ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI
ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI
ŻYWNOŚCI
ŻYWNOŚCI
W FIRMIE „POLIFRA”
W FIRMIE „POLIFRA”
(SEKTOR OWOCOWO-WARZYWNY)
(SEKTOR OWOCOWO-WARZYWNY)
ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI
ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI
ŻYWNOŚCI
ŻYWNOŚCI
W FIRMIE „POLIFRA”
W FIRMIE „POLIFRA”
(SEKTOR OWOCOWO-WARZYWNY)
(SEKTOR OWOCOWO-WARZYWNY)
CZAPNIK BEATA
CZAPNIK BEATA
CYRTA EWELINA
CYRTA EWELINA
WRÓBEL MAGDALENA
WRÓBEL MAGDALENA
WTŻ.MSU.zaoczne
WTŻ.MSU.zaoczne
Warszawa 2007
1.HISTORIA FIRMY
Firma POLIFRA POLSKA
Chłodnia Jeziorko powstała w 1991 roku, jako
połączenie istniejącej w Polsce chłodni owoców i
warzyw, sprzedanej przez firmę Beko, z francuską
firmą handlową, specjalizującą się w
międzynarodowym obrocie mrożonkami. Stąd też
zaczerpnięta jest nazwa powstałej jednostki:
POL(ska)+I+FRA(ncja).
HISTORIA FIRMY cd.
Zakład umiejscowiony jest na obrzeżach Jeziorka,
miejscowości znajdującej się w odległości niespełna
siedmiu kilometrów od Łomży – miasta leżącego na
trasie tranzytowej. Jest to dobra lokalizacja, ze
względu na wysoce rozwiniętą infrastrukturę drogową,
bliskość granicy (większość produktów jest
sprzedawana na rynki zagraniczne), oraz dużą ilość
lokalnych firm transportowych (specyficzność produktu
wymaga specjalnych środków transportu –
samochodów chłodni). Co więcej, pewna część
surowca jest pozyskiwana od lokalnych plantatorów, a
okoliczne tereny są uznawane za wyjątkowo czyste
ekologiczne
.
HISTORIA FIRMY cd.
Należy tu podkreślić, że produkcja zakładu jest
ukierunkowana wyłącznie na odbiorców hurtowych.
Dochody są generowane również na drodze depozytu,
czyli przechowywania mrożonek innych zakładów, które
nie posiadają wystarczającej własnej powierzchni
magazynowej.
Nowym sposobem zarobku stała się również ostatnio
współpraca z firmą pozyskującą ekologiczną żywność,
która to przysyła do zakładu zamrożone już surowce w
celu odpowiedniego przesortowania i zapakowania
produktu.
2.STRUKTURA ZATRUDNIENIA I
WIELKOŚĆ PRODUKCJI
Obecnie te dwunarodowe przedsiębiorstwo, z centralą
we Francji, zatrudnia w sezonie 55 osób, z czego 80%
to kobiety i 20% mężczyźni. Poza sezonem
zatrudnionych jest ok.36 osób. Należy tu podkreślić,
że wśród zatrudnionych w Polsce 41 osób to
pracownicy produkcyjni, 9 osób należy do pionu
technicznego (mistrzowie produkcji, mechanicy, dział
jakości), 3 osoby to pracownicy biura i sekretariatu, a
2 osoby znajdują się w zarządzie w centrali we Francji.
STRUKTURA
ZATRUDNIENIA I
WIELKOŚĆ PRODUKCJI
cd.
Zakład w sezonie pracuje w systemie trzyzmianowym.
Posiada jeden tunel zamrażalniczy o wydajności
ok.1000 do 1200 kg/godzinę, co łącznie z
koniecznymi przestojami, daje ok.20t przerobu na
dobę. Oczywiście przerób ten jest znacznie mniejszy
poza sezonem, kiedy to głównym surowcem do
przerobu jest cebula, a pozostała działalność
zakładu opiera się na sortowaniu zamrożonego w
sezonie surowca.
STRUKTURA ZATRUDNIENIA I
WIELKOŚĆ PRODUKCJI cd.
ZARZĄD
Pracownicy
biurowi
Pracownicy
pionu
technicznego
Pracownicy produkcyjni
Dział
jakości
Mistrzowi
e
produkcji
Mechanicy
i kierownik
utrzymani
a ruchu
3.SUROWCE I
PRODUKTY
Wśród surowców używanych do produkcji mrożonek
znajdują się zarówno owoce jak i warzywa, ale to
owoce stanowią główne źródło produkcji, pomimo że,
mrożenie owoców jest znacznie trudniejsze od
mrożenia warzyw. W przypadku owoców uszkodzenia
tkanki wywołane mrożeniem powodują większą
deformację, ponieważ owoce nie posiadają elementów
włóknistych. Owoce przyjęte do produkcji powinny być
w stanie pełnej dojrzałości, co warunkuje bardzo dobry
smak, aromat i barwę, chociaż ich struktura jest
osłabiona w wyniku procesu dojrzewania. Jednocześnie
wysokie wybarwienie owoców zapewnia maskowanie
ewentualnych niekorzystnych zmian powstałych
podczas procesu produkcji.
SUROWCE I PRODUKTY cd.
Asortymentem , którym obecnie może się pochwalić Polifra jest:
- pomidor, (kostka 10x10)
- por, (plaster)
- rabarbar, (kostka)
- ogórek, (kostka 10x10)
- cebula biała I eszalotka. (kostka 10x10, kostka 6x6, kostka
5x6x6, 30x30, plaster 2 – 4, plaster 4 – 6)
- truskawka z szypułką lub bez, kalibrowana lub niekalibrowana,
- porzeczka czarna i czerwona klasa I,
- jagoda klasa I,
- jeżyna klasa I,
- malina klasa I.
OWOCE:
Owocem, którego przerób w
Polifrze jest największy to
truskawka.
Truskawka
Owoce truskawek są cennym źródłem witaminy A, witamin z
grupy B oraz soli mineralnych. Ponadto w ich składzie
znajduje się więcej witaminy C (60 mg na 10 g) niż np. w
cytrynie, (50 mg). Ich niewątpliwym walorem jest niska
wartość kaloryczna - kilogram liczy ok. 400 kalorii. Najlepiej
jeść je na czczo, aby oczyścić organizm.
Niestety truskawki są jednym z najbardziej uczulających
produktów.
Zarówno w warunkach krajowych, jak i na świecie truskawki
są najważniejszym surowcem w grupie mrożonych owoców i
stanowią 40% wszystkich mrożonek owocowych. Wynika to z
krótkiego okresu występowania świeżych truskawek, jak i z
ich cech organoleptycznych. Polska od wielu lat znajduje się
na trzecim lub czwartym miejscu na świecie w produkcji i
mrożeniu tego owocu.
Podsumowanie sezonu
truskawkowego 2007 można
przedstawić w sposób
następujący:
-
W Polsce zebrano prawie 200 tys ton tego owocu, a
powierzchnia uprawy wynosiła około 52 tys.ha.
- Tegoroczny sezon skupu truskawek rozpoczął się
wcześnie i trwał stosunkowo krótko. Na skutek majowych
przymrozków owoców było zdecydowanie mniej, a ich
ceny kształtowały się na dość wysokim poziomie.
- Upały z początku kampanii (zwłaszcza w centrum kraju)
spowodowały drobnienie truskawek. Potem przyszły
deszcze, które wspomogły proces ich wegetacji.
- Niestety w niektórych miejscach kraju opady trwały zbyt
długo, co z kolei pogorszyło jakość owoców.
Odszypułkowanie truskawek nastręczało wiele trudności
(w zależności od odmiany).
- Poważnym problemem dla producentów i
przetwórców był brak chętnych do pracy przy
zbiorach, na skutek czego wiele owoców pozostało
nie zebranych.
- Zakłady przetwórcze, gromadziły owoce w cenie:
za truskawki odszypułkowane do mrożenia 3,40
zł/kg (około 70 proc. drożej), a za owoce do
schłodzenia (eksportowane w beczkach) – 2,10 zł/kg
(o 55 proc. więcej).
- Jakość tegorocznej truskawki nie była najlepsza,
dlatego wielu zakładom nie udało się zakupić
wystarczającej ilości surowca. Gdzie niegdzie
niedobór tych owoców sięga 40-50 proc. Tak mały
skup może oznaczać w późniejszym czasie wzrost
cen do 2 000 eur/t.
- Jednocześnie unijnych handlowców zajmują
rozważania na temat ilości niesprzedanych
mrożonych truskawek w Chinach. Mogą one zalać
rynek, zwłaszcza unijny, gdyż amerykańscy
handlowcy niechętnie importują chińskie owoce z
powodu ich słabej jakości.
Według informacji GUS, w okresie 2000 – 2007
najwięcej owoców jagodowych
wyprodukowano w 2001 r. - 522 tys. ton.
Najwyższy udział przypadł właśnie truskawkom i
porzeczkom. We wrześniu 2007 r. oszacowano, że
przewidywana produkcja – 508 tys. ton przyniesie
jednoprocentowy wzrost, w stosunku do roku
poprzedniego.
Zbiory owoców jagodowych w Polsce w latach 2000 - 2007
(tys. ton) */ szacunek GUS wrzesień 2006 r., **/ szacunek
Zakładu Ekonomiki Ogrodnictwa IERiGŻ
Wyszcz
ególnie
nie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
Owoce
jagodow
e
409
522
413
431
500
500
503
508
Truskawk
i
171
242
153
131
186
185
189
190
Maliny
40
45
45
43
57
65
54
65
Porzeczk
i
147
175
158
193
195
187
196
187
Czarne *
93
119
111
142
143
139
133
130
Czerwon
e**
54
56
47
51
52
48
50
57
Agrets
29
30
22
20
20
17
17
15
Pozostał
e
jagodow
e
22
30
35
44
42
46
48
52
Truskawka cd.
Głównym odbiorcą polskiej produkcji mrożonych truskawek
są Niemcy. W okresie od stycznia do końca czerwca
bieżącego roku zaimportowali oni łącznie 36,4 tys. ton
mrożonych truskawek (w analogicznym okresie roku
ubiegłego tylko niecałe 30,2 tys. ton). Największe ilości
dostaw pochodziły z Polski - w pierwszym półroczu było to
18,7 tys. ton - czyli połowa dostaw.
Innymi owocami skupowanymi przez firmę są: porzeczki
(czarne i czerwone), wiśnie, maliny, jagody, jeżyny,
rabarbar
.
Opis produkcji mrożonych truskawek
można przedstawić:
•
Przyjęcie surowca w plastikowych łubiankach
(zapobiega to zanieczyszczeniu mrożonych
truskawek fragmentami drewna) spełniających
określone wymogi jakościowe.
•
Mycie surowca w płuczce wodno-pneumatycznej
•
Automatyczny zasyp owoców na podajnik
wibracyjny i dalej do tunelu zamrażalniczego
•
Mrożenie do temperatury ok. -180 C
•
Pakowanie (papierowe worki z wewnętrzną wkładką
z folii)
•
Przechowywanie w komorach zamrażalniczych
•
Sortowanie (poza kampanią)
•
Pakowanie (kartony z wkładką z folii)
Pozostałe po sortowaniu truskawki: uszkodzone,
zgniecione, rozkruszone, zbyt małe są również
wykorzystywane i sprzedawane jako półfabrykat do
produkcji soku itp.
WARZYWA:
Już od ok. 25 lat mrożenie stało się ważną metodą
utrwalania warzyw, dzięki czemu zachowują one
cechy świeżego surowca. Obecnie mrożonki
warzywne stanowią ok.1/3 produkcji wszystkich
mrożonek w Polsce.
Polifra mrozi głównie: cebulę, pomidory, pora,
ogórki, cukinię, paprykę, wśród których
największą ilościowo produkcją objęta jest cebula
- (Allium cepa L.) rodzaj Allium, rodzina Liliaceae.
Cebulę uprawiano już w 3000 r. p.n.e w środkowej
Azji. W Polsce znana jest od XIV w. Zawiera wiele
witamin, zwłaszcza z grupy B oraz E i K.
Występujące w niej związki siarki typu fitoncydów –
wykazujących działanie bakteriobójcze. Nadaje się
do długotrwałego przechowywania, więc może być
spożywana przez cały rok.
W Polsce uprawiane są następujące odmiany:
Dako, Rawska, Fiesta, Zorza, Kutnowska, Wolska.
Podsumowanie sezonu cebulowego
2007 można przedstawić w sposób
następujący:
• Tegoroczne zbiory cebuli w Polsce, ze względu na
nienajlepsze warunki atmosferyczne, były mniejsze
o około 20% (578 tys.ton), co z kolei spowodowało
wzrost cen.
• Obecnie zakłady przetwórcze płacą 1,06 zł/kg
cebuli obranej i 0,60zł/kg cebuli nie obranej (wg.
informacji IERiGŻ).
• Zbiory cebuli w Unii Europejskiej w 2007 roku
wyniosły ok.4,86mln ton, co oznacza spadek
zbiorów o blisko 6% niż w roku ubiegły.
Podsumowanie sezonu cebulowego
2007 można przedstawić w sposób
następujący: (cd.)
• Największymi producentami cebuli w UE okazały
się: Hiszpania – 1,17mln ton, Holandia – 0,97mln
ton i Polska – 0,65mln ton.
• Największymi importerami cebuli okazali się
Niemcy, którzy sprowadzili prawie 300 tys. ton
tego warzywa. Wśród pozostałych odbiorców
znalazły się: Białoruś, Estonia, Litwa i Łotwa.
• Ceny eksportowanej cebuli mrożonej wahają się
obecnie w granicach od 520 do 550 euro/tonę, to
niemal dwa razy więcej niż rok temu.
Polski eksport i import cebuli w latach 2003 - 2005
Źródło: dane Centrum Analitycznego Administracji
Celnej
Wyszczegól
nienie
2003
2004
2005
2006
Tony
Eksport
169355
175113
158740
155630
Import
56393
53706
19094
18999
tyś. EUR
Eksport
27462
34828
131836
133220
Import
4429
5204
1732
1668
Saldo
23033
29624
130104
131552
Cebula cd.
Cebula jest przyjmowana do zakładu zarówno obrana jak i nie.
Jednak proces obierania cebuli jest nie wydajny pomimo
automatyzacji procesu (konieczne jest mozolne, ręczne
kończenie tej czynności), a powoduje to dodatkowo straty
powyżej 40%!!!
Schemat produkcji wygląda następująco:
•
Przyjęcie surowca o odpowiedniej jakości
•
Mycie surowca w płuczce wodno-pneumatycznej
•
Krojenie na krajalnicy w zależności od zamówienia na kostkę
lub na plastry
•
Mrożenie do temperatury -180 C
•
Pakowanie w worki papierowe (z wewnętrzną wkładką z folii)
lub foliowe (antypoślizgowe ułatwiające ułożenie na paletach)
4. ORGANIZACJA ZAOPATRZENIA
Surowce przyjmowane są na podstawie oceny jakościowej
surowca, zgodnej ze specyfikacją przyjęcia surowca chłodni, a
wykonywanej przez wykwalifikowany personel działu jakości.
Owoce i warzywa są pozyskiwane w dwojaki sposób:
- 1 - bezpośrednio od rolników – tu wymiana informacji
ogranicza się wyłącznie do jakości i ceny przekazywanych
podczas skupu
- 2 - od firm, które zajmują się skupem mniejszych ilości
od plantatorów i dalszym ich obrotem – tu wymiana
informacji dotyczy zarówno wymagań jakościowych, cenowych,
ale również umożliwia zaplanowanie większych transportów w
umówionym, odpowiadającym firmie okresie.
5. ANALIZA SWOT
PRZEDSIĘBIORSTWA
Mocne strony
1. wysoka jakość
skupowanego surowca,
2. wysokie wymagania
stawiane produktom,
3. wdrożone i dobrze
funkcjonujące systemy
jakości,
4. długi termin przydatności
do spożycia mrożonych
produktów
.
Słabe strony
1. wysoka cena produktów,
2. wysoka podatność
surowca na psucie przed
przetworzeniem,
3. brak własnego środka
transportu,
4. warunki klimatyczne
(niskie plony = wysoka
cena surowca),
5. słabo wykwalifikowana
kadra, związana z
sezonową produkcją.
6. konieczność zachowania
łańcucha chłodniczego
.
ANALIZA SWOT
PRZEDSIĘBIORSTWA cd.
Szanse
1. rosnący popyt na
mrożonki,
2. moda na ekologię
3. produkt bardziej ceniony ze
względu na małe
przetworzenie.
4. produkt po rozmrożeniu
zachowuje niemal w
całości cechy surowca
świeżego
Zagrożenia
1. wysoka konkurencja,
2. odpływ siły roboczej z
kraju (wzrost nakładów
pracy = wyższy koszt
utrzymania pracownika i
warunki płacowe),
3. tańszy surowiec z
zagranicy.
4. słaba pozycja na rynku.
6.ORGANIZACJA DYSTRYBUCJI
(IDENTYFIKACJA KANAŁÓW
BEZPOŚREDNICH I POŚREDNICH).
Kanał dystrybucyjny to zbiór wszystkich
podmiotów, przez które przepływa jeden lub
więcej strumień związany z działaniami
marketingowymi, umożliwiając przepływ towaru za
pomocą pośredników. Jego główne funkcje to:
transakcyjna, logistyczna, pomocnicza,
informacyjna, promocyjna, podejmowania ryzyka,
fizycznego obrotu, płatności i transferu własności.
KANAŁ POŚREDNI STANOWI:
- producent + finalny nabywca
KANAŁY BEZPOŚREDNIE STANOWIĄ:
- producent + pośrednik + finalny nabywca np.:
- hurtownia,
- rynek
- sklep.
7. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
BEZPOŚREDNIEGO:
Schemat
Gospodarstw
o Rolne
Zakład
Centrala
Bank
Strumienie
1własności
2informacji
3płatności
4produktu
1
4
1
2
2
3
3
3
7. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
BEZPOŚREDNIEGO: cd.
Mocne strony
- możliwość
bezpośredniego
wpływania na cenę,
- brak pośredników,-
szeroka gama produktów
jednego rodzaju.
- nadzór nad sprzedażą
(kontrola dystrybucji)
- zbyt dla małych
producentów
Słabe strony
- rozdrobnienie odbiorców
- małe dostawy surowców
słabej jakości
- skup powoduje stresowa
sytuację
- konieczność kontroli
jakościowej małych partii
towarów
- duże wahania ilościowe i
jakościowe surowca
7. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
BEZPOŚREDNIEGO: cd.
Szanse
- duża dostępność dla
odbiorcy indywidualnego
- zmiana technologii
- nowe kierunki produkcji
- możliwość usprawnienia
dystrybucji
- moda na ekologię
- rosnący popyt na
mrożonki z racji małego
stopnia przetworzenia
Zagrożenia
- niskie ceny na rynku
światowym
- wprowadzenie na rynek
tańszych produktów
pochodzących z Chin
- silna konkurencja
- odpływ siły roboczej z
kraju (wzrost nakładów
pracy = wyższy koszt
utrzymania pracownika
i warunki płacowe),
8. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
POŚREDNIEGO:
W tym kanale pojawia się pośrednik, który
pośredniczy w sprzedaży produktu między
zakładem a gospodarstwem rolnym, skupem w
kraju lub importerem.
Schemat
Skup w kraju
lub import
Zakład
Centrala
Bank
Strumienie:
1 –
własności
2 -
informacji
3 – płatności
4 - produktu
1
4
2
1
3
3
3
Pośrednicy
2
3
1
4
8. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
POŚREDNIEGO:
Mocne strony
- duże ilości surowców
odpowiedniej jakości
- możliwość
bezgotówkowych
transakcji
- możliwość negocjacji
terminów oraz cen
dostaw
- rzadsza kontrola
większych partii
surowców
Słabe strony
- wyższe ceny
- koszty związane z
wynajęciem
pośrednika
- ograniczenia zbytu dla
małych gospodarstw
- konieczność
zachowania łańcucha
chłodniczego.
8. ANALIZA SWOT DLA KANAŁU
POŚREDNIEGO:
Szanse
- duża dostępność dla
odbiorcy
indywidualnego
- zmiana technologii
- nowe kierunki
produkcji
- możliwość
usprawnienia
dystrybucji
Zagrożenia
- niskie ceny na rynku
światowym
- wprowadzenie na
rynek tańszych
produktów
pochodzących z Chin
- silna konkurencji
- odpływ siły roboczej z
kraju
9. WNIOSKI I PROPOZYCJE
ZMIAN
W przedstawionym kanale najlepszym usprawnieniem
byłoby wprowadzenie kupca hurtowego. Przejąłby on
za zakład obowiązek negocjacji cen, terminów dostaw i
ich wielkości. Zdjęłoby to z niego również obowiązek
kontaktu z pojedynczymi gospodarstwami, co niweluje
powstanie nerwowych sytuacji z tym związanych. Ale
chyba najważniejszym usprawnieniem byłaby w tym
przypadku eliminacja jednostkowych pośredników oraz
kosztów z nimi związanymi.
9. WNIOSKI I PROPOZYCJE
ZMIAN cd.
Schemat
Skup w kraju
lub import
Zakład
Centrala
Bank
Strumienie:
1 –
własności
2 -
informacji
3 – płatności
4 - produktu
1
4
2
1
3
3
3
Kupiec
hurtowy
2
4,
1
Age
nt
2
9. WNIOSKI I PROPOZYCJE
ZMIAN cd.
Mocne strony
- duże ilości surowców
odpowiedniej jakości
- możliwość bezgotówkowych
transakcji
- brak konieczności negocjacji
cen, terminów i wielkości
dostaw
- brak konieczności kontaktu z
pojedynczym gospodarstwem
rolnym, co niweluje powstanie
nerwowych sytuacji
- brak dodatkowych pośredników
- mniejsze koszty pośrednictwa-
rzadsza kontrola większych
partii surowców
- ogólne usprawnienie
przepływu towaru, informacji,
gotówki i własności
Słabe strony
- wyższe ceny zakupionych
towarów i usług
- ograniczenia zbytu dla małych
gospodarstw
- konieczność zachowania
łańcucha chłodniczego
- słabo wykwalifikowana kadra,
związana z sezonową
produkcją.
9. WNIOSKI I PROPOZYCJE
ZMIAN cd.
Szanse
- zmiana technologii
- nowe kierunki produkcji-
możliwość usprawnienia
dystrybucji
- wprowadzenie większego
asortymentu produktów
- otwarcie na nowe rynki
europejskie
- moda na ekologię
- wzrost popytu na mrożonki
z racji niewielkiego stopnia
przetworzenia surowca
- produkt po rozmrożeniu
prawie całkowicie
zachowuje cechy surowca
świeżego
Zagrożenia
- niskie ceny na rynku
światowym
- wprowadzenie na rynek
tańszych produktów
pochodzących z Chin
- silna konkurencja
- odpływ siły roboczej z
kraju, a więc i wzrost
wydatków na siłę roboczą i
trudności z jej
pozyskaniem
- uzależnienie pozyskania
surowców oraz ich ceny z
warunkami
atmosferycznymi