Relaksacja

dla dzieci

jąkających się

Jąkanie czyli ...

...

niepłynność mówienia, spowodowana

nadmiernymi skurczami mięśni oddechowych,
fonacyjnych lub artykulacyjnych, której to
niepłynności towarzyszą różnorodne reakcje
indywidualne lub społeczne, zakłócające
komunikację międzyludzką”

(Tarkowski, 2002, s. 13)

Portrety pamięciowe !

1. KLONICZNE –

dłuższe ale niespastyczne skurcze,

powtarzanie tej samej głoski lub sylaby

( np. pa- pa-pa- palto )

2. TONICZNE -

się „wypychanie głosu na siłę

( np. p-p-p- palto )

3. KLONICZNO-TONICZNE –

mieszane objawy

niepłynności

- krótkie, spastyczne skurcze
uniemożliwiające mówienie,
zacinanie

R jak Relaksacja

Jest to proces mający na celu odprężenie, odpoczynek,

wyciszenie, uspokojenie ciała i umysłu

Może oznaczać:

 rozluźnienie napiętych mięśni,
 rozładowanie negatywnych emocji,
 opanowanie stresu powstałego na skutek napięcia

psychicznego,

 wyciszenie myśli i skierowanie ich w odpowiednim kierunku,
 głęboką ciszę wewnętrzną z zachowaniem przytomności,

Rodzaje
relaksacji

Metoda Jacobsona, Schultza
Taniec (choreoterapia),
Muzykoterapia,
Aromaterapia,
Relaksacja kolorami (np. wizualizacje),
Arteterapia,

Metoda Weroniki Sherborne (część metody);

Joga,
Medytacje,
Kąpiele,
Masaże,

Relaks u jąkających się dzieci

„Take it easy”

Relaksacja oddechowa

Kontrola oddychania jest bardzo efektywną metodą

relaksacji. Jest ona podstawowym składnikiem wielu metod,
począwszy od "weź dziesięć głębokich oddechów" (by kogoś
uspokoić), aż do relaksacji poprzez jogę i medytacje Zen.
Dobrze funkcjonuje w połączeniu z innymi technikami
relaksacji, jak np. PRM (progresywna relaksacja mięśni),
relaksacja wyobraźnią i medytacja.

Celem ćwiczeń wydechowych jest m.in. zwrócenie uwagi na

tę ważną dla zdrowia czynność, nie zapominanie o niej w
sytuacjach, gdy pochłania nas nauka czy praca zawodowa.

Dobre oddychanie ułatwia pracę serca, polepsza

mechanizm przemian ustrojowych, poprawia stan
samopoczucia.

Cele relaksacji oddechowej:

pogłębienia oddechu, rozruszanie przepony, wydłużenie fazy

wydechowej, zapobieganie arytmii oddechowej i kolizji między

rytmem oddychania a strukturą wypowiedzi.

Zasady:  Przed przystąpieniem do ćwiczeń oddechowych należy

sprawdzić drożność nosa i ogólny stan zdrowia.

 Każde dziecko powinno ćwiczyć według własnych

możliwości i w rytm własnego oddechu

 Ćwiczenia zaczynamy od pozycji leżącej,

najbezpieczniejsza.

Dopiero po pewnym czasie, kiedy dzieci swobodnie wykonują

ćwiczenia oddechowe, możemy rozpocząć ćwiczenia oddechowe w

pozycji siedzącej "po turecku"

! ćwiczenia oddechowe wykonywać w przewietrzonej sali lub na

powietrzu.

! wypychając przy wdychaniu brzuch i wypuszczając

powietrze ustami

• w leżeniu tyłem, ręce wzdłuż tułowia, dokonać wdech z

przeniesieniem rąkza głowę, wydech z powrotem rąk do
poprzedniej pozycji;

• w leżeniu na boku z rękoma wyprostowanymi nad głową

wykonujemy wydech, przyjmując pozycję skuloną, wdech przy
powrocie do poprzedniej pozycji;

• w siadzie prostym, ręce wzdłuż tułowia, dokonujemy wdechu, przy

skłonie w przód z dotknięciem głową i klatką piersiową prostych
nóg następuje wydech

• „Oddech i kartka papieru”

• „Picie powietrza przez rurkę”

Terapia jąkania u dzieci w zabawie w wieku przedszkolnym

-

Wygotska

Założeniem jest to, że jąkanie najlepiej usuwać w fazie początkowej. Odbywa

się w ramach przedszkola terapeutycznego, przez 3 miesiące, po 5 godzin

dziennie. Cały dzień jest zorganizowany. Nie uświadamiamy dzieciom celu

W 1 okresie-ochronnym (2 tygodnie-okres względnego

milczenia)istotne jest odnoszenie się do dziecka, organizacja dnia,

długi sen, maksymalny spokój, regularność zajęć, mało tv,

eliminacja głośnych dźwięków, dorośli mają mówić wolno, wyraźnie,

gdy dziecko zauważy jąkanie, nie unikać rozmowy, uspokoić je. W

tym okresie mówi się jak najmniej(zabawy milczanki), chodzi o

maksymalne wyciszenie dziecka.

Okres 2 - to relaksacja- tu na różnych etapach stosuje się różne

metody relaksacyjne w tym trening autogenny Schulza. Ćwiczneia

relaksacyjne i instrukcja prawidłowego mówienia "Nigdy sie nei

spieszymy, zawsze śmiało, pewnie mówimy" mają być powtarzane

przed snem.

Okres 3 - ćwiczneia oddechowe, fonacyjne, artykulacyjne - tu buduje

się podstawę prawidłowej mowy

!!!

Wskazane jest połączenie relaksacji z

ćwiczeniami oddechowymi i

ruchowymi dzięki czemu można

zlikwidować napięcie mięśniowe,

wyciszyć organizm, nauczyć dziecko

kontrolowania oddechu oraz

radzenia sobie z lękiem i stresem

!!!

• Ćwiczenia relaksacyjne i rozluźniające są w pewnym sensie

kontynuacją i utrwaleniem ćwiczeń oddechowych, gdyż bez

umiejętności prawidłowego, spokojnego, wyrównanego oddechu nie
jest możliwe wykonanie pełnego relaksu czy rozluźnienia,

• Ćwiczenia rozluźniające polegają na świadomym rozluźnianiu

wszystkich mięśni i jest to połączone z dążeniem do pełnego
odprężenia psychicznego,

• Przy ćwiczeniach rozluźniających można stosować różne pozycje

ciała, w ćwiczeniach relaksacyjnych z udziałem dzieci tylko pozycję
leżącą,

• Ćwiczenia relaksacyjne należy stosować w takim momencie, kiedy

obserwujemy u dzieci napięcia emocjonalne wyrażające się

nadpobudliwością psychoruchową, po zabawach i ćwiczeniach
pobudzających,

• Po zakończeniu ćwiczenia relaksacyjnego proponuję wykonanie na

leżąco przeciągania (tak jak po spaniu), jest to naturalny masaż ciała
poprawiający ukrwienie i dotlenienie całego organizmu,

Metoda Ruchu Rozwijającego Weroniki

Sherborne

Podstawowe założenia Metody:

• świadomość własnego ciała oraz usprawnienie

ruchowe,

• świadomość przestrzeni i działania w niej,
• dzielenie się przestrzenią z innymi ludźmi i

nawiązywanie z nimi bliskiego kontaktu.

Cele Metody u osób jąkających się:

usprawnienie ruchowe (rozwój mowy idzie w parze z

rozwojem ruchowym),

• poprawa stanu emocjonalnego,
• poprawa funkcjonowania społecznego,
• poprawa komunikacji z otoczeniem.

Przykłady ćwiczeń:

1.

Świadomość własnego ciała

+

2.

Poczucie pewności

oraz

poczucie bezpieczeństwa

w otoczeniu

1. 2.

• leżenie na plecach (+

oddech),

• leżenie na brzuchu (+

oddech),

• siedzenie (+oddech),

• czołganie się,

• turlanie się,

• wytrzeszczanie oczu,

• „zabawne miny”

• tulenie,

• masaże,

• „Prowadzenie ślepca”,

• „Kołysanie się”, „Kołysanie

się w 3 osoby lub w okręgu”,

• „Tunel”,

• Huśtanie dziecka w kocu,

• Rowerek ze złączonymi

nogami (polepsza także

współdziałanie), itp

Technika relaksacji wg Jacobsona

Progresywnego Relaksu Mięśni

•

Podejście panowania nad stresem, umożliwiając naukę doznawania głębokiego
odprężenia

•

Cała technika opiera się na założeniu, że nieustannie, świadomie bądź nieświadomie,
traktujemy większość spraw jako pilne, ważne, zmuszające do natychmiastowego
działania. W rezultacie utrzymujemy organizm w ciągłej gotowości do podjęcia
aktywności

•

Baza :

–

odprężenie psychiczne powinno naturalnie wynikać z odprężenia fizycznego; -

nawyku rozluźniania własnych mięśni uczymy się stopniowo; - Zwracamy uwagę
na takie doznania jak napinanie i rozluźnianie mięśni można świadomie
likwidować napięcie i uczyć się uspokajać ciało, redukować lęk; - Najpierw należy
uczyć się zmniejszania napięcia jakiejś określonej grupy mięśni,;

•

sama myśl, zamiar rozluźniania napięcia wystarczy do uzyskania tego stanu bez
potrzeby wykonywania jakichkolwiek ruchów.

•

Korzyści :

– redukcja objawów lękowych, wzmocnienie zaufania do siebie, zmniejszenie

nadciśnienia i poprawa pracy serca, lepsza praca żołądka i jelit, rozwój wyobraźni
i procesów myślenia, wzmocnienie kontroli nad własnym nastrojem.

Trening

Trening powinno się odbywać najpierw w pozycji leżącej (relaksacja ogólna), po

jakimś czasie w pozycji siedzącej, a następnie podczas wykonywania różnych czynności

(relaksacja zróżnicowana)

•

Wykonywaniu określonych, celowych ruchów rękami, nogami, tułowiem i
twarzą, po to, aby napinać i rozluźniać określone grupy mięśni organizmu.

•

Napinanie i rozluźnianie służy najpierw wyuczeniu zdawania sobie sprawy z
różnicy wrażeń płynących z mięśnia napiętego i rozluźnionego. Systematyczne
ćwiczenia uczą także nawyku rozluźniania własnych mięśni. Uczenie się
relaksu jest podobne do uczenia się jazdy na nartach czy pływania.

•

2

etapy nauki relaksacji:

relaksacja stopniowa – nauka napinania pojedynczych grup mięśni, potem

innych

relaksacja zróżnicowana – napina się pojedynczą grupę mięśni, inne

pozostają rozluźnione; jest to wyższy etap relaksacji, w której tylko potrzebna
dla jakiejś pracy grupa mięśni jest napięta, pozostałe są rozluźnione, np. do
czytania napięte są tylko mięśnie powiek i czoła

Gra muzyka...

1. Siedzimy wygodnie.

Za chwilę pozwolimy naszym rączkom, nóżkom i głowom poruszać

się w ich własnym tempie i na ich własny sposób. Już za chwilkę

poczujemy się lepiej.

Wokół nas pojawi się więcej radości i miłości do bliskich. Nasze

serduszka będą bić mocno i równo. A nasze płuca będą pracować

rytmicznie zawsze biorąc głębokie, spokojne oddechy.

2. Oddychamy głęboko.

Oddychamy tak jak oddycha

lokomotywa. Wdychamy

powietrze noskiem, a

wypuszczamy ustami. Powietrze

wdychane jest przez nosek, a

wydychane buzią. Wszyscy

mamy noski i wszyscy mamy

buzie.

Więc robimy z nich użytek.

Oddychamy. Oddychamy równo.

Oddychamy głęboko i spokojnie.

3. A teraz unosimy wysoko

rączki.

Trzymamy je właśnie tak.

Trzymamy.

I spokojnie oddychamy.

Oddychamy.

Powoli opuszczamy rączki.

Trening autogenny Schultza

auto "sam", genesis "powstanie"

• Autogenny znaczy więc: ćwiczący własne EGO

polegającej na wywołaniu poprzez autosugestię doznań podobnych do stanu hipnozy

oraz wewnętrznej medytacji

• Relaksacja autosugestywna

obejmuje grupy reakcji: umiejętność przyjęcia

odpowiedniej postawy – stan bierności, koncentracji na organizmie i sterowania
organizmem

• Schultz doszedł do treningu autogennego przez hipnozę

• Trening składa się z 6 (sugerowanych) elementów:

uczucie ciężaru, uczucie ciepła, regulacja pracy serca, regulacja swobodnego oddychania
uczucie ciepła w splocie słonecznym (brzuchu), uczucie chłodu na czole

• Zastosowania TA: nerwowość, pobudliwość, drażliwość, depresje, lęki,

nieśmiałość, zahamowania, zaburzenia seksualne, choroby
psychosomatyczne, zaburzenia snu, nałogi i uzależnienia

Elementy TA są wykorzystywane w pracy z dziećmi nadpobudliwymi

psychoruchowo w przedszkolach

Trening autogenny

Posłuchajcie bajki o pszczole Słoduszce. Postarajcie się przeżyć to, co

ona.

„Było lato, słońce mocno grzało. Pachniały kwiaty. Słoduszka od rana zbierała z

kwiatów słodki nektar. Musiała bardzo szybko poruszać skrzydełkami.

Poczuła zmęczenie. Ile to jeszcze kwiatów muszę odwiedzić?

Zaczęła liczyć: 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10. Słoduszce zaczął się plątać język,

położyła się wygodnie na dużym liściu, rozluźniła zmęczone nóżki i łapki, zamknęła oczy.

Jej brzuszek zaczął spokojnie oddychać. Jak mi dobrze. Moja prawa łapka staje

się coraz cięższa, nie chce mi się jej podnieść. Moja lewa łapka staje się leniwa, nie chce

mi się jej podnieść. Tylko mój brzuch równiutko, spokojnie oddycha. Prawa noga z

przyczepionym woreczkiem miodu staje się ciężka, coraz cięższa i cięższa. Lewa noga,

też z woreczkiem miodu staje się ciężka. Nie chce mi się jej podnieść. Głowa jest tak

wygodnie ułożona. Jestem spokojna, słyszę spokojną muzykę. Czuję jak słońce ogrzewa

moje nogi i łapki. Jest mi coraz cieplej. Jestem spokojna. Czuję się bezpiecznie.

Ogarnia mnie senność. Zasypiam, zasypiam, zasypiam”.

Masaż

relaksacyjny

Toczek i skoczek

Dzieci dobierają się parami. Jedno kładzie się na brzuchu, drugie

klęka przy nim z boku i :

a) naśladuje taniec „toczka”: przy muzyce granej płynnie, jedną

lub dwiema piłeczkami zatacza kółka na leżącym dziecku

przesuwając ruch od pięt do czubka głowy,

b) naśladuje taniec „skoczka”: przy muzyce granej skocznie,

(odrywając) dotyka piłkami ciała dziecka. Głowę należy pominąć

lub dotykać delikatnie.

Masaż należy powtórzyć przynajmniej dwukrotnie, a potem

zamienić role dzieci.

Pierzynka

 

Troje dzieci kładzie się na brzuchu obok siebie. Policzek

opierają na dłoniach ułożonych jedna na drugiej. Prowadzący

lub dzieci delikatnie kładą kolejno na ich podudziach, udach,

biodrach, plecach i głowach zawiązane w płótnie lub w worku

piłki, kasztany lub żołędzie. Zawartość worka uciska ciała

dziecka i przesypując się wewnątrz worka lekko je masuje

wywołując przyjemne uczucia. Relaks wynikający z doznań

fizycznych uspokaja psychicznie. Pełnię komfortu uzyskują

dzieci słuchając równocześnie spokojnej muzyki. Po minucie

lub dwóch następuje zmiana ról.

Przygotowały

• Kamila

Fiedorowicz

• Paulina

Czarnowska

• Karolina Szulist

Biografia

• Sidor M., Niepłynność mowy w jąkaniu, UMCS, Lublin 2011

• Budilovsky J., Medytacja, Rebis, Poznań 2004

• Lederer D., Relaksacja w pigułce, GWP, Gdańsk 2008

• Lysebeth A., Joga. Energia-równowaga-siła, Studio Astropsychologii,

Białystok 2004

• Vopei K.W., 10 minut przerwy, Jedność, Kielce 1999

• Nowakowska-Kempa J., Studia z neurologopedii, WAM, Kraków 2010