KONSTRUKTYWNE

KONSTRUKTYWNE

ROZWIĄZYWANIE

ROZWIĄZYWANIE

KONFLIKTÓW

KONFLIKTÓW

PODSTAWOWE POJĘCIA

PODSTAWOWE POJĘCIA

Wychowanie

Wychowanie

- to stwarzanie warunków, w których

- to stwarzanie warunków, w których

młody człowiek zdobywa właściwą postawę

młody człowiek zdobywa właściwą postawę

wobec siebie i innych oraz zdobywa umiejętność

wobec siebie i innych oraz zdobywa umiejętność

dokonywania wyborów według znanych sobie,

dokonywania wyborów według znanych sobie,

wyznawanych

i

w

pełni

świadomie

wyznawanych

i

w

pełni

świadomie

respektowanych wartości

respektowanych wartości

Sytuacja wychowawcza jest osadzona w realiach :

środowiska szkolnego

środowiska domowego /style zachowań w rodzinie,

zasady współżycia ludzi w osiedlu, miasteczku, bloku,

na wsi/

środowiska rówieśniczego

kontekstu społecznego /poziom kultury społeczeństwa,

poziom i styl demokracji w państwie, autorytety

społeczne, ogólnie przyjmowany system wartości/

mediów i wzorców zachowań przez nich promowanych

KONFLIKTY

KONFLIKTY

Konflikt - naturalna część życia społecznego - sam w sobie

Konflikt - naturalna część życia społecznego - sam w sobie

nie jest ani dobry, ani zły. Jego rozwiązanie natomiast

nie jest ani dobry, ani zły. Jego rozwiązanie natomiast

może być szkodliwe lub niezwykle twórcze. Wszystko

może być szkodliwe lub niezwykle twórcze. Wszystko

zależy od stylu, w jakim konflikt będzie rozwiązywany, od

zależy od stylu, w jakim konflikt będzie rozwiązywany, od

przyjętej w danej społeczności filozofii rozwiązywania

przyjętej w danej społeczności filozofii rozwiązywania

konfliktów

konfliktów

Konflikt - interakcja ludzi zależnych od siebie,
którzy uważają, że mają niezgodne cele oraz
postrzegają siebie nawzajem jako przeszkody w
osiągnięciu owych celów. Jest tworzony i
podtrzymywany przez zachowania
zaangażowanych stron i ich reakcje na siebie
nawzajem

KONFLIKTY DZIELI SIĘ NA:

KONFLIKTY DZIELI SIĘ NA:

rodzinne

rodzinne

społeczne

społeczne

poznawcze

rówieśnicze

rówieśnicze

strukturalne

strukturalne

osobowościowe

komunikacyjne

DYNAMIKA KONFLIKTU

DYNAMIKA KONFLIKTU

Pierwotny, pojedynczy przedmiot sporu.

Pierwotny, pojedynczy przedmiot sporu.

Naruszenie równowagi stosunków.

Naruszenie równowagi stosunków.

Ujawnienie się innych spornych problemów,

Ujawnienie się innych spornych problemów,

dotychczas tłumionych

dotychczas tłumionych

Druga strona precyzuje swoje racje i argumenty.

Druga strona precyzuje swoje racje i argumenty.

Druga strona wydaje się z gruntu zła.

Druga strona wydaje się z gruntu zła.

Wysuwanie osobistych zarzutów wobec drugiej

Wysuwanie osobistych zarzutów wobec drugiej

strony.

strony.

Konflikt uniezależnia się od pierwotnego

Konflikt uniezależnia się od pierwotnego

przedmiotu sporu.

przedmiotu sporu.

Konflikty mogą być

konstruktywne i

destruktywne.

Konstruktywne są

realistyczne

- koncentrują się na realnych

problemach, które mogą

być rozwiązane przez zaan

gażowane strony, jeśli te

chcą razem rozpracować

dzielące je różnice. Postawy

stron są otwarte,

zachowania - plastyczne, a

sposób rozwiązania

konfliktu wynika z założe

nia, że wszystkie

zaangażowane strony mogą

zrealizować część swych

celów.

Konflikty destruktywne nie

są realistyczne - są

manifestacją agresji,

mają na celu pokonanie

lub zranienie drugiej

osoby. Strony ignorują

się nawzajem lub

stanowczo obstają przy

swoim. Postawy i

zachowania są sztywne, a

efekt końcowy konfliktu

ma być całkowitym

zwycięstwem jednej

strony i całkowitą klęską

drugiej.

POZYTYWNE STRONY

POZYTYWNE STRONY

KONFLIKTÓW

KONFLIKTÓW

- ujawniają uczucia, mogą pomóc znaleźć rozwiązanie

- ujawniają uczucia, mogą pomóc znaleźć rozwiązanie

problemów wydających się nie do rozwiązania,

problemów wydających się nie do rozwiązania,

-

rozładowują nagromadzone napięcia,

rozładowują nagromadzone napięcia,

-

stymulują zmiany w środowisku,

stymulują zmiany w środowisku,

-

-

umacniają relacje między ludźmi,

umacniają relacje między ludźmi,

-

-

weryfikują i precyzują cele i zadania,

weryfikują i precyzują cele i zadania,

-

-

dzięki nim powstają nowe, twórcze idee

dzięki nim powstają nowe, twórcze idee

To nie konflikt jest

To nie konflikt jest

źródłem nieporozumień

źródłem nieporozumień

i walki między ludźmi,

i walki między ludźmi,

ale sposób jego

ale sposób jego

rozstrzygania. Gdy

rozstrzygania. Gdy

pojawia się konflikt,

pojawia się konflikt,

musisz przymierzyć się

musisz przymierzyć się

do jego rozwiązania i

do jego rozwiązania i

wybrać odpowiednią

wybrać odpowiednią

strategię.

strategię.

Chwilowe zwycięstwo

Chwilowe zwycięstwo

nie gwarantuje

nie gwarantuje

trwałego sukcesu.

trwałego sukcesu.

Jeśli jest zwycięzca i

Jeśli jest zwycięzca i

pokonany, to na

pokonany, to na

dłuższą metę

dłuższą metę

przegrywają obie

przegrywają obie

strony.

strony.

W sytuacjach konfliktowych często ulegamy

W sytuacjach konfliktowych często ulegamy

emocjom, zapominając o realizacji

emocjom, zapominając o realizacji

najważniejszych interesów. Walczymy,

najważniejszych interesów. Walczymy,

przekonujemy partnera, udowadniamy swoje

przekonujemy partnera, udowadniamy swoje

racje

racje

STRATEGIE DZIAŁANIA

STRATEGIE DZIAŁANIA

bierność - rezygnacja z jakiegokolwiek aktywnego działania

bierność - rezygnacja z jakiegokolwiek aktywnego działania

i czekanie na samoistne wygaśnięcie konfliktu

i czekanie na samoistne wygaśnięcie konfliktu

dominacja - chęć osiągnięcia swoich celów i

dominacja - chęć osiągnięcia swoich celów i

interesów bez brania pod uwagę celów i interesów

interesów bez brania pod uwagę celów i interesów

drugiej strony - drogą do tego może być przemoc,

drugiej strony - drogą do tego może być przemoc,

stosowanie gróźb, ale także np. perswazja

stosowanie gróźb, ale także np. perswazja

ustępstwo - rezygnacja z realizacji swoich dążeń, zaakceptowanie

ustępstwo - rezygnacja z realizacji swoich dążeń, zaakceptowanie

wygranej przeciwnika

wygranej przeciwnika

rozwiązywanie problemu, czyli

rozwiązywanie problemu, czyli

negocjacje

negocjacje

-

-

poszukiwanie, wspólnie z drugą stroną konfliktu,

poszukiwanie, wspólnie z drugą stroną konfliktu,

możliwości jednoczesnej realizacji niektórych

możliwości jednoczesnej realizacji niektórych

przynajmniej interesów obu

przynajmniej interesów obu stron

UMIEJĘTNOŚĆ

UMIEJĘTNOŚĆ

NEGOCJOWANIA

NEGOCJOWANIA

Składa się na nią:

Składa się na nią:

-

-

budowanie kontaktu z wychowankiem,

budowanie kontaktu z wychowankiem,

-

-

porozumiewanie się w sposób konstruktywny, a

porozumiewanie się w sposób konstruktywny, a

nie raniący,

nie raniący,

-

-

wzajemne poznanie najważniejszych interesów,

wzajemne poznanie najważniejszych interesów,

-

-

formułowanie wspólnych problemów,

formułowanie wspólnych problemów,

-

-

umiejętność dojścia do rozwiązania

umiejętność dojścia do rozwiązania

zadowalającego obie strony,

zadowalającego obie strony,

-

-

przeciwdziałanie presji i manipulacji,

przeciwdziałanie presji i manipulacji,

-

-

umiejętność nawiązywania współpracy

umiejętność nawiązywania współpracy

jest fundamentalną

jest fundamentalną

zawodową kompetencją

zawodową kompetencją

nauczycieli.

nauczycieli.

BARIERY NA DRODZE DO

BARIERY NA DRODZE DO

POROZUMIENIA:

POROZUMIENIA:

- emocje - nasze i drugiej strony,

- emocje - nasze i drugiej strony,

- brak analizy interesów - tego, po co

- brak analizy interesów - tego, po co

negocjujemy,

negocjujemy,

- brak satysfakcji drugiej strony

- brak satysfakcji drugiej strony

konfliktu - niezaspokojona potrzeba

konfliktu - niezaspokojona potrzeba

bezpieczeństwa i uznania,

bezpieczeństwa i uznania,

- poczucie siły - często pozorne

- poczucie siły - często pozorne

ZASADY POZYTYWNEGO

ZASADY POZYTYWNEGO

ROZWIĄZYWANIA

ROZWIĄZYWANIA

KONFLIKTÓW

KONFLIKTÓW

Rozpoznać charakter konfliktu.

Rozpoznać charakter konfliktu.

Mieć świadomość przyczyn i skutków przemocy.

Mieć świadomość przyczyn i skutków przemocy.

Znać alternatywy przemocy.

Znać alternatywy przemocy.

Nie unikać konfliktów - gdy się pojawią, stawiać im czoło.

Nie unikać konfliktów - gdy się pojawią, stawiać im czoło.

Szanować siebie i innych.

Szanować siebie i innych.

Rozróżniać interesy od pozycji (stanowisk).

Rozróżniać interesy od pozycji (stanowisk).

Zbadać uważnie swoje i cudze interesy, żeby znaleźć

Zbadać uważnie swoje i cudze interesy, żeby znaleźć

racje wspólne oraz te możliwe do pogodzenia.

racje wspólne oraz te możliwe do pogodzenia.

Określić sprzeczne interesy stron jako wspólny problem

Określić sprzeczne interesy stron jako wspólny problem

wymagający wspólnego rozwiązania.

wymagający wspólnego rozwiązania.

Słuchać uważnie i mówić tak, aby być zrozumianym przez

Słuchać uważnie i mówić tak, aby być zrozumianym przez

drugą stronę.

drugą stronę.

Uważać na naturalne tendencje do uprzedzeń, błędnego

Uważać na naturalne tendencje do uprzedzeń, błędnego

postrzegania i oceniania oraz stereotypowego myślenia,

postrzegania i oceniania oraz stereotypowego myślenia,

którym często w ostrym konflikcie ulegają obie strony.

którym często w ostrym konflikcie ulegają obie strony.

Rozwijać umiejętność radzenia sobie w trudnych
sytuacjach, aby nie okazać się bezradnym w
konfrontacji z silniejszymi od siebie albo osobami,
które nie chcą anga żować się w konstruktywne
rozwiązywanie konfliktów bądź stosują nieuczciwe
chwyty

Poznać samego siebie i typowe dla siebie reakcje na
rozmaite sytuacje konfliktowe
Zawsze i w każdej sytuacji przestrzegać norm
moralnych, dbać o dobro innych i być sprawiedliwym
oraz odnosić się do drugiej osoby z szacunkiem i
troską