Moc słowa – słowo jako
działanie

WOK
Kulturoznawstwo I rok
Dr Magdalena Sacha

Pojęcia podstawowe:
kultura a nośnik znaczenia

Kultura oralna

Słowo mówione: dźwięk

Kultura pisma

Słowo pisane: znak wizualny

Kultura druku

Kultura multimediów

Wtórna oralność?

Znaczenie słowa: gdy nie ma pisma



Słowo = zdarzenie (hebr. dābār)

Słowo jest dźwiękiem, który przemija w

momencie wypowiadania go



Bronisław Malinowski: dla ludów
pierwotnych mowa nie jest odpowiednikiem
myśli, lecz sposobem działania



Język: wpływa na rzeczywistość, zmienia ją

Siódma funkcja języka

Roman Jakobson: wyróżniał 6 funkcji

językowych

John L. Austin: FUNKCJA PERFORMATYWNA

(SPRAWCZA)

Celem wypowiedzi sprawczych jest stwarzanie

stanów rzeczy

Magia ludowa – akty sakralne – akty i formuły

prawne – obietnice, życzenia, przeprosiny

Cechy kultury oralnej

Konsekwencje nośnika (dźwięku):



Przekonanie o magicznej mocy słowa

(każda rzecz ma swoją, właściwą

nazwę)

Levi-Strauss: magia a psychoanaliza



Organizacja procesów myślowych:

rola pamięci – formuły i wzorce

mnemoniczne

Cechy wypowiedzi mówionej

1.

ADDYTYWNOŚĆ

2.

NAGROMADZENIE EPITETÓW

3.

REDUNDANCJA

4.

TRADYCJONALIZM

5.

ODNIESIENIE DO KONKRETU

6.

ZABARWIENIE AGONISTYCZNE

Język a hierarchia władzy



Bernstein: Kody językowe w społeczeństwie

współczesnym



Derrive: Język a hierarchia władzy w

społeczeństwie pierwotnym

Słowo: wyraża władzę społeczną, kreuje nową

rzeczywistość

Przykład: analiza zależności pomiędzy

hierarchią władzy a użyciem słowa w

plemieniu Diula z Kong

Język a hierarchia władzy



Język a hierarchia prestiżu społecznego



Język a hierarchia metropolii i prowincji –

kwestia dialektu i pidginu



Język kobiet i mężczyzn – porozumienie

międzykulturowe?



Zanim przemówimy, język jest czymś najbardziej

oczywistym; to dopiero wypowiedź czyni zeń problem:

problem kulturowy.

J. Weiner, Language is the Essence of Culture, 1991