Formułowanie problemów
Formułowanie problemów
pielęgnacyjnych wobec
pielęgnacyjnych wobec
chorych oddziału
chorych oddziału
Chirurgicznego
Chirurgicznego
Janina Książek
Janina Książek
Klinika Chirurgii Klatki
Klinika Chirurgii Klatki
Piersiowej
Piersiowej
Z teoretycznego punktu widzenia nie
Z teoretycznego punktu widzenia nie
ma takich stanów, które
ma takich stanów, które
wykluczałyby możliwość świadczenia
wykluczałyby możliwość świadczenia
opieki pielęgniarskiej opartej na
opieki pielęgniarskiej opartej na
podstawach modelu procesu
podstawach modelu procesu
pielęgnowania
pielęgnowania
DIAGNOZA
DIAGNOZA
PIELĘGNOWANIA
PIELĘGNOWANIA
Diagnoza pielęgniarska należy do
Diagnoza pielęgniarska należy do
głównych pojęć w pielęgniarstwie, a
głównych pojęć w pielęgniarstwie, a
bywa uznawana za najważniejszy
bywa uznawana za najważniejszy
problem pielęgniarstwa.
problem pielęgniarstwa.
W jej koncepcji zawsze znajduje
W jej koncepcji zawsze znajduje
wyraz aktualna orientacja
wyraz aktualna orientacja
teoretyczna i filozofia pielęgnowania.
teoretyczna i filozofia pielęgnowania.
cd. Diagnoza
cd. Diagnoza
Jeśli przyjąć, że „diagnoza pielęgniarska” jest
Jeśli przyjąć, że „diagnoza pielęgniarska” jest
to jasne i zwięzłe określenie stanu pacjenta,
to jasne i zwięzłe określenie stanu pacjenta,
jego potrzeb i problemów zdrowotnych, na
jego potrzeb i problemów zdrowotnych, na
które swoją interwencją może wpłynąć
które swoją interwencją może wpłynąć
pielęgniarka” (S.Poznańska), to warunkiem
pielęgniarka” (S.Poznańska), to warunkiem
poprawnego sformułowania diagnozy
poprawnego sformułowania diagnozy
pielęgniarskiej, z czego wynikają dalsze fazy
pielęgniarskiej, z czego wynikają dalsze fazy
procesu pielęgnowania,
procesu pielęgnowania,
jest świadomość w
jest świadomość w
jakim zakresie pielęgniarka może
jakim zakresie pielęgniarka może
samodzielnie podejmować decyzje
samodzielnie podejmować decyzje
związane z opieką nad pacjentem.
związane z opieką nad pacjentem.
cd. Diagnoza
cd. Diagnoza
Podawanie leków, wykonywanie
Podawanie leków, wykonywanie
zleconych badań diagnostycznych i
zleconych badań diagnostycznych i
leczniczych, obserwacja stanu
leczniczych, obserwacja stanu
pacjenta w celu wczesnego wykrycia
pacjenta w celu wczesnego wykrycia
powikłań i ewentualnego
powikłań i ewentualnego
zapobieżenia im, jest ważną częścią
zapobieżenia im, jest ważną częścią
zadań pielęgniarki.
zadań pielęgniarki.
Pominięcie tych aspektów opieki
Pominięcie tych aspektów opieki
byłoby dużym uproszczeniem.
byłoby dużym uproszczeniem.
Diagnoza wg. Carpenito
Diagnoza wg. Carpenito
Podstawowe założenia koncepcji
Podstawowe założenia koncepcji
Carpenito zakładają, że pielęgniarstwo
Carpenito zakładają, że pielęgniarstwo
czerpie i wykorzystuje wiedzę z różnych
czerpie i wykorzystuje wiedzę z różnych
dyscyplin nauki: psychologii, socjologii,
dyscyplin nauki: psychologii, socjologii,
medycyny, pedagogiki.
medycyny, pedagogiki.
Złożoność sytuacji człowieka w zdrowiu
Złożoność sytuacji człowieka w zdrowiu
i chorobie powoduje, że
i chorobie powoduje, że
rozwiązanie
rozwiązanie
problemów pacjenta wymaga
problemów pacjenta wymaga
często działań całego zespołu.
często działań całego zespołu.
cd. Diagnoza wg. Carpenito
cd. Diagnoza wg. Carpenito
Carpenito wprowadza dwa określenia
Carpenito wprowadza dwa określenia
dotyczące problemów zdrowotnych
dotyczące problemów zdrowotnych
pacjenta, a zarazem dwie sytuacje
pacjenta, a zarazem dwie sytuacje
kliniczne w których interweniuje
kliniczne w których interweniuje
pielęgniarka.
pielęgniarka.
Są to:
Są to:
- diagnoza pielęgniarska,
- diagnoza pielęgniarska,
- tzw. „collaborative problems”
- tzw. „collaborative problems”
collaborative problems
collaborative problems
collaborative problems” – pojęcie nie
collaborative problems” – pojęcie nie
mające dobrego odpowiednika w
mające dobrego odpowiednika w
języku polskim – określane
języku polskim – określane
najczęściej jako „problemy wspólne”,
najczęściej jako „problemy wspólne”,
tj. takie, których rozwiązanie
tj. takie, których rozwiązanie
wymaga współpracy pielęgniarki,
wymaga współpracy pielęgniarki,
lekarza i ewentualnie innych
lekarza i ewentualnie innych
członków zespołu.
członków zespołu.
cd. Diagnoza wg. Carpenito
cd. Diagnoza wg. Carpenito
PROBLEMY
ZDROWOTNE
DIAGNOZY
PIELEGNIARSKE
PROBLEMY WSPÓLNE
(
COLLABORATIVE
PROBLEMS)
DIAGNOZY
MEDYCZNE
☻
☻
W związku z diagnozą pielęgniarską, pielęgniarka
W związku z diagnozą pielęgniarską, pielęgniarka
podejmuje samodzielne decyzje, ustalając i
podejmuje samodzielne decyzje, ustalając i
realizując zlecenia pielęgniarskie.
realizując zlecenia pielęgniarskie.
Przykład:
Przykład:
-Dyskomfort z powodu
-Dyskomfort z powodu
unieruchomienia,
unieruchomienia,
-Wzdęcia brzucha,
-Wzdęcia brzucha,
-Brak wiedzy na temat ograniczeń
-Brak wiedzy na temat ograniczeń
dietetycznych
dietetycznych
Problemy wspólne
Problemy wspólne
W przypadku problemów wspólnych,
W przypadku problemów wspólnych,
zlecenia pochodzą głównie od
zlecenia pochodzą głównie od
lekarza, a udział pielęgniarki polega
lekarza, a udział pielęgniarki polega
na ich wykonaniu oraz samodzielnym
na ich wykonaniu oraz samodzielnym
zaplanowaniu dodatkowych,
zaplanowaniu dodatkowych,
pomocniczych interwencji
pomocniczych interwencji
pielęgniarskich celu wykrycia,
pielęgniarskich celu wykrycia,
zapobieżenia lub opanowania
zapobieżenia lub opanowania
powikłań.
powikłań.
cd. Problemy wspólne
cd. Problemy wspólne
Przykład:
Przykład:
- Ryzyko wystąpienia po zabiegu
- Ryzyko wystąpienia po zabiegu
krwotoku, zakrzepowego zapalenia
krwotoku, zakrzepowego zapalenia
żył.
żył.
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
Pacjent odczuwa
Pacjent odczuwa
nudności
nudności
Ułożenie w pozycji
Ułożenie w pozycji
grzbietowej,
grzbietowej,
półwysokiej lub
półwysokiej lub
wysokiej z
wysokiej z
odchyleniem głowy
odchyleniem głowy
na bok.
na bok.
Zalecenie głębokich
Zalecenie głębokich
oddechów przez usta.
oddechów przez usta.
Podanie do picia lub
Podanie do picia lub
do płukania jamy
do płukania jamy
ustnej naparu z
ustnej naparu z
mięty.
mięty.
cd.
cd.
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
Pacjent wymiotuje treścią
Pacjent wymiotuje treścią
nadtrawioną
nadtrawioną
Ułożenie w pozycji
Ułożenie w pozycji
grzbietowej, półwysokiej lub
grzbietowej, półwysokiej lub
wysokiej z odchyleniem głowy
wysokiej z odchyleniem głowy
na bok.
na bok.
Zapewnienie pomocy w czasie
Zapewnienie pomocy w czasie
wymiotów, jeśli pacjent siedzi
wymiotów, jeśli pacjent siedzi
podtrzymać głowę.
podtrzymać głowę.
Zapewnienie naczynia oraz
Zapewnienie naczynia oraz
ligniny.
ligniny.
Zapewnienie płynu do
Zapewnienie płynu do
płukania ust.
płukania ust.
Obserwowanie i zapisywanie
Obserwowanie i zapisywanie
ilości i rodzaju treści
ilości i rodzaju treści
wymiotnej, pokazanie treści
wymiotnej, pokazanie treści
wymiotnej lekarzowi
wymiotnej lekarzowi
Podanie do ssania małych
Podanie do ssania małych
kostek lodu, gorącej herbaty
kostek lodu, gorącej herbaty
łyżeczkami.
łyżeczkami.
cd.
cd.
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
U pacjenta występują
U pacjenta występują
wzdęcia o nie ustalonej
wzdęcia o nie ustalonej
etiologii
etiologii
Wykluczenie posiłków
Wykluczenie posiłków
ciężkostrawnych.
ciężkostrawnych.
Jeżeli nie ma
Jeżeli nie ma
przeciwwskazań
przeciwwskazań
–
–
zastosować ciepło
zastosować ciepło
(termofor, poduszka
(termofor, poduszka
elektryczna) na brzuch.
elektryczna) na brzuch.
Wprowadzenie do odbytu
Wprowadzenie do odbytu
natłuszczonej rurki na
natłuszczonej rurki na
okres 20 minut. W razie
okres 20 minut. W razie
potrzeby powtarzać co 4 h.
potrzeby powtarzać co 4 h.
Wykonanie wlewki lub
Wykonanie wlewki lub
kroplowego wlewu
kroplowego wlewu
doodbytniczego.
doodbytniczego.
cd.
cd.
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
U pacjenta występują zaparcia
U pacjenta występują zaparcia
o nie ustalonej etiologii
o nie ustalonej etiologii
Rozmowa z pacjentem o
Rozmowa z pacjentem o
dotychczasowym sposobie
dotychczasowym sposobie
realizowania potrzeby
realizowania potrzeby
odżywiania, ruchu i wydalania.
odżywiania, ruchu i wydalania.
Wykluczenie posiłków
Wykluczenie posiłków
ciężkostrawnych, zwiększenie
ciężkostrawnych, zwiększenie
podaży owoców, jarzyn,
podaży owoców, jarzyn,
pieczywa razowego i płynów.
pieczywa razowego i płynów.
Podanie do picia na czczo wody
Podanie do picia na czczo wody
przegotowanej.
przegotowanej.
Masowanie okolicy pępka
Masowanie okolicy pępka
delikatnymi ruchami okrężnymi
delikatnymi ruchami okrężnymi
w kierunku wskazówek zegara
w kierunku wskazówek zegara
przez 5-8 minut, dwa razy
przez 5-8 minut, dwa razy
dziennie przed jedzeniem.
dziennie przed jedzeniem.
Na życzenie pacjenta
Na życzenie pacjenta
przeprowadzenie do toalety lub
przeprowadzenie do toalety lub
bezzwłoczne podanie basenu.
bezzwłoczne podanie basenu.
cd.
cd.
UKŁAD POKARMOWY
UKŁAD POKARMOWY
Udział pielęgniarki w
Udział pielęgniarki w
wykonywanych badaniach
wykonywanych badaniach
diagnostycznych i leczeniu
diagnostycznych i leczeniu
Pobranie krwi na morfologię, OB,
Pobranie krwi na morfologię, OB,
oznaczenie grupy krwi i Rh,
oznaczenie grupy krwi i Rh,
Pobranie stolca do badania
Pobranie stolca do badania
bakteriologicznego, na krew
bakteriologicznego, na krew
utajoną, na pasożyty, wymaz z
utajoną, na pasożyty, wymaz z
okolicy odbytu,
okolicy odbytu,
Pobranie moczu do badania,
Pobranie moczu do badania,
Przygotowanie pacjenta do badań
Przygotowanie pacjenta do badań
radiologicznych przewodu
radiologicznych przewodu
pokarmowego i jamy brzusznej,
pokarmowego i jamy brzusznej,
Wykonanie sondy żołądkowej,
Wykonanie sondy żołądkowej,
dwunastnicy i pobranie treści do
dwunastnicy i pobranie treści do
badania,
badania,
Przygotowanie pacjenta i
Przygotowanie pacjenta i
asystowanie w czasie wykonywania
asystowanie w czasie wykonywania
wziernikowania przełyku, żołądka,
wziernikowania przełyku, żołądka,
odbytu i badania przez odbyt,
odbytu i badania przez odbyt,
Podawanie antybiotyków, leków
Podawanie antybiotyków, leków
przeciwzapalnych,
przeciwzapalnych,
przeciwbólowych, osłaniających
przeciwbólowych, osłaniających
błonę śluzową żołądka,
błonę śluzową żołądka,
Udział w leczeniu dietetycznym.
Udział w leczeniu dietetycznym.
PRZYJĘCIE CHOREGO
PRZYJĘCIE CHOREGO
W ODDZIAŁ
W ODDZIAŁ
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 1.
Przykład 1.
Niepokój spowodowany przyjęciem
Niepokój spowodowany przyjęciem
chorego w oddział
chorego w oddział
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA
PRZYKŁADOWE DZIAŁANIA
Wprowadzenie chorego w oddział,
Wprowadzenie chorego w oddział,
Przydzielenie sali i zapoznanie z
Przydzielenie sali i zapoznanie z
innymi chorymi,
innymi chorymi,
Zapoznanie z topografią oddziału i
Zapoznanie z topografią oddziału i
personelem,
personelem,
Umożliwienie kontaktu z rodziną
Umożliwienie kontaktu z rodziną
Wyjaśnienie postępowania odnośnie
Wyjaśnienie postępowania odnośnie
planów badań diagnostycznych
planów badań diagnostycznych
OCENA
OCENA
Chory zaakceptował pozostanie w
Chory zaakceptował pozostanie w
szpitalu i przydzieloną salę,
szpitalu i przydzieloną salę,
Kontakt z pacjentem dobry, rodzina
Kontakt z pacjentem dobry, rodzina
powiadomiona o zasadach
powiadomiona o zasadach
współpracy.
współpracy.
Chory rozumie celowość podjętych
Chory rozumie celowość podjętych
działań, chętnie współpracuje z
działań, chętnie współpracuje z
personelem medycznym
personelem medycznym
UKŁAD ODDECHOWY
UKŁAD ODDECHOWY
PROBLEM
PROBLEM
Chory z dusznością spoczynkową
Chory z dusznością spoczynkową
spowodowaną zapaleniem płuc
spowodowaną zapaleniem płuc
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Tlenoterapia (okresowa)
Tlenoterapia (okresowa)
Ułożenie półwysokie,
Ułożenie półwysokie,
Pomiar oddechów, saturacji,
Pomiar oddechów, saturacji,
Wykonanie gazometrii
Wykonanie gazometrii
OCENA
OCENA
Tlen chory otrzymywał przez 2 h z
Tlen chory otrzymywał przez 2 h z
przerwami – ze skutkiem
przerwami – ze skutkiem
pozytywnym,
pozytywnym,
Zalecana pozycja poprawia komfort
Zalecana pozycja poprawia komfort
oddychania. Parametry w granicach
oddychania. Parametry w granicach
normy.
normy.
Gazometrię wykonano, wynik
Gazometrię wykonano, wynik
przekazano lekarzowi.
przekazano lekarzowi.
PROBLEM
PROBLEM
Możliwość powikłań ze strony układu
Możliwość powikłań ze strony układu
oddechowego – zaleganie wydzieliny
oddechowego – zaleganie wydzieliny
w drzewie oskrzelowym
w drzewie oskrzelowym
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Nacieranie i oklepywanie pleców,
Nacieranie i oklepywanie pleców,
Gimnastyka oddechowa,
Gimnastyka oddechowa,
Zabezpieczenie chorego w butelkę do
Zabezpieczenie chorego w butelkę do
dmuchania
dmuchania
Nauczenie chorego samodzielnego
Nauczenie chorego samodzielnego
odkrztuszania,
odkrztuszania,
Pomoc w odkrztuszaniu,
Pomoc w odkrztuszaniu,
Zabezpieczenie chorego w pojemnik ze
Zabezpieczenie chorego w pojemnik ze
spirytusem skażonym do plwociny.
spirytusem skażonym do plwociny.
Inhalacje
Inhalacje
OCENA
OCENA
Plecy oklepano, butelkę chory otrzymał.
Plecy oklepano, butelkę chory otrzymał.
Podstawy ćwiczeń oddechowych chory
Podstawy ćwiczeń oddechowych chory
opanował w stopniu wystarczającym
opanował w stopniu wystarczającym
-ćwiczy samodzielnie.
-ćwiczy samodzielnie.
W godzinach popołudniowych
W godzinach popołudniowych
wykonano inhalacje. Chory zadowolony,
wykonano inhalacje. Chory zadowolony,
odczuwa poprawę, lżej oddycha.
odczuwa poprawę, lżej oddycha.
Wymieniono pojemnik do plwociny.
Wymieniono pojemnik do plwociny.
Problemy wynikające z
Problemy wynikające z
drenażu
drenażu
Przykład 1.
Przykład 1.
Ból w okolicy założonego drenu
Ból w okolicy założonego drenu
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Dogodne ułożenie – pozycja
Dogodne ułożenie – pozycja
półwysoka
półwysoka
Zabezpieczenie skóry wokół drenu
Zabezpieczenie skóry wokół drenu
Pouczenie chorego o zasadach
Pouczenie chorego o zasadach
postępowania z drenem
postępowania z drenem
Systematyczne podawanie zleconych
Systematyczne podawanie zleconych
środków p/bólowych
środków p/bólowych
OCENA
OCENA
Chorego ułożono z zastosowaniem
Chorego ułożono z zastosowaniem
udogodnień (druga poduszka).
udogodnień (druga poduszka).
Skórę wokół drenu zabezpieczono
Skórę wokół drenu zabezpieczono
opatrunkiem.
opatrunkiem.
Chorego poinformowano o
Chorego poinformowano o
prawidłowym ułożeniu drenu (nie może
prawidłowym ułożeniu drenu (nie może
być zagięty)
być zagięty)
Leki przeciwbólowe uśmierzają ból w
Leki przeciwbólowe uśmierzają ból w
stopniu zadowalającym.
stopniu zadowalającym.
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 2.
Przykład 2.
Możliwość powikłań wynikających z
Możliwość powikłań wynikających z
założonego drenu / ryzyko zakażenia
założonego drenu / ryzyko zakażenia
w okolicy drenu.
w okolicy drenu.
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Obserwacja ilości i charakteru płynu
Obserwacja ilości i charakteru płynu
drenowanego
drenowanego
Karta obserwacji
Karta obserwacji
Wymiana butli drenażowej / Redona
Wymiana butli drenażowej / Redona
OCENA
OCENA
Treść z drenu mało przejrzysta –
Treść z drenu mało przejrzysta –
pobrano do badania
pobrano do badania
bakteriologicznego.
bakteriologicznego.
Butle drenażowe / Redona
Butle drenażowe / Redona
wymienione, chory zdrenował............
wymienione, chory zdrenował............
Kartę obserwacji proszę nadal
Kartę obserwacji proszę nadal
prowadzić.
prowadzić.
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 3.
Przykład 3.
Niebezpieczeństwo zakażenia rany i
Niebezpieczeństwo zakażenia rany i
skóry wokół drenu
skóry wokół drenu
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Mycie rany – obserwacja
Mycie rany – obserwacja
Zmiana opatrunku
Zmiana opatrunku
Usunięcie drenu
Usunięcie drenu
Usunięcie szwów
Usunięcie szwów
OCENA
OCENA
Skórę wokół rany przemyto
Skórę wokół rany przemyto
Softaseptem, brak cech zapalnych.
Softaseptem, brak cech zapalnych.
Opatrunek jałowy, suchy.
Opatrunek jałowy, suchy.
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 4.
Przykład 4.
Niebezpieczeństwo krwawienia po
Niebezpieczeństwo krwawienia po
zabiegu operacyjnym
zabiegu operacyjnym
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Karta obserwacji,
Karta obserwacji,
Pomiar ciśnienia krwi i akcji serca,
Pomiar ciśnienia krwi i akcji serca,
Pomiar ilości i obserwacja rodzaju
Pomiar ilości i obserwacja rodzaju
płynu w drenie Redona,
płynu w drenie Redona,
Kontrola próżni w butli Redona,
Kontrola próżni w butli Redona,
Kontrola morfologii krwi,
Kontrola morfologii krwi,
UKŁAD MOCZOWY
UKŁAD MOCZOWY
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 1
Przykład 1
U chorej wystąpiły kłopoty z
U chorej wystąpiły kłopoty z
oddaniem moczu
oddaniem moczu
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Zastosowanie metod prowokujących
Zastosowanie metod prowokujących
oddanie moczu (np. ciepły basen,
oddanie moczu (np. ciepły basen,
polewanie krocza ciepłą wodą),
polewanie krocza ciepłą wodą),
Założenie cewnika do pęcherza
Założenie cewnika do pęcherza
moczowego,
moczowego,
Opróżnienie /Wymiana worka
Opróżnienie /Wymiana worka
Bilans wodny
Bilans wodny
OCENA
OCENA
Zastosowanie metod prowokujących
Zastosowanie metod prowokujących
oddanie moczu nie przyniosło
oddanie moczu nie przyniosło
oczekiwanego efektu, po konsultacji z
oczekiwanego efektu, po konsultacji z
lekarzem założono cewnik do pęcherza
lekarzem założono cewnik do pęcherza
moczowego.
moczowego.
Założono kartę bilansu wodno –
Założono kartę bilansu wodno –
elektrolitowego.
elektrolitowego.
Do południa chora oddała 1000 ml
Do południa chora oddała 1000 ml
moczu.
moczu.
PROBLEM
PROBLEM
Przykład 2
Przykład 2
Ryzyko zakażenia układu moczowego
Ryzyko zakażenia układu moczowego
PRZYKŁADOWE
PRZYKŁADOWE
DZIAŁANIA
DZIAŁANIA
Pielęgnacja krocza
Pielęgnacja krocza
Wymiana cewnika
Wymiana cewnika
Pobranie moczu do badania
Pobranie moczu do badania
bakteriologicznego
bakteriologicznego
Usunięcie cewnika
Usunięcie cewnika