Układ ruchowy

Układ ruchowy

Nerwy obwodowe

Nerwy obwodowe

Zespoły rdzeniowe

Zespoły rdzeniowe

Cechy uszkodzenia nerwu

Cechy uszkodzenia nerwu

obwodowego

obwodowego



Porażenie wiotkie



Zaburzenia czucia (wszystkie rodzaje;

dotyczą anatomicznego obszaru unerwienia

skóry)



Ewentualne parestezje i ból



Zmniejszenie wydzielania potu lub brak

potliwości



Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia

(uszkodzenie mechaniczne)



Bolesność zajętego nerwu przy jego

naciąganiu

Porażenie wiotkie

Porażenie wiotkie



Obszar anatomiczny zaopatrywany przez dany

nerw obwodowy (ruchowy lub mieszany)



Osłabienie siły mięśniowej



Obniżenie lub zniesienie napięcia

mięśniowego



Osłabienie lub zniesienie odpowiednich

odruchów



Zanik mięśni (widoczny po ok. 3 tyg.)



Drżenia pęczkowe (bardzo rzadko- raczej przy

rogach przednich)

Badania pomocnicze w

Badania pomocnicze w

uszkodzeniach nerwów

uszkodzeniach nerwów

obwodowych

obwodowych



Podstawą jest dokładne badanie
kliniczne



Elektromiografia



Elektroneurografia



Test potliwości (rzadziej
wykonywany)

Rodzaje uszkodzenia nerwu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

obwodowego



Neuropraxis



Axonotmesis



Neurotmesis

Rodzaje uszkodzenia nerwu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

obwodowego

(2)

(2)



Neuropraxis



Zaburzenie czynności bez przerwania

elementów przewodzących



Ustępuje całkowicie w ciągu kilku dni



Czucie niezaburzone lub tylko

upośledzenie czucia dotyku



Nie ma zaniku mięśni ani potencjałów

fibrylacyjnych w EMG



Np. w wyniku ucisku nerwu podczas snu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

obwodowego

(3)

(3)



Axonotmesis



Przerwanie ciągłości aksonów bez

przerwania osłonki



Pełnoobjawowe uszkodzenie nerwu

obwodowego (porażenie i zanik mięśni,

zaburzenia czucia)



Regeneracja nerwu przy korzystnych

warunkach anatomicznych



Np. w zespole cieśni nadgarstka

Rodzaje uszkodzenia nerwu

Rodzaje uszkodzenia nerwu

obwodowego

obwodowego

(4)

(4)



Neurotmesis



Przerwanie aksonów i osłonek nerwów



Tworzą się nerwiaki (nieuporządkowany
rozrost regenerujących aksonów przy braku
odpowiedniej struktury przewodzącej) 

dolegliwości bólowe



W wyniku ostrego przerwania lub naderwania
nerwów obwodowych oraz przy ciężkim
naciągnięciu splotu



Leczenie chirurgiczne

Uszkodzenie splotu

Uszkodzenie splotu

ramiennego

ramiennego



Najczęściej w

mechanizmie

urazowym



Bezpośredni uraz barku



Motocykliści



Gwałtowne silne

naciągnięcie splotu



Snowboard i inne sporty



Urazy okołoporodowe



Dystocja barkowa



Poród kleszczowy i

pomoc ręczna



Przewlekły ucisk z

zewnątrz



Zespół górnego otworu

klatki piersiowej



Żebro szyjne



Guz szczytu płuca

(zespół Pancoasta)



Uszkodzenie po

radioterapii

Uszkodzenie górnej części

Uszkodzenie górnej części

splotu ramiennego

splotu ramiennego

(Erba-Duchenne’a)

(Erba-Duchenne’a)



Włókna korzeni C5-C6



Uraz okołoporodowy



Głównie mięśnie

ramienia i obręczy

(dwugłowy ramienia,

naramienny,

okołołopatkowe)



Możliwa niedoczulica

powyżej łopatki, po

zewnętrznej stronie

ramienia i przy

promieniowym brzegu

przedramienia

Uszkodzenie dolnej części

Uszkodzenie dolnej części

splotu ramiennego

splotu ramiennego

(Klumpke-Dejerine’a)

(Klumpke-Dejerine’a)



Głównie włókna korzeni C8 lub
Th1



Gwałtowne pociągnięcie za
kończynę, guz Pancoasta



Drobne mięśnie ręki, mięśnie
przedramienia (większe
upośledzenie zginaczy niż
prostowników)



Zaburzenia czucia dłoni i
przedramienia po stronie
łokciowej



Może współistnieć zespół Hornera
(proksymalne uszkodzenie Th1)

Nerw promieniowy

Nerw promieniowy



Włókna z korzeni C5-C8



Przy wysokim uszkodzeniu

ręka opadająca



Zaburzenie czucia na

grzbiecie ręki nad pierwszą

przestrzenią międzykostną



Przyczyny uszkodzenia:



Urazowe (np. złamanie trzonu

kości ramiennej)



Ucisk (chodzenie o kulach,

porażenie „kajdankowe”, zespół

mięśnia odwracacza)

Nerw pośrodkowy

Nerw pośrodkowy



Włókna korzeni C5-Th1



Wysokie uszkodzenie- ręka

błogosławiąca



Niedostateczne odwodzenie

(objaw butelki) i

przeciwstawianie kciuka



Zanik bocznej części kłębu



Przyczyny uszkodzenia:



Uraz (głównie po stronie

dłoniowej w stawie nadgarstka)



Ucisk zewnętrzny („paralysie

des amoreux”, opaski uciskowe

w trakcie zabiegów, długa

jazda rowerem)

Nerw pośrodkowy

Nerw pośrodkowy

(2)

(2)

Nerw pośrodkowy

Nerw pośrodkowy

(3)

(3)



Zespół cieśni nadgarstka



Ucisk w kanale nadgarstka



Nerw biegnie razem ze
ścięgnami długich zginaczy
palców pod troczkiem zginaczy



Częściej u kobiet



Początek- dolegliwości
subiektywne: wybudzanie się w
nocy z uczuciem sztywności i
obrzmienia ręki oraz bólem



Po wielu latach (długotrwały
ucisk)- niedowład i zanik mięśni
kłębu, możliwe zaburzenia
czucia



Test prowokacji Phalena



Nieprawidłowe badanie ENG

Nerw łokciowy

Nerw łokciowy



Włókna korzeni C8-Th1



Ręka szponiasta- zanik
mięśni międzykostnych,
nadmierny wyprost w stawie
podstawnym, lekkie zgięcie w
stawach międzypaliczkowych



Dodatni objaw Fromenta
(porażenie mięśnia
przywodziciela kciuka)



Przyczyny uszkodzenia:



Urazy



Ucisk w rowku nerwu łokciowego

Nerw łokciowy

Nerw łokciowy

(2)

(2)

Dodatni objaw Fromenta

Splot lędźwiowo-krzyżowy

Splot lędźwiowo-krzyżowy



Korzenie L1 - S3



W przestrzeni
zaotrzewnowej



2 duże nerwy: kulszowy i
udowy



Przyczyny uszkodzeń:



Procesy zaotrzewnowe
(przerzuty, chłoniaki,
endometrioza, nowotwory)



Krwiaki



Tętniaki



Naświetlanie i
chemioterapia

Nerw udowy

Nerw udowy



Segmenty L2-L4



Uszkodzenie: zaburzenie

czynności prostowników

stawu kolanowego

(trudność z wchodzeniem

po schodach),

ograniczenie zginania uda



Zaburzenia czucia 



Przyczyny uszkodzenia:



Krwiak mięśnia

lędźwiowego



Zabiegi operacyjne

Nerw skórny boczny uda

Nerw skórny boczny uda



Włókna korzeni L2-L3



Wyłącznie czuciowy



Zaburzenia czucia na przednio-zewnętrznej

powierzchni uda



Zespół przewlekły- „meralgia paraesthetica”



Trzykrotnie częściej u mężczyzn



Parestezje i bóle o charakterze ciągnącym i palącym



Nasilenie przy prostowaniu, złagodzenie przy zgięciu

uda w stawie biodrowym



Przyczyny uszkodzeń:



Ucisk więzadła pachwinowego (nasilają ciasne ubrania,

paski, zwisający brzuch)



Zabiegi operacyjne

Nerw kulszowy

Nerw kulszowy



Korzenie L4 – S3



Najdłuższy i największy nerw obwodowy



Objawy uszkodzenia wynikają z porażenia

nerwu strzałkowego i piszczelowego



Główne przyczyny uszkodzeń:



Uraz bezpośredni (rana cięta, postrzał)



Złamanie kości miednicy



Złamanie lub zwichnięcie w obrębie stawu

biodrowego



Niedokrwienie (miażdżyca, zespół Leriche’a)



Porażenie poiniekcyjne

Nerw strzałkowy / Nerw

Nerw strzałkowy / Nerw

piszczelowy

piszczelowy



Włókna korzeni L2-L4



Chód koguci-

niedowład zginaczy

grzbietowych stopy i

palców  opadanie

stopy



Przyczyny uszkodzeń:



Urazy (złamanie główki

strzałki, zwichnięcie

stawu kolanowego)



Ucisk (zakładanie nogi

na nogę, opatrunek

gipsowy, nieprawidłowe

obuwie, buty narciarskie,

praca na kolanach)



Iniekcje (szczyt objawów

24-48 godz. po iniekcji)



Włókna korzeni L4-S3



Upośledzenie funkcji

zginaczy

podeszwowych stopy i

palców



Osłabienie odruchu

skokowego



Zaburzenie czucia na

podeszwie stopy



Przyczyny uszkodzenia:



Zespół kanału stępu

(ucisk przez troczek

mięśni zginaczy; okolica

kostki przyśrodkowej)



Złamania kości

piszczelowej

Zespoły rdzeniowe

Zespoły rdzeniowe



Najczęściej w wywiadzie:



Zaburzenia chodu (powoli narastające)



Zaburzenia mikcji



Zaburzenia czucia kończyn dolnych lub
dolnej połowy ciała



Bóle opasujące, uczucie zaciskania tułowia



Ograniczone bóle pleców



Objaw Lhermitte’a

Zespół całkowitej poprzecznej

Zespół całkowitej poprzecznej

przerwy rdzenia

przerwy rdzenia



Przyczyny: urazy, zapalenia



Wstrząs rdzeniowy: porażenie wiotkie, zniesienie

wszystkich rodzajów czucia, zahamowanie

czynności pęcherza moczowego i jelita grubego,

zniesienie potencji, zaburzenia troficzne,

zahamowanie wydzielania potu



Pas przeczulicy na granicy uszkodzenia



Automatyzmy rdzeniowe



Spastyczny niedowład z ustawieniem

zgięciowym kończyn



Powrót czynności pęcherza i odbytnicy

(automatyczne opróżnianie)

Zespół całkowitej poprzecznej

Zespół całkowitej poprzecznej

przerwy rdzenia

przerwy rdzenia

Zespół połowiczego

Zespół połowiczego

uszkodzenia rdzenia (Brown-

uszkodzenia rdzenia (Brown-

Sequarda)

Sequarda)



Przyczyny: uraz mechaniczny (np. rana kłuta)



Po stronie uszkodzenia i poniżej: niedowład

spastyczny, zniesienie wszystkich rodzajów

czucia (sznury tylne)



Po stronie uszkodzenia na jego

wysokości:wąski pas przeczulicy (korzeń

czuciowy)



Po stronie przeciwnej i poniżej: zniesienie

czucia bólu i temperatury (skrzyżowana

droga rdzeniowo-wzgórzowa)

Zespół połowiczego

Zespół połowiczego

uszkodzenia rdzenia (Brown-

uszkodzenia rdzenia (Brown-

Sequarda)

Sequarda)

Zespół istoty szarej

Zespół istoty szarej



Przyczyny: jamistość

rdzenia, wybroczyny

śródrdzeniowe, guzy

wewnątrzrdzeniowe



Objawy: obustronne

rozszczepienne

zaburzenia czucia na

poziomie uszkodzenia,



Niedowład wiotki na

poziomie uszkodzenia

przy zajęciu rogów

przednich



Niedowład spastyczny

poniżej poziomu

uszkodzenia przy zajęciu

dróg piramidowych

Zespół istoty szarej

Zespół istoty szarej

Zespół złożonych zmian

Zespół złożonych zmian

chorobowych powrózków tylnych i

chorobowych powrózków tylnych i

dróg piramidowych

dróg piramidowych



Przyczyny: zwyrodnienie powrózków

bocznych (myelosis funicularis) w

przebiegu niedokrwistości złośliwej



Objawy: niedoczulica typu sznurowego

poniżej poziomu uszkodzenia.



Zaburzenia czucia ułożenia w

kończynach dolnych z ataksją



Niedowład spastyczny kończyn dolnych

Zespół złożonych zmian

Zespół złożonych zmian

chorobowych powrózków tylnych i

chorobowych powrózków tylnych i

dróg piramidowych

dróg piramidowych

Zespół stożka rdzeniowego

Zespół stożka rdzeniowego



Uszkodzenie segmentow rdzenia S3 - Co



Przyczyny: guzy wewnątrzrdzeniowe
pierwotne i przerzutowe, zaburzenia krążenia
krwi



Objawy: wiotkie porażenie pęcherza
moczowego (stałe wyciekanie moczu
kroplami), nietrzymanie kału, impotencja,
zaburzenia czucia powierzchniowego o typie
spodni do jazdy konnej (S3-S5), brak
odruchów odbytniczych

Zespół stożka rdzeniowego

Zespół stożka rdzeniowego

Zespół ogona końskiego

Zespół ogona końskiego



Uszkodzenie nici korzeniowych

poniżej stożka rdzeniowego (od

L4)



Przyczyny: guzy

wewnątrzkanałowe

(wysciółczaki, tłuszczaki,

centralna protruzja jądra

miażdżystego)



Objawy: obutronne bóle o typie

rwy kulszowej, zaburzenia

czucia powierzchniowego od L4,

niedowłady wiotkie

odpowiednich mięśni, zniesienie

odruchów kolanowych i

skokowych, nietrzymanie moczu

i stolca, zaburzenia potencji

Zespół tętnicy rdzeniowej

Zespół tętnicy rdzeniowej

przedniej

przedniej

Zmiany zwyrodnieniowe

Zmiany zwyrodnieniowe

kręgosłupa (dyskopatia,

kręgosłupa (dyskopatia,

spondyloza)

spondyloza)



Odpowiadają za 90% zespołów bólowych

kręgosłupa



Przyczyny:



Starzenie



Przeciążenie



Brak aktywności fizycznej



Wady postawy



Wady rozwojowe kręgów (kręgi przejściowe, kręgozmyk)



Zab. hormonalne z zab. gosp. wapniowej



Urazy



3 fazy zmian:



Utrata sprężystości, spadek elastyczności krążka



Wypuklina



Zwółknienie krążka międzykręgowego

Objawy kliniczne zmian

Objawy kliniczne zmian

zwyrodnieniowych kręgosłupa

zwyrodnieniowych kręgosłupa



Ból miejscowy



Ból mięśniowy



Ból korzeniowy



Zmniejszenie ruchomości kręgosłupa, ograniczenie

ruchu w określonym kierunku



Przyjmowanie przymusowej postawy



Ubytkowe objawy czuciowe i ruchowe



Zespoły rdzeniowe



Dolegliwości nasila:

- ruch (rozpoczęcie, zmiana pozycji)
- pochylenie
- przeprost
- działanie tłoczni brzusznej



Dolegliwości łagodzi: pozycja leżąca

Podział lokalizacyjny dyskopatii

Podział lokalizacyjny dyskopatii



Lędźwiowa – 63%



Szyjna – 35% (częściej spondyloza)



Piersiowa – 2%

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

lędźwiowego kręgosłupa



L3-L4 – 2%; L4-L5 – 40%; L5-S1 – 50%



Ostry ból w okolicy krzyżowej



Spłycenie lordozy lędźwiowej, obniżenie

ruchomości tego odcinka



Wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych



Odruchowe przyjmowanie pozycji odciążającej



Objawy korzeniowe (rwa udowa, rwa

kulszowa

)

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

lędźwiowego kręgosłupa

(2)

(2)

Korzeń

Ból i zab.
czucia

niedowła
dy

Zniesien.
odr. głęb

Obj.
rozciąg.

L4

Przedn-
przysr

pow. uda

Czworogło
w uda

(prost.
podudzia)

odruch
kolanowy

Objaw
Mackiewicza

L5

Tyln-bocz
pow uda,
grzbiet
stopy

Prostownik
i stopy(zg.
grzbietowe
)

-

Objaw
Lasegue’a

S1

Tylna pow

uda, pięta,
zew. brzeg
stopy

Zginacze

stopy
(zgięc.
podeszwo
w)

odruch

skokowy

Objaw

Lasegue’a

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

lędźwiowego kręgosłupa

(3)

(3)

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

lędźwiowego kręgosłupa

lędźwiowego kręgosłupa

(4)

(4)

Cechy zwyrodnienia odcinka

Cechy zwyrodnienia odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa



C5-4,1%; C6-36,1%; C7-34,6%; C8-25,5%



Częściej spondyloza niż dyskopatia



Brak lordozy szyjnej



Przymusowa pozycja głowy



Miejscowa bolesność opukowa i uciskowa



Ból promieniujący do okolicy

międzyłopatkowej lub brachialgia

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa

Korzeń

Obszar

bólu i zab.

czucia

Niedowłady Zniesienie

odr.

głębok.

C6

Przednio-
przyśrodko

w pow.
ram. do
kciuka i
wsk.

m.
dwugłowy

(zginanie
przedramie
n)

o. z mięśnia
dwugłoweg

o

C7

Przysr pow.

ramien. do
palca środk.

m. trójgłowy

(prost.przed
ram) zanik
mm kłębu

o. z mięśnia

trójgłowego

C8

Tyln-boczn.
pow. ram.
do palca

małego

Zginacze
palców,
zanik

kłębika

o. z mięśnia
trójgłowego

Cechy dyskopatii odcinka

Cechy dyskopatii odcinka

szyjnego kręgosłupa

szyjnego kręgosłupa

(2)

(2)

Mielopatia szyjna

Mielopatia szyjna



Objawy dotyczą kilku korzonków



Niedowład mieszany kończyn górnych



Niedowład spastyczny kończyn
dolnych



Późno zaburzenia zwieraczy



Ew. objawy niewydolności kręgowo-
podstawnej

Zespół niewydolności tętnic

Zespół niewydolności tętnic

kręgowych

kręgowych

Objawy:



Zawroty i bóle głowy



Zaburzenia widzenia



Omdlenia



Dysfagia