CHARAKTERYSTYKA DZIECI 

UPOŚLEDZONYCH UMYSŁOWO  W STOPNIU 

UMIARKOWANYM

Mianem upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym 

określa się  te osoby , które podczas badań psychologicznych 

uzyskały:



- ilorazy inteligencji w granicach 36 do 51 (mierzone skalą 

inteligencji  Terman-Meerill lub Stanford-Bineta, gdzie odchylenie 

standardowe wynosi 16) lub od 40 do 54 (mierzone skalą 

Wechslera),



- ilorazy rozwoju poszczególnych sprawności intelektualnych 

wahające się w zależności od stosowanej techniki pomiaru w 

granicach 36-51 lub 40-54,



- ilorazy dojrzałości społecznej mierzonej Skalą Dojrzałości 

Społecznej E. Dolla, wahające się w granicach od 44 do 63 bądź 

wskaźniki uzyskane w pierwszej części Skali Zachowania 

Przystosowawczego dla Dzieci,Młodzieży i Dorosłych K. Nihiry, 

które znajdują się między –3,01 a –4,00  odchyleniem 

standardowym.



Osoby dorosłe upośledzone umysłowo w 
stopniu umiarkowanym nie przekraczają 
poziomu ogólnego rozwoju intelektualnego 
8-letniego

    dziecka. 



Pod względem dojrzałości społecznej 
osiągają poziom 10-letniego dziecka, różnią 
się jednak od dziecka w tym wieku większym 
doświadczeniem życiowym, bowiem gdy 
osiągną ten poziom, są zazwyczaj dorośli.



Warunkiem właściwej percepcji otaczającego 
świata jest sprawne funkcjonowanie 
analizatorów,   receptorów, nerwów 
dośrodkowych oraz odpowiednich reprezentacji 
korowych. 



 u  osób umiarkowanie upośledzonych stwierdza 
się częściej zaburzenia w zakresie receptorów 
wzroku, słuchu i innych, oraz uszkodzenie kory 
mózgowej,    w której dokonuje się analiza i 
synteza odebranych wrażeń. Upośledzenie 
analizatorów powoduje,iż dziecko niedokładnie 
odzwierciedla otaczającą je rzeczywistość 

 

Charakterystyka upośledzenia 

umysłowego w stopniu 

umiarkowanym:

procesy orientacyjno-poznawcze



Zaburzenia receptorów wzroku, 
słuchu,



Uszkodzenia kory mózgowej

 Charakterystyka upośledzenia 

umysłowego w stopniu 

umiarkowanym:

 Spostrzeganie:



- obniżona sprawność 
spostrzegania,



- spostrzega cechy konkretne, nie 
odróżnia     

      cech ważnych,



- jest niedokładne, wolne.

Charakterystyka upośledzenia 

umysłowego w stopniu 

umiarkowanym:

Uwaga:



- bardzo ograniczony zakres uwagi dowolnej,



- trudności z koncentrowaniem uwagi  
dowolnej,



- dobrze koncentruje uwagę przy 
wykonywaniu czynności 
prostych,mechanicznych i na interesujących 
przedmiotach,



- dominuje uwaga mimowolna,



- brak podzielności.

Charakterystyka upośledzenia umysłowego 

w stopniu umiarkowanym:

Pamięć

:



- dobra pamięć mechaniczna,



- znacznie upośledzona pamięć logiczna,



- zdarzają się przypadki wybitnie dobrej 
„pamięci     fotograficznej”,



- ograniczony zakres pamięci,



- pamięć krótkotrwała,



- bardzo wolne tempo uczenia się( przez  
działanie),



- potrafi zapamiętać proste wierszyki i piosenki,

Charakterystyka upośledzenia umysłowego 

w stopniu umiarkowanym:

Wyobraźnia

:



Mało dokładne wyobrażenia,



Konfabulacje, zmyślenia

Charakterystyka upośledzenia umysłowego 

w stopniu umiarkowanym:

 Myślenie 

:



- słabo rozwinięte myślenie pojęciowo–słowne,



- myślenie ma charakter konkretno-obrazowy,



- upośledzone rozumowanie przyczynowo-skutkowe,



- bardzo wolne tempo i sztywność myślenia,



- trudności w opanowaniu pojęć liczbowych,



- brak samodzielności, samokrytycyzmu, zdolności do 

       samokontroli,



- pojęcia definiuje przez opis przedmiotu i materiału, z 

       którego jest zrobiony lub „przez użytek”,

Charakterystyka upośledzenia umysłowego w 

stopniu umiarkowanym:

 Mowa: 



znacznie opóźniony rozwój mowy: 
pojedyncze wyrazy około 5 roku życia,



życia, zdania około 7 roku życia,



- używa prostych zdań,



- liczne agramatyzmy,



- ograniczony zasób słownictwa,



- brak pojęć abstrakcyjnych.

Charakterystyka upośledzenia umysłowego 

w stopniu umiarkowanym:

 

Motoryka:

 



- poważnie opóźniony rozwój ruchowy: 
siadanie w 2 r.ż., chodzenie  w 3 r.ż.,



- dość dobrze radzi sobie z samoobsługą,



- ruchy mało precyzyjne, niezgrabne,



- wolne tempo czynności ruchowych,



- często niedowłady, porażenia,



- wady postawy,



- sterotypie ruchowe.

Charakterystyka upośledzenia umysłowego 

w stopniu umiarkowanym:

 

Samoobsługa:



Potrzebuje wsparcia w załatwianiu 
różnych spraw,



Samodzielny w codziennych 
czynnościach, 

Procesy emocjonalno-motywacyjne i 

dojrzałość społeczna:



-ujawnia wrażliwość emocjonalną, 



- głębokie przywiązanie do wychowawców,



- słabo kontroluje emocje, popędy i dążenia.



- maksymalny poziom dojrzałości społecznej 

      – 10 lat.

Jednostki umiarkowanie upośledzone ujawniają potrzebę 

bezpieczeństwa,

przynależności, miłości oraz potrzebę szacunku i inne, które w 

rozwoju

osobniczym człowieka pojawiają się później. Żywo okazują 

przywiązanie,

sympatię, odczuwają potrzebę kontaktów społecznych.

Procesy emocjonalno-motywacyjne i 

dojrzałość społeczna:



Badania wykazują, że w tej grupie 
upośledzonych częściej niż u lekko 
upośledzonych występują takie zaburzenia 
zachowania, jak:



Zachowanie gwałtowne i destruktywne, 
antyspołeczne, zamykanie się w sobie, 



Stereotypie ruchowe i dziwaczne ruchy, 



niewłaściwe formy zachowania w towarzystwie,



zachowanie się buntownicze, zaburzenia o 
charakterze psychicznym,

Procesy emocjonalno-motywacyjne i 

dojrzałość społeczna:



Są wśród nich dzieci zahamowane,lękliwe, 
nieśmiałe, ale są również żywe, niespokojne, 
nadruchliwe.



Jedne są bardziej samodzielne w zakresie 
samoobsługi, inne wymagają znacznej pomocy 
ze strony opiekunów. 



Dzieci umiarkowanie upośledzone w zakresie 
jednej lub kilku sprawności mogą funkcjonować 
jak dzieci znacznie upośledzone, zaś   u znacznie 
upośledzonych niektóre sprawności mogą być 
rozwinięte na poziomie umiarkowanym. 

Procesy emocjonalno-motywacyjne i 

dojrzałość społeczna:



Dla upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym 

dostępne są przede wszystkim przeżycia bezpośrednie, 

słabo reagują na poważne zdarzenia, natomiast sprawy 

mało istotne mogą wywołać u nich intensywną reakcję. 

Reakcje ich są więc mało współmierne do bodźca, 

nieadekwatne.



Emocje charakteryzują się sztywnością oraz małym 

zróżnicowaniem, słabo jest rozwinięta zdolność 

opanowania popędów, niedorozwój uczuć wyższych 

związanych z brakiem zdolności do zrozumienia pojęć 

abstrakcyjnych.  



Brak jest przeżyć emocjonalnych wiążących się z 

zainteresowaniami i działalnością poznawczą, a dotyczą 

aktualnych doznań ze strony osób i sytuacji, przeżycia z 

przeszłości nie wywołują reakcji uczuciowej.