BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
1
1
Pełnienie wachty
Pełnienie wachty
morskiej
morskiej
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
2
2
Obsada wacht
Obsada wacht
•
Statek powinien być należycie obsadzony
Statek powinien być należycie obsadzony
załogą, zgodnie z Certyfikatem Bezpiecznej
załogą, zgodnie z Certyfikatem Bezpiecznej
Obsługi (Safety Manning Certificate).
Obsługi (Safety Manning Certificate).
•
W Certyfikacie Bezpiecznej Obsługi
W Certyfikacie Bezpiecznej Obsługi
wymienione jest ilu minimum oficerów
wymienione jest ilu minimum oficerów
nawigacyjnych i marynarzy mających stanowić
nawigacyjnych i marynarzy mających stanowić
część wachty nawigacyjnej powinno być na
część wachty nawigacyjnej powinno być na
burcie statku, aby mógł on wypłynąć w morze.
burcie statku, aby mógł on wypłynąć w morze.
•
Za ustalanie składu osobowego i organizację
Za ustalanie składu osobowego i organizację
wacht na statku odpowiada kapitan.
wacht na statku odpowiada kapitan.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
3
3
Ustalanie składu osobowego
Ustalanie składu osobowego
wacht
wacht
•
Ustalając skład osobowy kapitan powinien
Ustalając skład osobowy kapitan powinien
zapewnić, aby wachta była prowadzona w
zapewnić, aby wachta była prowadzona w
sposób ciągły, zgodnie z zaleceniami IMO, w
sposób ciągły, zgodnie z zaleceniami IMO, w
szczególności Konwencji STCW.
szczególności Konwencji STCW.
•
Ustalając skład osobowy kapitan powinien brać
Ustalając skład osobowy kapitan powinien brać
pod uwagę następujące czynniki:
pod uwagę następujące czynniki:
- wymagania Konwencji STCW oraz układów
- wymagania Konwencji STCW oraz układów
pracy (ITF) dotyczące czasu pracy i wypoczynku,
pracy (ITF) dotyczące czasu pracy i wypoczynku,
- warunki hydrometeorologiczne,
- warunki hydrometeorologiczne,
- intensywność ruchu statków, oraz inną
- intensywność ruchu statków, oraz inną
działalność na akwenie,
działalność na akwenie,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
4
4
Ustalanie składu osobowego
Ustalanie składu osobowego
wacht
wacht
- zachowanie szczególnej ostrożności i uwagi
- zachowanie szczególnej ostrożności i uwagi
podczas żeglugi w TSS lub jego pobliżu,
podczas żeglugi w TSS lub jego pobliżu,
- wykonywanie dodatkowych prac spowodowane
- wykonywanie dodatkowych prac spowodowane
rodzajem wykonywanych przez statek zadań,
rodzajem wykonywanych przez statek zadań,
- zdolność do pełnienia wacht na wezwanie
- zdolność do pełnienia wacht na wezwanie
(przez osoby wyznaczone do ich pełnienia),
(przez osoby wyznaczone do ich pełnienia),
- znajomość i zaufania do kompetencji oficerów i
- znajomość i zaufania do kompetencji oficerów i
załogi,
załogi,
- doświadczenie oficerów i ich znajomość
- doświadczenie oficerów i ich znajomość
wyposażenia, procedur i zdolności
wyposażenia, procedur i zdolności
manewrowych statku,
manewrowych statku,
- prace wykonywane na pokładzie statku,
- prace wykonywane na pokładzie statku,
możliwość otrzymania natychmiastowej pomocy
możliwość otrzymania natychmiastowej pomocy
na mostku w przypadku konieczności,
na mostku w przypadku konieczności,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
5
5
Ustalanie składu osobowego
Ustalanie składu osobowego
wacht
wacht
- stan wyposażenia mostka oraz urządzenia
- stan wyposażenia mostka oraz urządzenia
kontrolne, w tym systemy alarmowe,
kontrolne, w tym systemy alarmowe,
- urządzenia kontrolne steru i śruby oraz
- urządzenia kontrolne steru i śruby oraz
zdolności manewrowe statku,
zdolności manewrowe statku,
- wymiary statku oraz pole widzenia z punktu
- wymiary statku oraz pole widzenia z punktu
obserwacji (dowodzenia),
obserwacji (dowodzenia),
- kształt mostka, który może utrudniać
- kształt mostka, który może utrudniać
obserwację (wzrokową i słuchową),
obserwację (wzrokową i słuchową),
- ewentualne inne zalecenia, które może wydać
- ewentualne inne zalecenia, które może wydać
IMO.
IMO.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
6
6
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
1. Podstawowe zasady:
1. Podstawowe zasady:
•
Oficer zdający wachtę nie może jej przekazać
Oficer zdający wachtę nie może jej przekazać
następcy w następujących przypadkach:
następcy w następujących przypadkach:
- gdy następca nie jest w stanie skutecznie
- gdy następca nie jest w stanie skutecznie
wykonywać obowiązków,
wykonywać obowiązków,
- gdy wykonywany jest jakikolwiek manewr
- gdy wykonywany jest jakikolwiek manewr
(nawiga-cyjny lub antykolizyjny) – do momentu
(nawiga-cyjny lub antykolizyjny) – do momentu
jego zakończe-nia,
jego zakończe-nia,
- gdy pozycja statku budzi wątpliwości – do
- gdy pozycja statku budzi wątpliwości – do
momentu ich wyjaśnienia.
momentu ich wyjaśnienia.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
7
7
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
1. Podstawowe zasady:
1. Podstawowe zasady:
•
Oficer obejmujący wachtę musi upewnić się, że
Oficer obejmujący wachtę musi upewnić się, że
członkowie jego wachty będą w stanie pełnić
członkowie jego wachty będą w stanie pełnić
swoje obowiązki, ich wzrok przystosował się do
swoje obowiązki, ich wzrok przystosował się do
warunków panujących na mostku.
warunków panujących na mostku.
•
Oficer obejmujący wachtę nie przejmuje wachty,
Oficer obejmujący wachtę nie przejmuje wachty,
dopóki jego wzrok nie przystosuje się do
dopóki jego wzrok nie przystosuje się do
warunków oświetlenia panujących na mostku.
warunków oświetlenia panujących na mostku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
8
8
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
2.
2.
Obejmując wachtę morską oficer obejmujący
Obejmując wachtę morską oficer obejmujący
wachtę powinien:
wachtę powinien:
•
Zapoznać się z zapisami w dzienniku poleceń
Zapoznać się z zapisami w dzienniku poleceń
kapitana.
kapitana.
•
Zapoznać się z prognozami pogody.
Zapoznać się z prognozami pogody.
•
Zapoznać się z wydrukami z NAVTEX i
Zapoznać się z wydrukami z NAVTEX i
NAVAREA.
NAVAREA.
•
Odłożyć pozycję zliczoną na mapie na cały
Odłożyć pozycję zliczoną na mapie na cały
okres wachty.
okres wachty.
•
Sprawdzić, czy są przygotowane mapy i jakie.
Sprawdzić, czy są przygotowane mapy i jakie.
•
Zapoznać się z uwagami na mapach
Zapoznać się z uwagami na mapach
(wydrukowane lub dopisane przez kapitana).
(wydrukowane lub dopisane przez kapitana).
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
9
9
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
•
Wybrać na mapie akweny osłonięte do
Wybrać na mapie akweny osłonięte do
kotwiczenia awaryjnego.
kotwiczenia awaryjnego.
•
Przeanalizować okoliczności wymagające
Przeanalizować okoliczności wymagające
zmniejsze-nia prędkości i znać zdolności
zmniejsze-nia prędkości i znać zdolności
manewrowe statku.
manewrowe statku.
•
Przygotować się do decyzji w sytuacji awaryjnej.
Przygotować się do decyzji w sytuacji awaryjnej.
•
Obliczyć kierunki i prędkości prądów pływowych
Obliczyć kierunki i prędkości prądów pływowych
dla poszczególnych godzin wachty (lub przez
dla poszczególnych godzin wachty (lub przez
całą wachtę prądu stałego).
całą wachtę prądu stałego).
•
Sprawdzić wzdłuż wykreślonego kursu
Sprawdzić wzdłuż wykreślonego kursu
głębokości oraz występowanie przeszkód i
głębokości oraz występowanie przeszkód i
niebezpieczeństw nawigacyjnych, zaznaczając je
niebezpieczeństw nawigacyjnych, zaznaczając je
wyraźnie na mapie.
wyraźnie na mapie.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
10
10
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
•
Zapoznać się z systemem oznakowania na
Zapoznać się z systemem oznakowania na
mapie.
mapie.
•
Zapoznać się z systemem oznakowania
Zapoznać się z systemem oznakowania
nawigacyjne-go, światłami, znakami, pomocami
nawigacyjne-go, światłami, znakami, pomocami
nawigacyjnymi.
nawigacyjnymi.
•
Wybrać charakterystyczne elementy linii
Wybrać charakterystyczne elementy linii
brzegowej nadające się do określania pozycji.
brzegowej nadające się do określania pozycji.
•
Sprawdzić możliwości określania pozycji w
Sprawdzić możliwości określania pozycji w
przypadku ograniczonej widzialności.
przypadku ograniczonej widzialności.
•
Sprawdzić działanie urządzeń
Sprawdzić działanie urządzeń
radionawigacyjnych.
radionawigacyjnych.
•
Określić konieczną częstotliwość określania
Określić konieczną częstotliwość określania
pozycji.
pozycji.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
11
11
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
•
Przestudiować (w niezbędnym zakresie) pomoce
Przestudiować (w niezbędnym zakresie) pomoce
nawigacyjne.
nawigacyjne.
•
Sprawdzić pracę urządzeń
Sprawdzić pracę urządzeń
elektronawigacyjnych.
elektronawigacyjnych.
•
Sprawdzić gotowość środków sygnalizacyjnych.
Sprawdzić gotowość środków sygnalizacyjnych.
•
Sprawdzić układy kontrolne sygnalizujące
Sprawdzić układy kontrolne sygnalizujące
poprawną pracę systemów i urządzeń
poprawną pracę systemów i urządzeń
statkowych.
statkowych.
•
Sprawdzić, czy palą się światła nawigacyjne
Sprawdzić, czy palą się światła nawigacyjne
i/lub wystawione są odpowiednie znaki.
i/lub wystawione są odpowiednie znaki.
•
Sprawdzić obecność marynarzy wachtowych i
Sprawdzić obecność marynarzy wachtowych i
ich zdolność do wykonywania obowiązków.
ich zdolność do wykonywania obowiązków.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
12
12
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
•
Zapoznać się z charakterem ruchu na danym
Zapoznać się z charakterem ruchu na danym
akwenie.
akwenie.
•
Zapoznać się z aktualnym zanurzeniem statku,
Zapoznać się z aktualnym zanurzeniem statku,
wpływem przechyłu przegłębienia, falowania
wpływem przechyłu przegłębienia, falowania
oraz osiadania na zapas wody pod stępką.
oraz osiadania na zapas wody pod stępką.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
13
13
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
3.
3.
Każdorazowo
Każdorazowo
przed przejęciem wachty morskiej
przed przejęciem wachty morskiej
oficer przejmujący wachtę musi:
oficer przejmujący wachtę musi:
•
Zapoznać się z aktualną pozycją statku oraz
Zapoznać się z aktualną pozycją statku oraz
sposobem jej określenia.
sposobem jej określenia.
•
Sprawdzić i wykreślić pozycję (skontrolować).
Sprawdzić i wykreślić pozycję (skontrolować).
•
Sprawdzić aktualny kurs żyro, magnetyczny,
Sprawdzić aktualny kurs żyro, magnetyczny,
kurs nad dnem, poprawkę żyro i kompasu
kurs nad dnem, poprawkę żyro i kompasu
magnetycznego.
magnetycznego.
•
Sprawdzić prędkość statku (nad dnem i po
Sprawdzić prędkość statku (nad dnem i po
wodzie).
wodzie).
•
Zidentyfikować widoczne światła i znaki
Zidentyfikować widoczne światła i znaki
nawigacyjne.
nawigacyjne.
•
Zapoznać się z ruchem innych statków.
Zapoznać się z ruchem innych statków.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
14
14
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
•
Kontrolować aktualnie wykonywane manewry
Kontrolować aktualnie wykonywane manewry
(powinien objąć wachtę po ich zakończeniu).
(powinien objąć wachtę po ich zakończeniu).
•
Sprawdzić przekazane przez oficera zdającego
Sprawdzić przekazane przez oficera zdającego
uwagi.
uwagi.
•
Sprawdzić adaptację wzroku do warunków
Sprawdzić adaptację wzroku do warunków
panujących na mostku.
panujących na mostku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
15
15
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
4. Oficer zdający musi upewnić się, że oficer
4. Oficer zdający musi upewnić się, że oficer
obejmujący ma pełne rozeznanie sytuacji
obejmujący ma pełne rozeznanie sytuacji
nawigacyjnej.
nawigacyjnej.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
16
16
Przekazywanie i obejmowanie
Przekazywanie i obejmowanie
wachty morskiej
wachty morskiej
5. Kodeks ISM wymaga stosowania odpowiednich
5. Kodeks ISM wymaga stosowania odpowiednich
procedur przy przekazywaniu wachty:
procedur przy przekazywaniu wachty:
- procedury wymagają wykonania odpowiednich
- procedury wymagają wykonania odpowiednich
czynności i odzwierciedlenie tego poprzez
czynności i odzwierciedlenie tego poprzez
wypełnienie list kontrolnych (check lists) lub
wypełnienie list kontrolnych (check lists) lub
odnotowanie w dzienniku okrętowym faktu
odnotowanie w dzienniku okrętowym faktu
wykonania tych czynności zgodnie z
wykonania tych czynności zgodnie z
odpowiednią listą kontrolną,
odpowiednią listą kontrolną,
- odpowiednie władze mogą sprawdzać
- odpowiednie władze mogą sprawdzać
znajomość systemu ISM przez załogę oraz
znajomość systemu ISM przez załogę oraz
potwierdzenie wykonania czynności zgodnie z
potwierdzenie wykonania czynności zgodnie z
listami kontrolnymi.
listami kontrolnymi.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
17
17
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
Wynikają one generalnie z Konwencji STCW
Wynikają one generalnie z Konwencji STCW
1.
1.
Oficer wachtowy (OOW) ma obowiązek:
Oficer wachtowy (OOW) ma obowiązek:
•
pełnić wachtę na mostku,
pełnić wachtę na mostku,
•
w żadnych okolicznościach nie opuszczać
w żadnych okolicznościach nie opuszczać
mostka dopóki nie otrzyma odpowiedniej
mostka dopóki nie otrzyma odpowiedniej
podmiany,
podmiany,
•
pomimo obecności kapitana dalej dowodzić
pomimo obecności kapitana dalej dowodzić
statkiem, aż do chwili, gdy zostanie wyraźnie
statkiem, aż do chwili, gdy zostanie wyraźnie
poinformowany, że kapitan przejmuje
poinformowany, że kapitan przejmuje
dowodzenie,
dowodzenie,
•
informować kapitana, gdy istnieje jakakolwiek
informować kapitana, gdy istnieje jakakolwiek
wątpliwość co do sytuacji.
wątpliwość co do sytuacji.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
18
18
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
2. OOW ma obowiązek dostatecznie często
2. OOW ma obowiązek dostatecznie często
sprawdzać pozycję, kurs i prędkość statku za
sprawdzać pozycję, kurs i prędkość statku za
pomocą wszelkich dostępnych, a koniecznych
pomocą wszelkich dostępnych, a koniecznych
środków i urządzeń.
środków i urządzeń.
3. OOW nie może być wyznaczony, ani sam
3. OOW nie może być wyznaczony, ani sam
podejmować czynności i obowiązków, który
podejmować czynności i obowiązków, który
przeszkadzałyby w bezpiecznym nawigowaniu
przeszkadzałyby w bezpiecznym nawigowaniu
statku.
statku.
4. OOW powinien jak najbardziej skutecznie
4. OOW powinien jak najbardziej skutecznie
używać wszystkich dostępnych urządzeń
używać wszystkich dostępnych urządzeń
nawigacyjnych.
nawigacyjnych.
5. OOW powinien odbierać ostrzeżenia
5. OOW powinien odbierać ostrzeżenia
nawigacyjne, prognozy pogody i inne
nawigacyjne, prognozy pogody i inne
wiadomości.
wiadomości.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
19
19
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
6. OOW powinien bez wahania używać steru,
6. OOW powinien bez wahania używać steru,
napędu i środków do sygnalizacji dźwiękowej.
napędu i środków do sygnalizacji dźwiękowej.
7. OOW powinien dokonywać odpowiednich
7. OOW powinien dokonywać odpowiednich
zapisów w dzienniku okrętowym odnośnie
zapisów w dzienniku okrętowym odnośnie
ruchu, manewrów i pozycji statku.
ruchu, manewrów i pozycji statku.
8. OOW powinien zapewnić ciągłość odpowiedniej
8. OOW powinien zapewnić ciągłość odpowiedniej
obserwacji.
obserwacji.
9. OOW powinien kontrolować, czy palą się
9. OOW powinien kontrolować, czy palą się
odpowiednie światła nawigacyjne.
odpowiednie światła nawigacyjne.
10. OOW powinien odbierać komunikaty NAVTEX i
10. OOW powinien odbierać komunikaty NAVTEX i
NAVAREA.
NAVAREA.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
20
20
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
11. OOW powinien upewnić się, że:
11. OOW powinien upewnić się, że:
- osoba na sterze lub autopilot steruje
- osoba na sterze lub autopilot steruje
prawidłowo,
prawidłowo,
- całkowita poprawka określana jest co
- całkowita poprawka określana jest co
najmniej raz na wachtę, repetytory są
najmniej raz na wachtę, repetytory są
zsynchronizowane z żyromatką,
zsynchronizowane z żyromatką,
- autopilot jest sprawdzany co najmniej raz na
- autopilot jest sprawdzany co najmniej raz na
wachtę,
wachtę,
- urządzenia radiowe działają prawidłowo,
- urządzenia radiowe działają prawidłowo,
- kontrolki, wskaźniki i alarmy siłowni
- kontrolki, wskaźniki i alarmy siłowni
bezzałogowej działają prawidłowo.
bezzałogowej działają prawidłowo.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
21
21
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
12. OOW powinien kontrolować działanie urządzeń
12. OOW powinien kontrolować działanie urządzeń
nawigacyjnych tak często, jak jest to konieczne
nawigacyjnych tak często, jak jest to konieczne
i możliwe i pozwalają na to okoliczności.
i możliwe i pozwalają na to okoliczności.
13. OOW powinien kontrolować (w miarę
13. OOW powinien kontrolować (w miarę
możliwości) poprawność działania:
możliwości) poprawność działania:
- telefonów,
- telefonów,
- dzwonków alarmowych,
- dzwonków alarmowych,
- syren statkowych,
- syren statkowych,
- zegarów i chronometrów,
- zegarów i chronometrów,
- telegrafu maszynowego i obrotomierzy,
- telegrafu maszynowego i obrotomierzy,
- automatycznego alarmu w radiostacji,
- automatycznego alarmu w radiostacji,
- przełączania urządzenia sterowego,
- przełączania urządzenia sterowego,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
22
22
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
13. OOW powinien (w miarę potrzeby i możliwości)
13. OOW powinien (w miarę potrzeby i możliwości)
sprawdzać, czy używane mapy i publikacje
sprawdzać, czy używane mapy i publikacje
nawigacyjne są poprawione.
nawigacyjne są poprawione.
14. OOW powinien meldować się do odpowiednich
14. OOW powinien meldować się do odpowiednich
systemów (VTMS, kontroli ruchu,
systemów (VTMS, kontroli ruchu,
meldunkowych).
meldunkowych).
15. OOW powinien upewnić się, że wykreślona
15. OOW powinien upewnić się, że wykreślona
trasa przebiega w odpowiedniej odległości od
trasa przebiega w odpowiedniej odległości od
niebezpieczeństw.
niebezpieczeństw.
16. OOW powinien przestrzegać przepisów MPDM i
16. OOW powinien przestrzegać przepisów MPDM i
wykonywać manewry w celu unikania zderzeń.
wykonywać manewry w celu unikania zderzeń.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
23
23
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
17. OOW powinien pamiętać o odpowiednio
17. OOW powinien pamiętać o odpowiednio
wczesnym przechodzeniu na sterowanie ręczne,
wczesnym przechodzeniu na sterowanie ręczne,
co może po-ciągać za sobą konieczność
co może po-ciągać za sobą konieczność
dysponowania sternikiem.
dysponowania sternikiem.
18. OOW powinien używać radaru w ograniczonej
18. OOW powinien używać radaru w ograniczonej
widzialności lub gdy ograniczona widzialność
widzialności lub gdy ograniczona widzialność
jest spodziewana oraz zawsze, gdy jest to
jest spodziewana oraz zawsze, gdy jest to
konieczne – powinien zmieniać zakres
konieczne – powinien zmieniać zakres
obserwacji w zależności od potrzeb.
obserwacji w zależności od potrzeb.
19. OOW ma obowiązek wezwania kapitana na
19. OOW ma obowiązek wezwania kapitana na
mostek gdy:
mostek gdy:
- napotka ograniczoną widzialność lub się jej
- napotka ograniczoną widzialność lub się jej
spodziewa,
spodziewa,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
24
24
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
- warunki ruchu lub ruch innych statków wywoła
- warunki ruchu lub ruch innych statków wywoła
jego zaniepokojenie,
jego zaniepokojenie,
- występują trudności w utrzymaniu kursu,
- występują trudności w utrzymaniu kursu,
- w spodziewanym czasie nie ujrzy lądu, znaku
- w spodziewanym czasie nie ujrzy lądu, znaku
nawiga-cyjnego lub sonda nie pokaże
nawiga-cyjnego lub sonda nie pokaże
spodziewanej głębokości,
spodziewanej głębokości,
- jeżeli nieoczekiwanie zobaczy ląd, znak
- jeżeli nieoczekiwanie zobaczy ląd, znak
nawigacyjny lub wystąpią niespodziewane
nawigacyjny lub wystąpią niespodziewane
zmiany głębokości,
zmiany głębokości,
- wystąpi awaria maszyny, zdalnego sterowania
- wystąpi awaria maszyny, zdalnego sterowania
środka- mi napędu , urządzenia sterowego lub
środka- mi napędu , urządzenia sterowego lub
innego istotne-go urządzenia nawigacyjnego,
innego istotne-go urządzenia nawigacyjnego,
alarmu lub wskaźnika,
alarmu lub wskaźnika,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
25
25
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
- nie funkcjonuje urządzenie radiowe,
- nie funkcjonuje urządzenie radiowe,
- w czasie sztormu występują podejrzenia, że
- w czasie sztormu występują podejrzenia, że
nastąpiły uszkodzenia sztormowe,
nastąpiły uszkodzenia sztormowe,
- statek napotka jakiekolwiek zagrożenie typu
- statek napotka jakiekolwiek zagrożenie typu
lód, wrak, opuszczony statek,
lód, wrak, opuszczony statek,
- występuje jakikolwiek inny przypadek
- występuje jakikolwiek inny przypadek
zagrożenia lub wątpliwości,
zagrożenia lub wątpliwości,
- występują okoliczności zapisane przez kapitana
- występują okoliczności zapisane przez kapitana
w dzienniku poleceń kapitana,
w dzienniku poleceń kapitana,
- oficer, który ma przejąć wachtę nie stawił się na
- oficer, który ma przejąć wachtę nie stawił się na
nią lub nie jest w stanie jej przejąć.
nią lub nie jest w stanie jej przejąć.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
26
26
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
20. OOW pomimo obowiązku zawiadomienia
20. OOW pomimo obowiązku zawiadomienia
kapitana w w/w okolicznościach powinien
kapitana w w/w okolicznościach powinien
podjąć odpowiednie działania do momentu
podjąć odpowiednie działania do momentu
przybycia kapitana na mostek, tak aby w
przybycia kapitana na mostek, tak aby w
najlepszy sposób przyczynić się do uniknięcia
najlepszy sposób przyczynić się do uniknięcia
niebezpieczeństwa.
niebezpieczeństwa.
21. OOW powinien dać podległym mu członkom
21. OOW powinien dać podległym mu członkom
wachty odpowiednie instrukcje, polecenia i
wachty odpowiednie instrukcje, polecenia i
informacje odnoś- nie pełnienia wachty.
informacje odnoś- nie pełnienia wachty.
22. W przypadku wystąpienia ograniczonej
22. W przypadku wystąpienia ograniczonej
widzialności OOW powinien:
widzialności OOW powinien:
- zawiadomić kapitana,
- zawiadomić kapitana,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
27
27
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
- zawiadomić kapitana,
- zawiadomić kapitana,
- włączyć urządzenia radarowe,
- włączyć urządzenia radarowe,
- zapalić światła nawigacyjne,
- zapalić światła nawigacyjne,
- rozpocząć nadawanie sygnałów mgłowych,
- rozpocząć nadawanie sygnałów mgłowych,
- dostosować prędkość,
- dostosować prędkość,
- jeżeli potrzeba przejść na sterowanie ręczne,
- jeżeli potrzeba przejść na sterowanie ręczne,
- zamknąć drzwi wodoszczelne,
- zamknąć drzwi wodoszczelne,
- powiadomić maszynę,
- powiadomić maszynę,
- wystawić marynarza „na oko” – odpowiednia
- wystawić marynarza „na oko” – odpowiednia
obserwacja,
obserwacja,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
28
28
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
morskiej
morskiej
- porównać czas z maszyną,
- porównać czas z maszyną,
- włączyć echosondę,
- włączyć echosondę,
- dokonać odpowiednich zapisów w dzienniku
- dokonać odpowiednich zapisów w dzienniku
okrętowym,
okrętowym,
- prowadzić odpowiedni nasłuch radiowy,
- prowadzić odpowiedni nasłuch radiowy,
- zarządzić ewentualną ciszę na statku.
- zarządzić ewentualną ciszę na statku.
23. OOW powinien wykonać (ew. rozpocząć)
23. OOW powinien wykonać (ew. rozpocząć)
procedurę przygotowania statku do wejścia do
procedurę przygotowania statku do wejścia do
portu.
portu.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
29
29
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
kotwicznej
kotwicznej
Przygotowanie do kotwiczenia obejmuje:
Przygotowanie do kotwiczenia obejmuje:
•
Uwzględnienie zaleceń locji i innych publikacji.
Uwzględnienie zaleceń locji i innych publikacji.
•
Uwzględnienie zanurzenia statku i stanu
Uwzględnienie zanurzenia statku i stanu
pływów.
pływów.
•
Odpowiednio wczesne zmniejszenie prędkości.
Odpowiednio wczesne zmniejszenie prędkości.
•
Uwzględnienie siły i kierunku wiatrów i prądów.
Uwzględnienie siły i kierunku wiatrów i prądów.
•
Uwzględnienie odpowiednie przestrzeni do
Uwzględnienie odpowiednie przestrzeni do
manewrowania.
manewrowania.
•
Uwzględnienie liczby i rozmieszczenia statków
Uwzględnienie liczby i rozmieszczenia statków
na kotwicowisku.
na kotwicowisku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
30
30
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
kotwicznej
kotwicznej
•
Sprawdzenie i przygotowanie do użycia:
Sprawdzenie i przygotowanie do użycia:
- kotwic (w razie konieczności wypuścić z kluzy),
- kotwic (w razie konieczności wypuścić z kluzy),
- świateł i znaków,
- świateł i znaków,
- środków sygnalizacji dźwiękowej.
- środków sygnalizacji dźwiękowej.
•
Powiadomienie maszyny o przypuszczalnym
Powiadomienie maszyny o przypuszczalnym
czasie przejścia na obroty manewrowe lub
czasie przejścia na obroty manewrowe lub
włączenia dodatkowych urządzeń.
włączenia dodatkowych urządzeń.
•
Wyznaczenia wachty kotwicznej.
Wyznaczenia wachty kotwicznej.
•
Określenie punktów charakterystycznych do
Określenie punktów charakterystycznych do
określania pozycji.
określania pozycji.
•
Ustalenie częstotliwości określania pozycji.
Ustalenie częstotliwości określania pozycji.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
31
31
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
kotwicznej
kotwicznej
Podstawowe zasady pełnienia wachty kotwicznej:
Podstawowe zasady pełnienia wachty kotwicznej:
•
Zaraz po zakotwiczeniu określić pozycję statku i
Zaraz po zakotwiczeniu określić pozycję statku i
nanieść ją na mapę.
nanieść ją na mapę.
•
Kontrolować odpowiednio często pozycję statku.
Kontrolować odpowiednio często pozycję statku.
•
Zapewnić odpowiednią obserwację.
Zapewnić odpowiednią obserwację.
•
Sprawdzać, czy statek stoi bezpiecznie na
Sprawdzać, czy statek stoi bezpiecznie na
kotwicy – obserwacja łukowania statku, innych
kotwicy – obserwacja łukowania statku, innych
statków na kotwicy, innych statków w drodze.
statków na kotwicy, innych statków w drodze.
•
Zapewnić prowadzenie okresowych obchodów
Zapewnić prowadzenie okresowych obchodów
ppoż.
ppoż.
•
Obserwować warunki pływowe i
Obserwować warunki pływowe i
hydrometeorolo-giczne.
hydrometeorolo-giczne.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
32
32
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
kotwicznej
kotwicznej
•
Prowadzić nasłuch radiowy, odbierać
Prowadzić nasłuch radiowy, odbierać
komunikaty ostrzeżenia nawigacyjne,
komunikaty ostrzeżenia nawigacyjne,
komunikaty meteo, komunikaty NAVTEX i
komunikaty meteo, komunikaty NAVTEX i
NAVAREA.
NAVAREA.
•
Gdy statek wlecze kotwicę powiadomić kapitana
Gdy statek wlecze kotwicę powiadomić kapitana
i maszynę oraz podjąć odpowiednie środki i
i maszynę oraz podjąć odpowiednie środki i
działania.
działania.
•
Zapewnić, aby stan gotowości maszyny był
Zapewnić, aby stan gotowości maszyny był
zgodny z zaleceniami kapitana.
zgodny z zaleceniami kapitana.
•
Zawiadomić kapitana w przypadku:
Zawiadomić kapitana w przypadku:
- pogarszającej się widzialności,
- pogarszającej się widzialności,
- niepokojącym ruchu innych statków (w drodze
- niepokojącym ruchu innych statków (w drodze
lub na kotwicy).
lub na kotwicy).
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
33
33
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
kotwicznej
kotwicznej
•
Zapewnić pokazywanie przez statek
Zapewnić pokazywanie przez statek
odpowiednich świateł i znaków oraz nadawanie
odpowiednich świateł i znaków oraz nadawanie
odpowiednich sygnałów mgłowych.
odpowiednich sygnałów mgłowych.
•
Przestrzegać przepisów dotyczących
Przestrzegać przepisów dotyczących
zapobiegania zanieczyszczenia środowiska
zapobiegania zanieczyszczenia środowiska
morskiego.
morskiego.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
34
34
Zasady pełnienia wachty z
Zasady pełnienia wachty z
pilotem
pilotem
Podstawowe zasady ogólne:
Podstawowe zasady ogólne:
•
Kapitan ma obowiązek korzystania z usług
Kapitan ma obowiązek korzystania z usług
pilota w każdej sytuacji wymaganej przepisami
pilota w każdej sytuacji wymaganej przepisami
lub bezpieczeństwem statku.
lub bezpieczeństwem statku.
•
Pilot jest doradcą kapitana w sprawach
Pilot jest doradcą kapitana w sprawach
nawigowania i manewrowania. Pilot ma
nawigowania i manewrowania. Pilot ma
obowiązek udzielania kapitanowi
obowiązek udzielania kapitanowi
wystarczających porad i informacji potrzebnych
wystarczających porad i informacji potrzebnych
do bezpiecznego kierowania statkiem.
do bezpiecznego kierowania statkiem.
•
Fakt ten nie zwalnia kapitana i OOW od
Fakt ten nie zwalnia kapitana i OOW od
wstępnego zapoznania się z rejonem i
wstępnego zapoznania się z rejonem i
przepisami miejscowymi – zbiory przepisów i
przepisami miejscowymi – zbiory przepisów i
pomoce nawigacyjne.
pomoce nawigacyjne.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
35
35
Zasady pełnienia wachty z
Zasady pełnienia wachty z
pilotem
pilotem
•
Pilot, nie będąc członkiem załogi, jest
Pilot, nie będąc członkiem załogi, jest
członkiem zespołu pracującego na mostku.
członkiem zespołu pracującego na mostku.
•
Relacje kapitan i OOW – pilot są wypadkową
Relacje kapitan i OOW – pilot są wypadkową
wielu składowych takich jak: przepisy, zwyczaje
wielu składowych takich jak: przepisy, zwyczaje
międzynarodowe i miejscowe, wyszkolenie i
międzynarodowe i miejscowe, wyszkolenie i
doświadczenie oraz cech osobowości członków
doświadczenie oraz cech osobowości członków
zespołu.
zespołu.
•
Obecność pilota na mostku (zarówno przy
Obecność pilota na mostku (zarówno przy
pilotażu obowiązkowym jak i
pilotażu obowiązkowym jak i
nieobowiązkowym) nie zwalnia kapitana i OOW
nieobowiązkowym) nie zwalnia kapitana i OOW
od dalszego pełnienia obowiązków w zakresie
od dalszego pełnienia obowiązków w zakresie
nawigacji i obsługi statku.
nawigacji i obsługi statku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
36
36
Zasady pełnienia wachty z
Zasady pełnienia wachty z
pilotem
pilotem
•
Na poprawne współdziałanie załoga – pilot ma
Na poprawne współdziałanie załoga – pilot ma
wpływ wiele czynników m. in.:
wpływ wiele czynników m. in.:
- właściwa i pełna wymiana informacji takich
- właściwa i pełna wymiana informacji takich
jak plany przejść, kondycja i możliwości
jak plany przejść, kondycja i możliwości
manewrowe statku,
manewrowe statku,
- warunki komunikowania się zewnętrznego i
- warunki komunikowania się zewnętrznego i
na statku (język roboczy),
na statku (język roboczy),
- systematyczna kontrola komend pilota i
- systematyczna kontrola komend pilota i
parametrów ruchu statku przez kapitana i/lub
parametrów ruchu statku przez kapitana i/lub
OOW.
OOW.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
37
37
Zasady pełnienia wachty z
Zasady pełnienia wachty z
pilotem
pilotem
Przygotowanie do przyjęcia pilota polega na:
Przygotowanie do przyjęcia pilota polega na:
•
Powiadomieniu o ETA do punktu brania pilota
Powiadomieniu o ETA do punktu brania pilota
maszyny, stacji pilotów i ewentualnie kapitana.
maszyny, stacji pilotów i ewentualnie kapitana.
•
Uzyskać informację, z której burty i jak wysoko
Uzyskać informację, z której burty i jak wysoko
ma być zamocowany trap pilotowy,
ma być zamocowany trap pilotowy,
przygotować go w odpowiednim czasie i
przygotować go w odpowiednim czasie i
sprowadzić zamocowanie.
sprowadzić zamocowanie.
•
Wydać polecenie gotowości do maszyny.
Wydać polecenie gotowości do maszyny.
•
Ustalenie sposobu łączności oficera
Ustalenie sposobu łączności oficera
wyznaczonego do przyjęcia pilota z mostkiem.
wyznaczonego do przyjęcia pilota z mostkiem.
•
Dostosować kurs i prędkość do zaleceń.
Dostosować kurs i prędkość do zaleceń.
•
Przygotować i wypełnić kartę pilotową.
Przygotować i wypełnić kartę pilotową.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
38
38
Zasady pełnienia wachty z
Zasady pełnienia wachty z
pilotem
pilotem
Podstawowe zasady pełnienia wachty z pilotem:
Podstawowe zasady pełnienia wachty z pilotem:
•
Kapitan i OOW pełnią dalej swoje obowiązki
Kapitan i OOW pełnią dalej swoje obowiązki
zgodnie z zasadami i procedurami wachtowymi.
zgodnie z zasadami i procedurami wachtowymi.
•
Kapitan i OOW ściśle współpracują z pilotem.
Kapitan i OOW ściśle współpracują z pilotem.
•
OOW dokładnie sprawdza pozycję i ruch statku.
OOW dokładnie sprawdza pozycję i ruch statku.
•
Obecność pilota nie zwalnia kapitana i OOW od
Obecność pilota nie zwalnia kapitana i OOW od
odpowiedzialności za bezpieczeństwo statku (z
odpowiedzialności za bezpieczeństwo statku (z
wyjątkami).
wyjątkami).
•
Jeżeli OOW ma wątpliwości co do działań lub
Jeżeli OOW ma wątpliwości co do działań lub
zamie-rzeń pilota ma obowiązek poprosić pilota
zamie-rzeń pilota ma obowiązek poprosić pilota
o ich wyjaś-nienie, a jeżeli wątpliwości dalej
o ich wyjaś-nienie, a jeżeli wątpliwości dalej
istnieją, powiadomić kapitana lub podjąć
istnieją, powiadomić kapitana lub podjąć
odpowiednie działania przed jego przybyciem.
odpowiednie działania przed jego przybyciem.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
39
39
Zasady pełnienia wachty
Zasady pełnienia wachty
podczas połowów
podczas połowów
Do normalnych obowiązków OOW w czasie
Do normalnych obowiązków OOW w czasie
wachty morskiej dochodzą obowiązki związane z
wachty morskiej dochodzą obowiązki związane z
prowadzeniem połowów. Należy do nich:
prowadzeniem połowów. Należy do nich:
•
Kontrola urządzenia połowowego,
Kontrola urządzenia połowowego,
zapobieganie
zapobieganie
zerwaniu.
zerwaniu.
•
Utrzymywanie odpowiedniej prędkości.
Utrzymywanie odpowiedniej prędkości.
•
Zwracanie uwagi na manewry innych statków
Zwracanie uwagi na manewry innych statków
rybackich (często dużo statków na małym
rybackich (często dużo statków na małym
akwenie).
akwenie).
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
40
40
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Pełna obsada wachty
Pełna obsada wachty
W wielu sytuacjach takich jak:
W wielu sytuacjach takich jak:
- akweny ograniczone,
- akweny ograniczone,
- skrzyżowania ruchu,
- skrzyżowania ruchu,
- cieśniny,
- cieśniny,
- podejścia do portów,
- podejścia do portów,
ilość informacji, która trafia na statek i musi być
ilość informacji, która trafia na statek i musi być
prze-rzona, szybka zmiana sytuacji i konieczność
prze-rzona, szybka zmiana sytuacji i konieczność
natych-miastowego przystosowania się do niej
natych-miastowego przystosowania się do niej
zmusza do wystawienia pełnej, czasami bardzo
zmusza do wystawienia pełnej, czasami bardzo
licznej wachty.
licznej wachty.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
41
41
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Pełna obsada wachty
Pełna obsada wachty
Praca w takich warunkach musi podlegać
Praca w takich warunkach musi podlegać
pewnym rygorom i dyscyplinie, każdy członek
pewnym rygorom i dyscyplinie, każdy członek
wachty musi znać swoje obowiązki, wiedzieć co
wachty musi znać swoje obowiązki, wiedzieć co
ma robić, wykonywać powierzone mu zadania i
ma robić, wykonywać powierzone mu zadania i
polecenia.
polecenia.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
42
42
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Wachta jednoosobowa
Wachta jednoosobowa
•
Tylko nieliczne statki i tylko na niektórych
Tylko nieliczne statki i tylko na niektórych
akwenach mają zezwolenie na prowadzenie
akwenach mają zezwolenie na prowadzenie
wachty jednoosobowej.
wachty jednoosobowej.
•
Obecnie tendencja na udzielanie zezwoleń na
Obecnie tendencja na udzielanie zezwoleń na
jednoosobową obsługę mostka została
jednoosobową obsługę mostka została
zahamowana.
zahamowana.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
43
43
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Najczęstsze przyczyny wypadków morskich
Najczęstsze przyczyny wypadków morskich
•
Łańcuch błędów, zaniedbań lub zaniechań
Łańcuch błędów, zaniedbań lub zaniechań
popeł- nionych na mostku.
popeł- nionych na mostku.
•
Zbyt mała obsada mostka.
Zbyt mała obsada mostka.
•
Zbyt późne wezwania kapitana na mostek.
Zbyt późne wezwania kapitana na mostek.
•
Sterowanie automatyczne w sytuacji, gdy
Sterowanie automatyczne w sytuacji, gdy
wskazane było ręczne lub nieumiejętność
wskazane było ręczne lub nieumiejętność
szybkiego przełączenia na ręczne.
szybkiego przełączenia na ręczne.
•
Podążanie ze zbyt dużą prędkością.
Podążanie ze zbyt dużą prędkością.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
44
44
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Najczęstsze przyczyny wypadków morskich
Najczęstsze przyczyny wypadków morskich
•
Złe zaplanowanie trasy statku, zwłaszcza
Złe zaplanowanie trasy statku, zwłaszcza
założenie zbyt małego marginesu
założenie zbyt małego marginesu
bezpieczeństwa.
bezpieczeństwa.
•
Niewłaściwa realizacja zaplanowanej trasy
Niewłaściwa realizacja zaplanowanej trasy
statku.
statku.
•
Nieprzestrzeganie przepisów MPDM.
Nieprzestrzeganie przepisów MPDM.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
45
45
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Członkami wachty morskiej mogą być:
Członkami wachty morskiej mogą być:
•
Kapitan.
Kapitan.
•
Oficer wachtowy.
Oficer wachtowy.
•
Marynarze wachtowi.
Marynarze wachtowi.
•
Pilot.
Pilot.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
46
46
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
•
Jest przełożonym całej załogi.
Jest przełożonym całej załogi.
•
Odpowiada za właściwą obsadę wacht.
Odpowiada za właściwą obsadę wacht.
•
Nie jest dowódcą wachty nawigacyjnej chyba,
Nie jest dowódcą wachty nawigacyjnej chyba,
że sam pełni wachtę lub przejmie dowodzenie
że sam pełni wachtę lub przejmie dowodzenie
wachtą od OOW.
wachtą od OOW.
- sama obecność kapitana na mostku nie
- sama obecność kapitana na mostku nie
oznacza, że przejął on dowodzenie statkiem,
oznacza, że przejął on dowodzenie statkiem,
- kapitan przejmując dowodzenie statkiem
- kapitan przejmując dowodzenie statkiem
powinien wyraźnie to oznajmić OOW (np.
powinien wyraźnie to oznajmić OOW (np.
słowami „przejmuję kierownictwo”)
słowami „przejmuję kierownictwo”)
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
47
47
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
•
Sytuacje, w których kapitan powinien
Sytuacje, w których kapitan powinien
przebywać na mostku (w razie konieczności
przebywać na mostku (w razie konieczności
osobiście dowodzić statkiem)
osobiście dowodzić statkiem)
- ograniczona widzialność lub spodziewane
- ograniczona widzialność lub spodziewane
wejście w nią,
wejście w nią,
- nawigacja na akwenach blisko końców TSS,
- nawigacja na akwenach blisko końców TSS,
- OOW ma wątpliwości co do pozycji, sposobu
- OOW ma wątpliwości co do pozycji, sposobu
wykony-wania manewru lub są trudności w
wykony-wania manewru lub są trudności w
utrzymaniu kursu,
utrzymaniu kursu,
- przy ustalaniu bezpiecznej prędkości na danym
- przy ustalaniu bezpiecznej prędkości na danym
akwenie,
akwenie,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
48
48
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
- pojawienie się niespodziewanie znaku
- pojawienie się niespodziewanie znaku
nawigacyjnego lub lądu bądź niespodziewanych
nawigacyjnego lub lądu bądź niespodziewanych
zmian głębokości i w wypadkach, gdy nie
zmian głębokości i w wypadkach, gdy nie
pojawił się spodziewany znak nawigacyjny lub
pojawił się spodziewany znak nawigacyjny lub
ląd,
ląd,
- w czasie nagłych zmian pogody, w ciężkich
- w czasie nagłych zmian pogody, w ciężkich
warun-kach sztormowych lub w czasie
warun-kach sztormowych lub w czasie
uchylania się od cyklonu,
uchylania się od cyklonu,
- w czasie udzielania pomocy innym jednostkom
- w czasie udzielania pomocy innym jednostkom
lub w czasie ratowania ludzi lub wyławiania
lub w czasie ratowania ludzi lub wyławiania
pływającego sprzętu,
pływającego sprzętu,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
49
49
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
- w czasie podawania i naprężania holu, a
- w czasie podawania i naprężania holu, a
niekiedy nawet w czasie holowania innych
niekiedy nawet w czasie holowania innych
jednostek, zwłaszcza przy wykonywaniu
jednostek, zwłaszcza przy wykonywaniu
zwrotów,
zwrotów,
- przy zbliżaniu się do jednostek wojennych lub
- przy zbliżaniu się do jednostek wojennych lub
jednostek zajętych specjalnymi pracami na
jednostek zajętych specjalnymi pracami na
morzu,
morzu,
- w czasie za- i odkotwiczenia,
- w czasie za- i odkotwiczenia,
- przy wchodzeniu w obszar zalodzony oraz gdy
- przy wchodzeniu w obszar zalodzony oraz gdy
warunki lodowe utrudniają prowadzenie statku,
warunki lodowe utrudniają prowadzenie statku,
- w każdej początkowej fazie żeglugi z
- w każdej początkowej fazie żeglugi z
lodołamaczami,
lodołamaczami,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
50
50
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
- w każdej sytuacji, gdy nie zna umiejętności
- w każdej sytuacji, gdy nie zna umiejętności
OOW lub oceni, że są one niewystarczające,
OOW lub oceni, że są one niewystarczające,
- przy wchodzeniu i wychodzeniu z portu,
- przy wchodzeniu i wychodzeniu z portu,
- przy braniu i zdawaniu pilota,
- przy braniu i zdawaniu pilota,
- w czasie alarmów ćwiczebnych,
- w czasie alarmów ćwiczebnych,
- w razie kłopotów w czasie postoju na kotwicy,
- w razie kłopotów w czasie postoju na kotwicy,
- w wypadku uszkodzenia maszyny, urządzenia
- w wypadku uszkodzenia maszyny, urządzenia
sterowego, lub innych urządzeń okrętowych
sterowego, lub innych urządzeń okrętowych
mają-cych związek z bezpieczeństwem statku i
mają-cych związek z bezpieczeństwem statku i
żeglugi,
żeglugi,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
51
51
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Kapitan
Kapitan
- na akwenach o bardzo dużym natężeniu ruchu
- na akwenach o bardzo dużym natężeniu ruchu
statków,
statków,
- w czasie akcji SAR,
- w czasie akcji SAR,
- w sytuacjach awaryjnych,
- w sytuacjach awaryjnych,
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
52
52
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Oficer wachtowy
Oficer wachtowy
•
Jest kierownikiem wachty nawigacyjnej do
Jest kierownikiem wachty nawigacyjnej do
momentu przejęcia kierownictwa przez
momentu przejęcia kierownictwa przez
kapitana.
kapitana.
•
Na podstawie docierającej informacji podejmuje
Na podstawie docierającej informacji podejmuje
decyzje i wydaje polecenia podległym mu
decyzje i wydaje polecenia podległym mu
członkom wachty.
członkom wachty.
•
Obowiązkiem OOW jest niedopuszczenie do
Obowiązkiem OOW jest niedopuszczenie do
powstania sytuacji trudnych lub wręcz
powstania sytuacji trudnych lub wręcz
krytycznych, prowadzą-cych do wypadku.
krytycznych, prowadzą-cych do wypadku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
53
53
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Oficer wachtowy
Oficer wachtowy
•
Jeżeli OOW traci kontrolę nad sytuacją powinien:
Jeżeli OOW traci kontrolę nad sytuacją powinien:
- wezwać na mostek drugiego marynarza
- wezwać na mostek drugiego marynarza
wachtowego,
wachtowego,
- zmniejszyć prędkość statku, a nawet
- zmniejszyć prędkość statku, a nawet
zastopować maszynę (zachowując jednak
zastopować maszynę (zachowując jednak
sterowność statku) – zwiększenie czasu na
sterowność statku) – zwiększenie czasu na
podjecie decyzji,
podjecie decyzji,
- wezwać na mostek kapitana.
- wezwać na mostek kapitana.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
54
54
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Oficer wachtowy
Oficer wachtowy
•
Jeżeli kapitan przejmie dowodzenie OOW może:
Jeżeli kapitan przejmie dowodzenie OOW może:
- dostawać konkretne polecenia od kapitana i je
- dostawać konkretne polecenia od kapitana i je
wykonywać (np. obserwacja radarowa),
wykonywać (np. obserwacja radarowa),
- nie otrzymywać żadnych dodatkowych poleceń
- nie otrzymywać żadnych dodatkowych poleceń
od kapitana – wtedy ma obowiązek wykonywania
od kapitana – wtedy ma obowiązek wykonywania
normalnych obowiązków i przedkładać
normalnych obowiązków i przedkładać
kapitanowi wnioski i propozycje , szczególnie
kapitanowi wnioski i propozycje , szczególnie
wtedy, gdy ma podejrzenia, że powstał błąd w
wtedy, gdy ma podejrzenia, że powstał błąd w
nawigacji lub grozi inne niebezpieczeństwo.
nawigacji lub grozi inne niebezpieczeństwo.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
55
55
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Załoga nieoficerska
Załoga nieoficerska
•
Są to marynarze wachtowi pełniący rolę sternika
Są to marynarze wachtowi pełniący rolę sternika
i/lub obserwatora.
i/lub obserwatora.
•
Podlegają bezpośrednio OOW.
Podlegają bezpośrednio OOW.
•
Wykonują polecenia OOW, ale mają prawo i
Wykonują polecenia OOW, ale mają prawo i
obowią-zek zgłaszania swoich uwag dotyczących
obowią-zek zgłaszania swoich uwag dotyczących
sytuacji, zwłaszcza wtedy, gdy widzą, że OOW
sytuacji, zwłaszcza wtedy, gdy widzą, że OOW
nie podejmuje właściwego działania.
nie podejmuje właściwego działania.
•
Powinni zwracać uwagę OOW na sytuacje, fakty
Powinni zwracać uwagę OOW na sytuacje, fakty
zdarzenia, które mogą wpłynąć na
zdarzenia, które mogą wpłynąć na
bezpieczeństwo statku.
bezpieczeństwo statku.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
56
56
Podział obowiązków podczas
Podział obowiązków podczas
wachty morskiej
wachty morskiej
Załoga nieoficerska
Załoga nieoficerska
•
OOW ma obowiązek zwracać uwagę marynarzom
OOW ma obowiązek zwracać uwagę marynarzom
wachtowym, gdy ich zachowanie jest bierne lub
wachtowym, gdy ich zachowanie jest bierne lub
nie wykonują powierzonych im zadań.
nie wykonują powierzonych im zadań.
•
OOW powinien zorientować się na ile i w jakim
OOW powinien zorientować się na ile i w jakim
stopniu może polegać na obsadzie mostka.
stopniu może polegać na obsadzie mostka.
•
Marynarze wachtowi powinni również
Marynarze wachtowi powinni również
odpowiednio wcześnie przychodzić na mostek w
odpowiednio wcześnie przychodzić na mostek w
celu przejęcia wachty – marynarze wachtowi
celu przejęcia wachty – marynarze wachtowi
przekazują sobie aktualnie wykonywane
przekazują sobie aktualnie wykonywane
zadania.
zadania.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
57
57
Normy czasu pracy i wypoczynku
Normy czasu pracy i wypoczynku
•
Wszystkim członkom wachty nawigacyjnej
Wszystkim członkom wachty nawigacyjnej
(oficerom i nieoficerom) należy zapewnić 10
(oficerom i nieoficerom) należy zapewnić 10
godzin wypoczynku na dobę.
godzin wypoczynku na dobę.
•
Godziny wypoczynku muszą być podzielone na
Godziny wypoczynku muszą być podzielone na
nie więcej niż dwa okresy, z których jeden
nie więcej niż dwa okresy, z których jeden
powinien być nie krótszy niż 6 godzin.
powinien być nie krótszy niż 6 godzin.
•
Powyższe wymagania nie muszą być spełnione w
Powyższe wymagania nie muszą być spełnione w
niebezpieczeństwie, do przeprowadzania
niebezpieczeństwie, do przeprowadzania
alarmów ćwiczebnych lub z powodu innych
alarmów ćwiczebnych lub z powodu innych
nadrzędnych okoliczności.
nadrzędnych okoliczności.
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Procedura
Procedura
przekazywa
przekazywa
nia wachty
nia wachty
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
58
58
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Procedu
Procedu
ra
ra
wejścia
wejścia
do
do
portu -
portu -
Master
Master
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
59
59
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
BEZPIECZEŃSTWO NAWIGACJI
Procedura
Procedura
wejścia do
wejścia do
portu - Deck
portu - Deck
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
AKADEMIA MORSKA (c) 2008
60
60