Nakłucie jamy opłucnej

Istota i cel:

Wprowadzenie igły przez ścianę klatki piersiowej do jamy opłucnej w celu diagnostycznym lub leczniczym.

• Celem diagnostycznym jest pobranie płynu z jamy opłucnej do badania

• Celem leczniczym jest usunięcie zalegającego płynu lub powietrza jamy opłucnej, podanie leku, założenie drenu i prowadzenie drenażu ssącego.

Wskazania do zabiegu:

• Obecność płynu przesiękowego w jamie opłucnej (niewydolność krążenia, marskość wątroby, hipoalbuminemia o różnej etiologii), z wyjątkiem sytuacji, która może wynikać z jasnego obrazu klinicznego, np. niewydolności krążenia, w której płyn ustępuje po leczeniu diuretycznym;

• Obecność płynu wysiękowego w jamie opłucnej (ok. 90%): zapalenie opłucnej na tle bakteryjnym, w tym gruźliczym, wirusowym, grzybiczym, rak płuca, nowotwory złośliwe opłucnej, toczeń rumieniowaty;

• Odma samoistna, zwłaszcza wentylacyjna;

• Ropniak opłucnej.

Przeciwwskazania:

• Zaburzenia krzepnięcia;

• Brak współpracy z chorym;

• Zakażenie ściany klatki piersiowej;

• Bardzo mała objętość płynu;

• Ropień płuca;

• Zgorzel płuca.

Zadania i kompetencje pielęgniarki:

• Przygotowanie sprzętu

• Przygotowanie pacjenta do badania

• Obserwowanie pacjenta w z czasie badania o po badaniu

• Postępowanie ze sprzętem po badaniu

• Zabezpieczenie materiału pobranego do badania

Przygotowanie pacjenta:

• Poinformowanie o sposobie zachowania się w czasie badania

• Poinformowanie konieczności oddani moczu

• Podanie (na zlecenie lekarza) środka przeciwkaszlowego

• Pomoc w przyjęciu prawidłowej pozycji:

• Leżącej na boku z ręką odwiedzioną ku górze

• Siedzącej z pochyleniem do przodu - kończyny górne oparte np. na stoliku

• Poinformowanie pacjenta, że po badaniu powinien zostać w łóżku w pozycji wysokiej lub półwysokiej (zgodnie z zaleceniami lekarza)

Przygotowanie sprzętu:

Zestaw:

• Jałowy materiał opatrunkowy

• Środki dezynfekujące

• Środek do znieczulenie miejscowego w aerozolu

• Jałowe igły punkcyjne

• 2 strzykawki 20ml

• Jałowe rękawiczki

• Serweta z otworem

• Przylepiec

• Nożyczki

• Jałowe narzędzia chwytne

• Probówki na płyn z jamy opłucnej do badania

Badanie należy wykonywać w gabinecie zabiegowym wyposażonym w niezbędny sprzęt: aparat EKG, dostęp tlenu, zestaw do ssania, tace ze sprzętem i lekami.

Sposób wykonania:

Pielęgniarka:

1. Przygotowuje sprzęt

2. Pomaga pacjentowi przyjąć ustaloną z lekarzem pozycję

3. Podaje lekarzowi kolejno narzędzia, przybory, zgodnie z etapem badania

4. Obserwuje pacjenta w czasie wykonywania nakłucia, podaje materiał opatrunkowy w celu założenia opatrunku

5. Zabezpiecza płyn pobrany do badania i po zaopatrzeniu probówek w skierowanie je do laboratorium

6. Odwozi pacjenta do Sali i układa go w pozycji wysokiej lub półwysokiej

7. Obserwuje pacjenta

8. Porządkuje sprzęt zgodnie z obowiązującymi zasadami

Lekarz:

1. Wyznacza miejsce wkłucia

2. Znieczula miejsce wkłucia

3. Odkaża skórę w miejscu wkłucia

4. Zabezpiecza przygotowane miejsce jałową serwetą

5. Poleca pacjentowi wstrzymać oddech, wkłuwa igłę do jamy opłucnej

6. Podłącza przygotowaną strzykawkę do igły i pobiera płyn do badania

7. Po pobraniu płynu ponownie poleca pacjentowi wstrzymać oddech i po przyłożeniu do miejsca wkłucia jałowych gazików usuwa igłę z jamy opłucnej

8. umocowuje opatrunek przylepcem

Miejsce nakłucia:

• jeśli nie ma szczególnych przesłanek do wyboru innego miejsca nakłucia, to najlepszym miejscem do aspiracji płynu jest VII przestrzeń międzyżebrowa w linii pachowej tylnej lub środkowej, po górnej krawędzi żebra;

Zasady:

• zasady aseptyki i antyseptyki

• wykonanie znieczulenia

• prawidłowe ułożenie pacjenta

• obserwacja pacjenta w czasie badania i po

• polecenie pacjentowi żeby wstrzymał oddech przy wkłuwaniu igły, a także przy odłączeniu strzykawki od igły punkcyjnej

2

---