

Z nowotworem mamy do czynienia wtedy, gdy

komórki zaczynają dzielić się w sposób

niekontrolowany. Pierwotnie zdrowa komórka

przechodzi przemianę nowotworową, kiedy jej kod

genetyczny zostaje zmieniony, czyli zmutowany i

komórka traci kontrolę nad podziałami.



Nowotwory narządów rodnych stanowią najczęstszy

rodzaj nowotworów u kobiet.



Występować mogą w sromie, szyjce macicy, trzonie

macicy, jajnikach i jajowodach, piersiach, sutkach.



Warunkiem wczesnego rozpoznania wielu

nowotworów są badania kontrolne, na które kobiety

powinny się zgłaszać raz na rok, zwłaszcza kobiety

poza okresem rozrodczym.



Najlepiej rokujący jest nowotwór wykryty
we wczesnym stadium rozwoju.



Niektóre ze zmian chorobowych mogą
być zauważone przez samą kobietę, np.
guzki w sutku/piersi.



Choroba nowotworowa jest schorzeniem
długotrwałym, bolesnym i uciążliwym,
często prowadzącym do śmierci.



Organizacja pogadanek i odczytów na
temat nowotworów i ich profilaktyki.



Zachęcanie do profilaktycznych kontroli
lekarskich.



Nauka pacjentek samobadania piersi.



Współdziałanie z lekarzem w
prowadzeniu kartotek badań, w
zakresie wywiadu i asysty podczas
badania



Rozpoznanie nieuleczalnej choroby,
jaką jest nowotwór wiąże się z
uporczywym lękiem przed cierpieniem i
śmiercią. Wielokrotnie uciążliwa terapia
przyczynowa kończy się
niepowodzeniem – choroba nie poddaje
się leczeniu, pojawiają się i nasilają
dolegliwości somatyczne i psychiczne.



W trakcie choroby nowotworowej u
chorych występuje m.i:

›

Lęk przed bólem i cierpieniem

›

Lęk o przyszłość

›

Lęk o stan swojego zdrowia

›

Lęk przed osieroceniem rodziny

Opieka położnicza wobec kobiety z

nowotworem powinna być:

›

opieką holistyczną

›

obejmować wszystkie sfery życia chorej



Opieka terminalna jest kontynuacją

opieki paliatywnej i oznacza opiekę nad

chorym w okresie bezpośredniego,

bliskiego zagrożenia śmiercią, która

nastąpi w ciągu kilku godzin lub kilku dni.



Opieka paliatywna jest aktywną,

wszechstronną i całościową opieką nad

pacjentami chorującymi na nieuleczalne,

postępujące choroby w końcowym

okresie życia.



Ma na celu poprawę komfortu życia.



Nie przedłuża życia, a jedynie znosi lub
łagodzi niektóre objawy choroby.



Nie wpływa na przebieg procesu
nowotworowego.



Uwolnienie chorego od bólu,



Opiekę psychologiczną i socjalną.



Psychologiczne wsparcie w czasie
choroby i bezpośrednio po śmierci
chorego, dla chorego i jego rodziny.



Postępujące osłabienie



Ból



Wyniszczenie organizmu



Śmierć uważana jest za klęskę, zdarzenie
przynoszące smutek.



Kiedy chory umiera jest to trudny okres nie tylko
dla rodziny, ale także dla personelu medycznego.
Jest to okres trudny ale ważny, okres kiedy
możemy się wiele nauczyć.



Jest to okres w którym wspieramy zarówno chorego
jak i rodzinę. Jeżeli zapewnimy spokój, będziemy
czuwać, mówić szeptem, a obecność sygnalizować
dotykiem, to zapewnimy choremu poczucie
bezpieczeństwa.



Powinna być wyrozumiała, łagodna,

współczująca, delikatna, uprzejma, grzeczna,

taktowna, wnikliwa.



Powinna wszystkie czynności wykonywać

profesjonalnie.



Powinna potrafić nawiązać kontakt werbalny i

niewerbalny.



Powinna wyrażać empatię.



Powinna wysłuchiwać, ale nie zaprzeczać,

czasami przytakiwać, by podtrzymać nadzieję.



Powinna wspierać duchowo.



Powinna pomagać opanować lęk.



Powinna stwarzać taki klimat emocjonalny, z którego
chory będzie czerpał odwagę w ostatnich chwilach życia.



Powinna informować pacjenta o wszystkich zamierzonych
wobec niego czynnościach opiekuńczych.



Powinna dbać o wygląd człowieka umierającego i jego
otoczenie.



Powinna podawać mu płyny do picia i posiłki.



Powinna spełniać jego prośby w miarę możliwości.



Powinna łagodzić dolegliwości agonii, związane z
występującymi objawami chorobowymi, poprzez
podawanie leków.



Powinna umożliwić obecność rodziny przy umierającym



Powinna zawiadomić telefonicznie
rodzinę o przeczuciach chorego
dotyczących zbliżającej się śmierci.



Powinna z chwilą śmierci chorego
uspokajać rodzinę, okazywać współczucie
i rozwiewać wątpliwości co do wszystkich
możliwości ratowania bliskiej im osobie.



Powinna być uważnym słuchaczem i
obserwatorem.



Pomoc w zrozumieniu istoty choroby.



Pomoc w zrozumienie sposobów i
rodzajów leczenia choroby
(chemioterapia, radioterapia)



Właściwa opieka pooperacyjna

›

Pielęgnacja rany pooperacyjnej

›

Zapewnienie warunków sterylności

›

Częsta zmiana opatrunków

›

Podaż leków i antybiotyków

›

Kontrola parametrów życiowych

›

Obserwacja pacjentki



Pobieranie materiału do badań



Pomoc przy dobieraniu dogodnej

pozycji w łóżku



Zmiana bielizny pościelowej



Stosowanie okładów



Dbanie o właściwą dietę chorej



Zapewnienie ciszy i spokoju



Aktywne słuchanie



Udzielanie informacji



Pomoc w rozwiązywaniu problemów
związanych z chorobą oraz leczeniem



Wspieranie psychiczne pacjentki



Pomoc przy codziennych czynnościach



Rozpoznawanie potrzeb chorej.



Prowadzenie działań edukacyjnych



Bilans płynów



Kontrola bólu i terapia przeciwbólowa



Przetaczanie płynów



Umożliwienie kontaktu i rozmowy z lekarzem



Umożliwienie kontaktu z rodziną



Umożliwienie kontaktu z duchownym.



Umożliwienie kontaktu z psychologiem.



Edukacja rodziny pacjentki w zakresie choroby.



Przyjazne nastawienie położnej do chorej i jej

rodziny.



Cierpliwość w kontakcie z pacjentką.



Uważne słuchanie tego, co rodzina ma do powiedzenia.



Zachęcanie członków rodziny do wyrażania trosk i obaw.



Udzielanie wyjaśnień pomocnych w eliminowaniu obaw
opartych na błędnych informacjach i interpretacjach.



Wyjaśnianie przyczyn zmian chorobowych.



Uwzględnienie próśb członków rodziny o radę, jak rozmawiać z
chorym.



Zorientowanie się, jakie są oczekiwania rodziny dotyczące
obrzędów religijnych w okresie przedśmiertnym i po śmierci
chorego.



Włączanie rodziny do wykonywania czynności pielęgnacyjnych
przy pacjencie.



Łagodzić lęk i przygnębienie u członków rodziny, związane z
uświadomieniem zagrażającej śmierci bliskiej osoby.



Zapewnienie rodzinie kontaktu telefonicznego z
osobami sprawującymi opiekę nad pacjentem, co
zapewnia duży komfort i poczucie bezpieczeństwa.



Przygotowanie członków rodziny na ewentualność
wystąpienia różnych nagłych sytuacji i nauczenie
sposobu postępowania w razie ich zaistnienia.



Edukowanie rodziny w zakresie różnicowania
symptomów występujących w terminalnej fazie
choroby, objawów agonii i śmierci.



Przygotowanie członków rodziny w zakresie sposobów
radzenia sobie z różnymi reakcjami po stracie bliskiej
osoby.



Rola Położnej w opiece terminalnej jest
bardzo ważna.



Potrzeby chorych zawierają się w sferze
emocjonalnej jak i fizycznej oraz
zmieniają się wraz z postępem choroby.
Położna musi o tym pamiętać i
odpowiednio modyfikować swoje
postępowanie wobec pacjenta.



Ma prawo do traktowania go jak człowieka aż do śmierci.



Ma prawo do zachowania nadziei bez względu na zmiany,
jakimi może ona podlegać.



Ma prawo do opieki osób, które potrafią zachować nadzieję
bez względu na zmiany, jakim mogą one podlegać.



Ma prawo do wyrażania uczuć i emocji związanych ze
zbliżająca się śmiercią w swój własny sposób.



Ma prawo do uczestnictwa w podejmowaniu decyzji
dotyczących leczenia.



Ma prawo oczekiwać ciągłej opieki lekarskiej i
pielęgniarskiej troski nawet wówczas gdy cele „lecznicze”
będą musiały zostać zastąpione celami „pielęgnacyjnymi”.



Ma prawo do umierania w odosobnieniu.



Ma prawo do uwolnienia od bólu.



Ma prawo do rzetelnych odpowiedzi na zadawane
pytania.



Ma prawo do nie być oszukiwanym.



Ma prawo do umierania w spokoju i godności.



Ma prawo do zachowania własnej tożsamości i swobody
decyzji, które mogą być sprzeczne z przekonaniami
innych.



Ma prawo do poszerzania przeżyć religijnych i
duchowych oraz do dyskusji o nich bez względu na to,
co myślą inni.



Ma prawo do opieki ze strony ludzi wrażliwych, z
przygotowaniem zawodowym, którzy będą starali się
zrozumieć jego potrzeby.

Smutek wynikający z utraty można przezwyciężyć
jedynie poprzez przeżywanie żałoby, która jest naturalną
reakcją na sytuację utraty i obejmuje wiele uczuć:

›

Rozpacz,

›

Żal,

›

Smutek,

›

Ból,

›

Tęsknota za utraconą osobą,

›

Gniew,

›

Agresja,

›

Złość,

›

Poczucie winy



Pomoc w znalezieniu adekwatnych form
wyrażania smutku związanego z utratą
bliskiej osobą.



Poprzez stałą gotowość do rozmowy,
kontaktu, wspólnoty, pomocy.



Unikanie dobrych rad typu: „weź się w
garść” – żałoba potrzebuje czasu.



Bycie dobrym słuchaczem, unikanie
komentowania wypowiedzi.



Nieodwracanie uwagi od zmarłej osoby



Zimny pot



Zimny nos i szczęka



Coraz dłuższe odstępy czasowe między
wdechem i wydechem



„łapanie” powietrza otwartymi ustami



Obfita wydzielina śluzówek jamy ustnej



Coraz słabiej wyczuwalne i bardzo
przyspieszone tętno



Bladość skóry



Sinienie paznokci



Osoba wskazana w regulaminie porządkowym szpitala
niezwłocznie zawiadamia o śmierci pacjenta przebywającego w
szpitalu – lekarza leczącego lub lekarza dyżurnego.



Lekarz po przeprowadzeniu oględzin, stwierdza zgon i jego
przyczynę oraz wystawia kartę zgonu.



Osoba wskazana w regulaminie porządkowym szpitala,
niezwłocznie po stwierdzeniu zgonu pacjenta osobę lub
instytucję wskazaną przez chorego o śmierci pacjenta.



Pielęgniarka/ położna niezwłocznie przekazuje kartę zgonu
wystawioną przez lekarza do kancelarii szpitala.



Po stwierdzeniu zgonu przez lekarza, pielęgniarka / położna
wypełnia kartę skierowania zwłok do chłodni oraz zakłada na
przegub dłoni lub stopy osoby zmarłej identyfikator wykonany z
tasiemki, płótna lub tworzywa sztucznego, po czym zwłoki wraz
z tą kartą oraz identyfikatorem są przewożone do chłodni.



Zwłoki osoby zmarłej przewożone są do chłodni nie
wcześniej niż po upływie 2 godzin od czasu zgonu,
wskazanego w dokumentacji medycznej.



W okresie pomiędzy stwierdzeniem zgonu a
przewiezieniem do chłodni zwłoki osoby zmarłej są
przechowywane w specjalnie przeznaczonym do tego celu
pomieszczeniu, a w razie jego braku – w innym chłodnym
miejscu, z zachowaniem godności należytej zmarłemu.



Zwłoki osoby zmarłej przechowuje się nie dłużej niż 48
godzin.



Osoba wskazana w regulaminie porządkowym szpitala jest
zobowiązana zwłoki umyć, ubrać i wydać osobie
uprawnionej do ich pochowania w stanie zapewniającym
zachowanie godności należnej osobie zmarłej.



Imię i nazwisko osoby zmarłej.



Pesel osoby zmarłej ,a w przypadku
braku nr pesel – serię i nr dokumentu
stwierdzającego tożsamość.



Datę i godzinę zgonu.



Godzinę przyjęcia zwłok osoby zmarłej
do chłodni.



Imię, nazwisko i podpis położnej
wypełniającej kartę.



Imię i nazwisko osoby zmarłej.



PESEL osoby zmarłej, a w przypadku
braku nr PESEL – serię i numer
dokumentu stwierdzającego
tożsamość.



Datę i godzinę zgonu.



N. Pany , R. Dutta , A. Ryan, J.A. Mark, Broadbent, Położnictwo i
ginekologia, wyd. Urban & Partner, Wrocław 2006



Iwanowicz- Palus Grażyna, red. Makara- Studzińska Marta,
Psychologia w położnictwie i ginekologii, wyd. PZWL, Warszawa
2009



M. E. Krasuska, A. Stanisławek, K. Turowski, Standardy w
pielęgniarstwie onkologicznym i opiece paliatywnej,



K. Walden – Gałuszko, U kresu. Opieka psychopaliatywna, czyli
jak pomóc choremu, rodzinie i personelowi medycznemu
środkami psychologicznymi, wyd. Mak



Red. A. Graczyk, M. Wiszniewska, P. Wiszniewski, Poradnik dla
pielęgniarek pracujących w opiece paliatywnej



http://www.abc.com.pl/serwis/du/2006/1503.htm



Red. J. Zieliński, Ginekologia onkologiczna . Wiedza i Humanizm.
Wyd. Borgis, Warszawa 2008