Grupy wsparcia i
samopomocy wobec
problemu
niepełnosprawności i
choroby.
"Nikt nie jest samotną wyspą"
(Antonie de Saint-Exuperi)
Autor: Małgorzata Stopa
Co to jest grupa wsparcia?
Różne terminy określają ten fenomen - grupa
wsparcia, grupa samopomocowa, grupa
wzajemnej pomocy.
Nazwy te nierzadko powodują nieporozumienia
- dla przykładu grupą wsparcia często określa
się prowadzone przez psychologów,
terapeutów, zaplanowane i określone w czasie
spotkania pacjentów zgłaszających podobny
problem.
Grupa samopomocowa kojarzyć się może z
zarejestrowanym sądownie stowarzyszeniem
mającym swoje struktury władzy, statut
określający cele działań i politykę finansową.
Co to jest grupa
wsparcia?
Grupą wsparcia bądź grupą
samopomocy najprościej i zarazem
najtrafniej moim zdaniem możemy
nazwać: grupę osób o równym
wobec siebie statucie,
połączonych wspólnym
problemem i chęcią radzenia
sobie z nim.
GŁÓWNE CELE DZIAŁALNOŚCI
GRUPY WSPARCIA
.
Zaspokojenie potrzeb społecznych
Udzielanie wsparcia rodzinie osoby z
niepełnosprawnością
Udzielanie pomocy psychologiczno -
pedagogicznej
Poradnictwo w zakresie metod wczesnej
interwencji
Pomoc w podjęciu konkretnych działań
zmierzających do wczesnego
zdiagnozowania oraz podjęcia działań
wspomagających rozwój
Poradnictwo socjalno – prawne
.
GŁÓWNE CELE DZIAŁALNOŚCI
GRUPY WSPARCIA c.d.
Dzielenia się doświadczeniem w pokonywaniu
związanych ze wspólnym problemem trudności,
Dzielenia się wsparciem emocjonalnym,
Zwalczania bezradności wobec problemu,
własnej choroby, trudnej sytuacji życiowej itp.
Budowania siły, nadziei i poczucia wartości
wśród uczestników
Wymiany użytecznych informacji
Pogłębiania wglądu i zrozumienia u uczestników
oraz szukania wspólnymi siłami rozwiązań
Jak działa grupa
wsparcia?
Struktura grup wzajemnej pomocy i
sposób, w jaki służą one swoim członkom
zależy głównie od ich celów. Każda
lokalna grupa określa swój, mniej lub
bardziej formalny, program i plan
spotkań. Często, grupy odbywają
regularne spotkania w pomieszczeniach
użyczanych za darmo lub za niską opłatą.
Jak działa grupa
wsparcia?
Programy spotkań mogą zawierać
dyskusje, opowiadanie własnych
historii związanych z problemem,
rozmowy o uczuciach, przyswajanie
przydatnej wiedzy czy umiejętności,
wystąpienie zaproszonego gościa -
np. specjalisty i inne działania, które
pomagają budować pewność siebie
i zaradność członków.
Rola grup
samopomocowych.
Działalność grup samopomocowych
pozwala wykształcić uczucie
przyjaźni, otwartości na problemy
innych ludzi i uczy niesienia
pomocy.
Ludzie zdrowi mają okazję
zauważyć, że niepełnosprawni
istnieją i chcą żyć normalnie.
Grupy samopomocowe
wobec instytucji
profesjonalnych.
Grupy wzajemnej pomocy nie maja
zamiaru zastąpić lekarzy,
psychologów, terapeutów, czy
innych wykwalifikowanych osób w
niesieniu profesjonalnej pomocy.
Grupy samopomocowe a
instytucje profesjonalne.
…Jednakże przystosowanie się do długiej
rekonwalescencji dla wielu pacjentów staje się
wyzwaniem. Osoby muszą sobie radzić z
niepełnosprawnością na całe życie lub
chroniczną chorobą. Dla tych ludzi problemy
życia codziennego mogą być obezwładniające.
Osoby z zaburzeniami emocjonalnymi i
psychiatrycznymi wymagają nieustannego
wsparcia innych ludzi oraz poczucia bycia z
kimś i poczucia panowania nad własnym
życiem - po to, by móc zdrowieć.
Opinie na temat
działalności grup
samopomocy.
41% badanych ocenia działalność grup
samopomocowych – dobrze, zaś 39%
badanych jest zdania że przydałyby się
pewne zmiany; 1/5 nie wyraziła swojej
opinii.
40% badanych stwierdza że działalność
grup samopomocowych ułatwia
rozwiązywanie problemów wynikających z
ograniczonej sprawności, odmienne zdanie
ma 53% badanych.
Opinie na temat
działalności grup
samopomocy.
Negatywna ocena działalności grup
wsparcia wynika nie z rzeczywistego
stanu ich pracy a w dużym stopniu z
własnej bierności wielu badanych
wynikającej z przyczyn obiektywnych
bądź z braku zachęty ze strony
innych członków stowarzyszenia.
Postulaty, kierunki
problemowe dotyczące grup
wsparcia.
Potrzeba rekreacji i kontaktów towarzyskich
(wycieczki, wieczorki towarzyskie, spotkania
z interesującymi ludźmi, gry, dyskoteki,
obozy letnie itp.)
Postulat likwidowania materialnych i
psychologicznych barier odgradzających
inwalidów od względnie normalnego życia
(bariery architektoniczne, porady prawne,
integrowanie inwalidów ze społeczeństwem)
Niedostatki finansowe stowarzyszeń.
Grupy samopomocowe
wobec rodziny.
Niepełnosprawny członek rodziny obciąża
psychicznie, moralnie i ekonomicznie
pozostałych domowników.
Działania grup samopomocowych mają na
celu zniwelowanie skutków utraty sprawności
i odnoszą się one w pewnym stopniu również
do członków rodziny osoby poszkodowanej.
Oddziaływanie grupy samopomocowej
na swoich członków jest więc zarazem
udzielaniem pomocy rodzinie.
Grupy samopomocowe
wobec rodziny.
Pomoc dla rodziny to najczęściej pomoc
w zakresie informacyjnym – grupy mają
możliwość dostarczania informacji o
różnych specjalistycznych instytucjach,
które nie zawsze są znane w miejscu
zamieszkania osoby niepełnosprawnej
czy chorej. Dodatkowo wspomagają
rodziców w kontaktach ze specjalistami.
Podsumowanie – uwagi
końcowe.
Grupy samopomocowe uzupełniają
instytucje profesjonalne, wspierają
rodzinę, a uzupełniając rodzinę ,
wspierają placówki rehabilitacyjne.
Pojawienie się grup wsparcia nie
może zwolnić z obowiązków
profesjonalnych wykonawców
procesu rehabilitacyjnego.
Podsumowanie – uwagi
końcowe.
Grupy samopomocowe powinny
odgrywać rolę ogniwa pośredniego
pomiędzy wąsko wyspecjalizowanymi
instytucjami a często bezradnymi
rodzinami osób niepełnosprawnych.
W tej roli grupy wsparcia są cennym
partnerem w podejmowaniu działań
rehabilitacyjnych.
Podsumowanie
Wśród terapeutów popularne jest
stwierdzenie, że aby wyzdrowieć
należy "stanąć na dwóch nogach"
- jedna symbolizuje wykorzystanie
wiedzy i umiejętności specjalisty,
druga - wsparcie nieprofesjonalistów
w grupie samopomocowej.
Bibliografia
1.
Ostrowska A., Sikorska J., Syndrom
niepełnosprawności w Polsce. Bariery
integracji, Warszawa 1996.
2.
Sztabiński F., Sztabińska M., Niepełnosprawni
w systemie pomocy społecznej: Podopieczny
czy petent, Warszawa 1994.
3.
Krawczyńska-Butrym Z., Rodziny osób
niepełnosprawnych, Warszawa 1994.
4.
Tarkowska E., Życie codzienne w domach
pomocy społecznej, Warszawa 1994.
5.
Wortal Psychologiczny – Psychotekst
6.
Portal Pomocy Ludziom – Rosa.org.pl