1

Katolicki Uniwersytet Lubelski

Analiza ekonomiczno-

finansowa

Wykład

Grzegorz Socha

Cel wykładu

•

zapoznanie uczestników z zagadnieniami
związanymi z zarządzeniem finansami
przedsiębiorstw

•

zdobycie wiedzy dotyczącej budowy
sprawozdań finansowych

•

zdobycie wiedzy dotyczącej analizy
ekonomiczno-finansowej

Plan wykładu

Wprowadzenie



podstawowe definicje (analiza, analiza
ekonomiczno-finansowa, itp.)



metody analizy finansowej



źród

ła informacji o sytuacji majątkowo-finansowej

przedsiębiorstwa



ogólne zasady oceny sytuacji finansowej
przedsiębiorstwa

Analiza struktury majątkowo-kapitałowej

Analiza aktywności gospodarczej

Analiza płynności finansowej i zadłużenia

Analiza wyniku finansowego i rentowności

Wprowadzenie

Analiza – jest środkiem poznania i oceny
złożonych zjawisk i procesów, polegającym w
ogólnym ujęciu na rozczłonkowaniu (rozdzieleniu)
złożonego przedmiotu badawczego na elementy
składowe w celu lepszego poznania i wyjaśnienia
owego złożonego przedmiotu za pomocą poznania
jego części składowy

Analiza ekonomiczno-finansowa polega na
analizie podstawowych sfer działalności
przedsiębiorstwa (rzeczowa i finansowa) i
obejmuje analizę operacyjną oraz analizę
finansową

2

Analiza operacyjna (techniczno-
ekonomiczna)

opis i charakterystyka procesów gospodarczych

opis i charakterystyka oferowanych produktów
lub usług

analiza środków trwałych (potencjału
produkcyjnego i usługowego)

analiza gospodarki materiałowej (zapasów)

analiza organizacji i zarządzania

analiza struktury organizacyjnej

analiza zatrudnienia i wydajności pracy

analiza postępu technicznego

Analiza operacyjna (techniczno-ekonomiczna)

Lp.

Nazwa analizy

Opis

1.

Analiza produkcji i
sprzedaży

-

opis i charakterystyka procesów gospodarczych;

-

opis i charakterystyka oferowanych produktów, usług
lub sprzedawanych towarów;

-

opis i charakterystyka procesów produkcyjnych;

-

identyfikacja wąskich gardeł;

-

ocena jakości i nowoczesności produkcji (analiza
gatunkowości, analiza reklamacji, analiza braków,
syntetyczna ocena jakości produkcji);

-

analiza struktury asortymentowej (wskaźniki
asortymentowności i równomierności)

-

analiza rytmiczności produkcji;

-

analiza zdolności produkcyjnej (określenie ZP, rezerw
ZP);

Analiza operacyjna (techniczno-
ekonomiczna)

Lp.

Nazwa analizy

Opis

2.

Analiza potencjału
produkcyjnego
(usługowego)
Analiz środków
trwałych

-

struktura i stan techniczny;

-

stopień wykorzystania;

-

stan techniczny;

-

poziom techniczny i nowoczesność;

-

ocena majątku z punktu widzenia jego przydatności;

-

wyodrębnienie majątku zbędnego;

-

wyodrębnienie potrzeb modernizacyjnych;

-

wskaźniki gotowości produkcyjnej i sprawności
produkcyjnej;

-

analiza poziomu wyposażenia przedsiębiorstwa w
ś

rodki trwałe (mierniki ilościowe – techniczne

uzbrojenie pracy, współczynniki wykorzystania maszyn
i urządzeń, energetyczne uzbrojenie pracy, mierniki
jakościowe – wskaźnik automatyzacji produkcji,
wskaźnik odnowy parku produkcyjnego, średni wiek
ś

rodków trwałych; mierniki struktury – wskaźnik

aktywności środków trwałych, wskaźnik produkcyjności
ś

rodków trwałych);

Analiza operacyjna (techniczno-
ekonomiczna)

Lp.

Nazwa analizy

Opis

3.

Analiza zatrudnienia
i wydajności pracy

-

wiek, wykształcenie, kompetencje, itp. kadry
zarządzającej i właścicieli firmy;

-

struktura zatrudnienia pod względem stażu pracy,
wykształcenia, wieku;

-

ocena fluktuacji kadr;

-

ocena systemu wynagradzania;

-

ocena wydajności pracy;

-

ocena czasu pracy (wskaźniki wykorzystania czasu
pracy);

-

analiza poziomu wykształcenia (wskaźnik ogólnego
potencjału wykształcenia, wskaźnik średniego
potencjału wykształcenia);

-

ś

redni staż pracy;

-

analiza płac;

3

Analiza operacyjna (techniczno-
ekonomiczna)

Lp.

Nazwa analizy

Opis

4.

Analiza organizacji i
zarządzania

-

opis systemu organizacji i zarządzania;

-

charakterystyka struktury organizacyjnej;

-

analiza systemu obiegu dokumentów;

-

analiza działalności marketingowej;

5.

Analiza gospodarki
materiałowej

-

struktura zapasów pod względem rodzaju zapasów,
okresu rotacji, itp.;

-

określenie wielkości zapasów zbędnych;

-

określenie możliwości redukcji zapasów;

-

ocena materiałochłonności produkcji;

-

ocena zapasów materiałowych (wskaźnik
zapasochłonności produkcji, wskaźnik produkcyjności,
wskaźnik wystarczalności, wskaźnik częstotliwości
wymiany zapasów);

-

analiza kosztów utrzymania zapasów;

Źródło: Opracowanie własne

Analiza finansowa

analiza strukturalna i porównawcza sprawozdań
finansowych

analiza przychodów

analiza kosztów

analiza przepływów pieniężnych

analiza należności i zobowiązań

ocena płynności finansowej i zadłużenia

ocena aktywności gospodarczej

ocena pokrycia majątku i kapitału pracującego

analiza rentowności

ocena progu rentowności

Obszary badania w analizie finansowej

Ź

ródło: Opracowanie własne

Analiza finansowa

Analiza efektywno ści

działania przedsiębio rstwa

Analiza sytuacji majątkowej i
finan sowej przedsiębiorstwa

-

analiza przychodów i
kosztów

-

analiza przepływów
pieniężnych

-

analiza rentowności;

-

analiza progu
rentowności

-

ocena aktywności
gospodarczej

-

analiza strukturalna i
porównawcza bilansu

-

analiza należności i
zobowiązań

-

ocena płynności
finansowej i
zadłużenia

-

ocena pokrycia
majątku i kapitału
pracującego

-

ocena aktywności
gospodarczej

Analiza finansowa

Lp.

Nazwa analizy

Opis

1.

Analiza strukturalna i
porównawcza
sprawozdań
finansowych

-

udział poszczególnych składników pasywów w ogólnej
wielkości pasywów;

-

udział poszczególnych składników aktywów w ogólnej
wielkości aktywów;

-

wielkość zmian oraz dynamiki poszczególnych wielkości
składników sprawozdań finansowych w poszczególnych
okresach rozliczeniowych;

-

udział poszczególnych pozycji rachunku zysków i strat w
wielkości zysku netto (przychodów);

4

Analiza finansowa

Lp.

Nazwa analizy

Opis

2.

Analiza przychodów i
kosztów

-

udział poszczególnych pozycji przychodów (kosztów) w
ogólnej kwocie przychodów (kosztów);

-

wielkość zmian oraz dynamiki poszczególnych
składników przychodów (kosztów);

3.

Analiza należności i
zobowiązań

-

udział poszczególnych pozycji należności (zobowiązań)
w ogólnej kwocie należności (zobowiązań);

-

wielkość zmian oraz dynamiki poszczególnych
składników należności (zobowiązań);

-

analiza należności (zobowiązań) pod kątem okresu ich
ś

ciągalności (regulowania);

-

analiza należności (zobowiązań) przeterminowanych;

Analiza finansowa

Lp.

Nazwa analizy

Opis

4.

Ocena płynności
finansowej i
zadłużenia

-

wskaźniki płynności finansowej;

-

wskaźnik pokrycia odsetek długiem;

-

wskaźnik zdolności kredytowej;

-

wskaźnik zadłużenia ogólnego;

-

wskaźniki wydajności gotówkowej;

-

wskaźniki wystarczalności gotówkowej;

5.

Ocena aktywności
gospodarczej

-

wskaźniki obrotowości;

-

wskaźniki rotacji w dniach;

6.

Ocena pokrycia
majątku trwałego i
kapitału pracującego

-

wskaźnik zastosowania kapitałów własnych;

-

wskaźnik zastosowania kapitałów stałych;

-

wskaźnik zastosowania kapitału pracującego;

7.

Analiza wyniku
finansowego i
rentowności

-

rentowność obrotu;

-

rentowność netto;

-

rentowność kapitałów;

8.

Ocena progu
rentowności

-

progu rentowności;

-

wskaźnik progu rentowności, margines bezpieczeństwa;

Ź

ródło: Opracowanie własne

Metody stosowane w analizie
finansowej

o

metody ogólne – oparte na logicznym
myśleniu, kojarzeniu faktów i skutków
oraz na trafnym wnioskowaniu



metoda indukcji



metoda dedukcji



metoda redukcji (weryfikacji)

Metoda indukcji

Analiza zjawisk

cząstkowych

Synteza

5

Metoda dedukcji

Analiza zjawisk

cząstkowych

Synteza

Metoda redukcji (weryfikacji)

Tezy i wstępne

wnioski

Synteza wstępna

Weryfikacja tez i

wniosków wstępnych

Analiza

Podsumowanie, ocena

końcowa

Synteza końcowa

Metody szczegółowe



metody porównań

–

porównania w

czasie

(badanie

dynamiki

–przyrosty

względne,

bezwzględne,

indeksy),

porównanie

danych

rzeczywistych

z

wielkościami planowanymi, porównanie w
przestrzeni (wewnętrzne, zewnętrzne)

metody badania zależności zjawisk –
badania przyczynowe)

Metody porównań

indywidualne miary dynamiki łańcuchowe

• przyrost bezwzględny (absolutny)

1

−

−

=

∆

t

t

t

x

x

x

dla t =2, 3, ...., n

• przyrost względny

1

1

−

−

−

=

t

t

t

t

x

x

x

w

dla t =2, 3, ...., n

• indeks

1

−

=

t

t

t

x

x

i

dla t =1, 2, 3, ...., n

6

Przykład 1

Firma PRINT sp. z o.o. w okresie analizowanym, tj. rok 2006 i 2007 osiągnęła następujące

wartości przychodów ze sprzedaży, wyników na sprzedaży oraz podstawowych pozycji

bilansowych.

Lp.

Treść informacji

JM

Rok 2006

Rok 2007

1

2

3

4

5

1.

Przychody ze sprzedaży

PLN

1 000 000,00

1 200 000,00

2.

Koszty operacyjne bez
amortyzacji

PLN

800 000,00

980 000,00

3.

Zysk na sprzedaży

PLN

180 000,00

190 000,00

4.

Ś

rodki trwałe

PLN

250 000,00

220 000,00

5.

Zapasy wyrobów
gotowych

PLN

60 000,00

50 000,00

6.

Ś

rodki pieniężne

PLN

40 000,00

60 000,00

7.

Zobowiązania bieżące

PLN

280 000,00

300 000,00

Dokonać analizy zmian poszczególnych wartości.

Rozwiązanie

Rozwiązanie

Lp.

Treść informacji

Przyrost

bezwzględny

Przyrost

względny

Indeks

1

2

3

4

5

1.

Przychody ze sprzedaży

200 000,00

20,00%

120,00%

2.

Koszty operacyjne bez
amortyzacji

180 000,00

22,50%

122,50%

3.

Zysk na sprzedaży

10 000,00

5,56%

105,56%

4.

Ś

rodki trwałe

-30 000,00

-12,00%

88,00%

5.

Zapasy wyrobów
gotowych

-10 000,00

-16,67%

83,33%

6.

Ś

rodki pieniężne

20 000,00

50,00%

150,00%

7.

Zobowiązania bieżące

20 000,00

7,14%

107,14%

Przykład 2

Firma PRINT sp. z o.o. w okresie analizowanym, tj.

lata 2005, 2006 i 2007 osiągnęła następujące
wartości przychodów ze sprzedaży w cenach
bieżących:



2005 rok – 900 tys. PLN;



2006 rok – 1 000,00 PLN;



2007 rok – 1 240,00 PLN.

Wskaźniki wzrostu cen były w odpowiednich

okresach następujące: 12% w 2006 roku oraz
10% w 2007 roku.

Dokonać analizy zmian przychodów ze sprzedaży.

Rozwiązanie

Rozwiązanie

Lp.

Treść informacji

JM

Rok 2005

Rok 2006

Rok 2007

1

2

3

4

5

6

1.

Przychody ze sprzedaży
według cen bieżących

tys. PLN

800,00

1 050,00

1 240,00

Indeks w cenach
bieżących

%

-

131,25%

118,10%

2.

Przychody ze sprzedaży
według cen stałych

tys. PLN

1108,8

1 100,00

1 240,00

Indeks w cenach stałych %

-

99,21%

112,73%

7

Metody badania zależności zjawisk

0

1

1

1

1

1

0

0

0

0

X

X

X

c

b

a

X

c

b

a

X

−

=

∆

×

×

=

×

×

=

metoda podstawień łańcuchowych
metoda różnicowania
metod różnic cząstkowych

metoda reszty
metoda logarytmiczna

Metody badania zależności zjawisk

metoda podstawień łańcuchowych

b

c

c

c

a

b

b

b

a

a

a

X

X

X

c

b

a

X

X

X

X

c

b

a

X

X

X

X

c

b

a

X

−

=

∆

×

×

=

−

=

∆

×

×

=

−

=

∆

×

×

=

1

1

1

0

1

1

0

0

0

1

Metody badania zależności zjawisk

metoda różnicowania

)

(

)

(

)

(

0

1

1

1

0

0

1

1

0

0

0

1

c

c

b

a

X

c

b

b

a

X

c

b

a

a

X

c

b

a

−

×

×

=

∆

×

−

×

=

∆

×

×

−

=

∆

Metody badania zależności zjawisk

metoda różnic cząstkowych

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

)

(

0

1

0

1

0

1

0

1

0

1

0

0

1

0

0

1

0

0

1

0

1

0

1

0

0

0

0

1

0

0

0

0

1

c

c

b

b

a

a

X

c

c

b

b

a

X

c

c

b

a

a

X

c

b

b

a

a

X

c

c

b

a

X

c

b

b

a

X

c

b

a

a

X

abc

bc

ac

ab

c

b

a

−

×

−

×

−

=

∆

−

×

−

×

=

∆

−

×

×

−

=

∆

×

−

×

−

=

∆

−

×

×

=

∆

×

−

×

=

∆

×

×

−

=

∆

8

Przykład 3

Firma PRINT sp. z o.o. zgodnie z opracowanym
planem (budżetem) miała wytworzyć 8 tys. sztuk
produktów, do których wykonania trzeba zużyć
2,80 m2 materiału na 1 sztukę produktu.
Zakładana cena jednostkowa zakupu tego
materiału to 10 PLN. W okresie sprawozdawczym
wykonano 10 tys. sztuk produktów, norma
zużycia materiału wynosiła 2,95 m2, zaś cena
zakupu tego materiału 11,80 PLN.

Dokonać analizy wpływu poszczególnych
czynników na zmianę kosztu zużycia materiałów.

Rozwiązanie

Lp.

Treść informacji

JM

Plan (budżet)

Wykonanie

1

2

3

4

5

1. Wielkość produkcji

szt.

8 000,00

10 000,00

2. Norma zużycia materiału

m2/szt.

2,80

2,95

3. Cena materiału

PLN/m2

10,00

11,80

4. Koszt zużycia materiału

PLN

224 000,00

348 100,00

Zmiana kosztu

124 100,00

Wpływ wielkości produkcji

56 000,00

Wpływ zużycia materiału

15 000,00

Wpływ zmian cen materiału

53 100,00

Ź

ródła informacji o sytuacji majątkowo-finansowej

przedsiębiorstwa

Bilans

Rachunek zysków i strat

Sprawozdanie przepływów pieniężnych
(Cash Flow)

Bilans

Wartościowe zestawienie składników majątkowych jakimi dysponuje przedsiębiorstwo oraz

ź

ródeł ich finansowania.

Uproszczona struktura bilansu

Aktywa

(majątek przedsiębiorstwa)

Pasywa

(kapitały, źródła finansowania aktywów)

AKTYWA = PASYWA

9

Bilans

aktywa

Wartości niematerialne i prawne

Rzeczowe aktywa trwałe

Należności długoterminowe

Inwestycje długoterminowe

Aktywa trwałe

Długoterminowe rozliczenia międzyokresowe

Zapasy

Należności krótkoterminowe

Inwestycje krótkoterminowe

Aktywa obrotowe

Krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe kosztów

Bilans

pasywa

Kapitał (fundusz) podstawowy

Należne wpłaty na kapitał podstawowy (wielkość ujemna)

Udziały (akcje) własne (wielkość ujemna)

Kapitał (fundusz) zapasowy

Kapitał z aktualizacji wyceny

Pozostałe kapitały rezerwowe

Inwestycje długoterminowe

Zysk (strata) z lat ubiegłych

Zysk (strata) netto za rok obrotowy

Kapitały własne

Odpisy z zysku netto w ciągu roku obrotowego (wielkość
ujemna)

Rezerwy na zobowiązania

Zobowiązania długoterminowe

Zobowiązania krótkoterminowe

Zobowiązania i rezerwy na

zobowiązania

Rozliczenia międzyokresowe

Bilans

charakterystyka składników

Aktywa trwałe – składniki trwale związane z

jednostką; jednostka osiąga korzyści

ekonomiczne w okresie dłuższym niż 1 rok

Wartości niematerialne i prawne:



koszty zakończonych prac rozwojowych



nabyta wartość firmy – różnica miedzy ceną nabycia

jednostki lub zorganizowanej jej części, a niższą od niej

wartość godziwą przejętych aktywów netto



nabyte autorskie prawa majątkowe np. programy

komputerowe, prawa pokrewne, licencje, koncesje



nabyte prawa do wynalazków, patentów, znaków

towarowych, wzorów użytkowych, oraz zdobniczych



know-how – wartość informacji uzyskanych przez

jednostkę związanych z wiedza przemysłową, naukową,

handlową

Bilans

charakterystyka składników

Rzeczowe aktywa trwałe:



środki trwa

łe – majątek spełniający kryteria: okres

użytkowania jest dłuższy niż 1 rok, są kompletne, do
własnych potrzeb jednostki: nieruchomości – grunty,
prawo użytkowania wieczystego gruntu, budynki, lokale,
obiekty inżynierii lądowej i wodnej, własnościowe prawo
do lokalu mieszkalnego.; maszyny, urządzenia
techniczne; środki transportu; ulepszenia w obcych
środkach trwa

łych; inwentarz żywy



środki trwa

łe w budowie – budowa, montaż, ulepszenie

środka trwa

łego

10

Bilans

charakterystyka składników

Należności długoterminowe – kwoty
pieniężne od osób trzecich, czyli dług osób
trzecich wobec jednostki, wymagalne po
12 miesiącach od dnia bilansowego,
należności wynikające z rozrachunków
tytułu sprzedanych składników aktywów
trwałych w postaci papierów
wartościowych, środków trwałych innych

Bilans

charakterystyka składników

Inwestycje długoterminowe – aktywa trwałe
nabyte w celu osiągnięcia korzyści
ekonomicznych, wynikających z przyrostu
wartości tych aktywów, uzyskania z nich
przychodów formie odsetek, dywidend, np.:



nieruchomości inwestycyjne i wartości niematerialne i
prawne nabyte z zamiarem uzyskania w przyszłości
korzyści ekonomicznych, nie są używane do prowadzenia
bieżącej działalności operacyjnej jednostki



długoterminowe aktywa finansowe (udziały, akcje)



inne długoterminowe aktywa finansowe (weksle, lokaty
bankowe o terminie dłuższym niż 1 rok)

Bilans

charakterystyka składników

Aktywa obrotowe – składniki nietrwale
związane z jednostką, okres krótszy niż 1 rok

Rzeczowe aktywa obrotowe (zapasy) –
zasoby majątkowe przeznaczone do zużycia lub
sprzedaży, tj.:



materiały – zużywają się całkowicie w procesie
produkcyjnym



produkty w toku – produkty rozpoczęte, nie zakończone



produkty gotowe – produkty wytworzone przeznaczone
do sprzedaży odbiorcom zewnętrznym



towary – wyroby gotowe przemieszczone z produkcji do
handlu w celu ich odsprzedaży odbiorcom zewnętrznym

Bilans

charakterystyka składników

Należności krótkoterminowe – aktywa obrotowe, które
stają się wymagalne w okresie nie przekraczającym 12
miesięcy od dnia bilansowego:



należności od odbiorców – powstałe z tytuły sprzedaży
wyrobów gotowych, towarów, usług na zewnątrz jednostki



należności publiczno-prawne – powstałe z tytułu dotacji lub
nadpłaconych instytucjom publiczno-prawnym (ZUS, Budżet
Państwa) kwot podatków, składek ubezpieczeń społecznych



należności dochodzone na drodze sądowej



należności od pracowników – wypłacone pracownikom i nie
rozliczone zaliczki, pożyczki



pozostałe należności – nadpłacone składki wobec instytucji
(Związki Zawodowe, Kasy Zapomogowo-Pożyczkowe, z tytułu
odszkodowań do wypłaty przez Zakłady Ubezpieczeniowe)

11

Bilans

charakterystyka składników

Inwestycje krótkoterminowe – nabyte aktywa
finansowe w celu osiągnięcia zysków ekonomicznych,
wynikających z przyrostu wartości tych aktywów, uzyskania
z nich przychodów formie odsetek, dywidend, które są
płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12
miesięcy od dnia bilansowego:



krótkoterminowe aktywa finansowe – udziały, akcje
przeznaczone do obrotu w najbliższym roku, bony skarbowe,
obligacje, weksle i czeki obce o terminie wykupu dłuższym niż
3 miesiące, a krótszym niż 12 miesięcy, udzielone pożyczki na
okres krótszy niż 1 rok, inne krótkoterminowe aktywa
finansowe



środki pieniężne – gotówka przechowywana w kasie; na
bieżących rachunkach bankowych; czeki, weksle obce płatne w
terminie nie przekraczającym 3 miesięcy, lokaty założone na
okres krótszy niż 3 miesiące

Bilans

charakterystyka składników

Kapitały własne – stanowią
równowartość środków pieniężnych,
aportów wniesionych przez założyciela
jednostki oraz środki wygospodarowane
przez jednostkę w toku jej działalności:



powierzone (podstawowe) – równowartość
wniesionych przez właściciela jednostki
środków pieniężnych oraz wk

ładów rzeczowych

(aporty)



samofinansowania – tworzone z
wygospodarowanego w toku działalności zysku

Bilans

charakterystyka składników

Zobowiązania – zadłużenie jednostki
wobec innych jednostek i osób

Kredyty bankowe – zobowiązania wobec
banku z tytułu kwot pieniężnych oddanych
przez bank do dyspozycji jednostki
kredytobiorcy

Pożyczki – zobowiązania wobec osób
fizycznych i prawnych z tytułu kwot
pieniężnych oddanych przez
pożyczkodawcę do dyspozycji
pożyczkobiorcy

Bilans

Bilans

Bilans

Bilans

charakterystyka sk

charakterystyka sk

charakterystyka sk

charakterystyka składnik

adnik

adnik

adnikóóóów

w

w

w

Zobowiązania pozostałe – dług wobec osób
trzecich:



wobec dostawców – z tytułu zakupionych u dostawców
materiałów, towarów, środków trwałych



zobowiązania wekslowe – z tytułu wystawionych weksli
własnych



publiczno-prawne – z tytułu naliczonych i niezapłaconych
podatków, ceł, składek na ubezpieczenie społeczne



wobec pracowników – z tytułu naliczonych i nie
wypłaconych pracownikom wynagrodzeń, poniesionych
kosztów podróży służbowej



pozostałe – z tytułu składek na związki zawodowe,
wobec PZU, kasy zapomogowo-pożyczkowej

12

Obszary analizy

ekonomiczno-finansowa



Analiza struktury majątkowo-kapitałowej



Analiza aktywności gospodarczej



Analiza płynności finansowej i zadłużenia



Analiza wyniku finansowego i rentowności

Analiza struktury maj

Analiza struktury maj

Analiza struktury maj

Analiza struktury majątkowo

tkowo

tkowo

tkowo----

kapita

kapita

kapita

kapitałowej

owej

owej

owej

Analiza struktury aktywów i pasywów

Analiza porównawcza pozycji bilansowych

Analiza wskaźnikowa

Analiza kapitałów

Analiza struktury aktyw

Analiza struktury aktyw

Analiza struktury aktyw

Analiza struktury aktywóóóów i pasyw

w i pasyw

w i pasyw

w i pasywóóóów

w

w

w

wyliczenie udziału poszczególnych pozycji
majątku oraz kapitałów w sumie bilansowej (lub
określonych pozycji bilansu)

Przyk

Przyk

Przyk

Przykład

ad

ad

ad

struktura kapita

struktura kapita

struktura kapita

struktura kapitałóóóów w

w w

w w

w własnych

asnych

asnych

asnych

Udział w kapitałach

Lp.

Nazwa wskaźnika

Własnych (KW)

Całkowitych (KC)

1.

Wskaźnik

udziału

kapitału podstawowego
KP

KW

KP

KC

KP

2.

Wskaźnik

udziału

kapitału zapasowego KZ

KW

KZ

KW

KZ

3.

Wskaźnik

udziału

kapitału

rezerwowego

KR

KW

KR

KW

KR

4.

Wskaźnik

udziału

wyniku roku obrotowego
WO

KW

WO

KW

WO

13

Analiza por

Analiza por

Analiza por

Analiza poróóóównawcza pozycji

wnawcza pozycji

wnawcza pozycji

wnawcza pozycji

bilansowych

bilansowych

bilansowych

bilansowych

porównanie pozycji bilansowych w czasie
(badanie dynamiki danych)

porównanie pozycji bilansowych innych
przedsiębiorstw, sektorów (porównanie
międzyzakładowe)

porównanie pozycji bilansowych
planowanych

Przyk

Przyk

Przyk

Przykład

ad

ad

ad

analiza dynamiki kapita

analiza dynamiki kapita

analiza dynamiki kapita

analiza dynamiki kapitałóóóów

w

w

w

Lp.

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

1

2

3

1.

Wskaźnik dynamiki kapitałów
całkowitych

100

1

⋅

−

t

t

KC

KC

;

KC

t

– kapitały całkowite w okresie badanym

KC

t-1

– kapitały całkowite w okresie poprzednim

2.

Wskaźnik dynamiki kapitałów
obcych

100

1

⋅

−

t

t

KO

KO

;

KO

t

– kapitały obce w okresie badanym

KO

t-1

– kapitały obce w okresie poprzednim

3.

Wskaźnik dynamiki kapitałów
własnych

100

1

⋅

−

t

t

KW

KW

KW

t

- kapitały własne w okresie badanym

KW

t-1

– kapitały własne w okresie poprzednim

Analiza wska

Analiza wska

Analiza wska

Analiza wskaźnikowa

nikowa

nikowa

nikowa

polega na badaniu relacji między
poszczególnymi pozycjami majątku i
kapitałów – wskaźniki

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik zastosowania
kapitału własnego

MT

R

KW

WZKW

+

=

KW – kapitały własne

R – rezerwy

MT – majątek trwały

Wskaźnik zastosowania
kapitałów stałych

MT

KS

WZKS

=

KS – kapitały stałe

MT – majątek trwały

Wskaźnik zastosowania
kapitału pracującego

MO

KP

WZKP

=

KP – kapitały pracujący (KS – MT; MO
– KOD)

MO – majątek obrotowy

Wskaźnik zastosowania
kapitałów

obcych

krótkoterminowych

MO

KP

MO

MO

ZB

WZZB

−

=

=

ZB – zobowiązania bieżące

MO – majątek obrotowy

Wskaźnik

ogólnej

sytuacji

finansowej

przedsiębiorstwa

WZZB

WZKS

OSF

=

Oznaczenia jak wyżej

Źródło: Opracowanie własne

Analiza wska

Analiza wska

Analiza wska

Analiza wskaźnikowa

nikowa

nikowa

nikowa

14

Analiza kapita

Analiza kapita

Analiza kapita

Analiza kapitałóóóów

w

w

w

obliczenie kapitału pracującego

reguły struktury kapitału:



Złota Reguła Bilansowa



Reguła MFW (UNIDO)



Reguła BŚ

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Złota reguła bilansowa

1

1

≥

≤

KK

MK

KD

MD

lub

0

≥

KP

MD – majątek długookresowy

KD – kapitał długookresowy

MK – majątek krótkoterminowy

KK – kapitał krótkoterminowy

KP – kapitał pracujący

Standard UNIDO

5

,

0

)

(

≥

KC

KD

KW

KW – kapitał własny

KD – kapitał długookresowy

KC – kapitał całkowity

Standard BŚ

33

,

0

)

(

≥

KC

KD

KW

KW – kapitał własny

KD – kapitał długookresowy

KC – kapitał całkowity

Źródło: Opracowanie własne

Regu

Regu

Regu

Reguły struktury kapita

y struktury kapita

y struktury kapita

y struktury kapitałuuuu

Analiza aktywno

Analiza aktywno

Analiza aktywno

Analiza aktywności

ci

ci

ci

gospodarczej

gospodarczej

gospodarczej

gospodarczej

Wskaźniki obrotowości (wskaźniki
produktywności majątku) – określają
zdolność majątku przedsiębiorstwa do
generowania przychodów

Wskaźniki rotacji w dniach –
odwrotność wskaźników obrotowości;
informują o tym, przez ile średnio dni w
analizowanym okresie kapitał obrotowy był
zamrożony w postaci różnych składników
majątku obrotowego

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki obrotowo

niki obrotowo

niki obrotowo

niki obrotowości

ci

ci

ci

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

obrotowości

aktywów

TAT

ośś

sn

A

P

TAT

=

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

A

ośś

– średni stan aktywów ogółem

Wskaźnik

obrotowości

zapasów

FAT

ośś

sn

Z

P

FAT

=

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Z

ośś

– średni stan zapasów ogółem

Wskaźnik

obrotowości

należności

ON

ś

s

sb

N

P

ON

=

P

sb

– przychód ze sprzedaży brutto

N

ś

s

– średni stan należności

Wskaźnik

obrotowości

zobowiązań

OZ

ś

s

K

Z

Z

OZ

=

Z

k

– wartość zakupów kredytowanych

Z

ś

s

– średni stan zobowiązań

Źródło: Opracowanie własne

15

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

obrotowości

zapasów materiałowych
OZM

ś

s

ZM

ZM

K

OZM

=

K

ZM

– koszt zużycia materiałów

ZM

Ś

S

–

ś

redni

stan

zapasów

materiałów

Wskaźnik

obrotowości

zapasów towarów

OZT

ś

s

T

ZT

K

OZT

=

K

T

– koszt nabycia towarów

ZT

Ś

S

– średni stan zapasów materiałów

Wskaźnik

obrotowości

zapasów

wyrobów

gotowych

OZWG

ś

s

WWG

ZWG

K

OZWG

=

K

WWG

– koszt wytworzenia wyrobów

gotowych

ZWG

Ś

S

–

ś

redni

stan

zapasów

wyrobów gotowych

Wskaźnik

obrotowości

produkcji niezakończonej
OPNz

ś

s

WPO

ZPNz

K

OPNz

=

K

WPO

– koszt wytworzenia produkcji

ogółem

ZPNz

Ś

S

– średni stan zapasów

produkcji niezakończonej

Źródło: Opracowanie własne

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki obrotowo

niki obrotowo

niki obrotowo

niki obrotowości zapas

ci zapas

ci zapas

ci zapasóóóów

w

w

w

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki rotacji

niki rotacji

niki rotacji

niki rotacji

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

rotacji

aktywów

RA

T

P

A

RA

sn

o śś

∗

=

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

A

ośś

– średni stan aktywów ogółem

T – liczba dni w okresie

Wskaźnik

rotacji

zapasów

RZ

T

P

Z

RZ

sn

o śś

∗

=

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Z

ośś

– średni stan zapasów ogółem

T – liczba dni w okresie

Wskaźnik

rotacji

należności

RN

T

P

N

RN

sb

ś

s

*

=

P

sb

– przychód ze sprzedaży brutto

N

ś

s

– średni stan należności

T – liczba dni w okresie

Wskaźnik

rotacji

zobowiązań

RZ

T

Z

Z

RZ

K

ś

s

*

=

Z

k

– wartość zakupów kredytowanych

Z

ś

s

– średni stan zobowiązań

T – liczba dni w okresie

Źródło: Opracowanie własne

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki rotacji zapas

niki rotacji zapas

niki rotacji zapas

niki rotacji zapasóóóów

w

w

w

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

rotacji

zapasów materiałowych
RZM

T

K

ZM

RZM

zm

ś

s

*

=

K

ZM

– koszt zużycia materiałów

ZM

Ś

S

–

ś

redni

stan

zapasów

materiałów

Wskaźnik

rotacji

zapasów towarów

RZT

T

K

ZT

RZT

T

ś

s

*

=

K

T

– koszt nabycia towarów

ZT

Ś

S

– średni stan zapasów materiałów

Wskaźnik

rotacji

zapasów

wyrobów

gotowych

RWG

T

K

ZWG

RWG

WWG

ś

s

*

=

K

WWG

– koszt wytworzenia wyrobów

gotowych

ZWG

Ś

S

–

ś

redni

stan

zapasów

wyrobów gotowych

Wskaźnik

rotacji

produkcji niezakończonej
RPNz

T

K

ZPNz

RPNz

WPO

ś

s

∗

=

K

W PO

– koszt wytworzenia produkcji

ogółem

ZPNz

Ś

S

–

ś

redni

stan

zapasów

produkcji niezakończonej

Źródło: Opracowanie własne

Cykle operacyjny i konwersji got

Cykle operacyjny i konwersji got

Cykle operacyjny i konwersji got

Cykle operacyjny i konwersji gotóóóówki

wki

wki

wki

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Cykl operacyjny

DCO = RZM + RZT + RWG + RPNz + RN

RZM – wskaźnik rotacji

zapasów

materiałowych

RZT – wskaźnik rotacji

zapasów towarów

RWG – wskaźnik rotacji

zapasów wyrobów

gotowych

RPNz – wskaźnik

rotacji produkcji

niezakończonej

RN – wskaźnik rotacji

należności

Cykl konwersji gotówki

DCKG = DCO – RZ

RZ – wskaźnik rotacji

zobowiązań

16

Analiza p

Analiza p

Analiza p

Analiza płynno

ynno

ynno

ynności finansowej i

ci finansowej i

ci finansowej i

ci finansowej i

zad

zad

zad

zadłuuuużenia

enia

enia

enia

Wskaźniki płynności finansowej

Wskaźniki wypłacalności

Analiza poziomu zadłużenia

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki p

niki p

niki p

niki płynno

ynno

ynno

ynności finansowej

ci finansowej

ci finansowej

ci finansowej

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

ogólnej

płynności

CR

B

ZB

MO

CR

=

MO – majątek obrotowy (zapasy,

należności, krótkoterminowe papiery

wartościowe, środki pieniężne)

ZB

B

– zobowiązania bieżące

(zobowiązania, których termin

płatności jest krótszy niż jeden rok)

Wskaźnik

szybkiej

płynności

QR

B

P

ZB

MO

QR

=

MO

P

– majątek obrotowy o wysokiej

płynności

ZB

B

–

zobowiązania

bieżące

(zobowiązania, których termin płatności
jest krótszy niż jeden rok)

Wska

Wska

Wska

Wskaźniki wyp

niki wyp

niki wyp

niki wypłacalno

acalno

acalno

acalności

ci

ci

ci

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

pokrycia

odsetek zyskiem

T/E

o

z

E

T

o

=

/

z

o

– zysk operacyjny

o – odsetki

Wskaźnik

zdolności

kredytowej

WZK

KwPł

A

z

WZK

n

+

=

z

n

– zysk netto

A – amortyzacja

KwPł – kwoty płatności

Analiza poziomu zad

Analiza poziomu zad

Analiza poziomu zad

Analiza poziomu zadłuuuużenia

enia

enia

enia

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Wskaźnik

zadłużenia

ogólnego

DR

Ao

ZBo

DR

=

ZBo – zobowiązania ogółem

Ao – aktywa ogółem

Wskaźnik

struktury

kapitału

SK

R

KW

Po

SK

+

=

Po – pasywa ogółem

KW – kapitał własny

R – rezerwy

Relacja

zadłużenia

ogółem

do

kapitału

własnego

D/E

R

KW

ZBo

E

D

+

=

/

ZBo – zobowiązania ogółem

KW – kapitał własny

R - rezerwy

Relacja

zadłużenia

długoterminowego

do

kapitału własnego

LTD/E

R

KW

ZBd

E

LTD

+

=

/

ZBd – zobowiązania długoterminowe

KW – kapitał własny

R - rezerwy

17

Analiza wyniku finansowego i

Analiza wyniku finansowego i

Analiza wyniku finansowego i

Analiza wyniku finansowego i

rentowno

rentowno

rentowno

rentowności

ci

ci

ci

Analiza rentowności sprzedaży



wskaźniki rentowności obrotu



wskaźniki rentowności netto



wskaźniki poziomu kosztów

Analiza rentowności kapitałów



rentowność kapitału ogółem



rentowność kapitału własnego (kapitału akcyjnego)

Efekt dźwigni finansowej EDF

Analiza zjawisk wpływających na rentowność
kapitału własnego

Analiza rentowno

Analiza rentowno

Analiza rentowno

Analiza rentowności sprzeda

ci sprzeda

ci sprzeda

ci sprzedażyyyy

wynik brutto na sprzedaży – różnica między

przychodami ze sprzedaży netto a kosztami wytworzenia

sprzedanych produktów i usług

wynik operacyjny na sprzedaży – różnica między

przychodami ze sprzedaży netto a całkowitymi kosztami

sprzedanych produktów i usług

wynik operacyjny ogółem – różnica między przychodami

ogółem z działalności operacyjnej a kosztami ogółem

działalności operacyjnej

wynik na działalności gospodarczej – wynik operacyjny

ogółem powiększony o przychody finansowe oraz

pomniejszony o koszty finansowe

wynik brutto – wynik na działalności gospodarczej

powiększony o saldo zysków i strat nadzwyczajnych

wynik netto – różnica między wynikiem netto a podatkiem

dochodowym

Rentowno

Rentowno

Rentowno

Rentowność obrotu

obrotu

obrotu

obrotu

relacja nadwy

relacja nadwy

relacja nadwy

relacja nadwyżki ekonomicznej do przychod

ki ekonomicznej do przychod

ki ekonomicznej do przychod

ki ekonomicznej do przychodóóóów ze sprzeda

w ze sprzeda

w ze sprzeda

w ze sprzedaży netto

y netto

y netto

y netto

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Rentowność obrotu mierzona

wynikiem brutto

RO

WBS

sn

WBS

P

WBS

RO

=

WBS – wynik brutto na sprzedaży

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Rentowność obrotu mierzona

wynikiem

operacyjnym

na

sprzedaży

RO

WOS

sn

WOS

P

WOS

RO

=

WOS

–

wynik

operacyjny

na

sprzedaży

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Rentowność obrotu mierzona

wynikiem

na

działalności

gospodarczej

RO

WDG

so

WDG

P

WDG

RO

=

WDG

–

wynik

na

działalności

gospodarczej

P

so

– przychód ze sprzedaży netto

ogółem

(całość

przychodów

przedsiębiorstwa

bez

zysków

nadzwyczajnych)

Rentowność obrotu mierzona
wynikiem brutto

RO

WB

bądź

wynikiem netto

RO

WN

so

WB

P

WB

RO

=

so

WN

P

WN

RO

=

WB – wynik brutto

WN – wynik netto

P

so

– przychód ze sprzedaży netto

ogółem

(całość

przychodów

przedsiębiorstwa

bez

zysków

nadzwyczajnych)

Rentowno

Rentowno

Rentowno

Rentowność netto

netto

netto

netto

relacja nadwy

relacja nadwy

relacja nadwy

relacja nadwyżki ekonomicznej do odpowiedniej grupy koszt

ki ekonomicznej do odpowiedniej grupy koszt

ki ekonomicznej do odpowiedniej grupy koszt

ki ekonomicznej do odpowiedniej grupy kosztóóóów

w

w

w

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem brutto

KUP

WBS

RN

WBS

=

WBS – wynik brutto na sprzedaży

KUP – koszt uzyskania przychodu

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem

operacyjnym

na

sprzedaży

KUP

WOS

RN

WOS

=

WOS

–

wynik

operacyjny

na

sprzedaży

KUP – koszt uzyskania przychodu

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem

na

działalności

gospodarczej

KO

WDG

RN

WDG

=

WDG –

wynik na działalności

gospodarczej

KO – koszty ogółem

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem brutto bądź wynikiem
netto

KO

WB

RN

WB

=

KO

WN

RN

WN

=

WB – wynik brutto

WN – wynik netto

KO – koszty ogółem

18

Wska

Wska

Wska

Wskaźnik poziomu koszt

nik poziomu koszt

nik poziomu koszt

nik poziomu kosztóóóów

w

w

w

relacja odpowiedniej grupy koszt

relacja odpowiedniej grupy koszt

relacja odpowiedniej grupy koszt

relacja odpowiedniej grupy kosztóóóów do odpowiedniej kategorii przychod

w do odpowiedniej kategorii przychod

w do odpowiedniej kategorii przychod

w do odpowiedniej kategorii przychodóóóów

ww

w

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem brutto

sn

WBS

P

KUP

WPK

=

WBS – wynik brutto na sprzedaży

KUP – koszt uzyskania przychodu

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem

operacyjnym

na

sprzedaży

sn

WOS

P

KUP

WPK

=

WOS

–

wynik

operacyjny

na

sprzedaży

KUP – koszt uzyskania przychodu

P

sn

– przychód ze sprzedaży netto

Rentowność

netto

mierzona

wynikiem brutto bądź wynikiem
netto

so

WN

WB

P

KO

WPK

=

)

(

KO – koszty ogółem (w przypadku
WN można uwzględnić PD)

P

so

– przychód ze sprzedaży netto

ogółem

(całość

przychodów

przedsiębiorstwa

bez

zysków

nadzwyczajnych)

Rentowno

Rentowno

Rentowno

Rentowność kapita

kapita

kapita

kapitałóóóów

w

w

w

Nazwa wskaźnika

Formuła liczenia

Oznaczenia

Rentowność kapitałów ogółem

ROA

ś

r

KC

T

O

WN

ROA

)

1

( −

⋅

+

=

WN – wynik netto

O – odsetki

T – stopa podatku dochodowego

KC

ś

r

–

ś

redni

stan

kapitału

całkowitego (aktywów ogółem)

Rentowność

kapitałów

własnych

ROE

ś

r

KW

WN

ROE

=

WN – wynik netto;

KW

ś

r

–

ś

redni

stan

kapitału

własnych

Efekt dźwigni finansowej

EDF

ROA

ROE

EDF

−

=

ROE

–

rentowność

kapitałów

własnych

ROA

–

rentowność

kapitałów

ogółem

Analiza zjawisk wp

Analiza zjawisk wp

Analiza zjawisk wp

Analiza zjawisk wpływaj

ywaj

ywaj

ywających na

cych na

cych na

cych na

rentowno

rentowno

rentowno

rentowność kapita

kapita

kapita

kapitału w

u w

u w

u własnego

asnego

asnego

asnego

KW

KO

KO

P

P

z

ROE

sn

sn

ne

*

∗

=

SK

TAT

RO

ROE

WN

*

*

=

Przyk

Przyk

Przyk

Przykład

ad

ad

ad

Na podstawie sprawozdań
finansowych wykonać
skróconą analizę
ekonomiczno-finansową.

Arkusz kalkulacyjny