Problemy
badawcze

Kryteria podziału

Przedmiot

Zakres

Rola

Rodzaje problemów
badawczych



Teoretyczne i praktyczne



Ogólne i szczegółowe



Podstawowe i cząstkowe,

które pozwalają ogarnąć całą sferę zagadnień

badawczych, a także pozwalają

główne

pytanie

( teoretyczne, ogólne, podstawowe)

rozczłonkować na taką liczbę pytań

szczegółowych, które wyczerpią zakres pytania

gł.,

i jeśli nie będą powielać treści i znaczeń

.

Problemy =
pytania

Warunki dobrze opracowanych
problemów badawczych



Wyczerpująco, jasno

określają teren

badawczy, zakres wątpliwości- są precyzyjne



Prezentują

zależności

między zmiennymi



Powinny poddawać się

sprawdzeniu

empirycznemu

i powinny posiadać

wartość

praktyczną



Są podstawą do dalszej konceptualizacji

elementów założeń metodologicznych , czy

hipotez

Przykłady pytań

Pytania zbyt ogólne:

Czy wychowawcy - pedagodzy są w stanie przewidzieć
przyszłe osiągnięcia swych podopiecznych?

Precyzyjniej powinno brzmieć:

Czy nauczyciele - wychowawcy klas początkowych

mogą po pierwszym okresie (półroczu) nauczania
ocenić poziom rozwojowy uczniów?

Pytania często lub wyłącznie

formułowane z

możliwością uzyskania dychotomicznej
odpowiedzi:

tak,

lub

nie

Problemy a zmienne

Problemy I-go rodzaju: pytania o zmienne, czyli

dotyczą wartości zmiennych (cech badanych osób
lub zjawisk), np.:

Jaki jest poziom uspołecznienia uczniów, po okresie
wczesnej edukacji?
Jakie programy przyjęto do realizacji edukacji
wczesnoszkolnej na Opolszczyźnie?
Jakie kursy i dodatkowe kompetencje posiadają nauczyciel
edukacji wczesnoszkolnej na Opolszczyźnie?
Jak liczna jest populacja dzieci z uszkodzeniami narządu
słuchu w szkołach masowych na Opolszczyźnie?

Problemy II-go rodzaju: pytania o relacje

między zmiennymi, np.:

W jakim stopniu ilość stosowanych metod

aktywizujących wpływa na rozwój zachowań
prospołecznych uczniów edukacji
wczesnoszkolnej, w badanej próbie?

Jaka istnieje zależność między kwalifikacjami

nauczyciela a stosunkiem rodziców do
realizowanego programu nauczania?

Hipotezy

Podstawowe warunki
formułowania hipotez



Konieczny jest pewien zasób wiedzy teoretycznej o
badanych zjawiskach, nawet bardzo szczegółowy:

1) wiedza o przedmiocie badań z zakresu:

demografii, kultury, ekonomii, stosunków
politycznych, religijnych,

2) wiedza o dotychczasowych badaniach i

wynikach tych badań,

3) wiedza ogólna pedagogiczna, psychologiczna,

czyli z zakresu dydaktyki, teorii wychowania,
socjologii wychowania, filozofii itd..

Hipoteza ujęcie definicyjne

„Hipotezą

nazywa się wszelkie

twierdzenia

częściowo tylko uzasadnione, przeto także

wszelki domysł, za pomocą którego

tłumaczymy dane faktyczne, a więc też i

domysł w postaci uogólnienia ,

osiągniętego na podstawie danych

wyjściowych”.

Za T. Kotarbiński, 1960r.

„

Hipotezy

stanowią

stwierdzenia

, co do

których istnieje prawdopodobieństwo, że są

trafną odpowiedzią

na na sformułowany

uprzednio problem badawczy, (…) Są

świadomie przyjętymi przypuszczeniami

,

czy założeniami, wymagającymi

potwierdzenia lub odrzucenia”.

za M. Łobocki, 2004,s. 132.

Zmienne a hipotezy



Charakter współzależności pozytywnej, tj.

dodatnia korelacja

zmiennych, czyli ze wzrostem

wartości zmiennej

A – niezależnej

rośnie wartość

zmiennej

a - zależnej



Charakter współzależności negatywnej,

ujemna

korelacja

zmiennych, czyli spadkowi wartości

zmiennej

A – niezależnej

towarzyszy równoległy

spadek wartości

zmiennej zależnej -a



Charakter

współzależności krzywoliniowej

, wzrost

lub spadek wartości zmiennych zdeterminowany

jest sytuacją życiową badanych osób.

Reguły stawia hipotez



Weryfikowalność

– musi się poddawać procedurze

sprawdzania empirycznego, wartościowego z punktu

widzenia nauki i poprawności metodologicznej.



Zmienne powinny dać się badać metodami naukowymi,

powinny być przyjęte takie zmienne , co do których istnieją

lub można stworzyć metody i narzędzia badawcze.



Hipotezy po przeprowadzonym dowodzie badawczym

powinny stawać się teoriami, czyli powinny być wewnętrznie

zweryfikowane, skonfrontowane z już istniejącą wiedzą.



W przypadku badań pedagogicznych hipotezy powinny

podlegać weryfikacji także w kontekście praktyki, czyli

odwołania się badacza do własnej wiedzy praktycznej –

badania pilotażowe.

Przykłady hipotez

hipoteza zerowa:

dzieci przejawiają zachowania agresywne
niezależnie od zróżnicowania środowisk
rodzinnych, z których dzieci pochodzą.

hipoteza alternatywna:

Większa skłonność do zachowań
agresywnych bardziej przejawiają dzieci z
rodzin rozbitych niż z pełnych.

c.d.n.

Dziękuję za uwagę