Psychometria, metoda
testów

Psychometria, metoda
testów

Normalizacja testu

Norma psychometryczna

Norma psychometryczna



jest to standard ilościowy, wyznaczony
przez liczbę osób uzyskujących dane
wyniki lub przez średnią obliczoną dla
przedstawicieli danej grupy



norma nie oznacza standardu „dobrego”
wykonania testu, norma opisuje poziom
typowego wykonania testu przez osoby
należące do danej grupy

Sposób tworzenia norm centylowych

Sposób tworzenia norm centylowych

WS

f [%]

cf [%]

Centyl

1

2

2

1

2

4

6

4

3

6

12

9

9 centyl

1pkt

2pkt.

3pkt.

4pkt.

5pkt.

2
%

4
%

6
%

10%

13%

Steny

Steny

M=5,5; SD=2;

standarded ten

0

+1s

-1s

+2s

-2s

1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

2,3
%

4,4
%

4,4
%

2,3
%

9,2
%

9,2
%

15,
0%

15,
0%

19,
1%

19,
1%

Staniny

Staniny

M=5; SD=2;

standarded nine

1

2

3

4

5

6

7

8

9

0

+1s

-1s

+2s

-2s

19,
8% 17,

4%

17,
4%

12,
1%

12,
1%

6,6
%

6,6
%

4,0
%

4,0
%

Tetrony

Tetrony

M=10; SD=4

Uwaga: jest 21 tetronów,

które oznaczamy liczbami z

zakresu 0-20.

Teny

Teny

0

+1s

-1s

+2s

-2s

5
0

6
0

7
0

4
0

3
0

M=50; SD=10

Punkty II

Punkty II

M=100; SD=15

0

+1s

-1s

+2s

-2s

10
0

11
5

13
0

8
5

7
0

Sposób tworzenia norm (przykład)

Sposób tworzenia norm (przykład)

WS

f

cf

cf

i-1

+f/2

p

z

stanina

Ten

1

2

2

1

0,01 -2,33 1

27

2

4

6

4

0,04 -1,76 1

32

3

6

12

9

0,09 -1,35 2

37

4

10

22

17

0,17 -0,95 3

41

5

14

36

29

0,29 -0,56 4

44

6

18

54

45

0,45 -0,12 5

48

7

12

66

60

0,60 0,26 6

53

8

8

74

70

0,70 0,54 6

55

...

Uwaga: zamieszczono nie wszystkie

wiersze;

dla prostoty przykładu przyjęto n=100.

Psychometria, metoda
testów

Psychometria, metoda
testów

Problemy adaptacji kulturowej

testów

Przykład

Przykład



Jaka liczba łączy słowa:

ZŁY

CZERWONY

PIES

Adaptacja kulturowa testu

Adaptacja kulturowa testu

– oznacza legalne zapożyczenie testu z
kraju, w którym był skonstruowany i
opracowywanie w taki sposób, aby nadal był
trafnym i rzetelnym narzędziem diagnozy
psychologicznej. Przystosowanie wersji
oryginalnej testu do innej specyfiki
kulturowej polega zatem na zastosowaniu
specjalnych procedur przystosowujących.

Konteksty adaptacji kulturowej
testów

Konteksty adaptacji kulturowej
testów



teorii psychologicznej



psychometryczny



celu



doświadczenia osoby badanej



świadomości społecznej



kwalifikacji zawodowych użytkownika



użycia

Strategie adaptacji wg. Drwala
(1995)

Strategie adaptacji wg. Drwala
(1995)



Transkrypcja – maksymalna wierność treści i formy



Translacja – przekład dopuszczający modyfikacje,
tam gdzie „dosłowne” tłumaczenie nie jest możliwe



Trawestacja – tłumaczenie dopuszczające dalej
idące modyfikacje, np. wymiana części pytań w
celu osiągnięcia równoważności psychometrycznej



Rekonstrukcja – budowa testu „od nowa” zgodnie
z procedurą konstrukcji oryginału



Parafraza

–

opracowanie zupełnie nowego testu,

jedynie inspirowanego testem zagranicznym

Przykład materiału niewerbalnego
wymagającego adaptacji kulturowej

Przykład materiału niewerbalnego
wymagającego adaptacji kulturowej

Tłumaczenie (przykład 2a)

Tłumaczenie (przykład 2a)



I’d enjoy more being a
counselor than being an
architect.



For the pleasant hobby I’d
prefer:
a) building or making
something;
b) working with community
service group.

Tłumaczenie (przykład 2b)

Tłumaczenie (przykład 2b)



I’d enjoy more being a counselor than being an architect.

–

Wolałbym być doradcą niż architektem.

–

Wolałbym być adwokatem niż architektem.

–

Wolałbym być terapeutą niż architektem.



For the pleasant hobby I’d prefer: a) building or making

something; b) working with community service group.

–

Za miłe hobby uznałbym: a) budowanie albo tworzenie
czegoś;
b) pracę w osiedlowym domu kultury.

–

Jako hobby wybrałbym: a) budowanie, konstruowanie;
b) pracę w instytucji charytatywnej.

–

Gdybym miał wybrać sobie zajęcie dające mi satysfakcję
wolałbym a) budować albo tworzyć coś; b) pracować
w organizacji pomagającej lokalnej społeczności.

Tłumaczenie (przykład 2c)

Tłumaczenie (przykład 2c)



Wolałbym być lekarzem pediatrą
niż architektem.



Gdybym miał wybrać sobie zajęcie
dające mi satysfakcję wolałbym:

–

a. budować albo tworzyć coś
materialnego

–

b. pomagać chorym dzieciom

Metody sprawdzania
tłumaczenia

Metody sprawdzania
tłumaczenia



Tłumaczenie zwrotne (back translation) - w metodzie
tej tłumacz nie znający oryginału dokonuje przekładu
zwrotnego tłumaczenia na język oryginału. Przekład
ten jest porównywany z oryginałem.



Badanie na grupie dwujęzycznej (tzw. badania
billingwalne). Osoby dwujęzyczne wypełniają wersję
oryginalną
i tłumaczenie – tak jak „zwykłe osoby badane” –
relacjonując swoją osobowość. Jeżeli tłumaczenie jest
poprawne, osoby badane w obu wersjach winny
wybierać takie same odpowiedzi. Możliwe jest
obliczanie statystyk opisujących tę zgodność,
zarówno dla skal, jak i pojedynczych pytań.

Wybrane kryteria równoważności
i wierności oryginałowi

Wybrane kryteria równoważności
i wierności oryginałowi



Równoważność fasadowa,

np.: forma graficzna testu, liczba i kolejność pytań, liczba
i sformułowanie kategorii odpowiedzi



Równoważność psychometryczna,

np.: moc dyskryminacyjna pytań, rzetelność skal, korelacje z
innymi testami, równość średnich i wariancji skal



Równoważność funkcjonalna,

np.: przedmiot pomiaru, odporność na zmienne zakłócające,
możliwe zastosowania



Wierność tłumaczenia,

np.: treści i leksykalne podobieństwo pytań, stopień trudności
języka



Wierność rekonstrukcji

,

np.: powtórzenie etapów konstrukcji, podobieństwo technik
oceny psychometrycznej, podobieństwo postępowania
badawczego