

Dysenteria suum



Gastrocolitis infectiosa suum



Gastrocolitis haemorrhagica
necroticans suum



Krwotoczno – martwicowe zapalenie
żołądka i okrężnicy



CO ? –

Serpulina hyodysenteriae =

◦

Treponema hyodysenteriae = Brachyspira

hyodysenteriae



KTO ? -

warchlaki I tuczniki 2-6 m-cy, ale również

młodsze I starsze w ognisku choroby



GDZIE ? -

hodowle wielkostadne



KIEDY ? -

jesień, zima, wiosna

◦

w sytuacjach stresowych



Transport



Brak wody



Złe zbilansowanie dawni pokarmowej



Przeładowanie chlewni



Duże wahania temperatur – głównie wysoka

temp.



Upadkami, które wynoszą 30-50 %



Spadek masy ciała



Spadek tempa przyrostów masy ciała



Kosztami leczenia zwierzat chorych



Kosztami profilaktyki



Serpulina hyodysenteriae

Campylobacter coli
Bacteroides vulgatus
Bacteroides fragilis
Fusobacterium necrophorum
Clostridium perfringens



S. hyodysenteriae

silnie widoczna strefa hemolizy beta na agarze z

krwią



S. innocens

szczepy słabo hemolizujące



Treponema succinifaciens

niechorobotwórczy
bytuje w okrężnicy
mniejszy, ma więcej skrętów niż w/w



TOKSYNY



Hemolizyna

–

szczepy zjadliwe

posiadają gen Hy

kodujący toksynę



LPS –

odpowiada za

reakcję zapalną

indukując

wytwarzanie

interleukiny 1 oraz

TNF – u (czynnik

nekrotyzujący

komórki)

SEROGRUPY



Jest ich 9



Dzielą się na A – I



http://www.brach
yspira.se/brachys
pira/pdf/Swine_dy
sentery.pdf



Zwierzęta :



chore



po przechorowaniu do

2 m-cy sieją



zakażone bezobjawowo



Wektory :

ludzie,

sprzęty, środki
transportu, zwierzęta
towarzyszące



Czas siewstwa:

myszy – 180 dni
psy – 13 dni
mucha – 4 godz.



ilości krętka



zjadliwosci



wieku zwierząt



odporności
organizmu

WAŻNE !!!

po 3 – 6 tyg. może

dojść do nawrotu,
zwłaszcza gdy
terapia nie była
dość silna

Wniknięcie krętków → namnażanie się krętków w

kryptach jelitowych → zaburzenia wchłaniania,
głównie zaburzenia w okrężnicy, gdzie na skutek
zaburzeń aktywnego transportu jonów Na i Cl w
błonie śluzowej nie dochodzi do wchłaniania
zwrotnego wody I elektrolitów → powoduje to:

rozwodnienie treści
utrata wody I elektrolitów
hiperpotasemia
kwasica metaboliczna

chora locha → zakażenie śródmaciczne →

prosięta chorują → padnięcia prosiąt

locha uodporniona → Ig przechodzią z siarą

do prosiąt → prosięta zdrowe pod ochroną
Ig siarowych → odsadzenie → siodło
immunologiczne → prosięta chorują po
odsadzeniu

INKUBACJA

–

2 dni → 3 m-ce, ale zazwyczaj 10-14

dni po podaniu kału zwierząt chorych 24 – 48 h

OBJAWY

◦

kał płynny, szarożółtozielony → czekoladowy
lub krwisty

◦

brudne krocze

◦

śluz i strzępy włóknika w kale

◦

chudnięcie

◦

bardzo zły stan ogólny spowodowany kwasicą

◦

nawet po 24 h śmierć, zazwyczaj 2-5 dni

◦

zdażają się nagłe padnięcia

GORĄCZKA

–

zazwyczaj brak, czasem na początku

choroby max 40,5 *C

APETYT

–

zazwyczaj zachowany, utrata w ciężkich

przypadkach choroby

PRAGNIENIE

-

wzmożone

SKÓRA

–

ma odcień szarofioletowy

POSTAWA CIAŁA:

wygięty ku górze grzbiet
podkasany brzuch
zapadnięte boki
chwiejny, drobny, napięty chód

NADOSTRA –

nagłe padnięcia

OSTRA –

najcząstrza, występuje ostra biegunka,

śmierc po kilku dniach choroby

PODOSTRA I PRZEWLEKŁA:

biegunka trwająca 4-15 dni
charłactwo
zaburzenia wodno-elektrolitowe
powikłania posocznicowe
w kale niestrawione cząstki pokarmu
kał różnej konsystencji, barwy ciemnoczerwonej do

brązowej, często brak domieszek krwi

ZDROWIENIE



po 3-4 tygodniach

choroby



teraz są sierwcami



występują nawroty

po 3-8 tygodniach

spokoju

POWIKŁANIA

martwica skóry

odpadanie uszu

powikłania

stawowe

ZWŁOKI

–

wychudzone, wyniszczone, odwodnione,

odbyt I krocze powalane kałem

ŻOŁĄDEK

–

ostre do nieżytowego zapanie dna żołądka,

jest on silnie wypełniony zbitą treścią o intensywnie
kwaśnym zapachu

JELITA GRUBE:

◦

ogniskowe lub rozlane zapalenie nieżytowe →
krwotocznego

◦

ściana zgrubiała na skutek obrzęku

◦

otrębiaste naloty na błonie sluzowej składające się
ze złuszczonego nabłonka, śluzu, włóknika, krwi

◦

im dłużej trwa choroba tym więcej nalotów

◦

brak nadżerek I owrzodzeń pod nalotami



JELITA CIENKIE

–

brak zmian !!!!!



WĘZŁY KREZKOWE –

przekrwione i obrzękłe



POSTAĆ PRZEWLEKŁA:

◦

jelita grube rozdęte, atoniczne

◦

papkowate masy niestrawionego pokarmu

◦

otrębiaste naloty na błonie śluzowej

PRZEBIEG

ŻOŁĄ

DEK

JELITO

SLEPE

OKRĘŻ

NICA

PROST

NICA

OSTRY

+

+

+

+

PRZEWLEKŁ

Y

-

+

+

-

WĄTROBA

-

zwyrodnienie

SERCE -

zwyrodnienie

NACZYNIA KREZKI

–

nastrzykane naczynia

żylne

SKÓRA -

zasinienie

ŚLEDZIONA

drobne odniska krwotoczne słabo

odgraniczone od zdrowego miąższu
śledziony, co odróżnia zmiany od pomoru

Odrywanie się komórek nabłonka →

odsłonięcie drobnych naczyń krwionośnych
→ wybroczyny → krew w kale



Krętki widoczne w obrębie krypt jelitowych



Zakrzepica żył



Martwica skrzepowa błony śluzowej



Przekrwienie bierne jelit



Objawy



Zmiany AP



Przebieg bezgorączkowy



Cykliczność zachorowań



Dane epizootyczne regionu



Pobiera się:

wymazy z prostnicy
ścianę jelit grubych
treść jelit grubych

DO BADAŃ

BAKTERIOLOGICZNYC

H, TEMP. HODOWLI TO

42*C, WARUNKI

BEZTLENOWE



POMÓR

–

spada apetyt, wybroczyny w sledzionie

są

liczne i ostro odgraniczone od zdrowej tkanki, butony

pomorowe w lelitach, gorączka, rzadko biegunka



SALMONELLA

–

gorączka, zmiany przerostowe I

martwicowe w śledzionie i w wątrobie oraz w j.cienkim



KOLIBAKTERIOZA –

głównie u prosiąt, brak krwi w

kale, inne objawy charakterystyczne dla obrzękówki



CAMPYLOBAKTERIOZA –

zmiany głównie w

j.cienkich



SPIROCHETOZA –

u prosiąt odsadzonych



TRICHURIAZA –

dużo Trichiuris sius w j.grubym



WRZODY ŻOŁĄDKA –

wrzody widoczne w badaniu

sekcyjnym

Głodówka 24 h, tylko zakwaszona serwatką lub
0,5% kwasem mlekowym woda do picia
Potem podawać max pół dawki pokarmowej,
usunąć trudnostrawne elementy paszy
Rozgęścić stado, jeśli to możliwe
Antybiotyki I inne leki

◦

sterptomycyna – po 2-3 tyg nawrót często

◦

tylozyna – spada jej skuteczność

◦

tiamulina – ok, duża koncentracja leku w
błonie śluzowej

◦

linkomycyna

◦

wit A – regeneracja nabłonka jelit

SPIROCHETOZA

(ang. spirochetal

diarrhea)

biegunka krętkowa

•

Przede wszystkim u świń młodych (do około
50 kg m.c.)

•

Nowo wprowadzone : warchlaki, loszki lub
knurki

•

Znacznie częściej choroba występuje w stadach
utrzymywanych w dobrych warunkach oraz w
stadach o dużej wartości genetycznej

•

Starsze świnie rzadko

•

Niekiedy u prośnych macior

Brachyspira pilosicoli

G(-) krętek →

silnie wydłużone

i skręcone komórki

•

Morfologicznie podobny do B.
hyodysenteriae, lecz krótszy, posiadający
mniej włókien osiowych

•

Stwierdzony u człowieka, świń, psów, szczurów,
myszy ptaków, zwierząt dziko żyjących

Rząd
Spirochaetales
Rodzaj
Brachyspiraceae
Gatunek

Brachyspira

•

ułożone wzdłuż protoplazmatycznego
cylindra, w liczbie charakterystycznej dla
gatunku

B. hyodysenteriae = 7-14 włókien

B. pilosicolis = 4-7 włókien

•

zdolność kurczenia się i rozkurczania
-umożliwia krętkom ruch, przypominający
pełzanie

→

jeden z elementów przyżyciowej

diagnostyki chorób wywoływanych przez Brachyspira spp.

•

specyficzny aparat ruchu umożliwia
bekteriom przemieszczanie w środkowisku
o stosunkowo dużej gęstości

•

drogą doustną → zanieczyszczony kał

•

Bezobjawowi nosiciele i siewcy

•

Ptaki, gryzonie, psy i zwierzęta dziko
żyjące

U ozdrowieńców nawroty choroby

wywołane prawdopodobnie przez inny

typ B.pilosicoli, również obecny w

środowisku kojca/chlewni → po

przechorowaniu jedynie krótkotrwała

odporność

BRAK

CHEMOTAKCJI

DO ŚLUZU

P.POKARMOWE

GO

(B.hyodysenter

iae - tak)

USZKODZON

Ą BŁONĘ

ŚLUZOWĄ

KOLONIZUJĄ

KOMÓRKI

Balantidium

coli

W warunkach naturalnych okres wylegania
choroby wynosi 7 dni.

LIPOPROTEINY

błony komórki

bakteryjnej

Bakterie uwalniają czynniki

cytolityczne uszkadzając śluzówke

jelit grubych

Kolonizacja krypt jelitowych

i komórek nabłonka → przyczepianie się

do ich powierzchni

Wnikanie do błony podśluzowej, dzięki

produkowanym enzymom -

PROTEAZOM

Wnikają również do makrofagów w których

mogą się rozmnażać



Rozwijają się najczęściej:

•

w ciągu 2 tygodni po odsadzeniu

•

po przemieszczeniu warchlaków do
sektora tuczu

•

po zmieszaniu świń pochodzących z
różnych miejsc

Spirochetoza jelitowa może

występować jednocześnie

w różnych wiekowo grupach zwierząt

w danej chlewni

Kał papkowaty lub wodnisty z domieszką

śluzu, a niekiedy krwi

Szary, zielonkawo-żółty, brunatny

Niekiedy wzrost T
Apetyt zachowany, ale mimo to chudną

Podobne do dyzenterii ale

łagodniejsze

BIEGUNKA - 2-14 dni - ustępuje

samoistnie

ŚMIERTELNOŚĆ

SPORADYCZNA

straty wynikają z

zahamowania przyrostów

m.c. i zwiększonego zużycia

paszy



JELITO ŚLEPE I OKRĘŻNICA



BRAK ZMIAN W ŻOŁĄDKU (dyzenteria tak)

•

Obrzęk, przekrwienie, zgrubienie błony śluzowej

•

Dużo śluzu i płynna treść pokarmowa

•

stadium zaawansowane - martwica,
owrzodzenia, wylewy krwawe

•

Obecność krętków, tworzących na

powierzchni komórek nabłonka

jelitowego jakby szczoteczkę

(szczególnie dobrze widoczne po

zabarwieniu wycinków srebrem)

•

W kryptach jelitowych znaczna

ilość śluzu

•

Zaburzenia mitozy przy podziale

enterocytów

BADANIE

BAKTERIOLOGICZNE

jak przy dyzenterii

PCR

IF POŚREDNIA

TREŚĆ JELITA GRUBEGO

pobrana natychmiast po padnięciu nieleczonego

zwierzęcia i przesłana w szczelnie zamkniętym

naczyniu

WYCINKI OKRĘŻNICY LUB J.ŚLEPEGO

zmienione chorobowo

KAŁ

•

Do stada wolnego od choroby wprowadzać świnie

ze stad wolnych od spirochetozy

•

Monitorowanie stad drogą badań laboratoryjnych

•

Miesięczna kwarantanna zakupionych świń

•

Dodatek do paszy antybiotyku (tiamulina) w

czasie kwarantanny → eliminacja/ograniczenie

krętków ewentulanie obecnych w p.pok.

•

Nie ma szczepionek

•

Czynniki usposabiające:

- Mały procent karmy włóknistej w diecie
- zaburzenia odporności ogólnej i odporności

miejscowej błon śluzowych przewodu

pokarmowego

•

Antybiotyki są podawana z wodą
do picia

•

Tiamulina

•

Tylozyna

•

Virginiamycyna

•

Lincomycyna

•

Ampicilina, metronidazol,
dimetronidazol

•

Dyzenteria

•

Rozrostowe zapalenie
jelit

•

Salmonelloza

•

Biegunki na tle zakaźnym