Roztwory

Ćwiczenie nr 2

Roztwory lecznicze= solutiones medicinales

Solutiones ad usum internum; Solutiones ad

usum externum

Preparaty gotowe; recepturowe

1/Aerosole lecznicze= aeosolia medicamentosa

2/ Iniekcje =Iniectiones

3/Płyny infuzyjne = Infusiones guttatae

4/ Zawiesiny = Suspensiones

/ad usum internum ; ad usum externum/

5/Emulsje = Emulsiones

Roztwory lecznicze

6/Krople = Guttae

7/Nalewki i intrakty = Tinctuae et intracta

8/ Wody aromatyczne = Aquae romaticae;
Spirytusy aromatyczne = Spiritus

aromatici

9/ Syropy= Sirupi

Roztwory lecznicze

10/Wyciągi =Extracta

11/ Zioła = Species

12/Mieszanki= Mixturae

13/Napary; odwar; maceracje=
Infusa; Decocta; Macerationes

Roztwory

roztwór = solutio; Rp. solutionis ; Rp. in solutione

To płynne postaci leków, które otrzymujemy poprzez

rozpuszczenie jednej lub kilku substancji

leczniczych stałych lub płynnych w rozpuszczalniku

/woda, alkohol etylowy, parafina ciekła, oleje

roślinne: rycynowy, rzepakowy/

Podczas sporządzania roztworów substancji trudno

rozpuszczalnych dodaje się odpowiednie związki

chemiczne ułatwiające proces rozpuszczania, są to

tzw. solubilizatory.

solutio; Rp. solutionis ; Rp. in

solutione

Roztwory mogą zawierać obok substancji leczniczych :

solubilizatory, konserwanty, przeciwutleniacze, substancje

poprawiające smak i zapach

Roztwory wodne= solutiones aquosa /Aqua purificata/ /

1ml=1g//1ml=20kropli/

Roztwory alkoholowe = solutiones spirituosae /Spiritus

Vini //1g=50 kropli/

/zapisujemy 50-100g i max 100g spirytusu 95 st/
Roztwory olejowe = solutiones oleosae /Rapae oleum; Ricini

oleum; Paraffinum liquidum/

Zasady zapisywania roztworów

stosowanych do wewnątrz

>Podać nazwy środków leczniczych w

dopełniaczu

>Podać masę każdej substancji czynnej w

gramach /iloczyn dawki jednorazowej i liczby
dawek/

>Określić rodzaj i ilość rozpuszczalnika /iloczyn

zapisanych dawek i miary objętości która
będzie podawana/

Zasady zapisywania roztworów

stosowanych do wewnątrz

>Aqua purificata =woda oczyszczona –najczęstszy

rozpuszczalnik

>Zwykle zapisujemy 50-250g

>Dopuszcza się dodanie syropu prostego =Sirupus

simplex jako korygującego smak

>W sygnaturze określić sposób i czas dawkowania

>łyżka stołowa= 15g; deserowa =10g; od herbaty= 5g

Zapisz roztwór do użytku wewnętrznego

zawierający pyralginę /Metamizolum natricum/ i

efedrynę /Ephedrini hydrochloridum/

Zapisz roztwór do użytku wewnętrznego

zawierający:

Chlorowodorek papaweryny/Papaverini

hydrochloridum/; Siarczan atropiny / Atropini
sulfas/;Rozcieńczony roztwór kwasu solnego
/Acidum hydrochloricum dilutum –zwykle jest
to płyn 10 i 36 %/; Bromek sodu /Natrii
bromidum/; Bromek potasu / Kalii bromidum/;
Bromek amonu / Ammoni bromidum/; Jodek
potasu /Kalii iodidum/; Benzoesan sodu / Natrii
benzoas/

Roztwory do użytku zewnętrznego

Podać:
- nazwę substancji leczniczej w dopełniaczu
- stężenie substancji czynnej przeliczone na

całkowitą ilość sporządzonego roztworu

- rodzaj rozpuszczalnika
- 100-500g ale gdy etanol jest

rozpuszczalnikiem to tylko 50-100g max 100g
spirytusu 95

- W sygnaturze podać sposób dawkowania

Zapisz 5% roztwór ichtiolu /Ichtiolum = Ammonium

bituminosulfonas

Zapisz płyn Burowa = zasadowy octan glinu=

Aluminii subaceticum solutum------jako 2%
roztwór

Woda utleniona =3%= Hydrogenii peroxydum

/jest też 30%/

Woda mięty pieprzowej= Menthae piperitae aqua

Woda koprowa = Foeniculum aquae

Aerosole lecznicze= Aerosolia medicamentosa

Aerosolum/aerozol/ Rp.--- aerosoli; Rp. ----in

aerosolo

To układy koloidalne w których fazą rozpraszającą jest gaz,

natomiast fazą rozproszoną ciecz lub cząstki ciała stałego.

Mogą być stosowane na skórę
/antybiotyki, odkażające, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze/
/aerosol wydobywa się w postaci emulsji ,zawiesiny, roztworu

lub piany/

--------------------------na błony śluzowe dróg oddechowych /ta droga

skraca czas oczekiwania na efekty terapeutyczne, zmniejsz
stosowane dawki a tym samym ogranicza działania
niepożądane/

Przeciwwskazania do inhalacji: niewydolność serca,

gruźlica, nowotwory układu oddechowego

Atrovent=roztwór; Budesonid mitte=zawiesina; Serevent

Dysk=proszek

Nebula /nebulizacja/=mgła /cząsteczki o średnicy 7-15mm

wnikają do oskrzeli;3-5mm do oskrzelików; 1-2mm do

pęcherzyków płucnych

Zasady zapisania aerosoli:

>podać nazwę handlową bądź międzynarodową substancji

leczniczych

>określić stężenie , jeżeli występuje w kilku stężeniach

/dotyczy aerosoli stosowanych zewnętrznie/

> w przypadku aerosoli stosowanych wziewnie , należy

podać jednorazową dawkę inhalacyjną

Płyny do wstrzyknięć /iniekcje/=iniectiones.

Są postacią leku do podawania pozajelitowego

/tzn. bezpośrednio do tkanek

z pominięciem przewodu pokarmowego/

Są to jałowe preparaty zawierające płynną postać

substancji leczniczych. Występują pod postacią

ampułek, fiolek ,ampułko-strzykawek i najczęściej

zawierają jednorazową leczniczą dawkę

Ampullae /ampułki/ Rp.—ampullarum ; Rp.-----in

ampullis

Podane do naczyń nie podlegają efektowi pierwszego

przejścia, wywierają natychmiastowe działanie i jest ono

ok.. 3-krotnie silniejsze w porównaniu z podaniem

doustnym tej samej dawki

Stosowane w formie „depot” / o przedłużonym działaniu/

zapewniają terapeutyczne stężenie leku przez okres kilku lub

nawet kilkunastu dni.

Wszystkie fabrycznie produkowane iniekcje muszą być jałowe;

izotoniczne; izohydyrczne; klarowne; apirogenne

Właściwości fizykochemiczne iniekcji pozwalają podzielić je na:

roztwory wodne; olejowe; zawiesiny; suche substancje.

Wyróżniamy następujące drogi i sposoby

podania leku do wstrzyknięć:

Iniectio intramuscularis/

roztwory wodne; olejowe

/----

iniectio intravenosa /

wyłącznie roztwory

wodne

/------------iniectio subcutanea

/podskóne/--------------iniectio intracutanea

/śródskórne np.. Próba

tuberkulinowa/-----------iniectio intraarticularis

/dostawowo lub okołostawowo/

Zapisując iniekcję podaj liczbę jednostek dawkowania, tj.

Dentur tales doses No--/jest to bezpieczniejsze niż

podanie liczby opakowań np. 1op Biofuroxymu to 1 fiolka

a 1 opakowanie Metoclopramidu to 5 ampułek

• Zawiesiny= suspensiones
• Rp.---suspensionis
• Rp.-----in suspensione

Są płynną postacią leku przeznaczoną do użytku wewnętrznego

bądź zewnętrznego.

Stanowią układ dwóch równomiernie rozproszonych faz

---1/fazy rozproszonej /jednej lub kilku sproszkowanych
substancji leczniczych/----2/fazy rozpraszającej czyli cieczy
/najczęściej wody/-----czasami ale tylko w zawiesinach do
użytku wewnętrznego dodaje się substancji poprawiających
smak

Zawiesiny do użytku wewnętrznego = Suspensiones ad

usum internum

--podać nazwy łacińskie substancji leczniczych w

dopełniaczu

--określić dawki jednorazowe
--zwykle 50-250g
--jako fazy rozpraszającej używa się wody destylowanej lub

wód aromatycznych

--dozwolony jest Corrigens
--substancją zwiększającą lepkość /zagęszczającą/ jest

guma arabska /Gummi arabicum//powinna stanowić ok..
33% zawiesiny

--dopuszcza się dodanie nalewek
--sygnatura---wstrząsnąć

Zawiesina do użytku wewnętrznego o
składzie:
Węglan wapnia
Zasadowy azotan bizmutu aa 5,0
Guma arabska 30,0 lub q.s.
Woda ad 100,0
M. f. susp.
s. wewnętrznie

Zawiesiny do użytku zewnętrznego= Suspensiones ad

usum externum

--pudry płynne
--w tej formie zapisuje się substancje
1/wysuszające /Zinci oxydum, Talcum, Solani amylum/
2/bakteriobójcze /Gentamycini sulfas, Neomycini sulfas/
3/przeciwgrzybicze /Nystatinum/
4/dezynfekujące / Hydrargyri oxydum flavum/
5/ przeciwzapalnym i przeciwświądowym

/Hydrocortisonum/

6/znieczulającym miejscowo / Benzocainum; Lignocaini

hydrochloridum

7/ chłodzącym /Mentholum/

Przy zapisywaniu pudru płynnego podaj nazwy łacińskie

substancji leczniczych w dopełniaczu; określ stężenie substancji

czynnych; pamiętaj, że substancje proszkowe mogą stanowić do

50% całkowitej masy pudru; określ rodzaj podłoża

--podłożem może być woda, gliceryna/glicerol/

lub olej

--gdy podłożem jest woda , jako substancji

zwiększającej lepkość /zagęszczającej/

używa się glicerolu /ok..10-20%/ a jako

substancji zapobiegającej sedymentacji gumy
arabskiej

--pudry przyrządza się w ilości do 250g

Zapisz 200g pudru płynnego o składzie:.
Mentol 1,0 (0,5%)
Anestezyna 20,0 (10%)
Tlenek cynku
Talk aa 40,0 (20%)
Gliceryna 60,0 (30%)
Woda do 200,0
M.f. suspensio
S

Emulsje =Emulsiones =są płynną postacią leku

Stanowią układ nie mieszających się ze sobą faz

ciekłych, które po zemulgowaniu stanowią

jednorodną i trwałą mieszaninę nie ulegającą

rozwarstwieniu

--jako emulgatora używa się

gumy arabskiej/ok.. 33%
emulsji/ bądź 2%
roztworu
metylocelulozy /do
80g/100g emulsji/

--przyrządza się w ilości 50-

250g

-fazę wodną w emulsji stanowi

woda bądź wodne roztwory
substancji leczniczych

-fazę olejową stanowią oleje

wraz z rozproszonymi w
nich substancjami
leczniczymi

-wyróżnia się emulsje woda w

oleju –W/O lub olej w
wodzie O/W

-emulgatory: metyloceluloza,

karboksymetyloceluloza,
guma arabska, żelatyna

Zapisz emulsję do użytku wewnętrznego
w ilości 100g o składzie :
olej rycynowy 10g;
guma arabska 2,5 g oraz
woda do 100g.
M. f. emulsja.
S. 4 łyżki stołowe jednorazowo

Mazidła

Są to płynne lub półstałe mieszaniny stosowane
wyłącznie na powierzchnię skóry do wcierań

.

Pod względem chemicznym są to
roztwory, zawiesiny, emulsje, żele w skład
których wchodzą oleje roślinne, mydła,
węglowodory, olejki eteryczne ( w ilości 5
kropli w 50g mazidła), spirytusy lecznicze
oraz substancje o działaniu drażniącym
(kapsaicyna, kamfora, amoniak,
terpentyna).

Zależnie od składu rozróżnia się mazidła
olejowe- Oleimenta; mazidła mydlane –
Saponimenta i wazolimenta-
Vasolimenta.

Mazidła olejowe
Otrzymuje się przez zmieszanie olejów z
roztworami wodorotlenków potasowców.
Oleje zwiększają przyczepność preparatu
do skóry i ułatwiają wcieranie.

Oleum Camphoratum- olej kamforowy;
---//----Hyoscyami----- //-- lulkowy;
----//----Lini--------------//-- lniany
---//-----Rapae-----------//-- rzepakowy
---//-----Terebinthinae--//-- terpentynowy
---//-----Calami---------- olejek tatarakowy
---//----- Juniperi--------//---- jałowcowy
---//---- Pini------------ //---- sosnowy
---//----- Sinapis--------//----- gorczyczny

1. Zapisz mazidło z 10% kwasem salicylowym.
Rp. Kwas salicylowy 5,0
Olej rycynowy
Olej rzepakowy aa ad 50,0
M. f. linimentum
S. do wcierania
2. Mazidło z oleju kamforowego i terpentynowego z
dodatkiem olejku gorczycznego (5 kropli)

Mazidła mydlane otrzymuje się przez rozpuszczenie
mydła w etanolu lub w wodzie. Mydła zmiękczają
skórę, rozpuszczają wydzielinę gruczołów łojowych
przez co wspomagają resorpcję zawartych w mazidle
substancji leczniczych .

Zapisz mazidło mydlano kamforowe

10% Linimentum saponato-camphoratum od 50 do
150g

Wazolimenty

są odmianą mazideł olejowych, które w swym
składzie zamiast oleju tłustego zawierają olej
mineralny (Vasolimentum liquidum) będący
mieszaniną kwasu olejowego (30cz), parafiny
ciekłej (60cz), etanolu i amoniaku po 5 cz.

Rp mazidło kamforowe 10%

Camphorae 10,0
Vasolimenti liquidi ad 100,0
M. f. linimentum
S.

Odwar- Decoctum
To postać leku otrzymana przez
wyekstrahowanie ciał czynnych z surowców
twardych (korzeń, kłącze, kora). Przygotowanie
odwaru polega na zalaniu surowca woda o
temperaturze pokojowej i ogrzaniu na wrzącej
łaźni wodnej przez 30 minut. Może wchodzić w
skład mieszanki. Zapisuje się w ilości
wystarczających na 3-4 dni
(około 200g)

Odwar z korzenia wymiotnicy.
Dosis pro dosi dla korzenia wymiotnicy 50mg. Zapisz
10 dawek dawkowanych łyżkami stołowymi.

Rp. Decocti Radicis Ipecacunhae 0,5/150,0
S. 1 łyżka stołowa 3xdz

Dziękuję