Integracja danych diagnostycznych
ISTOTA INTERPRETACJI
Interpretacja to metoda wychodzenia poza
uzyskane już dane – pojawia się nowa jakość:
- odwołanie się do pojęć abstrakcyjnych (teorii
psychologicznych);
- nadanie organizacji wcześniej otrzymanym
danym;
- całościowe zrozumienie jednostki;
- sformułowanie hipotez wyjaśniających;
- określenie planu interwencji.
FAZĘ WYJAŚNIANIA – INTEPRETACJI NAZYWA
SIĘ TAKŻE:
KONCEPTUALIZACJĄ PRZYPADKU
(case conceptualization)
NA CZYM POLEGA
INTEPRETACJA
Scalanie uzyskanych danych w abstrakcyjne
kategorie opisowe (klasy) w celu poszukiwania
mechanizmu sterującego zachowaniem (w
ogólnym tego słowa znaczeniu) klienta.
Dane 1; 3 Kategoria opisowa A
Dane 2; 4; 5 Kategoria opisowa B
Wybór kategorii opisowych w oparciu o teorię,
którą będziemy się posługiwać przy
wyjaśnianiu mechanizmów psychologicznych.
ZASADY WYBORU TEORII
1.
Klient jest modelowym przykładem teorii A
2.
Psycholog preferuje (najlepiej zna) teorię B
3.
Podejście eklektyczne – dobieramy różne
teorie do wyjaśniania różnych mechanizmów
funkcjonowania tego samego klienta.
DANE DIAGNOSTYCZNE
1. Wyniki testowe (różne testy, różne skale)
2. Informacje werbalne (wywiad)
3. Dane biograficzne
4. Obserwacja zachowania
Wyjaśnianie polega na uzasadnieniu takiej a
nie innej organizacji danych
Nadanie sensu zachowaniom jednostki przez
wskazanie związku z dotychczasowym
doświadczeniem, określeniem przyczyn i
czynników stabilizujących zachowanie i
pokazanie przyszłych konsekwencji tego
zachowania
Interpretując zachowanie diagnosta
rekonstruuje poszukując pełnego wzorca,
ponieważ
nie ma dostępu do pełnych danych
(między innymi ze względu na stan
samowiedzy badanego – mechanizmy
obronne)
SCHEMAT WNIOSKOWANIA
WYJAŚNIAJĄCEGO
1.
Funkcjonowanie w danym obszarze w trakcie
badania
2.
Opis funkcjonowania w danym obszarze w
trakcie badania i w warunkach rzeczywistych
3.
Hipotezy, prawidłowości, związki, mechanizmy
psychologiczne – ocena wariantów wyjaśniania
4.
Uzasadnienie wybranych wariantów (teoria)
5.
Dodatkowe pytania, luki informacyjne
6.
Zalecenia diagnostyczne – (np. plan interwencji)
STATUS INTERPRETACJI
Interpretacja może być:
- trafna
- niekompletna
- powierzchowna
- całkowicie nietrafna
Czym różni się od dedukcji, która może być
jedynie trafna lub nietrafna
PRZYCZYNY NIEZGODNOŚCI
SĘDZIÓW KOMPETENTNYCH
Czemu ocena różnych diagnostów tej samej
osoby często jest różna:
- osoba zachowuje się w sposób niestały;
- pojawiły się nowe elementy;
- różny był cel diagnozy;
- różne doświadczenie, podejście teoretyczne
i kompetencje diagnosty.
OCENA TRAFNOŚCI
INTERPRETACJI
1. Wewnętrzna zgodność twierdzeń o
jednostce
2. Swoistość ekonomiczna – najwięcej
wyjaśnionych faktów przy pomocy
najmniejszej liczby twierdzeń
3. Kompletność – jak wiele danych obejmuje
NAJCZĘSTSZE BŁĘDY
DIAGNOSTYCZNE
1. Mieszanie opisu i wyjaśniania
2. Błędne koło interpretacji – wyjaśnianie
danych A przy pomocy danych B
3. Bezpodstawne wykluczanie danych jako
artefaktów
4. Konfabulacja
5 Spekulacje interpretacyjne