Lokalizacja nicieni żołądkowo-

Lokalizacja nicieni żołądkowo-

jelitowych z rodziny

jelitowych z rodziny

Trichostrongylidae

Trichostrongylidae

Rodzaj

Rodzaj

Haemonchus

Haemonchus

–

–

bydło

bydło

i

i

owce

owce

–

–

trawieniec

trawieniec

Rodzaj

Rodzaj

Ostertagia

Ostertagia

–

–

bydło

bydło

– trawieniec,

– trawieniec,

owce

owce

– głównie trawieniec, czasami

– głównie trawieniec, czasami

przedni odcinek dwunastnicy

przedni odcinek dwunastnicy

Rodzaj

Rodzaj

Trichostrongylus

Trichostrongylus

–

–

bydło

bydło

–

–

trawieniec,

trawieniec,

owce

owce

- przedni odcinek

- przedni odcinek

jelita cienkiego, rzadziej w trawieńcu

jelita cienkiego, rzadziej w trawieńcu

Rodzaj

Rodzaj

Cooperia

Cooperia

–

–

bydło

bydło

i

i

owce

owce

– jelito

– jelito

cienkie

cienkie

Rodzina

Rodzina Molineidae

Rodzaj

Rodzaj

Nematodirus

Nematodirus

–

–

bydło

bydło

i

i

owce

owce

–

–

jelito cienkie

jelito cienkie

Minimalny okres prepatentny dla

Minimalny okres prepatentny dla

większości tych nicieni wynosi 21 – 28

większości tych nicieni wynosi 21 – 28

dni

dni

.

.

Trichostrongylidae

Trichostrongylidae

Rozwój

Rozwój

– prosty. W wydalonych

– prosty. W wydalonych

jajach rozwijają się w przeciągu

jajach rozwijają się w przeciągu

około 15 – 40 godzin larwy L 1 i

około 15 – 40 godzin larwy L 1 i

opuszczają skorupkę jajową

opuszczają skorupkę jajową

2 linki

2 linki

larwy inwazyjne L

larwy inwazyjne L

3.

3.

Zarażenie per os.

Zarażenie per os.

W przewodzie

W przewodzie

pokarmowym larwy L 3 lokalizują

pokarmowym larwy L 3 lokalizują

się w trawieńcu lub jelicie cienkim

się w trawieńcu lub jelicie cienkim

2 linki z

2 linki z

fazą histotropową

fazą histotropową

L 5

L 5

dojrzałość

dojrzałość

płciowa.

płciowa.

Larwy inwazyjne ( L 3 )

mają zdolność

wpełzania na wierzchołki źdźbeł traw,

są również bardzo odporne na wpływy

środowiska zewnętrznego (w wyniku

zachowania drugiej wylinki), są

odporne

na wysychanie i niskie temperatury –

stąd

mogą przetrwać zimę.

W dużych hodowlach liczba L 3

na pastwiskach może dochodzić

do

kilku tysięcy na 1 kg trawy !

Fenomeny rodziny

Fenomeny rodziny

Trichostrongylidae

Trichostrongylidae

1.

1.

Inhibition phenomenon –

Inhibition phenomenon –

zahamowanie rozwoju larw

zahamowanie rozwoju larw

Fenomen ten polega na

Fenomen ten polega na

wstrzymaniu rozwoju larw w

wstrzymaniu rozwoju larw w

organizmie żywiciela,

organizmie żywiciela,

prowadząc do powstania

prowadząc do powstania

tzw.

tzw.

larw drzemiących

larw drzemiących

( larwy L 4 ).

( larwy L 4 ).

Przyczyny –

Przyczyny –

odporność

odporność

śródzakaźna związana z

śródzakaźna związana z

obecnością dojrzałych nicieni,

obecnością dojrzałych nicieni,

pora roku ( jesień ), wiek

pora roku ( jesień ), wiek

zwierząt ( ponad 3 m-ce życia ),

zwierząt ( ponad 3 m-ce życia ),

fizjologiczny proces

fizjologiczny proces

przystosowawczy do przetrwania

przystosowawczy do przetrwania

niekorzystnych warunków w

niekorzystnych warunków w

zimnych porach roku

zimnych porach roku

–

–

odpowiednik diapauzy u owadów.

odpowiednik diapauzy u owadów.

2. Spring rise – wiosenny skok

2. Spring rise – wiosenny skok

Nagły wzrost liczby wydalanych jaj

Nagły wzrost liczby wydalanych jaj

na wiosnę skorelowany ze

na wiosnę skorelowany ze

znacznym wzrostem liczby postaci

znacznym wzrostem liczby postaci

dojrzałych pasożytów w wyniku

dojrzałych pasożytów w wyniku

ukończenia rozwoju przez larwy

ukończenia rozwoju przez larwy

drzemiące.

drzemiące.

Przyczyny –

Przyczyny –

spadek odporności

spadek odporności

i kondycji zwierząt, przestrojenia

i kondycji zwierząt, przestrojenia

hormonalne w związku z ciążami,

hormonalne w związku z ciążami,

wykotami i laktacjami.

wykotami i laktacjami.

Najbardziej niebezpieczny jest

Najbardziej niebezpieczny jest

„wiosenny skok” – powstaje

„wiosenny skok” – powstaje

wtedy znaczne zanieczyszczenie

wtedy znaczne zanieczyszczenie

pastwisk jajami pasożytów, co

pastwisk jajami pasożytów, co

stanowi poważne zagrożenie dla

stanowi poważne zagrożenie dla

młodych zwierząt, wypasanych w

młodych zwierząt, wypasanych w

danym roku po raz pierwszy !

danym roku po raz pierwszy !

3. Self cure – samowyleczenie

3. Self cure – samowyleczenie

Spontaniczne usunięcie

Spontaniczne usunięcie

pasożytów

pasożytów

z organizmu.

z organizmu.

Przyczyny –

Przyczyny –

tło immunologiczne,

tło immunologiczne,

stymulowane przez antygeny

stymulowane przez antygeny

wylinkowe

wylinkowe

(tj. metabolity uwolnione

(tj. metabolity uwolnione

podczas trzeciej linki larw

podczas trzeciej linki larw

pochodzących z superinwazji).

pochodzących z superinwazji).

Typy ostertagiozy:

Typ I – ostertagioza letnia

Występuje u cieląt w pierwszym

sezonie pastwiskowym

( urodzonych wiosną ). Zarażają

się one masowo larwami, które

przezimowały, lub pojawiły się po

„skoku wiosennym” co prowadzi

do wybuchu klinicznej postaci

ostertagiozy w miesiącach letnich

– utrata apetytu, biegunka z kałem

koloru

zielonego.

Typ II – ostertagioza zimowa

Typ II – ostertagioza zimowa

Występuje głównie w zimie lub

Występuje głównie w zimie lub

wczesną wiosną, tj. po dłuższym

wczesną wiosną, tj. po dłuższym

okresie od zakończenia sezonu

okresie od zakończenia sezonu

pastwiskowego

pastwiskowego

i to u cieląt jak i u krów.

i to u cieląt jak i u krów.

Występują obfite, wodniste

Występują obfite, wodniste

biegunki, wychudzenie, spadek

biegunki, wychudzenie, spadek

m.c., niedokrwistość, obrzęki.

m.c., niedokrwistość, obrzęki.

Śmiertelność jest zwykle większa

Śmiertelność jest zwykle większa

niż w ostertagiozie letniej.

niż w ostertagiozie letniej.

Nematodirus sp.

Rodzina Molineidae

Włosogłówki

Włosogłówki

Walcowate

Walcowate

ciało

ciało

zróżnicowane

zróżnicowane

na:

na:

-

część przednią –

część przednią –

cienką

cienką

-

część tylną – grubszą

część tylną – grubszą

Samiec ma spiralnie

Samiec ma spiralnie

zagięty tylny koniec

zagięty tylny koniec

ciała i jest krótszy od

ciała i jest krótszy od

samicy

samicy

Rozwój włosogłówek :

Rozwój włosogłówek :

postać

postać

inwazyjna –

inwazyjna –

jajo z larwą L 1

jajo z larwą L 1

zarażenie

zarażenie

per os

per os

tylny

tylny

odcinek jelita cienkiego – tutaj larwy

odcinek jelita cienkiego – tutaj larwy

opuszczają jaja jelito ślepe i

opuszczają jaja jelito ślepe i

okrężnica – tutaj larwy wnikają w

okrężnica – tutaj larwy wnikają w

błonę śluzową

błonę śluzową

aż do głębokości błony mięśniowej,

aż do głębokości błony mięśniowej,

gdzie po odbyciu 3 linek dojrzewają

gdzie po odbyciu 3 linek dojrzewają

płciowo.

płciowo.

wnikają do

krypt

Lieberkühna

Obraz kliniczny
włosogłówczycy

Włosogłówki drażnią

Włosogłówki drażnią

mechanicznie i uszkadzają błonę

mechanicznie i uszkadzają błonę

śluzową jelita ( osobniki dorosłe

śluzową jelita ( osobniki dorosłe

oraz larwy ), są również

oraz larwy ), są również

hematofagami.

hematofagami.

Słaba inwazja przebiega

Słaba inwazja przebiega

bezobjawowo,

bezobjawowo,

przy silnych inwazjach występują

przy silnych inwazjach występują

biegunki, utrata apetytu,

biegunki, utrata apetytu,

niedokrwistość, osowienie,

niedokrwistość, osowienie,

znaczna utrata masy ciała.

znaczna utrata masy ciała.

Wypadanie

Wypadanie

odbytnicy

odbytnicy

przy silnej

przy silnej

włosogłówczycy

włosogłówczycy