Klaudia Pawlina,

Tobiasz Nowakowski

Może być spowodowany:

1.

Anatomicznymi zmianami układu
kostno-stawowymi.

2.

Zmianami układu nerowo-
mięśniowymi.

3.

Czynnymi procesami chorobowymi w
obrębie kończyn i tułowia .

4.

Amputacjami.

5.

Inne: ból, brak skoordynowania ruchów.

• Patologia chodu spowodowana

zaburzeniami ośrodkowego
układu nerwowego

Jednostronne uszkodzenie

układu piramidowego

• chód koszący, (połowiczno-niedowładny,

hemiparetyczny, porażenny, spastyczny)

• W porażeniu połowiczym noga jest

trzymana prosto bez zgięcia w biodrze,

kolanie i stawie skokowym, stopa ustawiona

podeszwowo i do wewnątrz. Porażona noga

posuwa się wolniej niż noga zdrowa i

kołysze się na zewnątrz, zakreślając

półokrąg (czyli „kosi”). Zewnętrzna strona

buta i palce trą o podłogę i ścierają się.

Ręka podczas chodu nie balansuje.

• Częste przyczyny: zawał mózgu, uraz,

zaburzenia przewodzenia w drogach korowo

rdzeniowych po jednej stronie. W przypadku

obustronnych zmian- podobny do

parapetyczno –spastycznego.

Uszkodzenia układu

pozapiranidowego

• Chód drobnymi kroczkami,

Chory chodzi drobnymi krokami, w

zwolnionym tempie, mając postawę

zgięciową, oraz nie balansując

kończynami górnymi. Ruszanie,

zatrzymywanie się i zmiana kierunku

są utrudnione. Czasem obserwuje

się „przymusowy pęd” ku przodowi,

tyłowi lub w bok.

Występuje w:
drżączce poraźnej lub parkinsonizmie

pośpiączkowym, porażeniu

rzekomoopuszkowym

Uszkodzenie móżdżku

• Chód móżdżkowy, bezładny, chód

człowieka pijanego, gwieździsty

.

• na szerokiej podstawie, chory

dodatkowo chwieje się i zatacza.

Widoczna jest asynergia tułowia,

czyli brak prawidłowej koordynacji

ruchów kończyn dolnych i tułowia.

Przy jednostronnym uszkodzeniu

występuje zbaczanie w stronę

ogniska chorobowego. Polecając

choremu wykonanie kilku kroków

w przód i kilku w tył, otrzymamy

tzw.

„chód gwiaździsty”

Wiąd rdzenia i

zwyrodnienia

tylnosznurowe

• Chód „tylnopowrózkowy”, tylnosznurowy,

tabetyczny, taktyczny, bezładny lub
defiladowy

• Pacjent wykonuje niepewne ruchy, dużymi

krokami, różnej długości, nadmiernie zgina
nogi w kolanach, gwałtownie „wyrzuca”
stopy, uderzając jednocześnie piętą o
podłoże. Podczas chodzenia chory stale
patrzy na stopy, zamknięcie oczu wyraźnie
nasila zaburzenia.

Uszkodzenie rdzenia

kręgowego

• A)

poprzeczno-niedowładny wiotki:

• pacjent chodzi bez odrywania stóp od

podłogi, bardzo powoli, (powłóczenie)
z asekuracją lub pomocą
ortopedyczną. Chory często ugina
nagle kolana podczas chodu i
chodzenie bez aparatu stabilizującego
może być w pewnych przypadkach
niemożliwe.

• B)

„

poprzeczno–niedowładny kurczowy

(paraparetyczno-spastyczny) nożycowaty,

kangurowy.

• ma wyprostowane kończyny dolne, z

trudnością odrywa je od podłogi, zahacza

palcami o podłoże. Występuje nadmierne

przywiedzenie i krzyżowanie się nóg.

Pacjent nie potrafi oprzeć pięt o podłoże-

nożycowaty

• W przypadku porażenia całkowitego obu

kończyn, chodu możliwy jest tylko przy

pomocy kul. Chory w trakcie chodu

wykorzystuje mięśnie tułowia do

przerzucenia kończyny nieobciążonej do

przodu, natomiast chód z kulami odbywa

się na zasadzie

„chodu kangurowego”.

Stwardnienie rozsiane

• Chód „huśtajacy”, chwiejny, kurczowo-

bezładny (pratetyczno-ataktyczny)

• połączenie spastyczności z bezładem

kończyn dolnych, co daje

„chód huśtający

”

• Kroki wykonywane przez kończynę

dźwigającą ciężar ciała, określane jako

„taneczne” lub „podskakujące” powodują

nieregularne ruchy całego ciała w górę i w

dół.

• Chory usztywnia kończyny dolne

wyrzucając je chwiejnie i uderzając, mocno

stopami o podłogę-

kurczowo-bezładny

.

Choroba Parkinsona

• Chód parkinsonowski

• tułów wygięty do przodu, ręce nieco zgięte

nie balansują przy chodzeniu, nogi sztywne i
lekko zgięte w kolanach, a kroki krótkie, z
powłóczeniem nogami. Podczas chodzenia
górna część ciała wysuwa się do przodu w
stosunku do dolnej. Kroki stają się coraz
szybsze, aż pacjent zaczyna wpadać w kłus
nie mogąc się zatrzymać (dreptanie)

• Patologie chodu spowodowane

zaburzeniami obwodowego

układu nerwowego

Niewydolność mięśnia

pośladkowego wielkiego

• daje nagłe cofnięcie tułowia na

początku fazy podparcia z
wysunięciem biodra do przodu po
stronie chorej oraz wyprost kolana w
okresie pełnego podporu.

• Splot krzyżowy: n. pośladkowy dolny

Niewydolność mięśnia

pośladkowego średniego-

• daje

„chód kaczkowaty”,

• to głownie brak stabilizacji miednicy w fazie

podparcia (objaw Trendelenburga i

Duchenne’a) Chory posiłkuje się

„Mechanizmem Puttiego"

przez zgięcie stopy

w stawie skokowo-goleniowym i przeprost

stawu kolanowego. Stwarza to możliwość

zablokowania stawu kolanowego i biodrowego

w wyproście przy osłabionych mięśniach.

• Kołysanie się w biodrach, trudność

wchodzenia na schody, wstawanie z krzesła

• Splot krzyżowy: n. pośladkowy górny

Niewydolność mięśni zginaczy

biodra

• pacjent przenosi kończynę chorą poprzez

obrót miednicy w zdrowym stawie
biodrowym z wyrzucaniem chorej kończyny

• Przy porażeniu izolowanym mm. Iliopsoas

(splot lędźwiowy: n.udowy)

w fazie

wykroku zaczyna się rotacja zewnętrzna

• Zginacze biodra: iliopsoas, sartorius,

tensor fasciae latae, qvadriceps-rectus
femoris

Niewydolność mięśnia

czworogłowego uda-

• występuje nagłe zgięcie kolana spowodowane

brakiem stabilizacji w fazie podporu. Chory nie jest

w stanie chodzić pod górę, natomiast chód po

płaskim możliwy jest tylko z ustabilizowanym

kolanem, dzięki oparciu ręki chorego o udo, rotacji

zewnętrznej kończyny lub zastosowaniu

mechanizmu Puttiego

.

• Generalnie kompensację uzyskuje się dzięki

mięśniowi trojgłowemu łydki, tylnym mięśniom

uda oraz mięśniowi pośladkowemu wielkiemu. Przy

dobrej kompensacji, zaburzenia chodu widoczne

będą dopiero przy szybkim marszu.

• Splot lędźwiowy: nerw udowy

Ustabilizowanie kolana w

niewydolności mięśnia

czworogłowego uda

Niewydolność mięśnia

trójgłowego łydki

nie występuje przetoczenie i odbicie

stopy wspięcie na palce i podskok.

Chód określany jest mianem

„chodu

szczudłowatego”.

Pacjent ma

trudności z chodzeniem pod górę.

Występuje przy uszkodzeniu

n. piszczelowego=stopa piętowa

Niewydolność prostowników

stopy-

• (grzbietowych zginaczy) występuje

opadanie stopy czyli tak zwany

„chód

brodzący”, „chód koguci”, „chód bociani”,
„koński”.

Pacjent nadmiernie zgina

kończynę w stawie biodrowym i
kolanowym, Stopa zwisa w dół palcami,
dodatkowo przy położeniu pięty na
podłoże usłyszymy charakterystyczne
„klapnięcie”.

• Uszkodzenie n. strzałkowego wspólnego,

głębokiego

Niewydolność prostowników

stopy-

• Patologie chodu spowodowane

bólem

Częste bóle stopy wynikają z

ostrogi piętowej.

• Przy tej dolegliwości pacjent odczuwa ostry

ból i ciężko stawia stopę na podłożu.

Przeciążenie kaletki maziowej może

doprowadzić do jej zapalenia, co jeszcze

bardziej komplikuje sposób poruszania się.

Chcąc zmniejszyć dolegliwości bólowe chory

próbuje podskakiwać na zgiętej stopie,

unikając w ten sposób całkowitego

obciążenia pięty i podeszwowej strony stopy.

Następuje zatem kompensacyjne łagodzenie

bólu przez ustawienie stopy w zgięciu

podeszwowym

W przypadku zapalenia nerwu

kulszowego

chory chodzi na palcach dotkniętej

bólem kończyny, ustawiając stopę w
zgięciu podeszwowym oraz zginając
nogę w stawach kolanowym i
biodrowym. Takie kompensacyjne
ustawienie zapobiega naciągnięciu
nerwu kulszowego, przez co
zmniejsza się ból w czasie
poruszania.

Bibliografia:

• Janusz Nowotny „Podstawy Fizjoterapii”; cz.1,

Kraków 2004 r.; ss.216-221,

• Enfemiusz Herman „Diagnostyka chorób układu

nerwowego”; 1982r.;ss189-191,

• Władysław Jakiemowicz „Neurologia kliniczna w

zarysie”; PZWL 1987r.; ss.147

• Maurice Victor, Alan H.Ropper „Neurologia Adamusa

i Victora”; wyd. Czelej Lublin 2003 r.; r.VII, ss.43-45,

• Geraint Fuller „Badanie neurologiczne-to proste”;

wyd. lekarskie Wa-wa PZWL 1995r.; r. IV

• Zofia Ignasiak, Antoni Janusz, Aniela Jarosińska;

„Anatomia człowieka cz I”; AWF Wrocław 2002 r.