Metodologia ogólna –
przedmiot i problemy

badawcze

1. Przedmiot metodologii

nauk

Metodologia to nauka o metodach badań
stosowanych w nauce.

W kręgu zainteresowania metodologów znajdują
się:
- metody badawcze stosowane w nauce,
- techniki gromadzenia danych empirycznych,
- metody statystyczne stosowane do ich
opracowania,
działem metodologii jest ogólna teoria pomiaru,
- do metodologii zalicza się ogólną teorię
definicji i teorię wnioskowania,
- rozważania dotyczące technik klasyfikowania i
podporządkowania obiektów.

Metodolog szuka ogólnych prawidłowości , które
charakteryzują naukę oraz proces tworzenia
teorii naukowych – poszukuje więc elementów
powtarzalnych, występujących w strukturze lub
w rozwoju teorii naukowych.

Zadaniem metodologa jest tworzenie pewnego
ogólnego modelu procedur naukowych,
udzielenie odpowiedzi na pytanie: w jaki sposób
powstają, czym są i jakim przeobrażeniom
podlegają teorie naukowe.

Metodologia to teoria nauki.

2. Różnice między

metodologią ogólną a

metodologią nauk

szczegółowych np.: chemii

lub fizyki.

Metodologie nauk szczegółowych są działami
swoich nauk macierzystych. Metodologia chemii
jest działem chemii, metodologia fizyki jest
działem fizyki a nie metodologii ogólnej.

Metodologie nauk szczegółowych zależą od
metodologii
ogólnej, mimo iż nie są jej działami.

Korzyści płynące z nauki metodologii:

- studia metodologiczne mogą być znakomitym

treningiem, wyrabiającym umiejętność patrzenia

na problemy własnej dyscypliny naukowej z

pewnej bardziej ogólnej perspektywy,

- zapoznanie się z określonym słownictwem.

3. Metodologia a inne

nauki

Związki metodologii z

- filozofią,

- logiką.

4. Cztery rodzaje

zagadnień

metodologicznych

.

1. Problemy syntaktyczne

- pojęcie zdania,

- pojęcie reguły wnioskowania (reguły inferencji)

np.: reguła Modus Ponens,

- pojęcie dowodu

2. Problemy semantyczne

Pojęciami semantycznymi są wszystkie te,

których określenie wymaga odwołania się w

mniej lub bardziej bezpośredni sposób do

pojęcia interpretacji języka.

Pojęcia semantyczne:

- pojęcie interpretacji języka.

- pojęcie spełnienia,

- pojęcie prawdy,

- pojęcie realizacji,

- pojęcie modelu pewnej klasy formuł.

3. Problemy pragmatyczne

Docieramy do nich wówczas gdy oprócz dwóch

członów: języka oraz klasy interpretacji języka,

zaczynamy uwzględniać trzeci człon,

użytkowników języka, a więc ludzi, którzy się za

pomocą tego języka komunikują.

4. Problemy operacyjne

Problemy operacyjne to te, których określenie

wymaga odwołania się do pewnego ciągu

czynności (operacji).