy – zależne od
lokalizacji
• Prawa połowa okrężnicy –
utajone krwawienie
(narastająca
niedokrwistość), ból brzucha
• Lewa połowa okrężnicy i
odbytnica – jawne
krwawienie z dolnego
odcinka p.p., zmiana rytmu
wypróżnień (biegunka lub
zaparcie)
• Odbytnica – guz
wyczuwalny przy badaniu
p.r.
Rozpoznanie
• Badania laboratoryjne
• Badania obrazowe
• Kolonoskopia z pobraniem wycinków
Badania przesiewowe
• Po 50 r.ż.
• Badanie kału na obecność krwi
utajonej – co rok
• Sigmoidoskopia co 5 lat
• Kolonoskopia co 10 lat
Leczenie
1.Operacyjne: wycięcie guza,
okolicznych węzłów chłonnych i
najczęściej fragmentu jelita grubego,
często konieczne jest wyłonienie
jelita (kolostomia)
2. Chemioterapia pooperacyjna
Dziękuję
za uwagę