Układ ruchowy
Układ ruchowy
Nerwy obwodowe
Nerwy obwodowe
Zespoły rdzeniowe
Zespoły rdzeniowe
Nerwy obwodowe
Nerwy obwodowe
Nerwy obwodowe
Nerwy obwodowe
Sploty nerwowe
Sploty nerwowe
- powstają z połączenia
- powstają z połączenia
korzeni rdzeniowych
korzeni rdzeniowych
Obwodowe pnie i gałęzie nerwowe
Obwodowe pnie i gałęzie nerwowe
–
–
wychodzą ze splotów nerwowych
wychodzą ze splotów nerwowych
W większości przypadków charakter
W większości przypadków charakter
mieszany- czuciowo-ruchowy, zawierają
mieszany- czuciowo-ruchowy, zawierają
włókna autonomiczne
włókna autonomiczne
Nerwom obwodowym przyporządkowane
Nerwom obwodowym przyporządkowane
są określone mięśnie i obszary unerwienia
są określone mięśnie i obszary unerwienia
skóry
skóry
Cechy uszkodzenia nerwu
Cechy uszkodzenia nerwu
obwodowego
obwodowego
Porażenie wiotkie
Porażenie wiotkie
Zaburzenia czucia (wszystkie rodzaje;
Zaburzenia czucia (wszystkie rodzaje;
dotyczą anatomicznego obszaru unerwienia
dotyczą anatomicznego obszaru unerwienia
skóry)
skóry)
Ewentualne parestezje i ból
Ewentualne parestezje i ból
Zmniejszenie wydzielania potu lub brak
Zmniejszenie wydzielania potu lub brak
potliwości
potliwości
Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia
Bolesność uciskowa w miejscu uszkodzenia
(uszkodzenie mechaniczne)
(uszkodzenie mechaniczne)
Bolesność zajętego nerwu przy jego
Bolesność zajętego nerwu przy jego
naciąganiu
naciąganiu
Porażenie wiotkie
Porażenie wiotkie
Obszar anatomiczny zaopatrywany przez dany
Obszar anatomiczny zaopatrywany przez dany
nerw obwodowy (ruchowy lub mieszany)
nerw obwodowy (ruchowy lub mieszany)
Osłabienie siły mięśniowej
Osłabienie siły mięśniowej
Obniżenie lub zniesienie napięcia
Obniżenie lub zniesienie napięcia
mięśniowego
mięśniowego
Osłabienie lub zniesienie odpowiednich
Osłabienie lub zniesienie odpowiednich
odruchów
odruchów
Zanik mięśni (widoczny po ok. 3 tyg.)
Zanik mięśni (widoczny po ok. 3 tyg.)
Drżenia pęczkowe (bardzo rzadko- raczej przy
Drżenia pęczkowe (bardzo rzadko- raczej przy
rogach przednich)
rogach przednich)
Badania pomocnicze w
Badania pomocnicze w
uszkodzeniach nerwów
uszkodzeniach nerwów
obwodowych
obwodowych
Podstawą jest dokładne badanie
Podstawą jest dokładne badanie
kliniczne
kliniczne
Elektromiografia
Elektromiografia
Elektroneurografia
Elektroneurografia
Test potliwości (rzadziej
Test potliwości (rzadziej
wykonywany)
wykonywany)
Rodzaje uszkodzenia nerwu
Rodzaje uszkodzenia nerwu
obwodowego
obwodowego
Neuropraxis
Neuropraxis
Axonotmesis
Axonotmesis
Neurotmesis
Neurotmesis
Rodzaje uszkodzenia nerwu
Rodzaje uszkodzenia nerwu
obwodowego
obwodowego
(2)
(2)
Neuropraxis
Neuropraxis
Zaburzenie czynności bez przerwania
Zaburzenie czynności bez przerwania
elementów przewodzących
elementów przewodzących
Ustępuje całkowicie w ciągu kilku dni
Ustępuje całkowicie w ciągu kilku dni
Czucie niezaburzone lub tylko
Czucie niezaburzone lub tylko
upośledzenie czucia dotyku
upośledzenie czucia dotyku
Nie ma zaniku mięśni ani potencjałów
Nie ma zaniku mięśni ani potencjałów
fibrylacyjnych w EMG
fibrylacyjnych w EMG
Np. w wyniku ucisku nerwu podczas snu
Np. w wyniku ucisku nerwu podczas snu
Rodzaje uszkodzenia nerwu
Rodzaje uszkodzenia nerwu
obwodowego
obwodowego
(3)
(3)
Axonotmesis
Axonotmesis
Przerwanie ciągłości aksonów bez
Przerwanie ciągłości aksonów bez
przerwania osłonki
przerwania osłonki
Pełnoobjawowe uszkodzenie nerwu
Pełnoobjawowe uszkodzenie nerwu
obwodowego (porażenie i zanik mięśni,
obwodowego (porażenie i zanik mięśni,
zaburzenia czucia)
zaburzenia czucia)
Regeneracja nerwu przy korzystnych
Regeneracja nerwu przy korzystnych
warunkach anatomicznych
warunkach anatomicznych
Np. w zespole cieśni nadgarstka
Np. w zespole cieśni nadgarstka
Rodzaje uszkodzenia nerwu
Rodzaje uszkodzenia nerwu
obwodowego
obwodowego
(4)
(4)
Neurotmesis
Neurotmesis
Przerwanie aksonów i osłonek nerwów
Przerwanie aksonów i osłonek nerwów
Tworzą się nerwiaki (nieuporządkowany
Tworzą się nerwiaki (nieuporządkowany
rozrost regenerujących aksonów przy braku
rozrost regenerujących aksonów przy braku
odpowiedniej struktury przewodzącej)
odpowiedniej struktury przewodzącej)
dolegliwości bólowe
dolegliwości bólowe
W wyniku ostrego przerwania lub naderwania
W wyniku ostrego przerwania lub naderwania
nerwów obwodowych oraz przy ciężkim
nerwów obwodowych oraz przy ciężkim
naciągnięciu splotu
naciągnięciu splotu
Leczenie chirurgiczne
Leczenie chirurgiczne
Splot ramienny
Splot ramienny
Korzenie rdzeniowe C4 –
Korzenie rdzeniowe C4 –
Th1
Th1
Biegnie przez szczelinę
Biegnie przez szczelinę
tylną mięśni pochyłych
tylną mięśni pochyłych
w sąsiedztwie
w sąsiedztwie
obojczyka, I żebra i
obojczyka, I żebra i
tętnicy
tętnicy
podobojczykowej
podobojczykowej
Korzenie
Korzenie
pnie (górny,
pnie (górny,
środkowy, dolny)
środkowy, dolny)
pęczki (boczny,
pęczki (boczny,
przyśrodkowy, tylny)
przyśrodkowy, tylny)
nerwy
nerwy
Splot ramienny
Splot ramienny
Uszkodzenie splotu
Uszkodzenie splotu
ramiennego
ramiennego
Najczęściej w
Najczęściej w
mechanizmie
mechanizmie
urazowym
urazowym
Bezpośredni uraz barku
Bezpośredni uraz barku
Motocykliści
Motocykliści
Gwałtowne silne
Gwałtowne silne
naciągnięcie splotu
naciągnięcie splotu
Snowboard i inne sporty
Snowboard i inne sporty
Urazy okołoporodowe
Urazy okołoporodowe
Dystocja barkowa
Dystocja barkowa
Poród kleszczowy i
Poród kleszczowy i
pomoc ręczna
pomoc ręczna
Przewlekły ucisk z
Przewlekły ucisk z
zewnątrz
zewnątrz
Zespół górnego otworu
Zespół górnego otworu
klatki piersiowej
klatki piersiowej
Żebro szyjne
Żebro szyjne
Guz szczytu płuca
Guz szczytu płuca
(zespół Pancoasta)
(zespół Pancoasta)
Uszkodzenie po
Uszkodzenie po
radioterapii
radioterapii
Uszkodzenie górnej części
Uszkodzenie górnej części
splotu ramiennego
splotu ramiennego
(Erba-Duchenne’a)
(Erba-Duchenne’a)
Włókna korzeni C5-C6
Włókna korzeni C5-C6
Uraz okołoporodowy
Uraz okołoporodowy
Głównie mięśnie
Głównie mięśnie
ramienia i obręczy
ramienia i obręczy
(dwugłowy ramienia,
(dwugłowy ramienia,
naramienny,
naramienny,
okołołopatkowe)
okołołopatkowe)
Możliwa niedoczulica
Możliwa niedoczulica
powyżej łopatki, po
powyżej łopatki, po
zewnętrznej stronie
zewnętrznej stronie
ramienia i przy
ramienia i przy
promieniowym brzegu
promieniowym brzegu
przedramienia
przedramienia
Uszkodzenie dolnej części
Uszkodzenie dolnej części
splotu ramiennego
splotu ramiennego
(Klumpke-Dejerine’a)
(Klumpke-Dejerine’a)
Głównie włókna korzeni C8 lub
Głównie włókna korzeni C8 lub
Th1
Th1
Gwałtowne pociągnięcie za
Gwałtowne pociągnięcie za
kończynę, guz Pancoasta
kończynę, guz Pancoasta
Drobne mięśnie ręki, mięśnie
Drobne mięśnie ręki, mięśnie
przedramienia (większe
przedramienia (większe
upośledzenie zginaczy niż
upośledzenie zginaczy niż
prostowników)
prostowników)
Zaburzenia czucia dłoni i
Zaburzenia czucia dłoni i
przedramienia po stronie
przedramienia po stronie
łokciowej
łokciowej
Może współistnieć zespół Hornera
Może współistnieć zespół Hornera
(proksymalne uszkodzenie Th1)
(proksymalne uszkodzenie Th1)
Nerw promieniowy
Nerw promieniowy
Włókna z korzeni C5-C8
Włókna z korzeni C5-C8
Przy wysokim uszkodzeniu
Przy wysokim uszkodzeniu
ręka opadająca
ręka opadająca
Zaburzenie czucia na
Zaburzenie czucia na
grzbiecie ręki nad pierwszą
grzbiecie ręki nad pierwszą
przestrzenią międzykostną
przestrzenią międzykostną
Przyczyny uszkodzenia:
Przyczyny uszkodzenia:
Urazowe (np. złamanie trzonu
Urazowe (np. złamanie trzonu
kości ramiennej)
kości ramiennej)
Ucisk (chodzenie o kulach,
Ucisk (chodzenie o kulach,
porażenie „kajdankowe”, zespół
porażenie „kajdankowe”, zespół
mięśnia odwracacza)
mięśnia odwracacza)
Nerw pośrodkowy
Nerw pośrodkowy
Włókna korzeni C5-Th1
Włókna korzeni C5-Th1
Wysokie uszkodzenie-
Wysokie uszkodzenie-
ręka
ręka
błogosławiąca
błogosławiąca
Niedostateczne odwodzenie
Niedostateczne odwodzenie
(objaw butelki) i
(objaw butelki) i
przeciwstawianie kciuka
przeciwstawianie kciuka
Zanik bocznej części kłębu
Zanik bocznej części kłębu
Przyczyny uszkodzenia:
Przyczyny uszkodzenia:
Uraz (głównie po stronie
Uraz (głównie po stronie
dłoniowej w stawie nadgarstka)
dłoniowej w stawie nadgarstka)
Ucisk zewnętrzny („paralysie
Ucisk zewnętrzny („paralysie
des amoreux”, opaski uciskowe
des amoreux”, opaski uciskowe
w trakcie zabiegów, długa
w trakcie zabiegów, długa
jazda rowerem)
jazda rowerem)
Nerw pośrodkowy
Nerw pośrodkowy
(2)
(2)
Nerw pośrodkowy
Nerw pośrodkowy
(3)
(3)
Zespół cieśni nadgarstka
Zespół cieśni nadgarstka
Ucisk w kanale nadgarstka
Ucisk w kanale nadgarstka
Nerw biegnie razem ze
Nerw biegnie razem ze
ścięgnami długich zginaczy
ścięgnami długich zginaczy
palców pod troczkiem zginaczy
palców pod troczkiem zginaczy
Częściej u kobiet
Częściej u kobiet
Początek- dolegliwości
Początek- dolegliwości
subiektywne: wybudzanie się w
subiektywne: wybudzanie się w
nocy z uczuciem sztywności i
nocy z uczuciem sztywności i
obrzmienia ręki oraz bólem
obrzmienia ręki oraz bólem
Po wielu latach (długotrwały
Po wielu latach (długotrwały
ucisk)- niedowład i zanik mięśni
ucisk)- niedowład i zanik mięśni
kłębu, możliwe zaburzenia
kłębu, możliwe zaburzenia
czucia
czucia
Test prowokacji Phalena
Test prowokacji Phalena
Nieprawidłowe badanie ENG
Nieprawidłowe badanie ENG
Nerw łokciowy
Nerw łokciowy
Włókna korzeni C8-Th1
Włókna korzeni C8-Th1
Ręka szponiasta
Ręka szponiasta
- zanik
- zanik
mięśni międzykostnych,
mięśni międzykostnych,
nadmierny wyprost w stawie
nadmierny wyprost w stawie
podstawnym, lekkie zgięcie w
podstawnym, lekkie zgięcie w
stawach międzypaliczkowych
stawach międzypaliczkowych
Dodatni objaw Fromenta
Dodatni objaw Fromenta
(porażenie mięśnia
(porażenie mięśnia
przywodziciela kciuka)
przywodziciela kciuka)
Przyczyny uszkodzenia:
Przyczyny uszkodzenia:
Urazy
Urazy
Ucisk w rowku nerwu łokciowego
Ucisk w rowku nerwu łokciowego
Nerw łokciowy
Nerw łokciowy
(2)
(2)
Dodatni objaw Fromenta
Splot lędźwiowo-krzyżowy
Splot lędźwiowo-krzyżowy
Korzenie L1 - S3
Korzenie L1 - S3
W przestrzeni
W przestrzeni
zaotrzewnowej
zaotrzewnowej
2 duże nerwy: kulszowy i
2 duże nerwy: kulszowy i
udowy
udowy
Przyczyny uszkodzeń:
Przyczyny uszkodzeń:
Procesy zaotrzewnowe
Procesy zaotrzewnowe
(przerzuty, chłoniaki,
(przerzuty, chłoniaki,
endometrioza, nowotwory)
endometrioza, nowotwory)
Krwiaki
Krwiaki
Tętniaki
Tętniaki
Naświetlanie i
Naświetlanie i
chemioterapia
chemioterapia
Nerw udowy
Nerw udowy
Segmenty L2-L4
Segmenty L2-L4
Uszkodzenie: zaburzenie
Uszkodzenie: zaburzenie
czynności prostowników
czynności prostowników
stawu kolanowego
stawu kolanowego
(trudność z wchodzeniem
(trudność z wchodzeniem
po schodach),
po schodach),
ograniczenie zginania uda
ograniczenie zginania uda
Zaburzenia czucia
Zaburzenia czucia
Przyczyny uszkodzenia:
Przyczyny uszkodzenia:
Krwiak mięśnia
Krwiak mięśnia
lędźwiowego
lędźwiowego
Zabiegi operacyjne
Zabiegi operacyjne
Nerw skórny boczny uda
Nerw skórny boczny uda
Włókna korzeni L2-L3
Włókna korzeni L2-L3
Wyłącznie czuciowy
Wyłącznie czuciowy
Zaburzenia czucia na przednio-zewnętrznej
Zaburzenia czucia na przednio-zewnętrznej
powierzchni uda
powierzchni uda
Zespół przewlekły- „meralgia paraesthetica”
Zespół przewlekły- „meralgia paraesthetica”
Trzykrotnie częściej u mężczyzn
Trzykrotnie częściej u mężczyzn
Parestezje i bóle o charakterze ciągnącym i palącym
Parestezje i bóle o charakterze ciągnącym i palącym
Nasilenie przy prostowaniu, złagodzenie przy zgięciu
Nasilenie przy prostowaniu, złagodzenie przy zgięciu
uda w stawie biodrowym
uda w stawie biodrowym
Przyczyny uszkodzeń:
Przyczyny uszkodzeń:
Ucisk więzadła pachwinowego (nasilają ciasne ubrania,
Ucisk więzadła pachwinowego (nasilają ciasne ubrania,
paski, zwisający brzuch)
paski, zwisający brzuch)
Zabiegi operacyjne
Zabiegi operacyjne
Nerw kulszowy
Nerw kulszowy
Korzenie L4 – S3
Korzenie L4 – S3
Najdłuższy i największy nerw obwodowy
Najdłuższy i największy nerw obwodowy
Objawy uszkodzenia wynikają z porażenia
Objawy uszkodzenia wynikają z porażenia
nerwu strzałkowego i piszczelowego
nerwu strzałkowego i piszczelowego
Główne przyczyny uszkodzeń:
Główne przyczyny uszkodzeń:
Uraz bezpośredni (rana cięta, postrzał)
Uraz bezpośredni (rana cięta, postrzał)
Złamanie kości miednicy
Złamanie kości miednicy
Złamanie lub zwichnięcie w obrębie stawu
Złamanie lub zwichnięcie w obrębie stawu
biodrowego
biodrowego
Niedokrwienie (miażdżyca, zespół Leriche’a)
Niedokrwienie (miażdżyca, zespół Leriche’a)
Porażenie poiniekcyjne
Porażenie poiniekcyjne
Nerw strzałkowy / Nerw
Nerw strzałkowy / Nerw
piszczelowy
piszczelowy
Włókna korzeni L2-L4
Włókna korzeni L2-L4
Chód koguci
Chód koguci
- niedowład
- niedowład
zginaczy grzbietowych
zginaczy grzbietowych
stopy i palców
stopy i palców
opadanie stopy
opadanie stopy
Przyczyny uszkodzeń:
Przyczyny uszkodzeń:
Urazy (złamanie główki
Urazy (złamanie główki
strzałki, zwichnięcie
strzałki, zwichnięcie
stawu kolanowego)
stawu kolanowego)
Ucisk (zakładanie nogi na
Ucisk (zakładanie nogi na
nogę, opatrunek
nogę, opatrunek
gipsowy, nieprawidłowe
gipsowy, nieprawidłowe
obuwie, buty narciarskie,
obuwie, buty narciarskie,
praca na kolanach)
praca na kolanach)
Iniekcje (szczyt objawów
Iniekcje (szczyt objawów
24-48 godz. po iniekcji)
24-48 godz. po iniekcji)
Włókna korzeni L4-S3
Włókna korzeni L4-S3
Upośledzenie funkcji
Upośledzenie funkcji
zginaczy
zginaczy
podeszwowych stopy i
podeszwowych stopy i
palców
palców
Osłabienie odruchu
Osłabienie odruchu
skokowego
skokowego
Zaburzenie czucia na
Zaburzenie czucia na
podeszwie stopy
podeszwie stopy
Przyczyny uszkodzenia:
Przyczyny uszkodzenia:
Zespół kanału stępu
Zespół kanału stępu
(ucisk przez troczek
(ucisk przez troczek
mięśni zginaczy; okolica
mięśni zginaczy; okolica
kostki przyśrodkowej)
kostki przyśrodkowej)
Złamania kości
Złamania kości
piszczelowej
piszczelowej
Nerw strzałkowy / Nerw
Nerw strzałkowy / Nerw
piszczelowy
piszczelowy
Zespoły rdzeniowe
Zespoły rdzeniowe
Najczęściej w wywiadzie:
Najczęściej w wywiadzie:
Zaburzenia chodu (powoli narastające)
Zaburzenia chodu (powoli narastające)
Zaburzenia mikcji
Zaburzenia mikcji
Zaburzenia czucia kończyn dolnych lub
Zaburzenia czucia kończyn dolnych lub
dolnej połowy ciała
dolnej połowy ciała
Bóle opasujące, uczucie zaciskania tułowia
Bóle opasujące, uczucie zaciskania tułowia
Ograniczone bóle pleców
Ograniczone bóle pleców
Objaw Lhermitte’a
Objaw Lhermitte’a
Zespół całkowitej poprzecznej
Zespół całkowitej poprzecznej
przerwy rdzenia
przerwy rdzenia
Przyczyny: urazy, zapalenia
Przyczyny: urazy, zapalenia
Wstrz
Wstrz
ą
ą
s rdzeniowy: pora
s rdzeniowy: pora
ż
ż
enie wiotkie, zniesienie
enie wiotkie, zniesienie
wszystkich rodzaj
wszystkich rodzaj
ó
ó
w czucia, zahamowanie
w czucia, zahamowanie
czynno
czynno
ś
ś
ci p
ci p
ę
ę
cherza moczowego i jelita grubego,
cherza moczowego i jelita grubego,
zniesienie potencji, zaburzenia troficzne,
zniesienie potencji, zaburzenia troficzne,
zahamowanie wydzielania potu
zahamowanie wydzielania potu
Pas przeczulicy na granicy uszkodzenia
Pas przeczulicy na granicy uszkodzenia
Automatyzmy rdzeniowe
Automatyzmy rdzeniowe
Spastyczny niedow
Spastyczny niedow
ł
ł
ad z ustawieniem
ad z ustawieniem
zgi
zgi
ę
ę
ciowym ko
ciowym ko
ń
ń
czyn
czyn
Powr
Powr
ó
ó
t czynno
t czynno
ś
ś
ci p
ci p
ę
ę
cherza i odbytnicy
cherza i odbytnicy
(automatyczne opr
(automatyczne opr
óż
óż
nianie)
nianie)
Zespół całkowitej poprzecznej
Zespół całkowitej poprzecznej
przerwy rdzenia
przerwy rdzenia
Zespół połowiczego
Zespół połowiczego
uszkodzenia rdzenia (Brown-
uszkodzenia rdzenia (Brown-
Sequarda)
Sequarda)
Przyczyny: uraz mechaniczny (np. rana kłuta)
Przyczyny: uraz mechaniczny (np. rana kłuta)
Po str
Po str
onie
onie
uszkodzenia i poni
uszkodzenia i poni
ż
ż
ej: niedow
ej: niedow
ł
ł
ad
ad
spastyczny, zniesienie wszystkich rodzaj
spastyczny, zniesienie wszystkich rodzaj
ó
ó
w
w
czucia (sznury tylne)
czucia (sznury tylne)
Po str
Po str
onie
onie
uszkodzenia na jego
uszkodzenia na jego
wysoko
wysoko
ś
ś
ci:w
ci:w
ą
ą
ski pas przeczulicy (korze
ski pas przeczulicy (korze
ń
ń
czuciowy)
czuciowy)
Po str
Po str
onie
onie
przeciwnej i poni
przeciwnej i poni
ż
ż
ej: zniesienie
ej: zniesienie
czucia b
czucia b
ó
ó
lu i temperatury (skrzy
lu i temperatury (skrzy
ż
ż
owana
owana
droga rdzeniowo-wzg
droga rdzeniowo-wzg
ó
ó
rzowa)
rzowa)
Zespół połowiczego
Zespół połowiczego
uszkodzenia rdzenia (Brown-
uszkodzenia rdzenia (Brown-
Sequarda)
Sequarda)
Zespół istoty szarej
Zespół istoty szarej
Przyczyny: jamisto
Przyczyny: jamisto
ść
ść
rdzenia, wybroczyny
rdzenia, wybroczyny
ś
ś
r
r
ó
ó
drdzeniowe, guzy
drdzeniowe, guzy
wewn
wewn
ą
ą
trzrdzeniowe
trzrdzeniowe
Objawy: obustronne
Objawy: obustronne
rozszczepienne
rozszczepienne
zaburzenia czucia na
zaburzenia czucia na
poziomie uszkodzenia,
poziomie uszkodzenia,
Niedow
Niedow
ł
ł
ad wiotki na
ad wiotki na
poz
poz
iomie
iomie
uszkodzenia
uszkodzenia
przy zaj
przy zaj
ę
ę
ciu rog
ciu rog
ó
ó
w
w
przednich
przednich
Niedow
Niedow
ł
ł
ad spastyczny
ad spastyczny
poni
poni
ż
ż
ej poz
ej poz
iomu
iomu
u
u
szkodzenia przy zaj
szkodzenia przy zaj
ę
ę
ciu
ciu
dr
dr
ó
ó
g piram
g piram
i
i
dowych
dowych
Zespół istoty szarej
Zespół istoty szarej
Zespół złożonych zmian
Zespół złożonych zmian
chorobowych powrózków tylnych i
chorobowych powrózków tylnych i
dróg piramidowych
dróg piramidowych
Przyczyny: zwyrodnienie powr
Przyczyny: zwyrodnienie powr
ó
ó
zk
zk
ó
ó
w
w
bocznych (myelosis funicularis) w
bocznych (myelosis funicularis) w
przebiegu niedokrwisto
przebiegu niedokrwisto
ś
ś
ci z
ci z
ł
ł
o
o
ś
ś
liwej
liwej
Objawy: niedoczulica typu sznurowego
Objawy: niedoczulica typu sznurowego
poni
poni
ż
ż
ej poz
ej poz
iomu
iomu
uszkodzenia.
uszkodzenia.
Zaburzenia czucia u
Zaburzenia czucia u
ł
ł
o
o
ż
ż
enia w
enia w
ko
ko
ń
ń
czynach dolnych z ataksj
czynach dolnych z ataksj
ą
ą
Niedow
Niedow
ł
ł
ad spastyczny ko
ad spastyczny ko
ń
ń
czyn dolnych
czyn dolnych
Zespół złożonych zmian
Zespół złożonych zmian
chorobowych powrózków tylnych i
chorobowych powrózków tylnych i
dróg piramidowych
dróg piramidowych
Zespół stożka rdzeniowego
Zespół stożka rdzeniowego
Uszkodzenie segmentow rdzenia S3
Uszkodzenie segmentow rdzenia S3
- C
- C
o
o
Przyczyny: guzy wewn
Przyczyny: guzy wewn
ą
ą
trzrdzeniowe
trzrdzeniowe
pierwotne i przerzutowe, zaburzenia kr
pierwotne i przerzutowe, zaburzenia kr
ąż
ąż
enia
enia
krwi
krwi
Objawy: wiotkie pora
Objawy: wiotkie pora
ż
ż
enie p
enie p
ę
ę
cherza
cherza
moczowego (sta
moczowego (sta
ł
ł
e wyciekanie moczu
e wyciekanie moczu
kroplami), nietrzymanie ka
kroplami), nietrzymanie ka
ł
ł
u, impotencja,
u, impotencja,
zaburzenia czucia powierzchniowego o typie
zaburzenia czucia powierzchniowego o typie
spodni do jazdy konnej (S3-S5), brak
spodni do jazdy konnej (S3-S5), brak
odruch
odruch
ó
ó
w odbytniczych
w odbytniczych
Zespół stożka rdzeniowego
Zespół stożka rdzeniowego
Zespół ogona końskiego
Zespół ogona końskiego
Uszkodzenie nici korzeniowych
Uszkodzenie nici korzeniowych
poni
poni
ż
ż
ej sto
ej sto
ż
ż
ka rdzeniowego (od
ka rdzeniowego (od
L4)
L4)
Przyczyny: guzy
Przyczyny: guzy
wewn
wewn
ą
ą
trzkana
trzkana
ł
ł
owe
owe
(wysci
(wysci
ół
ół
czaki, t
czaki, t
ł
ł
uszczaki,
uszczaki,
centralna protruzja j
centralna protruzja j
ądra
ądra
mia
mia
ż
ż
d
d
ż
ż
ystego)
ystego)
Objawy: obutronne b
Objawy: obutronne b
ó
ó
le o typie
le o typie
rwy kulszowej, zaburzenia
rwy kulszowej, zaburzenia
czucia powierzchniowego od L4,
czucia powierzchniowego od L4,
niedow
niedow
ł
ł
ady wiotkie
ady wiotkie
odpowiednich mi
odpowiednich mi
ęś
ęś
ni, zniesienie
ni, zniesienie
odruch
odruch
ó
ó
w kolanowych i
w kolanowych i
skokowych, nietrzymanie moczu
skokowych, nietrzymanie moczu
i stolca, zaburzenia potencji
i stolca, zaburzenia potencji
Zespół tętnicy rdzeniowej
Zespół tętnicy rdzeniowej
przedniej
przedniej
Zmiany zwyrodnieniowe
Zmiany zwyrodnieniowe
kręgosłupa (dyskopatia,
kręgosłupa (dyskopatia,
spondyloza)
spondyloza)
Odpowiadają za 90% zespołów bólowych
Odpowiadają za 90% zespołów bólowych
kręgosłupa
kręgosłupa
Przyczyny:
Przyczyny:
Starzenie
Starzenie
Przeciążenie
Przeciążenie
Brak aktywności fizycznej
Brak aktywności fizycznej
Wady postawy
Wady postawy
Wady rozwojowe kręgów (kręgi przejściowe, kręgozmyk)
Wady rozwojowe kręgów (kręgi przejściowe, kręgozmyk)
Zab. hormonalne z zab. gosp. wapniowej
Zab. hormonalne z zab. gosp. wapniowej
Urazy
Urazy
3 fazy zmian:
3 fazy zmian:
Utrata sprężystości, spadek elastyczności krążka
Utrata sprężystości, spadek elastyczności krążka
Wypuklina
Wypuklina
Zwółknienie krążka międzykręgowego
Zwółknienie krążka międzykręgowego
Objawy kliniczne zmian
Objawy kliniczne zmian
zwyrodnieniowych kręgosłupa
zwyrodnieniowych kręgosłupa
Ból miejscowy
Ból miejscowy
Ból mięśniowy
Ból mięśniowy
Ból korzeniowy
Ból korzeniowy
Zmniejszenie ruchomości kręgosłupa, ograniczenie
Zmniejszenie ruchomości kręgosłupa, ograniczenie
ruchu w określonym kierunku
ruchu w określonym kierunku
Przyjmowanie przymusowej postawy
Przyjmowanie przymusowej postawy
Ubytkowe objawy czuciowe i ruchowe
Ubytkowe objawy czuciowe i ruchowe
Zespoły rdzeniowe
Zespoły rdzeniowe
Dolegliwości nasila:
Dolegliwości nasila:
- ruch (rozpoczęcie, zmiana pozycji)
- ruch (rozpoczęcie, zmiana pozycji)
- pochylenie
- pochylenie
- przeprost
- przeprost
- działanie tłoczni brzusznej
- działanie tłoczni brzusznej
Dolegliwości łagodzi: pozycja leżąca
Dolegliwości łagodzi: pozycja leżąca
Podział lokalizacyjny dyskopatii
Podział lokalizacyjny dyskopatii
Lędźwiowa – 63%
Lędźwiowa – 63%
Szyjna – 35% (częściej spondyloza)
Szyjna – 35% (częściej spondyloza)
Piersiowa – 2%
Piersiowa – 2%
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
lędźwiowego kręgosłupa
lędźwiowego kręgosłupa
L3-L4 – 2%; L4-L5 – 40%; L5-S1 – 50%
L3-L4 – 2%; L4-L5 – 40%; L5-S1 – 50%
Ostry ból w okolicy krzyżowej
Ostry ból w okolicy krzyżowej
Spłycenie lordozy lędźwiowej, obniżenie
Spłycenie lordozy lędźwiowej, obniżenie
ruchomości tego odcinka
ruchomości tego odcinka
Wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych
Wzrost napięcia mięśni przykręgosłupowych
Odruchowe przyjmowanie pozycji odciążającej
Odruchowe przyjmowanie pozycji odciążającej
Objawy korzeniowe (rwa udowa, rwa
Objawy korzeniowe (rwa udowa, rwa
kulszowa
kulszowa
)
)
Korzenie nerwowe
Korzenie nerwowe
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
lędźwiowego kręgosłupa
lędźwiowego kręgosłupa
(2)
(2)
Korzeń
Korzeń
Ból i zab.
Ból i zab.
czucia
czucia
niedowła
niedowła
dy
dy
Zniesien.
Zniesien.
odr. głęb
odr. głęb
Obj.
Obj.
rozciąg.
rozciąg.
L4
L4
Przedn-
Przedn-
przysr
przysr
pow. uda
pow. uda
Czworogło
Czworogło
w uda
w uda
(prost.
(prost.
podudzia)
podudzia)
odruch
odruch
kolanowy
kolanowy
Objaw
Objaw
Mackiewicza
Mackiewicza
L5
L5
Tyln-bocz
Tyln-bocz
pow uda,
pow uda,
grzbiet
grzbiet
stopy
stopy
Prostownik
Prostownik
i stopy(zg.
i stopy(zg.
grzbietowe
grzbietowe
)
)
-
-
Objaw
Objaw
Lasegue’a
Lasegue’a
S1
S1
Tylna pow
Tylna pow
uda, pięta,
uda, pięta,
zew. brzeg
zew. brzeg
stopy
stopy
Zginacze
Zginacze
stopy
stopy
(zgięc.
(zgięc.
podeszwo
podeszwo
w)
w)
odruch
odruch
skokowy
skokowy
Objaw
Objaw
Lasegue’a
Lasegue’a
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
lędźwiowego kręgosłupa
lędźwiowego kręgosłupa
(3)
(3)
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
lędźwiowego kręgosłupa
lędźwiowego kręgosłupa
(4)
(4)
Cechy zwyrodnienia odcinka
Cechy zwyrodnienia odcinka
szyjnego kręgosłupa
szyjnego kręgosłupa
C5-4,1%; C6-36,1%; C7-34,6%; C8-25,5%
C5-4,1%; C6-36,1%; C7-34,6%; C8-25,5%
Częściej spondyloza niż dyskopatia
Częściej spondyloza niż dyskopatia
Brak lordozy szyjnej
Brak lordozy szyjnej
Przymusowa pozycja głowy
Przymusowa pozycja głowy
Miejscowa bolesność opukowa i uciskowa
Miejscowa bolesność opukowa i uciskowa
Ból promieniujący do okolicy
Ból promieniujący do okolicy
międzyłopatkowej lub brachialgia
międzyłopatkowej lub brachialgia
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
szyjnego kręgosłupa
szyjnego kręgosłupa
Korzeń
Korzeń
Obszar
Obszar
bólu i zab.
bólu i zab.
czucia
czucia
Niedowłady
Niedowłady
Zniesienie
Zniesienie
odr.
odr.
głębok.
głębok.
C6
C6
Przednio-
Przednio-
przyśrodko
przyśrodko
w pow.
w pow.
ram. do
ram. do
kciuka i
kciuka i
wsk.
wsk.
m.
m.
dwugłowy
dwugłowy
(zginanie
(zginanie
przedramie
przedramie
n)
n)
o. z mięśnia
o. z mięśnia
dwugłoweg
dwugłoweg
o
o
C7
C7
Przysr pow.
Przysr pow.
ramien. do
ramien. do
palca środk.
palca środk.
m. trójgłowy
m. trójgłowy
(prost.przed
(prost.przed
ram) zanik
ram) zanik
mm kłębu
mm kłębu
o. z mięśnia
o. z mięśnia
trójgłowego
trójgłowego
C8
C8
Tyln-boczn.
Tyln-boczn.
pow. ram.
pow. ram.
do palca
do palca
małego
małego
Zginacze
Zginacze
palców,
palców,
zanik
zanik
kłębika
kłębika
o. z mięśnia
o. z mięśnia
trójgłowego
trójgłowego
Cechy dyskopatii odcinka
Cechy dyskopatii odcinka
szyjnego kręgosłupa
szyjnego kręgosłupa
(2)
(2)
Mielopatia szyjna
Mielopatia szyjna
Objawy dotyczą kilku korzonków
Objawy dotyczą kilku korzonków
Niedowład mieszany kończyn górnych
Niedowład mieszany kończyn górnych
Niedowład spastyczny kończyn
Niedowład spastyczny kończyn
dolnych
dolnych
Późno zaburzenia zwieraczy
Późno zaburzenia zwieraczy
Ew. objawy niewydolności kręgowo-
Ew. objawy niewydolności kręgowo-
podstawnej
podstawnej
Zespół niewydolności tętnic
Zespół niewydolności tętnic
kręgowych
kręgowych
Objawy:
Objawy:
Zawroty i bóle głowy
Zawroty i bóle głowy
Zaburzenia widzenia
Zaburzenia widzenia
Omdlenia
Omdlenia
Dysfagia
Dysfagia