EMBRIOTRANSFER W

HODOWLI BYDŁA

Możliwości przenoszenia jaj z krowy

dawczyni

do

krowy

biorczyni

otworzyły przed hodowcami nowe
możliwości wykorzystania cennych
samic

jako

dawców

komórek

jajowych.

Od krowy w naturalnych warunkach

uzyskujemy jedno cielę w ciągu roku i
maksymalnie 5-12 w ciągu całego życia.

Techniki ET pozwalają wyprodukować około

100 cieląt w ciągu roku od jednej dawczyni.

W ten sposób można rozwinąć lub uformować

nowe stado zwierząt o pożądanych i bardziej
jednolitych cechach.

ET ułatwia międzynarodową

wymianę materiału genetycznego w
postaci zarodków konserwowanych,
bez konieczności transportu zwierząt,
oraz ich kwarantanny.

Większość chorób zakaźnych nie jest

przenoszona przez zarodki, dlatego
istnieje możliwość w przypadkach
epidemii uratowania i odzyskania
materiału genetycznego od zwierząt,
które mogą zginąć lub nałożono na
nie sankcje sanitarne.

Metoda używana jest w

rozpoznawaniu i leczeniu niektórych
form

jałowości,

uzyskiwania

zarodków od krów powtarzających,
osobników starych o dużej wartości
hodowlanej.

Transfer zarodków stosowany jest w
celu:

• Otrzymania większej liczby potomstwa od cennych

krów o wysokiej wartości genetycznej

• Przyspieszenia postępu genetycznego w stadzie
• Ułatwienia międzynarodowego obrotu materiałem

zarodowym

• Zapobieganie problemom związanym z aklimatyzacją

przy eksporcie zwierząt do innych stref klimatycznych

• Prowadzenia międzynarodowych programów oceny

byków

• Indukcji ciąż bliźniaczych
• Otrzymania potomstwa od krów wykazujących

problemy w rozrodzie

Pierwszej udanej transplantacji zapłodnionej

komórki jajowej u krowy dokonał operacyjnie
w 1951 roku zespół pracujący w Madison,
Wisconsin, USA

Głównym celem pracy było przezwyciężenie

trudności,

jakie

stawia

przyżyciowe

uzyskiwanie komórek jajowych bez trwałego
uszkodzenia narządów dawcy.

Eksperymenty amerykańskich

naukowców

doprowadziły

do

opanowania

metodyki

przeszczepiania zarodków, tak że
mogła już być przejęta przez
wyspecjalizowanych

praktyków

lekarzy weterynarii.

Zabieg transplantacji zarodków

jako całość składa się z szeregu
etapów ściśle powiązanych ze sobą.

Do głównych należy zaliczyć:

superowulację,

pozyskiwanie

zarodków,

oraz

zabieg

transplantacji.

Superowulacja

Najważniejsze gonadotropiny stosowane

w

procedurach

superowulacji

to

gonadotropina surowicy źrebnych klaczy
(PMSG/eCG) oraz hormon stymulujący
wzrost pęcherzyków jajnikowych (FSH).

U większości zwierząt optymalnym

okresem dla rozpoczęcia podawania
hormonów gonadotropowych jest połowa
cyklu rujowego.

Pozyskiwanie

zarodków;

dobór

dawczyń

• Zwierzęta zdrowe, wolne od chorób zakaźnych
• Wiek 3-10 lat
• Regularne cykle rujowe
• Liczba przebytych ciąży ( krowa po przebyciu

jednej ciąży jest lepszą dawczynią aniżeli jałówka
lub osobniki starsze)

• Wskaźnik inseminacji
• Brak ciężkich porodów i zatrzymań łożyska po

przebytych ciążach.

Pozyskiwanie

zarodków;

metody

Metoda bezkrwawa polega na płukaniu

rogów

macicy

za

pomocą

kateteru

wprowadzonego pod kontrolą per rectum.
Stosowane modele kateterów są różne,
nieustannie ulepszane i modyfikowane.
Zużywa się ok. 500 ml medium na jeden róg.
W przypadku niemożności przejścia przez
kanał

szyjki

macicznej,

możliwe

jest

wprowadzenie kateteru wprost do rogu
macicy poprzez przebicie tylno-górnego
sklepienia pochwy.

Pozyskiwanie

zarodków;

meto

dy

Metoda chirurgiczna wymaga

otwarcia jamy brzusznej i płukaniu
górnej części rogów i jajowodów w
kierunku lejka lub płukaniu macicy
od podstawy trzonu w kierunku
jajowodu.

Pozyskiwanie

zarodków;

metody

Metoda poubojowa znajduje

zastosowanie w przypadku zwierząt
wybrakowanych

ze

względów

hodowlanych

lub

sanitarnych.

Zarodki powinny być wypłukane w
ciągu 10-15 minut po uboju.

Zabieg transplantacji; dobór
biorczyń

• Biorczyni powinna być zdrowa

• Wykazywać regularny cykl rujowy

• Wielkość zwierzęcia powinna być

dobrana do rasy dawczyni

Zabieg

transplantacji;

metody

Metoda chirurgiczna polega na

poddaniu biorczyń laparotomii i
wprowadzeniu zarodków do macicy
przez nakłucie jej ściany. Okazało się
przy tym, że do wywołania ciąży
bliźniaczej

konieczne

jest

wprowadzenie zarodków do każdego
rogu macicy.

Zabieg

transplantacji;

metody

Metoda bezkrwawa wymaga użycia

pistoletu

inseminacyjnego.

Instrument należy wprowadzić do
szyjki macicznej, a następnie do rogu
macicy

możliwie

jak

najgłębiej.

Miejsce zdeponowania zarodka oraz
szybkość

wykonania

zabiegu

wpływają na wyniki zacieleń.

Bibliografia

• W. Bielański Rozród Zwierząt
• A. Bielański; M. Tischner Przeszczepianie

zarodków u zwierząt gospodarskich

• A. Bielański; M. Tischner Biotechnologia

rozrodu zwierząt gospodarskich

• H. Frąckowiak; M. Nabzdyk Sztuczne

unasienianie i techniki towarzyszące
rozrodowi. „Bydło” 2010 nr 6, s. 34

Dziękuję za uwagę