background image

Roztwory

Ćwiczenie nr 2

background image
background image

Roztwory lecznicze= solutiones medicinales

Solutiones ad usum internum; Solutiones ad 

usum externum

              Preparaty gotowe; recepturowe

1/Aerosole lecznicze=  aeosolia medicamentosa 

2/ Iniekcje =Iniectiones

3/Płyny infuzyjne = Infusiones guttatae

4/ Zawiesiny = Suspensiones

                         

/ad usum internum ; ad usum   externum/

5/Emulsje = Emulsiones

            

background image

Roztwory lecznicze

6/Krople = Guttae

7/Nalewki i intrakty = Tinctuae  et intracta
 
8/ Wody aromatyczne = Aquae romaticae; 
    Spirytusy     aromatyczne = Spiritus 

aromatici

9/ Syropy= Sirupi

background image

Roztwory lecznicze

10/Wyciągi =Extracta

11/ Zioła = Species

12/Mieszanki= Mixturae

13/Napary; odwar; maceracje= 
             Infusa; Decocta; Macerationes

background image

Roztwory

roztwór = solutio; Rp. solutionis ; Rp. in solutione

To płynne postaci leków, które otrzymujemy poprzez 

rozpuszczenie jednej lub kilku substancji 

leczniczych stałych lub płynnych w rozpuszczalniku 

/woda, alkohol etylowy, parafina ciekła, oleje 

roślinne: rycynowy, rzepakowy/

Podczas sporządzania roztworów substancji trudno 

rozpuszczalnych dodaje się odpowiednie związki 

chemiczne ułatwiające proces rozpuszczania, są to 

tzw. solubilizatory.

 

background image

 solutio; Rp. solutionis ; Rp. in 

solutione

Roztwory mogą zawierać obok substancji leczniczych : 

solubilizatory, konserwanty, przeciwutleniacze, substancje 

poprawiające smak i zapach 

Roztwory wodne= solutiones aquosa  /Aqua purificata/ /

1ml=1g//1ml=20kropli/

Roztwory alkoholowe = solutiones spirituosae /Spiritus 

Vini //1g=50 kropli/

      /zapisujemy 50-100g i max 100g spirytusu 95 st/
Roztwory olejowe = solutiones oleosae /Rapae oleum; Ricini 

oleum; Paraffinum liquidum/

 

background image

Zasady zapisywania roztworów 

stosowanych do wewnątrz

>Podać nazwy środków leczniczych w 

dopełniaczu

>Podać masę każdej substancji czynnej w 

gramach /iloczyn dawki jednorazowej i liczby 
dawek/

>Określić rodzaj i ilość rozpuszczalnika /iloczyn 

zapisanych dawek i miary objętości która 
będzie podawana/

background image

Zasady zapisywania roztworów 

stosowanych do wewnątrz

>Aqua purificata =woda oczyszczona –najczęstszy 

rozpuszczalnik

>Zwykle zapisujemy 50-250g

>Dopuszcza się dodanie syropu prostego =Sirupus 

simplex jako korygującego smak

>W sygnaturze określić sposób i czas dawkowania

>łyżka stołowa= 15g; deserowa =10g; od herbaty= 5g

background image

Zapisz roztwór do użytku wewnętrznego 

zawierający pyralginę /Metamizolum natricum/ i 

efedrynę /Ephedrini hydrochloridum/

Zapisz roztwór do użytku wewnętrznego  

zawierający: 

 Chlorowodorek papaweryny/Papaverini 

hydrochloridum/; Siarczan atropiny / Atropini 
sulfas/;Rozcieńczony roztwór kwasu solnego 
/Acidum hydrochloricum dilutum –zwykle jest 
to płyn 10 i 36 %
/; Bromek sodu /Natrii 
bromidum/; Bromek potasu / Kalii bromidum/; 
Bromek amonu / Ammoni bromidum/; Jodek 
potasu /Kalii iodidum/; Benzoesan sodu / Natrii 
benzoas/

background image

Roztwory do użytku zewnętrznego

Podać:
- nazwę substancji leczniczej w dopełniaczu
- stężenie substancji czynnej przeliczone na 

całkowitą ilość sporządzonego roztworu

-    rodzaj rozpuszczalnika
- 100-500g ale gdy  etanol jest 

rozpuszczalnikiem to tylko 50-100g max 100g 
spirytusu 95

-    W sygnaturze podać sposób dawkowania

background image

Zapisz 5% roztwór ichtiolu /Ichtiolum = Ammonium 

bituminosulfonas

Zapisz płyn Burowa = zasadowy octan glinu= 

Aluminii subaceticum solutum------jako 2% 
roztwór

Woda utleniona =3%= Hydrogenii peroxydum 

/jest też 30%/

Woda mięty pieprzowej= Menthae piperitae aqua

Woda koprowa = Foeniculum aquae

background image

Aerosole lecznicze= Aerosolia medicamentosa

Aerosolum/aerozol/ Rp.--- aerosoli;  Rp. ----in 

aerosolo

To układy koloidalne w których fazą rozpraszającą jest gaz, 

natomiast fazą rozproszoną ciecz lub cząstki ciała stałego.

Mogą być stosowane na skórę
    /antybiotyki, odkażające, przeciwzapalne, przeciwgrzybicze/
   /aerosol wydobywa się w postaci emulsji ,zawiesiny, roztworu 

lub piany/

--------------------------na błony śluzowe dróg oddechowych /ta droga 

skraca czas oczekiwania na efekty terapeutyczne, zmniejsz 
stosowane dawki a tym samym ogranicza działania 
niepożądane/

      Przeciwwskazania do inhalacji: niewydolność serca, 

gruźlica, nowotwory układu oddechowego

background image

Atrovent=roztwór; Budesonid mitte=zawiesina; Serevent 

Dysk=proszek

Nebula /nebulizacja/=mgła /cząsteczki o średnicy 7-15mm 

wnikają do oskrzeli;3-5mm do oskrzelików; 1-2mm do 

pęcherzyków płucnych

Zasady zapisania aerosoli: 

>podać nazwę handlową bądź międzynarodową substancji 

leczniczych

>określić stężenie , jeżeli występuje w kilku stężeniach 

/dotyczy aerosoli stosowanych zewnętrznie/

> w przypadku aerosoli stosowanych wziewnie , należy 

podać jednorazową dawkę inhalacyjną

background image

Płyny do wstrzyknięć /iniekcje/=iniectiones.

Są postacią leku do podawania pozajelitowego

/tzn. bezpośrednio do tkanek

z pominięciem przewodu pokarmowego/

Są to jałowe preparaty zawierające płynną postać 

substancji leczniczych. Występują pod postacią 

ampułek, fiolek ,ampułko-strzykawek i najczęściej 

zawierają jednorazową leczniczą dawkę

Ampullae /ampułki/ Rp.—ampullarum ;  Rp.-----in 

ampullis

background image

Podane do naczyń nie podlegają efektowi pierwszego 

przejścia, wywierają natychmiastowe działanie i jest ono 

ok.. 3-krotnie silniejsze w porównaniu z podaniem 

doustnym tej samej dawki

Stosowane w formie „depot” / o przedłużonym działaniu/ 

zapewniają terapeutyczne stężenie leku przez okres kilku lub 

nawet kilkunastu dni.

Wszystkie fabrycznie produkowane iniekcje muszą być jałowe; 

izotoniczne; izohydyrczne; klarowne; apirogenne

Właściwości fizykochemiczne iniekcji pozwalają podzielić je na: 

roztwory wodne; olejowe; zawiesiny; suche substancje.

Wyróżniamy następujące drogi i sposoby 

podania leku do wstrzyknięć:

Iniectio intramuscularis/

roztwory wodne; olejowe

/----

iniectio intravenosa /

wyłącznie roztwory 

wodne

/------------iniectio subcutanea 

/podskóne/--------------iniectio intracutanea 

/śródskórne np.. Próba 

tuberkulinowa/-----------iniectio intraarticularis 

/dostawowo lub okołostawowo/

background image

Zapisując iniekcję podaj liczbę jednostek dawkowania, tj. 

Dentur tales doses No--/jest to bezpieczniejsze niż 

podanie liczby opakowań np. 1op Biofuroxymu to 1 fiolka 

a 1 opakowanie Metoclopramidu to 5 ampułek

• Zawiesiny= suspensiones
• Rp.---suspensionis
• Rp.-----in suspensione

Są płynną postacią leku przeznaczoną do użytku wewnętrznego 

bądź zewnętrznego.

Stanowią układ dwóch równomiernie rozproszonych faz 

---1/fazy rozproszonej /jednej lub kilku sproszkowanych 
substancji leczniczych/----2/fazy rozpraszającej czyli cieczy 
/najczęściej wody/-----czasami ale tylko w zawiesinach do 
użytku wewnętrznego dodaje się substancji poprawiających 
smak

background image

Zawiesiny do użytku wewnętrznego = Suspensiones ad 

usum internum

--podać nazwy łacińskie substancji leczniczych w 

dopełniaczu

--określić dawki jednorazowe
--zwykle 50-250g
--jako fazy rozpraszającej używa się wody destylowanej lub 

wód aromatycznych

--dozwolony jest Corrigens
--substancją zwiększającą lepkość /zagęszczającą/ jest 

guma arabska /Gummi arabicum//powinna stanowić ok.. 
33% zawiesiny

--dopuszcza się dodanie nalewek
--sygnatura---wstrząsnąć

background image

Zawiesina do użytku wewnętrznego o 
składzie:
Węglan wapnia
Zasadowy azotan bizmutu aa 5,0
Guma arabska 30,0 lub q.s.
Woda ad 100,0
M. f. susp.
s. wewnętrznie 

background image

Zawiesiny do użytku zewnętrznego= Suspensiones ad 

usum externum

--pudry płynne
--w tej formie zapisuje się substancje
 1/wysuszające /Zinci oxydum, Talcum, Solani amylum/
 2/bakteriobójcze /Gentamycini sulfas, Neomycini sulfas/
 3/przeciwgrzybicze /Nystatinum/
 4/dezynfekujące / Hydrargyri oxydum flavum/
 5/ przeciwzapalnym i przeciwświądowym 

/Hydrocortisonum/

 6/znieczulającym miejscowo / Benzocainum; Lignocaini 

hydrochloridum

 7/ chłodzącym /Mentholum/

background image

Przy zapisywaniu pudru płynnego podaj nazwy łacińskie 

substancji leczniczych w dopełniaczu; określ stężenie substancji 

czynnych; pamiętaj, że substancje proszkowe mogą stanowić do 

50% całkowitej masy pudru; określ rodzaj podłoża

--podłożem może być woda, gliceryna/glicerol/ 

lub olej

--gdy podłożem jest woda , jako substancji 

zwiększającej lepkość /zagęszczającej/

  używa się glicerolu /ok..10-20%/ a jako 

substancji zapobiegającej sedymentacji gumy 
arabskiej

--pudry przyrządza się w ilości do 250g

   

background image

Zapisz 200g pudru płynnego o składzie:. 
Mentol 1,0 (0,5%)
Anestezyna 20,0 (10%)
Tlenek cynku
Talk aa 40,0 (20%)
Gliceryna 60,0 (30%)
Woda do 200,0
M.f. suspensio
S

background image

Emulsje =Emulsiones =są płynną postacią leku 

Stanowią układ nie mieszających się ze sobą faz 

ciekłych, które po zemulgowaniu stanowią 

jednorodną i trwałą mieszaninę nie ulegającą 

rozwarstwieniu 

--jako emulgatora używa się 

gumy arabskiej/ok.. 33% 
emulsji/ bądź 2% 
roztworu 
metylocelulozy /do 
80g/100g emulsji/

--przyrządza się w ilości 50-

250g

-fazę wodną w emulsji stanowi 

woda bądź wodne roztwory 
substancji leczniczych

-fazę olejową stanowią oleje 

wraz z rozproszonymi w 
nich substancjami 
leczniczymi

-wyróżnia się emulsje woda w 

oleju –W/O lub olej w 
wodzie O/W

-emulgatory: metyloceluloza, 

karboksymetyloceluloza, 
guma arabska, żelatyna

background image

Zapisz emulsję do  użytku wewnętrznego 
w ilości 100g o składzie : 
olej rycynowy 10g; 
guma arabska 2,5 g oraz 
woda do 100g.
 M. f. emulsja. 
S. 4 łyżki stołowe jednorazowo  

background image

                                    Mazidła

Są to płynne lub półstałe mieszaniny stosowane 
wyłącznie na powierzchnię skóry do wcierań

.

Pod względem chemicznym są to 
roztwory, zawiesiny, emulsje, żele w skład 
których wchodzą oleje roślinne, mydła, 
węglowodory, olejki eteryczne ( w ilości 5 
kropli w 50g mazidła), spirytusy lecznicze 
oraz substancje o działaniu drażniącym 
(kapsaicyna, kamfora, amoniak, 
terpentyna).

Zależnie od składu rozróżnia się mazidła 
olejowe- Oleimenta; mazidła mydlane – 
Saponimenta i wazolimenta- 
Vasolimenta.

background image

Mazidła olejowe
Otrzymuje się przez zmieszanie olejów z 
roztworami wodorotlenków potasowców. 
Oleje zwiększają przyczepność preparatu 
do skóry  i ułatwiają wcieranie.

Oleum Camphoratum- olej kamforowy;
 ---//----Hyoscyami----- //-- lulkowy;
----//----Lini--------------//-- lniany
---//-----Rapae-----------//--  rzepakowy
---//-----Terebinthinae--//--  terpentynowy
---//-----Calami---------- olejek  tatarakowy
---//----- Juniperi--------//----     jałowcowy
---//----   Pini------------ //----    sosnowy
---//-----  Sinapis--------//-----   gorczyczny

background image

1. Zapisz mazidło z 10% kwasem salicylowym.
                  Rp. Kwas salicylowy    5,0
                         Olej rycynowy
                         Olej rzepakowy aa ad 50,0
                         M. f. linimentum
                         S. do wcierania 
2. Mazidło z oleju kamforowego i terpentynowego z 
dodatkiem olejku gorczycznego (5 kropli)
                 

background image

Mazidła mydlane otrzymuje się przez rozpuszczenie 
mydła w etanolu lub w wodzie. Mydła zmiękczają 
skórę, rozpuszczają wydzielinę gruczołów  łojowych 
przez co wspomagają resorpcję  zawartych w mazidle 
substancji leczniczych .

Zapisz mazidło mydlano kamforowe

 10% Linimentum saponato-camphoratum   od 50 do 
150g

background image

                                        

 Wazolimenty 

są odmianą mazideł olejowych, które w swym 
składzie zamiast oleju tłustego zawierają olej 
mineralny (Vasolimentum liquidum) będący 
mieszaniną kwasu olejowego (30cz), parafiny 
ciekłej (60cz), etanolu i amoniaku po 5 cz.

                  Rp          mazidło kamforowe 10%

Camphorae             10,0
Vasolimenti liquidi ad 100,0
M. f. linimentum
S.

background image

                                   Odwar- Decoctum
To postać leku otrzymana przez 
wyekstrahowanie ciał czynnych z surowców 
twardych (korzeń, kłącze, kora). Przygotowanie 
odwaru polega na zalaniu surowca woda o 
temperaturze pokojowej i ogrzaniu na wrzącej 
łaźni wodnej przez 30 minut. Może wchodzić w 
skład mieszanki. Zapisuje się w ilości 
wystarczających na 3-4 dni 
(około 200g)  

Odwar z korzenia wymiotnicy.
Dosis pro dosi dla korzenia wymiotnicy 50mg. Zapisz 
10 dawek dawkowanych łyżkami stołowymi.

Rp. Decocti Radicis Ipecacunhae 0,5/150,0
       S. 1 łyżka stołowa 3xdz

background image

Dziękuję


Document Outline