Nakłucie jamy

Nakłucie jamy

opłucnej

opłucnej

czyli torakocenteza

czyli torakocenteza

Opracowali Łukasz Styrna i Ewa Szulc

Opracowali Łukasz Styrna i Ewa Szulc

Torakocenteza, czyli nakłucie

Torakocenteza, czyli nakłucie

klatki piersiowej -

klatki piersiowej -

wykonywane jest zarówno w

wykonywane jest zarówno w

celach diagnostycznych, jak i

celach diagnostycznych, jak i

leczniczych. Z jego pomocą

leczniczych. Z jego pomocą

usuwa się lub pobiera do

usuwa się lub pobiera do

dalszych badań próbkę płynu

dalszych badań próbkę płynu

zalegającego w jamie

zalegającego w jamie

opłucnej.

opłucnej.

Wskazania

Wskazania

1.

1.

Obecność płynu przesiękowego w jamie opłucnej

Obecność płynu przesiękowego w jamie opłucnej

(niewydolność krążenia, marskość wątroby,

(niewydolność krążenia, marskość wątroby,

hipoalbuminemia o różnej etiologii), z wyjątkiem

hipoalbuminemia o różnej etiologii), z wyjątkiem

sytuacji, która może wynikać z jasnego obrazu

sytuacji, która może wynikać z jasnego obrazu

klinicznego, np. niewydolności krążenia, w której

klinicznego, np. niewydolności krążenia, w której

płyn ustępuje po leczeniu diuretycznym;

płyn ustępuje po leczeniu diuretycznym;

2.

2.

Obecność płynu wysiękowego w jamie opłucnej

Obecność płynu wysiękowego w jamie opłucnej

(ok. 90%): zapalenie opłucnej na tle bakteryjnym,

(ok. 90%): zapalenie opłucnej na tle bakteryjnym,

w tym gruźliczym, wirusowym, grzybiczym, rak

w tym gruźliczym, wirusowym, grzybiczym, rak

płuca, nowotwory złośliwe opłucnej, toczeń

płuca, nowotwory złośliwe opłucnej, toczeń

rumieniowaty;

rumieniowaty;

3.

3.

Odma samoistna, zwłaszcza wentylacyjna;

Odma samoistna, zwłaszcza wentylacyjna;

4.

4.

Ropniak opłucnej.

Ropniak opłucnej.

Przygotowanie pacjenta

Przygotowanie pacjenta

1.

1.

Poinformowanie o sposobie zachowania się w

Poinformowanie o sposobie zachowania się w

czasie badania

czasie badania

2.

2.

Poinformowanie konieczności oddani moczu

Poinformowanie konieczności oddani moczu

3.

3.

Podanie (na zlecenie lekarza) środka

Podanie (na zlecenie lekarza) środka

przeciwkaszlowego

przeciwkaszlowego

4.

4.

Pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:

Pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:

5.

5.

Leżącej na boku z ręką odwiedzioną ku górze

Leżącej na boku z ręką odwiedzioną ku górze

6.

6.

Siedzącej z pochyleniem do przodu – kończyny

Siedzącej z pochyleniem do przodu – kończyny

górne oparte np. na stoliku

górne oparte np. na stoliku

7.

7.

Poinformowanie pacjenta, że po badaniu

Poinformowanie pacjenta, że po badaniu

powinien zostać w łóżku w pozycji wysokiej lub

powinien zostać w łóżku w pozycji wysokiej lub

półwysokiej (zgodnie z zaleceniami lekarza)

półwysokiej (zgodnie z zaleceniami lekarza)

Przygotowanie zabiegu

Przygotowanie zabiegu

Zestaw:

Zestaw:

1. Jałowy materiał opatrunkowy

1. Jałowy materiał opatrunkowy

2. Środki dezynfekujące

2. Środki dezynfekujące

3. Środek do znieczulenie miejscowego w

3. Środek do znieczulenie miejscowego w

aerozolu

aerozolu

4. Jałowe igły punkcyjne

4. Jałowe igły punkcyjne

5. 2 strzykawki 20ml

5. 2 strzykawki 20ml

6. Jałowe rękawiczki

6. Jałowe rękawiczki

7. Serweta z otworem

7. Serweta z otworem

8. Przylepiec

8. Przylepiec

9. Nożyczki

9. Nożyczki

10. Jałowe narzędzia chwytne

10. Jałowe narzędzia chwytne

11. Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania

11. Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania

Wykonanie zabiegu

Wykonanie zabiegu

Pielęgniarka:

Pielęgniarka:

1. Przygotowuje sprzęt 

1. Przygotowuje sprzęt 

2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem

2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem

pozycję

pozycję

3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie

3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie

z etapem badania

z etapem badania

4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia,

4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia,

podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku

podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku

5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po

5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po

zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium

zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium

6. Odwozi pacjenta do Sali i układa go w pozycji wysokiej

6. Odwozi pacjenta do Sali i układa go w pozycji wysokiej

lub półwysokiej

lub półwysokiej

7. Obserwuje pacjenta

7. Obserwuje pacjenta

8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami

8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami

Wykonanie zabiegu c.d.

Wykonanie zabiegu c.d.

Lekarz:

Lekarz:

1.

1.

Wyznacza miejsce wkłucia (VII przestrzeń międzyżebrowa

Wyznacza miejsce wkłucia (VII przestrzeń międzyżebrowa

w linii pachowej tylniej lub środkowej, po górnej krawędzi

w linii pachowej tylniej lub środkowej, po górnej krawędzi

żebra)

żebra)

2.

2.

Znieczula miejsce wkłucia

Znieczula miejsce wkłucia

3.

3.

Odkaża skórę w miejscu wkłucia

Odkaża skórę w miejscu wkłucia

4.

4.

Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą

Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą

5.

5.

Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy

Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy

opłucnej

opłucnej

6.

6.

Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn

Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn

do badania

do badania

7.

7.

Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać

Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać

oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych

oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych

gazików usuwa igłę z jamy opłucnej

gazików usuwa igłę z jamy opłucnej

8.

8.

umocowuje opatrunek przylepcem

umocowuje opatrunek przylepcem

przeciwwskazania

przeciwwskazania

1.

1.

Zaburzenia krzepnięcia;

Zaburzenia krzepnięcia;

2.

2.

Brak współpracy z chorym;

Brak współpracy z chorym;

3.

3.

Zakażenie ściany klatki piersiowej;

Zakażenie ściany klatki piersiowej;

4.

4.

Bardzo mała objętość płynu;

Bardzo mała objętość płynu;

5.

5.

Ropień płuca;

Ropień płuca;

6.

6.

Zgorzel płuca.

Zgorzel płuca.

Rola pielęgniarki

Rola pielęgniarki

Rola pielęgniarki polega głównie na

Rola pielęgniarki polega głównie na

przygotowaniu zestawu i pacjenta do

przygotowaniu zestawu i pacjenta do

zabiegu oraz asystowaniu w nim, a

zabiegu oraz asystowaniu w nim, a

także pielęgnacja chorego po.

także pielęgnacja chorego po.

Zadaniem pielegniarki jest też

Zadaniem pielegniarki jest też

obserwacja i niedopuszczenie do

obserwacja i niedopuszczenie do

powikłań.

powikłań.

Powikłania

Powikłania

lokalny ból

lokalny ból

odma opłucnowa

odma opłucnowa

krwawienie do jamy opłucnowej

krwawienie do jamy opłucnowej

odruch wazowagalny

odruch wazowagalny

zakażenie w miejscu wkłucia

zakażenie w miejscu wkłucia

ropniak opłucnej

ropniak opłucnej