Choroby

Choroby

wirusowe

wirusowe

Rotawiroza

Etiologia:
• Rotawius bydlęcy
• Rodzina: Reoviridae
• Rodzaj: Rotavirus

• Pozbawiony otoczki
• Posiada dwuniciowy segmentowany RNA
• Najczęściej występuje rotawirus z grupy

serologicznej A o podgrupach I i II

(podgrupa II dzieli się na liczne serotypy

o różnorodnym stopniu zjadliwości).

Są oporne na

zamrażanie

oraz

inkubację

przez godzinę w temp.

56 °C. Zakaźność wirusów zmniejsza

alkohol etylowy

i

podchloryn sodu

Rotawiroza

• Rotawirus bydlęcy jest

najczęstszą przyczyną rozwoju
biegunki nowo narodzonych
cieląt – bierze udział w ponad
40% wszystkich zakażeń

Rotawiroza

• Rotawirusy są szeroko rozpowszechnione

w populacji bydła (seroprewalencja
wynosi 97 – 100%) zarówno w stadach, w
których często dochodzi do rozwoju
biegunki cieląt, jak również tych, których
problem ten nie dotyczy.

• Wiriony charakteryzują się wysoką

stabilnością fizyczną i chemiczną, w
związku z czym mogą przetrwać w
środowisku w formie infekcyjnej przez 6
miesięcy

Rotawiroza

• Zaraźliwość jest wysoka co ułatwia

wybuch choroby, do rozwoju
zakażenia konieczne są niewielkie
ilości patogenów, czas inkubacji jest
krótki – 13h – 2 dni.

• Wirus jest wydalany w dużych

ilościach z kałem.

• Zakażenie następuje drogą

alimentarną.

Rotawiroza

•

Cielęta mogą zakażać się już podczas porodu lub krótko po nim –

wtedy biegunka ujawnia się u nich już w pierwszych dniach życia

•

Jednak najczęściej pojawiają się objawy u zwierząt mających 5 –

14 dni.

•

W stadach, w których zaopatrzenie w siarę jest bardzo dobre,

biegunki rotawirusowe pojawiają się z reguły dopiero w 3-4

tygodniu życia (wcześniej są chronione przez Ab matczyne).

-

Przebieg choroby zależy od:

-

- zjadliwości szczepu

-

- odporności cielęcia

-

- zakażenia innymi enteropatogenami (wirusy, bakterie,

pasożyty)

•

Klinicznie bezobjawowe, zainfekowane zwierzęta mogą wydalać

wirusa i tym samym stają się nosicielami choroby.

- Zakażenia doświadczalne są słabo

wyrażone objawami chorobowymi a

biegunka ustępuje samoistnie

Koronawiroza

ETIOLOGIA

ETIOLOGIA

• Koronawirus bydlęcy
• Rodzina: Coronaviridae
• Rodzaj: Coronavirus

• Otoczony osłonką
• Posiada jednołańcuchowy,

niesegmentowany RNA

• Jest patogenem specyficznym

gatunkowo, rozpowszechnionym na

całym świecie

Koronawiroza

• Przeciwciała swoiste dla

koronawirusa można wykazać u
większości dorosłych osobników

• Rezerwuarem wirusa są

podklinicznie zakażone cielęta i
starsze osobniki bez objawów
choroby.

Koronawiroza

• Bydlęcy koronawirus stwierdzany jest

u 3-30% cieląt z objawami biegunki.

• Okres wydalania wirusa – 3 dni
• Okres inkubacji – 20-36 h
• Choroba dotyczy przede wszystkim

cieląt w wieku 1 tygodnia (5-30 dni),
pojawienie się objawów klinicznych
związane jest najczęściej ze spadkiem
poziomu przeciwciał w mleku matki.

• OBJAWY:
• Zapalenie jelit cienkich i grubych
• Biegunka, w przypadku koronawirusa z domieszką

śluzu- bo uszkodzenie jelita grubego

• Tropizm do układu oddechowego (jednoczesne

wystąpienie zapalenia jelit i płuc)

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

• Jest chorobą biegunkową pojawiającą się

nagle u młodego, dorosłego bydła w
okresie zimowym. Pojedyncze dotknięte
chorobą zwierzęta wykazują wyraźne
objawy przez krótki okres,
niejednokrotnie tylko przez 1 dzień.

• Choroba obserwowana jest w USA,

Kanadzie, Australii, Nowej Zelandii,
Japonii, Izraelu i Europie już od długiego
czasu.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

• Rozprzestrzenianie się infekcji w stadzie jest

gwałtowne.

• W mniejszych stadach choroba trwa rzadko

dłużej niż 2 tygodnie, w większych może
przeciągać się do 3-5 tygodni.

• W tym samym stadzie w ciągu jednego roku

choroba pojawić się może wielokrotnie, jednak
nasilenie objawów powinno z każdym nowym
wybuchem infekcji być mniejsze.

• nawet ponad 50% śmiertelności
• Zachorowalność 1%.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

Czynniki ryzyka wybuchu choroby:

– zanieczyszczenie pokarmu kałem
– silne wahania temperatury w

oborze i temperatury wody
pitnej.

 

• Inkubacja – ok. 4-5 dni

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

• Pierwotnie genezy choroby doszukiwano

się w zakażeniu Campylobacter jejuni.

• Obecnie za przyczynę dyzenterii

zimowej uważa się Koronawirus
bydlęcy (BCV).

• Pozostałe wirusy występujące wraz z BCV

i powiązane z rozwojem DZ to: torowirus,
wirus Breda, parwowirus i enterowirus.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

• BCV można regularnie wyizolować z kału

zwierząt chorujących na dyzenterię zimową,
lecz równie często wirus pojawia się u zwierząt
niewykazujących objawów klinicznych.

• Reinfekcje BCV nie powinny prowadzić do

ponownego rozwoju biegunki;

• Wirus przez dłuższy czas może być wydalany z

wydzieliną z nosa i w ten sposób utrzymuje się
w stadzie.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

Patogeneza
• Infekcje BCV prowadzą do

natychmiastowego zniszczenia błony
śluzowej jelita cienkiego i grubego,
przede wszystkim krypt, co prowadzi
do przedostawania się do światła
jelita surowicy lub pełnej krwi.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

OBJAWY, PRZEBIEG

OBJAWY, PRZEBIEG

• Pierwsze pojawiające się objawy to:

– Niechęć do przyjmowania pokarmu
– Osowiałość
– podwyższona temperatura ciała (do

ok. 40,5

o

C)

– Wraz z pojawieniem się silnej biegunki

temperatura się normuje.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

•

Kał może zawierać mniejsze lub większe domieszki
krwi, która jest wyraźnie oddzielona lub
homogenicznie z nim pomieszana.

•

Zabarwienie kału – ciemnobrązowe do czarno-
zielonkawego.

•

Mogą również występować objawy ze strony ukł.
Oddechowego: wypływ z nosa, łzawienie, kaszel.

•

Wydajność laktacji u zakażonych krów drastycznie
spada – nawet do 20% wartości wyjściowej.

•

Najcięższe objawy występują u krów bezpośrednio
po wycieleniu, a także u zwierząt w wysokiej
laktacji.

•

Przebieg u młodych krów jest bardziej łagodny.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

Zapobieganie

Zapobieganie

• Szczepienia szczepionkami

zawierającymi komponenty BCV

• Choroba występuje rzadko, więc

wprowadzanie ogólnego szczepienia
zwierząt nie ma dużego znaczenia
gospodarczego.

Dyzenteria zimowa

dorosłego bydła

Badanie sekcyjne:

Badanie sekcyjne:

• Zwłoki są odwodnione i anemiczne
• Przekrwienie i zapalenia bł. Śluzowej

trawieńca, jelita czczego, biodrowego i
okrężnicy

• W jelitach punktowe wybroczyny i

krwawienia

 
Histopatologicznie – przede wszystkim

uszkodzenia krypt jelitowych

Profilaktyka chorób przewodu

pokarmowego bydła

Szczepionki dostępne w Polsce:

Szczepionki dostępne w Polsce:

• Bovilis Lactovac C - Szczepionka przeciwko

zakażeniom wywołanym przez rotawirusy,
koronawirusy i Escherichia coli

• Kolibin Rc Neo - Szczepionka do czynnego

uodparniania ciężarnych krów i jałówek, w celu
biernego uodpornienia cieląt przeciw chorobom
przewodu pokarmowego wywoływanym przez
rotawirusy, koronawirusy, enteropatogenne szczepy
E.coli, inaktywowana;

• Rotavec Corona - Szczepionka przeciwko antygenowi

rzęskowemu E.coli F5 (K99) oraz antygenom
rotawirusa i koronawirusa bydlęcego;

• Trivacton 6 - Inaktywowana szczepionka przeciwko

biegunkom wywoływanym przez Escherichia coli,
rotawirusy i koronawirusy;

Diagnostyka

Do badań kał/wycinki jelit

• Próbki kału z pierwszych 24 godzin trwania

biegunki

• Mikroskop elektronowy- wykazanie obecności

cząstek wirusa

• Szybkie metody diagnostyczne- wykrywanie

antygenów wirusowych (test ELISA z próbek

kału lub IF) lub materiału genetycznego (PCR)

• Testy wykrywające Ab
• Pełna diagnoza- wykazanie obecności rota- i

koronawirusów w kale (zebrany w pierwszych

24h biegunki) lub w próbkach tkanek z

padłych zwierząt

• Ocena stanu narządów wewnętrznych (+objawy

kliniczne -> wstępna diagnoza)

• Miejsca pobrania próbek do badań mikrobiologicznych,

histopatologicznych i cytologicznych:

• Jelito cienkie

• Jelito grube

• Do badań laboratoryjnych najpierw wycinki wątroby,

śledziony, serca, płuc, na końcu p. pok. (każda próbka

osobno do sterylnych pojemników, szczegółowo

opisana)

• Dostarczenie do laboratorium w ciągu kilku godzin,

najlepsza temperatura +4*C

• Wirusowa biegunka bydła
• Głowica
• Pomór bydła (księgosusz)
• Beztlenowcowe zapalenie jelita cienkiego
• Pasożyty
• Niedobór Cu, nadmiar Mo
• Błędy żywieniowe
• Zatrucia