WYKŁAD 3. Zarządzanie finansami firmy i analiza finansowa

•

Podstawowe rodzaje sprawozdań finansowych

• Zasady sporządzania sprawozdań finansowych

• Analiza strukturalna dokumentów finansowych

• Czytanie bilansu i rachunku wyników

1.

ANALIZA FINANSOWA wykorzystuje wiele metod i narzędzi
mających różne znaczenie w zależności od poszczególnych
elementów analizy. W ramach analizy finansowej zazwyczaj
wyróżnia się;

•

analizę porównawczą –

ma na celu porównanie

wielkości danych podlegających analizie na przestrzeni lat w
ramach jednej jednostki lub z innymi

• analizę struktury (analizę strukturalną) –

ma na

celu określenie relacji pomiędzy poszczególnymi
wielkościami będącymi przedmiotem analizy i wyrażenie ich
procentowego udziału

• analizę wskaźnikową –

oznacza określenie relacji

pomiędzy poszczególnymi wielkościami i wyrażenie ich w
postaci liczbowej

2.

Najczęściej wyróżnia się następujące obszary analizy finansowej:

OBSZARY ANALIZY FINANSOWEJ

płynność

obrotowość rentowność zadłużenie

wspomaganie

finansowe

3.

Warunkiem aktywnego działania firmy jest analiza

osiąganych rezultatów gospodarowania. Kierownictwo firmy,
aby sprawnie zarządzać musi mieć dobre rozeznanie co do
rzeczywistej efektywności podejmowanych w przeszłości
decyzji. Analizy zaszłości gospodarczych sporządzanych w
firmie dotyczą z reguły różnych sfer działalności oraz różnych
okresów.

W typowym układzie roczna analiza działalności z

W typowym układzie roczna analiza działalności z

reguły składa się:

reguły składa się:

analizy opisowej

sprawozdań finansowych

• rachunku zysków i strat (wyników)

• bilansu firmy

• rachunku przepływów finansowych

4.

Analiza oparta na sprawozdaniach finansowych:

• wskazuje na krytyczne obszary działania firmy, np. straty,
wysoki poziom należności, zapasów, nie ukazuje natomiast
przyczyn kształtowania się zjawisk, służy zadawaniu pytań,
wskazuje na ewentualne zagrożenia dla dalszego
funkcjonowania firmy;

• przedstawia dane historyczne dotyczące poprzednich lat,
kwartałów, winna służyć przede wszystkim decyzjom
przyszłościowym, ocenie możliwości przetrwania firmy, ma
wskazywać zagrożenia i szanse;

• można ją sporządzić w sposób szybki i tani.

ZASADY SPORZĄDZANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH:

ZASADY SPORZĄDZANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH:

wiernego obrazu

wiernego obrazu

ciągłości

ciągłości

kontynuacji

kontynuacji

memoriałową

memoriałową

współmierności

współmierności

ostrożnej wyceny

ostrożnej wyceny

istotności

istotności

5.

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

RACHUNEK ZYSKÓW I STRAT

przedstawia tworzenie

wyniku finansowego (zysku lub straty). W zestawieniu tym
pokazane są w sposób syntetyczny wszystkie przychody,
koszty oraz obciążenia, związane z uzyskaniem przychodu.

schemat

6.

Przychody ze sprzedaży towarów i produktów
– koszty sprzedanych towarów i produktów

= zysk (strata) brutto ze sprzedaży

– koszty sprzedaży

– koszty ogólne zarządu

= zysk (strata) ze sprzedaży

+ pozostałe przychody operacyjne

– pozostałe koszty operacyjne

= zysk (strata) na działalności operacyjnej

+ przychody finansowe

+ zyski nadzwyczajne

– koszty finansowe

= zysk (strata) brutto na działalności gospodarczej

– straty nadzwyczajne

= zysk (strata) brutto

– obowiązkowe obciążenia wyniku
finansowego

= ZYSK (STRATA) NETTO

= ZYSK (STRATA) NETTO

7.

UPROSZCZONY
schemat

WYNIK

NA SPRZEDAŻY

WYNIK

NA POZOSTAŁEJ DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ

WYNIK

NA OPERACJACH FINANSOWYCH

WYNIK

ZDARZEŃ NADZWYCZAJNYCH

OBOWIĄZKOWE OBCIĄŻENIA

WYNIKU FINANSOWEGO

8.

Najbardziej istotnym elementem wyniku

Najbardziej istotnym elementem wyniku

finansowego netto jest wynik na sprzedaży, który

finansowego netto jest wynik na sprzedaży, który

stanowi rezultat działań podejmowanych w

stanowi rezultat działań podejmowanych w

obszarze działalności podstawowej firmy.

obszarze działalności podstawowej firmy.

Wynik na sprzedaży to różnica przychodów ze
sprzedaży oraz kosztów operacyjnych
podstawowych, dzięki którym możliwe było
wypracowanie przychodów.

Rezultaty działalności podstawowej operacyjnej

Rezultaty działalności podstawowej operacyjnej

mogą być prezentowane w zależności od układu

mogą być prezentowane w zależności od układu

kosztów podstawowych operacyjnych.

kosztów podstawowych operacyjnych.

9.

Koszty wg rodzajów

Jakie koszty
poniesiono ?

1. Zużycie

materiałów i
energii

2. Usługi obce
3. Podatki i

opłaty

4. Wynagrodzenia
5. Świadczenia

pracownicze

6. Amortyzacja
7. Wartość

sprzedanych
materiałów i
towarów

1. Koszty

wytwarzania
(bezpośrednie i
pośrednie)

2. Koszty zarządu
3. Koszty

sprzedaży

1. Koszty

wyrobów
gotowych

-

wyrób A

-

wyrób B

-

wyrób ...

2. Koszty

produkcji
niezakończonej

Koszty wg miejsc
powst.

Gdzie koszty poniesiono
?

Koszty wg produktów

Na co koszty poniesiono
?

Układ rodzajowy

Układ rodzajowy

Układ

kalkulacyjny

Układ

kalkulacyjny

Układ

przedmiotowy

Układ

przedmiotowy

10.

Informacje zawarte w rachunku wyników pozwalają
nie tylko zorientować się, jaki zysk osiągnięto w
roku sprawozdawczym, ale także jaka jest
struktura kosztów oraz kierunki przeznaczenia
zysku.

BILANS -

BILANS -

jest sprawozdaniem o sytuacji finansowej firmy,

prezentuje stan majątku jednostki i źródła jego
finansowania. Aktywa stanowią tzw. realną stronę bilansu,
w aktywach odwzorowana jest rzeczywistość gospodarcza
podmiotu w odniesieniu do stanu jego posiadania.

schemat:

schemat:

11.

STRUKTURA BILANSU

STRUKTURA BILANSU dla potrzeb analizy
finansowej:

AKTYWA TRWAŁE

I. Wartości niematerialne

i prawne

II. Rzeczowy majątek

trwały

III. Finansowy majątek

długoterminowy

AKTYWA OBROTOWE

I. Zapasy

II. Należności

III. Papiery wartościowe

do obrotu

IV Środki pieniężne

KAPITAŁ WŁASNY

ZOBOWIĄZANIA

DŁUGOTERMINOWE

ZOBOWIĄZANIA

KRÓTKOTERMINOWE

AKTYWA

AKTYWA

AKTYWA

AKTYWA

PASYWA

PASYWA

PASYWA

PASYWA

12.

Podsumowując bilans stanowi:

Podsumowując bilans stanowi:

- źródło informacji o sytuacji finansowej na jeden, jedyny dzień
– dzień bilansowy

- sprawozdanie o stanie majątku i źródłach jego finansowania

- punkt wyjścia do oceny przyszłej kondycji finansowej

Na podstawie bilansu jesteśmy w stanie ocenić:

Na podstawie bilansu jesteśmy w stanie ocenić:

dwa obszary związane z sytuacją finansową jednostki –
zadłużenie i płynność.

Reguła = zasada bilansowania:

Reguła = zasada bilansowania:

AKTYWA = PASYWA

lub

lub

AKTYWA = KAPITAŁ WŁASNY + ZOBOWIĄZANIA

W przypadku, gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez
kapitał własny, wówczas spełniona jest

złota reguła

złota reguła

bilansowania

bilansowania

.

.

W przypadku, gdy aktywa trwałe są całkowicie pokryte przez
kapitał stały, wówczas spełniona jest

złota reguła bankowa

złota reguła bankowa

.

.

13.

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW

SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWU ŚRODKÓW

PIENIĘŻNYCH –

PIENIĘŻNYCH –

prezentuje wpływy i wydatki netto

każdego

rodzaju działalności jednostki zrealizowane w ciągu okresu.
Podział na działalność w tym sprawozdaniu jest odmienny niż
przyjęty w rachunku wyników ze względu na zasadę jego
sporządzania – zasadę kasową.

W spr. z pśp wyróżnia się trzy rodzaje działalności:

dz. operacyjną –

dz. operacyjną –

mają swoje źródło w działalności

podstawowej, są to wpływy gotówkowe ze sprzedaży oraz
wydatki dla dostawców z tyt. zapłaty za usługi

dz. inwestycyjną –

dz. inwestycyjną –

ukazują wydatki, jakie zostały poniesione

w celu zwiększenia zasobów, są to wpływy z inwestycji
poczynionych wcześniej (wydatki z tyt. nabycia składników m.
rzeczowego, wpływy ze sprzedaży tego majątku, pożyczki dla in.
podmiotów, wpływy z tyt dywidend, odsetek)

dz. finansową –

dz. finansową –

wpływy z emisji akcji, spłaty i zaciągnięcie

kredytów i pożyczek, spłaty odsetek od uzyskanych obcych
źródeł finansowania.

14.

GENERATOR GOTÓWKI

POCHŁANIACZ GOTÓWKI

wpływy > wydatków

wpływy < wydatków

Sposoby wykorzystania
gotówki:

- spłata długu

- zwiększenie rezerw
gotówkowych

- inwestycje w majątek
rzeczowy

- czy finansowy

Sposoby pozyskania
gotówki:

- zwiększenie
zobowiązań (kapitału
obcego)

- emisja kapitału
własnego

- zmniejszenie rezerw
gotówkowych

15.

Jaki jest zatem cel sporządzania

Jaki jest zatem cel sporządzania

tego sprawozdania skoro

mając do dyspozycji bilans początkowy i końcowy danego
okresu wiemy, wiemy jakie były przepływy netto w danym
okresie rozrachunkowym ?

Sprawozdanie z przepływu środków pieniężnych dostarcza
następujących informacji:

1. Czy jednostka jest generatorem czy pochłaniaczem

gotówki ?

2. Czy środki pochodzą lub są wykorzystywane przez

działalność operacyjną czy pozaoperacyjną ?

3. W jaki sposób firma pozyskuje gotówkę na

pokrycie deficytu lub wykorzystuje nadwyżki ?

4. Jaka jest jakość zysku ?

16.

PYTANIA:

PYTANIA:

1. Co jest istotą analizy strukturalnej ?
2. Jakie sprawozdania finansowe bierze się pod uwagę w

analizie strukturalnej ?

3. Zalety analizy strukturalnej.
4. Układ kosztów w rachunku wyników i ich analiza.
5. Charakterystyka bilansu i sprawozdania ze środków

przepływów pieniężnych.

6. Różnica pomiędzy rachunkiem wyników a

sprawozdaniem z przepływów środków pieniężnych.

17.