Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny

Autorzy:

Autorzy:

Lek. Marta Kołacińska

Lek. Marta Kołacińska

Lek. Michał Panek

Lek. Michał Panek

Definicje

Definicje

Anafilaksja

Anafilaksja

ciężka,

zagrażająca

życiu

reakcja

nadwrażliwości

typu

ciężka,

zagrażająca

życiu

reakcja

nadwrażliwości

typu

natychmiastowego na powtórny kontakt z czynnikiem, który uprzednio

natychmiastowego na powtórny kontakt z czynnikiem, który uprzednio

był dobrze tolerowany; w klasycznej postaci odczyn rozpoczyna się

był dobrze tolerowany; w klasycznej postaci odczyn rozpoczyna się

przyłączeniem alergenu przez IgE obecne na bazofilach i komórkach

przyłączeniem alergenu przez IgE obecne na bazofilach i komórkach

tucznych, co prowadzi do uwolnienia mediatorów zapalnych i

tucznych, co prowadzi do uwolnienia mediatorów zapalnych i

odpowiedzi ze strony narządów docelowych (skóry, płuc, układu

odpowiedzi ze strony narządów docelowych (skóry, płuc, układu

pokarmowego i układu krążenia) o różnym stopniu nasilenia

pokarmowego i układu krążenia) o różnym stopniu nasilenia

(pokrzywka, obrzęk, niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa).

(pokrzywka, obrzęk, niewydolność krążenia, niewydolność oddechowa).

Ciężko przebiegająca reakcja anafilaktyczna nosi nazwę wstrząsu

Ciężko przebiegająca reakcja anafilaktyczna nosi nazwę wstrząsu

anafilaktycznego.

anafilaktycznego.

Reakcja anafilaktoidalna

Reakcja anafilaktoidalna

reakcja prowadząca do wystąpienia podobnych objawów klinicznych,

reakcja prowadząca do wystąpienia podobnych objawów klinicznych,

w której do pobudzenia komórek tucznych dochodzi na drodze

w której do pobudzenia komórek tucznych dochodzi na drodze

nieimmunologicznej (bezpośrednio, bez udziału reakcji antygen-

nieimmunologicznej (bezpośrednio, bez udziału reakcji antygen-

przeciwciało).

przeciwciało).

Nadwrażliwość

Nadwrażliwość

obiektywnie występujące, powtarzalne objawy, wywołane przez

obiektywnie występujące, powtarzalne objawy, wywołane przez

ekspozycję na bodziec o sile (dawce) dobrze tolerowanej przez zdrowe

ekspozycję na bodziec o sile (dawce) dobrze tolerowanej przez zdrowe

osoby.

osoby.

Czynniki wyzwalające

Czynniki wyzwalające

Najczęściej spotykane to:

Najczęściej spotykane to:



białko obce gatunkowo

białko obce gatunkowo

•

surowice zwierzęce, szczepionki, krew i preparaty krwiopochodne, albumina,

surowice zwierzęce, szczepionki, krew i preparaty krwiopochodne, albumina,

enzymy, hormony, jady, preparaty odczulające oraz alergeny do diagnostyki

enzymy, hormony, jady, preparaty odczulające oraz alergeny do diagnostyki

in

in

vivo

vivo



pokarmy i dodatki do żywności

pokarmy i dodatki do żywności

•

ryby, krewetki, orzechy, owoce, chemiczne środki konserwujące

ryby, krewetki, orzechy, owoce, chemiczne środki konserwujące



jady owadów żądlących

jady owadów żądlących

•

osa, pszczoła

osa, pszczoła



leki i proste związki chemiczne

leki i proste związki chemiczne

•

polisacharydy – dekstran, jako alergeny niepełne – antybiotyki, witaminy,

polisacharydy – dekstran, jako alergeny niepełne – antybiotyki, witaminy,

cytostatyki, inne leki – niesteroidowe leki przeciwzapalne, opiaty, leki

cytostatyki, inne leki – niesteroidowe leki przeciwzapalne, opiaty, leki

zwiotczające, zanieczyszczenia leków oraz preparaty diagnostyczne (np.

zwiotczające, zanieczyszczenia leków oraz preparaty diagnostyczne (np.

fluoresceina stosowana w okulistyce) i ich zanieczyszczenia

fluoresceina stosowana w okulistyce) i ich zanieczyszczenia



lateks

lateks



toksyny, jady

toksyny, jady



płyn nasienny

płyn nasienny



błona dializatora

błona dializatora



kompleksy immunologiczne

kompleksy immunologiczne



przeciwciała cytotoksyczne

przeciwciała cytotoksyczne



wysiłek fizyczny

wysiłek fizyczny



oziębienie

oziębienie



nieznane (idiopatyczne)

nieznane (idiopatyczne)

Radiologiczne środki kontrastowe

Radiologiczne środki kontrastowe

Często pojawiający się w wywiadach lekarskich termin

Często pojawiający się w wywiadach lekarskich termin

„uczulenie na jod” to określenie błędne. Jod zalicza się

„uczulenie na jod” to określenie błędne. Jod zalicza się

do pierwiastków śladowych stale obecnych w organizmie

do pierwiastków śladowych stale obecnych w organizmie

człowieka

i

niezbędnych

do

jego

prawidłowego

człowieka

i

niezbędnych

do

jego

prawidłowego

funkcjonowania (jod jest np. konieczny do wytwarzania

funkcjonowania (jod jest np. konieczny do wytwarzania

hormonów produkowanych przez tarczycę), w związku z czym

hormonów produkowanych przez tarczycę), w związku z czym

alergia na jod u ludzi nie występuje.

alergia na jod u ludzi nie występuje.

Stosowane

w

badaniach

obrazowych

dożylne

środki

Stosowane

w

badaniach

obrazowych

dożylne

środki

kontrastowe mogą wywołać reakcję anafilaktoidalną, która

kontrastowe mogą wywołać reakcję anafilaktoidalną, która

może rozwinąć się już przy pierwszej ekspozycji (nie jest

może rozwinąć się już przy pierwszej ekspozycji (nie jest

konieczne wcześniejsze uczulenie, gdyż reakcja przebiega

konieczne wcześniejsze uczulenie, gdyż reakcja przebiega

z bezpośrednim pobudzeniem komórek tucznych, a nie z

z bezpośrednim pobudzeniem komórek tucznych, a nie z

udziałem IgE).

udziałem IgE).

Pomimo różnych mechanizmów wyzwalających kluczowym etapem

Pomimo różnych mechanizmów wyzwalających kluczowym etapem

reakcji jest uwolnienie mediatorów z mastocytów i

reakcji jest uwolnienie mediatorów z mastocytów i

bazofilów, co prowadzi do takich samych objawów ze strony

bazofilów, co prowadzi do takich samych objawów ze strony

narządów docelowych jak w anafilaksji i wymaga takiego

narządów docelowych jak w anafilaksji i wymaga takiego

samego leczenia.

samego leczenia.

Reakcja anafilakotoidalna występuje u ok. 3% pacjentów

Reakcja anafilakotoidalna występuje u ok. 3% pacjentów

otrzymujących dożylnie hiperosmolarne środki kontrastowe;

otrzymujących dożylnie hiperosmolarne środki kontrastowe;

zastosowanie drobnocząsteczkowych środków kontrastowych

zastosowanie drobnocząsteczkowych środków kontrastowych

zmniejsza częstość występowania odczynów do 0,5%.

zmniejsza częstość występowania odczynów do 0,5%.

Nie stwierdzono występowania reakcji anafilaktoidalnej po

Nie stwierdzono występowania reakcji anafilaktoidalnej po

kontakcie środków kontrastowych z błoną śluzową – dlatego

kontakcie środków kontrastowych z błoną śluzową – dlatego

odczyn nadwrażliwości po środkach kontrastowych w

odczyn nadwrażliwości po środkach kontrastowych w

wywiadzie nie jest przeciwwskazaniem do wykonania badań

wywiadzie nie jest przeciwwskazaniem do wykonania badań

obrazowych z kontrastem podawanym do układu pokarmowego

obrazowych z kontrastem podawanym do układu pokarmowego

lub moczowo-płciowego.

lub moczowo-płciowego.

Radiologiczne środki kontrastowe

Radiologiczne środki kontrastowe

•

anafilaksja w wywiadzie (anafilaksja idiopatyczna)

anafilaksja w wywiadzie (anafilaksja idiopatyczna)

•

atopia (reakcje krzyżowe pyłków roślin, kurzu domowego,

atopia (reakcje krzyżowe pyłków roślin, kurzu domowego,

alergenów grzybów pleśniowych i pokarmów)

alergenów grzybów pleśniowych i pokarmów)

•

niedobory IgA

niedobory IgA

•

leczenie

leczenie

β

β

-blokerami

-blokerami

•

przerywane, powtarzane kursy leczenia drogą parenteralną

przerywane, powtarzane kursy leczenia drogą parenteralną

•

stosowanie leków (antybiotyki, niesteroidowe leki

stosowanie leków (antybiotyki, niesteroidowe leki

przeciwzapalne, urokinaza)

przeciwzapalne, urokinaza)

•

przetoczenia krwi i produktów krwiopochodnych

przetoczenia krwi i produktów krwiopochodnych

•

bierne uodparnianie, stosowanie surowic

bierne uodparnianie, stosowanie surowic

•

badania z kontrastem

badania z kontrastem

•

zabiegi z lateksem

zabiegi z lateksem

•

immunoterapia alergenowa

immunoterapia alergenowa

•

diagnostyka alergologiczna in vivo

diagnostyka alergologiczna in vivo

•

pokarmy (konserwowane, mieszanki różnych produktów)

pokarmy (konserwowane, mieszanki różnych produktów)

•

użądlenia owadów

użądlenia owadów

Czynniki ryzyka anafilaksji

Czynniki ryzyka anafilaksji

Częstość występowania

Częstość występowania

Szacuje się, że około 1 na 5000 ekspozycji na

Szacuje się, że około 1 na 5000 ekspozycji na

podaną pozajelitowo dawkę penicyliny lub

podaną pozajelitowo dawkę penicyliny lub

cefalosporyny

kończy

się

reakcją

cefalosporyny

kończy

się

reakcją

anafilaktyczną.

W

USA

anafilaksja

jest

anafilaktyczną.

W

USA

anafilaksja

jest

przyczyną ok. 100 zgonów na rok, podobnie co

przyczyną ok. 100 zgonów na rok, podobnie co

roku odnotowuje się tam ok. 100 zakończonych

roku odnotowuje się tam ok. 100 zakończonych

zgonem

odczynów

na

użądlenia

owadów

zgonem

odczynów

na

użądlenia

owadów

błonkoskrzydłych. Do 2% chorych otrzymujących

błonkoskrzydłych. Do 2% chorych otrzymujących

dożylnie

środek

kontrastowy

w

trakcie

dożylnie

środek

kontrastowy

w

trakcie

wykonywania

badań

obrazowych

doświadcza

wykonywania

badań

obrazowych

doświadcza

odczynów o różnym stopniu nasilenia.*

odczynów o różnym stopniu nasilenia.*

*Źródło: „

*Źródło: „

Anaphylaxis

Anaphylaxis

”

”

Richard S Krause, MD

Richard S Krause, MD

Mechanizm reakcji

Mechanizm reakcji

Uczulenie (reakcja pierwotna, pierwszy kontakt z

Uczulenie (reakcja pierwotna, pierwszy kontakt z

alergenem)

alergenem)

Wniknięcie

Wniknięcie

alergenu do

alergenu do

ustroju

ustroju

Wytworzenie sIgE

Wytworzenie sIgE

skierowanych przeciwko temu

skierowanych przeciwko temu

konkretnemu alergenowi

konkretnemu alergenowi

sIgE stale obecne w

sIgE stale obecne w

krwiobiegu i na komórkach

krwiobiegu i na komórkach

tucznych i bazofilach

tucznych i bazofilach

Reakcja wtórna (ponowny kontakt z

Reakcja wtórna (ponowny kontakt z

alergenem)

alergenem)

Wniknięcie

Wniknięcie

alergenu do

alergenu do

ustroju

ustroju

Wychwycenie alergenu przez

Wychwycenie alergenu przez

sIgE związane z komórkami

sIgE związane z komórkami

tucznymi i bazofilami

tucznymi i bazofilami

Degranulacja komórek

Degranulacja komórek

tucznych i bazofilów,

tucznych i bazofilów,

masywne uwalnianie

masywne uwalnianie

mediatorów

mediatorów

Odpowiedź narządów

Odpowiedź narządów

docelowych (skóra, układ

docelowych (skóra, układ

oddechowy, układ sercowo-

oddechowy, układ sercowo-

naczyniowy)

naczyniowy)

Uwalniane mediatory

Uwalniane mediatory

leukotrien C4

leukotrien C4

histamina

histamina

prostaglandyna D2

prostaglandyna D2

tryptaza

tryptaza

↑

↑

czynności

czynności

wydzielniczej błon

wydzielniczej błon

śluzowych

śluzowych

↑

↑

napięcia mięśni

napięcia mięśni

gładkich oskrzeli

gładkich oskrzeli

↓

↓

napięcia mięśni

napięcia mięśni

gładkich naczyń

gładkich naczyń

↑

↑

przepuszczalności

przepuszczalności

naczyń włosowatych

naczyń włosowatych

Objawy kliniczne

Objawy kliniczne

Objawy występują zwykle po kilku (kilkunastu) minutach od kontaktu z

Objawy występują zwykle po kilku (kilkunastu) minutach od kontaktu z

alergenem.

Najbardziej

dramatyczny

przebieg

mają

reakcje

alergenem.

Najbardziej

dramatyczny

przebieg

mają

reakcje

występujące do 20 minut od kontaktu z antygenem. Reakcje alergiczne

występujące do 20 minut od kontaktu z antygenem. Reakcje alergiczne

mogą mieć przebieg dwufazowy z nawrotem dolegliwości po 6-12

mogą mieć przebieg dwufazowy z nawrotem dolegliwości po 6-12

godzinach od pierwszej reakcji.

godzinach od pierwszej reakcji.

Stadium 0

Stadium 0

Reakcja miejscowa, zmiany ograniczone do miejsca

Reakcja miejscowa, zmiany ograniczone do miejsca

kontaktu z

kontaktu z

alergenem (rumień, obrzęk)

alergenem (rumień, obrzęk)

Stadium 1

Stadium 1

Lekka reakcja uogólniona, rozsiane zmiany skórne

Lekka reakcja uogólniona, rozsiane zmiany skórne

(świąd,

(świąd,

pokrzywka, rumień), wyciek z nosa, łzawienie,

pokrzywka, rumień), wyciek z nosa, łzawienie,

dysfonia, niepokój,

dysfonia, niepokój,

ból głowy

ból głowy

Stadium 2

Stadium 2

Nasilona reakcja uogólniona, odczyny skórne jak w st.

Nasilona reakcja uogólniona, odczyny skórne jak w st.

1,

1,

hipotonia, tachykardia, arytmia, objawy ze

hipotonia, tachykardia, arytmia, objawy ze

strony

przewodu

strony

przewodu

pokarmowego

(nudności,

pokarmowego

(nudności,

wymioty, biegunka), silny lęk

wymioty, biegunka), silny lęk

Stadium 3

Stadium 3

Ciężka reakcja uogólniona, wstrząs anafilaktyczny:

Ciężka reakcja uogólniona, wstrząs anafilaktyczny:

ciężka

ciężka

hipotonia, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli

hipotonia, obrzęk krtani, skurcz oskrzeli

prowadzące do asfiksji

prowadzące do asfiksji

(utrata przytomności z powodu

(utrata przytomności z powodu

braku tlenu), bardzo nasilone

braku tlenu), bardzo nasilone

objawy ze strony

objawy ze strony

przewodu

pokarmowego,

zaburzenia

przewodu

pokarmowego,

zaburzenia

świadomości

świadomości

Stadium 4

Stadium 4

Niewydolność krążeniowo-oddechowa

Niewydolność krążeniowo-oddechowa

Rozpoznanie różnicowe

Rozpoznanie różnicowe

•

obrzęk naczynioruchowy

•

omdlenie, zwłaszcza odruchowe (wazowagalne)

•

ciężki napad astmy oskrzelowej

•

ciężka reakcja lękowa

•

zator tętnicy płucnej

•

ostry zespół wieńcowy

•

hipoglikemia

•

mastocytoza

•

ostre zatrucie

•

aspiracja ciała obcego

•

rakowiak

•

padaczka

•

guz chromochłonny

•

udar mózgu

•

inne postacie wstrząsu (krwotoczny, septyczny, kardiogenny)

*

*Źródło: „Wstrząs anafilaktyczny” Andrzej Szczeklik, Choroby wewnętrzne

*Źródło: „Wstrząs anafilaktyczny” Andrzej Szczeklik, Choroby wewnętrzne

Nieprawidłowości w

Nieprawidłowości w

badaniach pomocniczych

badaniach pomocniczych



zwiększenie stężenia tryptazy w surowicy

1



zwiększone stężenie histaminy w osoczu

2



zwiększone stężenie metylohistaminy w moczu

dobowym

3

1.

enzym proteolityczny mastocytów, max. stężenie po 60-90 min. od wystąpienia pierwszych
objawów anafilaksji

2.

wzrost wartości po 5-10 min. od wystąpienia pierwszych objawów, powraca do wartości
wyjściowej po 30-60 min.

3.

metabolit histaminy, utrzymuje się w moczu do 24 h.

Leczenie

Leczenie

Postępowanie wstępne:



ocenić drożność dróg oddechowych, oddychanie, krążenie, przytomność



ograniczyć penetrację czynnika wywołującego



zapewnić pozycję leżąca i dostęp do żyły



podać adrenalinę

1

1.

u osób z zachowanym krążeniem samoistnym 0,5 mg we wstrzyknięciu podskórnie lub
domięśniowo (roztwór 1 mg/ml) w zewnętrzna powierzchnię uda

Leczenie

Leczenie

W przypadku pełnoobjawowego wstrząsu anafilaktycznego

postępowanie powinno w pierwszej kolejności obejmować

podanie adrenaliny oraz dożylne uzupełnienie płynów i dalej

przebiegać według tzw. schematu VIP ( V - ventilate, I - infusate,

P - pressure support ).

V

zabezpieczenie

i

utrzymanie

drożności

dróg

oddechowych

umożliwiające właściwą wentylację i

utlenowanie krwi

I

stosowanie płynów

P

utrzymanie ciśnienia tętniczego

Leczenie

Leczenie

Interwencje dodatkowe:

1. Ułożenie chorego na plecach z uniesionymi nogami



skuteczne w leczeniu hipotensji



możliwość pogorszenia wentylacji

2. Udrożnienie dróg oddechowych



stridor, duży obrzęk twarzy, języka, błony śluzowej jamy ustnej i gardła, chrypka –
rożwazyć wykonanie intubacji dotchawiczej



obrzęk powodujący niedrożnoścćdróg oddechowych niemożnośc wykonania intubacji
dotchawiczej – wykonać konikotomię

3. Tlenoterapia



wskazany przepływ 10 – 15 L/min.

4. Zapewnienie dostępu do żył



dostęp do żył obwodowych



min. 2 kaniule



kaniule 14 G lub 16 G



stosować zestawy do szybkich przetoczeń

Leczenie

Leczenie

Interwencje dodatkowe:

5. Płyny i.v.

1



1 – 2 L 0,9% NaCl w ciągu około 5 minut

6. Monitorowanie



ciśnienie tętnicze



czynność serca (puls)



EKG



pulsoksymetria



gazometria krwi tętniczej

7. Adrenalina

2



kilkakrotne wstrzyknięcia adrenaliny



adrenalina 0,1 – 0,3 mg w 10 ml 0,9% NaCl we wstrzyknięciu i.v. w ciagu kilku minut lub

ciagły wlew i.v. 1 – 10 mcg/min. (roztwór 1 mg w 100 ml 0,9% NaCl)

1)

stosowanie roztworów krystaloidów i koloidów wydaje się tak samo skuteczne; roztwory koloidów
przetacza się szybko w ilości około 500 ml

2)

u chorych przyjmujących betablokery adrenalina może nie przynieść poprawy stanu klinicznego;
należy wówczas przede wszystkim przetaczać płyny

Leczenie

Leczenie

Interwencje dodatkowe:

1.

Leki przeciwhistaminowe



H

1

-blokery (klemastyna 2mg w 10 ml 0,9% NaCl)



H

2

-blokery (ranitydyna 50 mg w 20 ml 0,9% NaCl, cymetydyna 200 – 300 mg w 20 ml 0,9%

NaCl)

1.

Leki rozkurczające oskrzela



betamimetyk krótko działający w nwbulizacji (salbutamol 2,5 lub 5 mg w 3 ml 0,9% NaCl)



można dodatkowo zastosować bromek ipratropium 0,5 mg w nebulizacji

1

1.

Leki kurczące naczynia krwionośne

2



dopamina



dobutamina



noradrenalina

1.

jeżeli stosowanie betamimetyku krótko działającego jest nieskuteczne

2.

gdy ciśnienie tętnicze < 90 mmHg pomimo stosowania adrenaliny i płynoterapii

Leczenie

Leczenie

Interwencje dodatkowe:

11. Glukagon

1



wlew i.v. 1 – 5 mg w ciągu 5 minut



następnie wlew ciągły i.v. 5 – 15 mcg/min.

12. Glikokortykosteroidy

2



metylprednizolon i.v. 1 – 2 mg/kg co 6 h



hydrokortyzon i.v. 100 mg co 6 h



prednizon p.o. 0,5 mg/kg/24 h

1.

zastosować u chorych przyjmujących betablokery i niereagujących na leczenie
adrenaliną

2.

zapobieganie późnej fazie anafilaksji; leczenie anafilaksji idiopatycznej lub
ciężkiej; leczenie u chorych na astmę oskrzelową

Zapobieganie

Zapobieganie

Zasady profilaktyki wstrząsu anafilaktycznego:

1.

Podawanie leków



leki podawać doustnie, a nie pozajelitowo



nie należy popierać samoleczenia przy użyciu leków, w tym pod wpływem reklamy leków

w mediach



zebrać wywiad w kierunku alergii



nie lekceważyć wpisów innych lekarzy lub opinii pacjenta o istnieniu alergii na dany lek



stosować zalecane sposoby testowania, dawkowania oraz drogi podania leku



stosować oczyszczone postacie leków lub preparaty o zmniejszonej alergenowości



nie podawać parenteralnie leków prosto z lodówki, zwłaszcza z widocznym zmetnieniem

lub zanieczyszczeniem



upewnić się przy podawaniu leków i.m. lub s.c. czy igła nie tkwi w naczyniu



po podaniu leku mogącego wywołać anafilaksję obserwować pacjenta przez min. 30 min.



przed przetoczeniem krwi wykonać próbę krzyżową



wykrywanie niedoborów IgA (oznaczyć anty – IgA przed przetoczeniem krwi



szczególną uwagę zwrócić na lateks i inne materiały medyczne oraz środki

dezynfekujące

Zapobieganie

Zapobieganie

Zasady profilaktyki wstrząsu anafilaktycznego:

2. Szczepienia i bierne uodpornianie



należy popierać szczepienia profilaktyczne i przestrzegać kalendarza szczepień



w przypadku szczepionek przeciwwirusowych trzeba upewnic się co do uczulenia na

białko jaja kurzego



w przypadku podania antytoksyny (przeciwtężcowej, przeciwbłoniczej, przeciw jadowi

kiełbasianemu

lub przeciw jadowi żmij) dążyć do podania preparatów pochodzenia

ludzkiego, lub w sytuacji gdy nie

jest to możliwe i zachodzi podejrzenie alergii stosować

odpowiednie zasady postępowania (próby

śródskórne, rozcieńczanie surowic, podawanie

i.m.)



w przypadku dodatniej próby u chorego z alergią podać surowicę w mniejszych dawkach

i w

większym rozcieńczeniu po wcześniejszym podaniu leków przeciwhistaminowych lub

glikokortykosteroidów

Zapobieganie

Zapobieganie

Zasady profilaktyki wstrząsu anafilaktycznego:

3. Zabezpieczenie procedur medycznych obarczonych ryzykiem
wstrząsu anafilaktycznego



gabinet zabiegowy bezwzględnie powinien być wyposażony w sprzet i leki konieczne do

udzielenie pierwszej pomocy w przypadku rozpoczynającego się wstrząsu anafilaktycznego



nie podawać betablokerów chorym z reakcjami anafilaktycznymi i napadami astmy

oskrzelowej w

wywiadzie



zmniejszać ryzyko zwiazane z podaniem leku lub środka diagnostycznego przez

uprzednie zastosowanie leków przeciwhistaminowych lub glikokortykosteroidów



chorzy predysponowani do reakcji anafilaktycznych powinni być przeszkoleni co do

sposobu

postępowania na wypadek wystąpienia objawów wstrząsu i zaopatrzeni w leki

ratujące życie (adrenalina)

Zapobieganie

Zapobieganie

Zasady profilaktyki wstrząsu anafilaktycznego:

4. Diagnostyka alergologiczna



przy wykonywaniu testów skórnych należy preferować metode punktową



nie wykonywać testów skórnych w okresie zaostrzenia dolegliwości,

szczególnie u

chorych z pyłkowicą w okresie pylenia



swoiste próby prowokacyjne dooskrzelowe wykonywać tylko w warunkach

szpitalnych



w diagnostyce pacjentów silnie uczulonych należy posługiwac się

metodami in vitro

Zapobieganie

Zapobieganie

Zasady profilaktyki wstrząsu anafilaktycznego:

5. Zabezpieczenie immunoterapii alergenowej



w sposób standardowy należy zebrać wywiad (co do reakcji na poprzednie

wstrzyknięcie), ustalić dawkę preparatu, zbadać pacjenta, obserwować chorego przez min.

30 min. po wstrzyknięciu



immunoterapię alergenową metodami szybkimi wykonywać wolno tylko w warunkach

szpitalnych



zachować szczególna ostrożność w przypadku prowadzenia immunoterapii

alergenowej

metodami szybkimi, u chorych w młodym wieku, u chorych z dużym

stopniem uczulenia, w warunkach silnej ekspozycji na alergeny, u chorych ze źle

kontrolowaną alergią



podanie leków przeciwhistaminowych i glikokortykosteroidów zmniejsza istotnie

ryzyko reakcji

anafilaktycznych związanych z prowadzona immunoterapią alergenową

Pismiennictwo

Pismiennictwo

1.

Choroby

wewnętrzne.

Andrzej

Szczeklik,

Medycyna

Praktyczna 2005

2.

Rozpoznawanie i leczenie anafilaksji. Medycyna Praktyczna
7-8/2006

3.

Anafilaksja,

symptomatologia

i

leczenie

wstrząsu

anafilaktycznego. Jerzy Kruszewski, Przewodnik Lekarza
10/2007

4.

Wstrząs anafilaktyczny – postępowanie.
dr med.. Łukasz Błażkowski, 2007