HAŁAS
W literaturze istnieje kilka definicji hałasu.
Przyjmując definicję L. Beranka
[1] hałasem nazywa się każdy niepożądany
dźwięk.
Według D. Augustyńskiej
[2] hałasem określa się wszelkie niepożądane,
nieprzyjemne, dokuczliwe, uciążliwe lub
szkodliwe drgania akustyczne ośrodka
sprężystego, oddziałujące za pośrednictwem
powietrza na narząd słuchu i inne zmysły
człowieka.
HAŁAS
Drgania akustyczne polegają na ruchu
drgającym cząstek ośrodka sprężystego
względem położenia równowagi.
Powstają lokalne, chwilowe zgęszczenia i
rozrzedzenia cząstek ośrodka. powodujące
lokalne zmiany ciśnienia ośrodka względem
ciśnienia statycznego panującego w ośrodku.
Rozprzestrzenianie się drgań akustycznych
nazywa się falą akustyczną.
HAŁAS
W gazach i cieczach
kierunek drgań cząstek ośrodka jest zgodny z
kierunkiem rozchodzenia się fali akustycznej
(fali podłużnej).
W ciałach stałych
kierunek drgań cząstek ośrodka może być
równoległy lub prostopadły do kierunku
rozchodzenia się fali (fale poprzeczne).
Prędkość drgań cząstki ośrodka nazywa się
prędkością akustyczną.
HAŁAS
Okresem drgań T nazywa się najmniejszy przedział
czasu, po którym powtarza się ten sam stan drgań
akustycznych.
Rysunek 1. Sinusoidalna fala dźwiękowa
HAŁAS
Częstotliwość f jest to liczba okresów drgań w
jednostce czasu.
Prędkość fali akustycznej c jest to prędkość
rozprzestrzeniania się drgań akustycznych ~
zaburzenia ośrodka).
Długością fali λ nazywa się odległość, jaką
przebywa fala dźwiękowa w ciągu jednego
okresu drgań.
W okresie drgań T fala akustyczna
rozprzestrzeniając się w danym ośrodku z
prędkością c przebywa odległość równą λ.
HAŁAS
Fale akustyczne rozchodzą się w
różnych ośrodkach z różnymi
prędkościami.
w powietrzu c = 340 m/s;
w wodzie morskiej c = 1440 m/s;
w cegle c = 3600 m/s;
w żelazie c = 5100 m/s.
HAŁAS
Organ słuchu człowieka wykrywa zmiany ciśnienia
ośrodka powodowane rozchodzeniem się fal
akustycznych o
częstotliwościach w zakresie
od 16 Hz do 16 kHz.
Drgania akustyczne o częstotliwościach poniżej 16 Hz
nazywane są infradźwiękami,
a drgania akustyczne częstotliwościach powyżej 16 kHz
nazywane są ultradźwiękami.
Drgania akustyczne o przebiegu sinusoidalnym, tzw.
dźwięki proste występują, w warunkach rzeczywistych
bardzo rzadko.
Zgodnie z prawem Fouriera każde drganie złożone
można rozłożyć na szereg składowych drgań
sinusoidalnych (dźwięków prostych).
HAŁAS
Analiza widmowa sygnału akustycznego, to rozkład
akustycznych drgań złożonych na drgania proste.
Widmo przedstawia rozkład wartości amplitud i
faz składowych drgań prostych (sinusoidalnych)
w funkcji częstotliwości.
Widmo można wyrazić używając różnych wielkości
charakteryzujących przebieg akustyczny, np.:
ciśnienia akustycznego,
prędkości akustycznej lub mocy akustycznej.
HAŁAS
Na rysunku 2 przedstawiono przebiegi czasowe i widmowe
dźwięku prostego (tonu) i dźwięków złożonych
.
HAŁAS
Dla sygnału akustycznego określa się następujące wielkości
charakteryzujące sygnał: wartość chwilową, wartość średnią, wartość
skuteczną i wartość szczytową r. 3
Wartością chwilową a nazywa się wartość wielkości
charakteryzującej sygnał w danej chwili.
HAŁAS
Oktawą nazywa się zakres
częstotliwości mieszczących się
pomiędzy częstotliwością dolną fd
częstotliwością górną fg,
Tercją nazywa się zakres częstotliwości
mieszczących się pomiędzy
częstotliwością dolną fd częstotliwością
górną fg,
HAŁAS
Obszar, w którym rozchodzą się fale akustyczne
- nazywany jest polem akustycznym.
Wielkościami charakteryzującymi źródło
hałasu są;
moc akustyczna i współczynnik kierunkowości.
Podstawowymi wielkościami pola akustycznego są:
ciśnienie akustyczne i natężenie dźwięku.
Ciśnienie akustyczne p,
jest to różnica między chwilową wartością ciśnienia ośrodka,
gdy rozchodzi się w nim fala akustyczna,
a ciśnieniem statycznym (atmosferycznym) w tym samym
punkcie gdy w ośrodku nie rozprzestrzeniają się drgania
akustyczne. Jednostką ciśnienia akustycznego jest Pascal
(1 Pa = 1 N/m2).
HAŁAS
Natężenie dźwięku I
- jest to ilość energii akustycznej
przepływającej przez jednostkę
powierzchni w jednostce czasu.
Jednostką natężenia dźwięku jest
W/m2. Natężenie dźwięku jest wektorem,
w przeciwieństwie do ciśnienia
akustycznego, które jest skalarem.
Kierunek wektora natężenia jest zgodny z
kierunkiem przepływu energii akustycznej.
HAŁAS
Moc akustyczna P
jest to ilość energii akustycznej
wypromieniowanej przez źródło dźwięku w
jednostce czasu. Jednostką mocy akustycznej jest
Wat.
Analogicznie do poziomów ciśnienia akustycznego
i natężenia dźwięku wprowadzono
pojęcie poziomu mocy akustycznej L
P
.
Jednostką poziomu mocy akustycznej jest
decybel.
HAŁAS
W otwartej przestrzeni na ogół panują warunki
zbliżone do warunków pola fali swobodnej.
W polu fali swobodnej do punktu obserwacji
dochodzą jedynie fale bezpośrednie od źródła
dźwięku.
Natężenie dźwięku maleje odwrotnie
proporcjonalnie do kwadratu odległości
pomiędzy punktem obserwacji a źródłem
dźwięku.
HAŁAS
Wzrost odległości od źródła dźwięku powoduje
sadek poziomu natężenia dźwięku (poziomu
ciśnienia akustycznego) fakt ten ilustruje wykres
HAŁAS
Rozchodzenie się fali akustycznej w
pomieszczeniu
Gdy źródło hałasu i obserwator znajdują się w
pomieszczeniu, wówczas poza falami
bezpośrednimi od źródła do obserwatora
dochodzą fale odbite.
HAŁAS
Gdy istnieje równomierny rozkład gęstości energii fal
odbitych w pomieszczeniu oraz prawdopodobieństwo
dochodzenia energii fal odbitych z każdego kierunku jest
takie samo, mówi się o polu dyfuzyjnym.
HAŁAS
O poziomie natężenia dźwięku w punkcie obserwacji
decyduje suma energii fali bezpośredniej od źródła
dźwięku i fal odbitych
HAŁAS
Materiały i ustroje dźwiękochłonne mocuje się
zazwyczaj na stropie lub ścianach pomieszczenia
pochłaniają energię akustyczną dzięki swojej
porowatej lub włóknistej strukturze.
Drgania akustyczne rozprzestrzeniają się w porach
lub kanalikach materiału wypełnionych powietrzem.
Energia akustyczna jest tracona przede wszystkim
na skutek pokonywania sił lepkości istniejących
między cząstkami powietrza.
Typowymi materiałami dźwiękochłonnymi są: waty
bawełniane, szklane, żużlowe, filce, materiały
włókiennicze, specjalne materiały budowlane, np.
wyprawy porowate.
HAŁAS
Izolacyjność akustyczna przegrody określa
odporność przegrody na przenikanie przez
energii fal akustycznych.
Odporność ta zależy od wielu czynników, między
innymi od ciężaru właściwego, sprężystości,
porowatości materiału, z którego wykonana jest
przegroda, jej wymiarów, sztywności oraz
częstotliwości fali.
W zależności od rodzaju źródła energii fal
akustycznych rozróżnia się izolacyjność
dźwięków powietrznych
- przy pobudzaniu przegrody dźwiękami powietrznymi
i izolacyjność dźwięków materiałowych
- przy mechanicznym pobudzaniu przegrody przez
uderzenia.
HAŁAS
Rysunek przedstawia teoretyczną charakterystykę
izolacyjności masywnej, jednorodnej pojedynczej
przegrody w funkcji częstotliwości.
HAŁAS
Analizując przebieg charakterystyki można
wyróżnić trzy obszary - (I, II, III).
W I obszarze o wartościach izolacyjności przegrody
decyduje zjawisko rezonansu mechanicznego.
W II obszarze izolacyjność rośnie ze wzrostem
częstotliwości (6 dB na podwojenie częstotliwości) i
ze wzrostem masy na jednostkę powierzchni
przegrody (6 dB na podwojenie masy).
Załamanie się charakterystyki izolacyjności w
zakresie wyższych częstotliwości w III obszarze jest
efektem zjawiska rezonansu akustycznego.
HAŁAS
Właściwości słuchu
Odczuwanie hałasu przez człowieka zależy zarówno od
obiektywnych warunków akustycznych, w jakich znajduje
się dana osoba, jak również od właściwości jej słuchu.
Wrażenia słuchowe są wrażeniami subiektywnymi,
zależnymi od wielu czynników.
Odczucie głośności dźwięku jest uwarunkowane
Dwoma czynnikami: ciśnieniem akustycznym, jakie
panuje przy błonie bębenkowej ucha i częstotliwością
fali akustycznej.
Te same wartości ciśnienia akustycznego będą
powodować różne wrażenia głośności dźwięku dla tonów
o różnych częstotliwościach.
HAŁAS
Na rysunku 9 przedstawiono obszar
słyszalności człowieka.
Dolna granica obszaru słyszalności wyznacza tzw.
dolną krzywą progową słyszalności.
Z krzywej tej można odczytać minimalne wartości
poziomu ciśnienia akustycznego, tzw. progi słysze
nia, które u osób młodych i otologicznie zdrowych
wywołują wrażenie słuchowe.
Górna granica obszaru słyszalności jest
wyznaczona granicą słyszenia bolesnego.
Krzywa ta odpowiada wartościom poziomów
ciśnień akustycznych wywołujących uczucie bólu
w uszach.
HAŁAS
HAŁAS
Badania czułości słuchu w funkcji częstotliwości doprowadziły do
opracowania rodziny krzywych, zwanych krzywymi jednakowego
poziomu głośności lub krzywymi izofonicznymi.
HAŁAS
Każda z krzywych stanowi zbiór punktów
odpowiadających wartościom poziomu
ciśnienia akustycznego dźwięków prostych,
wywołujących u osób o słuchu normalnym
w wieku od 18 do 30 lat, przy słuchaniu
dwuusznym w polu fali swobodnej, takie
samo wrażenie głośności.
Jednostką poziomu głośności jest 1 fon.
HAŁAS
Na rysunku 11 przedstawiono charakterystyki
filtrów A, B, C.
- charakterystyka A powstała z aproksymacji
krzywych jednakowego poziomu głośności dla
zakresu niższych poziomów głośności - do 55
fonów, charakterystyka
B z aproksymacji krzywych dla średniego
zakresu poziomów głośności - do 80 fonów, a
charakterystyka
C z aproksymacji krzywych dla najwyższych
poziomów - do 130 fonów.
HAŁAS
HAŁAS
Audiometryczne badania słuchu
Audiometryczne badania słuchu są prowadzone w
celu określenia ubytków słuch Współczesna
audiometria, ze względu na rodzaj udziału w
pomiarze osoby badanej, dzieli się n. audiometrię
obiektywną i subiektywną.
W audiometrii obiektywnej badanie właściwości
słuchu odbywa się bez czynnego udział pacjenta.
W badaniu takim korzysta się z odruchów
warunkowych i bezwarunkowych zachodzących u
człowieka pod wpływem odbierania wrażeń
dźwiękowych (np. zmiana oporności skóry).
HALAS
HAŁAS
Wyniki pomiarów ubytków słuchu przedstawia się najczęściej
graficznie w formie audiogramów.
HAŁAS
Fizjologiczne ubytki słuchu powstają w wyniku procesów
związanych z naturalnym starzenie się organu słuchu. W
tabeli 1 przedstawiono wartości naturalnych ubytków
słuchu (w zależności od wieku człowieka),
HAŁAS
2. HAŁAS SŁYSZALNY
Definicje i podstawowe zależności
Hałas ustalony - hałas, którego poziom
dźwięku A w określonym miejscu, zmierzony
przy włączonej charakterystyce
dynamicznej miernika S zmienia się nie
więcej niż o 5 dB.
Hałas nieustalony - hałas, którego poziom
dźwięku A w określonym miejscu, zmierzony
pi włączonej charakterystyce dynamicznej
miernika S zmienia się więcej niż o 5 dB.
HAŁAS
Poziom dźwięku A - poziom ciśnienia
akustycznego skorygowany wg
charakterystyki częstotliwościowej A.
Maksymalny poziom dźwięku A -
maksymalna wartość skuteczna poziomu
dźwięku występująca w czasie obserwacji.
Szczytowy poziom dźwięku C -
maksymalna wartość chwilowa poziomu
dźwięku C, występującą w czasie obserwacji.
Strefa narażenia na hałas - obszar, gdzie
wielkości charakteryzujące hałas przekracza
wartości dopuszczalne.
HAŁAS
Hałas w środowisku pracy
Hałas w zakresie częstotliwości
słyszalnych (zwany często hałasem
słyszalnym) obejmuje drgania akustyczne
o częstotliwościach od 16 do 16 000 Hz.
Granice zakresu słyszalności nie są ścisłe i
zależą, poza indywidualnymi cechami
każdego człowieka od amplitudy drgań
akustycznych oraz od wieku człowieka
HAŁAS
HAŁAS
Ze względu na zmiany poziomu ciśnienia
akustycznego w funkcji czasu, hałas można
podzielić
definicje) na:
ustalony
nieustalony.
Szczególnym przypadkiem hałasu
nieustalonego, jest hałas ustalony w
określonych przedziałach czasu oraz hałas
impulsowy.
HAŁAS
Źródła hałasu
Procesowi produkcji w zakładach przemysłowych
towarzyszy hałas.
HAŁAS
Dyrektywa maszynowa 98/37/WE jest podstawą
prowadzenia badań i certyfikacji wyrobów w
krajach Unii Europejskiej. Zgodnie z tą dyrektywą
charakteryzując maszyny i urządzenia jako źródła
hałasu określa się ich następujące wielkości:
skorygowany (wg charakterystyki
częstotliwościowej A) poziom mocy akustycznej;
poziom mocy akustycznej w pasmach
częstotliwości;
poziom ciśnienia akustycznego emisji;
wskaźnik kierunkowości źródła hałasu.
HAŁAS
Zgodnie z Dyrektywą 98/37/WE przy projektowaniu,
konstruowaniu i dystrybucji maszyn muszą być
spełnione następujące warunki
:
maszyna musi być zaprojektowana i wykonana tak, aby
zagrożenie emitowanym hałasem było jak najmniejsze;
w dokumentacji i instrukcji DTR powinny się
znajdować następujące dane:
poziom ciśnienia akustycznego emisji (parametr ten zastępuje
równoważny poziom dźwięku A na stanowiskach pracy) -jeśli
przekracza 70 dB jeśli nie przekracza to fakt ten powinie
być odnotowany);
skorygowany poziom mocy akustycznej A, jeśli równoważny
poziom dźwięku A stanowisku pracy przekracza 85 dB;
szczytowy poziom dźwięku C na stanowisku pracy, jeśli
przekracza 130 dB;
wymagania dotyczące instalowania i montażu w celu
ograniczenia hałasu.
HAŁAS
Metody określania poziomu mocy akustycznej maszyn są
określone w normach serii PE-EN ISO 3740:1999 oraz PN-
EN ISO 9614. Wśród tych norm do określenia poziomu
mocy
-ocznej w warunkach terenowych najczęściej
wykorzystuje się normy PN-EN ISO 3744:1999 -.~a
techniczna klasy dokładności 2) oraz PN-EN ISO
3746:1999 (metoda orientacyjna klasy dokładności 3).
Metody określania poziomu ciśnienia akustycznego
emisji, są podane w normach serii .", ISO 11200:1999.
Wśród tych norm do określenia poziomu ciśnienia
akustycznego emisji w warunkach terenowych najczęściej
wykorzystuje się metodę określoną w normie PN-EN ISO
11202;1999 (metoda orientacyjna klasy dokładności 3).
HAŁAS
Głównymi źródłami hałasu przemysłowego są
najczęściej:
silniki i sprężarki,
narzędzia pneumatyczne,
maszyny do rozdrabniania, kruszenia, przesiewania,
wytrząsania
maszyny do obróbki plastycznej metali,
obrabiarki do drewna i metalu,
pilarki tarczowe i piły taśmowe do obróbki mięsa,
maszyny włókiennicze,
urządzenia przepływowe,
urządzenia transportu.
HAŁAS
3. Propagacja hałasu wewnątrz hal przemysłowych
W obiektach przemysłowych, w przeważającej
większości przypadków, stanowiska pracy znajdują
się wewnątrz hal przemysłowych. Na tych
stanowiskach hałas może dochodzić od źródeł
dania
maszyn i urządzeń) znajdujących w tej samej hali
oraz w dużo mniejszym stopniu od źródeł
zlokalizowanych na zewnątrz. Charakter
występującego hałasu będzie zależał od
wzajemnego położenia źródeł hałasu i stanowisk
pracy.
HAŁAS
Rysunek przedstawia typowe rozkłady linii jednakowego poziomu
dźwięku A w hali z wewnętrznymi źródłami hałasu i w hali z
hałasem przenikającym do niej ścianę.
HAŁAS
HAŁAS
Hałas od maszyny do człowieka może dochodzić różnymi
drogami
HAŁAS
Do elementów zabezpieczeń
przeciwhałasowych, wpływających na
hałas oddziałujący na ludzi na
stanowiskach pracy, należą:
- wibroizolacja maszyny hałasującej od podłoża,
- obudowa dźwiękoizolacyjna maszyny hałasującej,
- ściany rozdzielające pomieszczenia,
- kabiny dźwiękoizolacyjne dla operatorów maszyn,
- ekrany akustyczne,
- materiały i ustroje dźwiękochłonne,
- ochronniki słuchu.
HAŁAS
Wpływ hałasu na organizm człowieka
Negatywne oddziaływanie hałasu na organizm
człowieka zależy od wielu czynników, z
których najważniejsze to poziom ciśnienia
akustycznego oraz jego czas oddziaływania.
Szkodliwe oddziaływanie hałasu na organizm
można podzielić na:
- oddziaływanie na narząd słuchu,
- oddziaływanie na cały organizm.
HAŁAS
Szkodliwy wpływ hałasu na narząd słuchu
powodują następujące cechy hałasu:
- długotrwałe oddziaływanie hałasu o równoważnym
poziomie dźwięku A większym od 80 dB (szkodliwe
oddziaływanie hałasu kumuluje się w czasie),
- hałas impulsowy o szczytowych poziomach
ciśnienia akustycznego większych od 130 - 140 dB,
hałas średnio i wysokoczęstotliwościowy
(tzn. hałas zawierający maksymalne składowe w
zakresie częstotliwości, w których występuje
największa czułość słuchu),
- szczególna indywidualna podatność na szkodliwy
wpływ oddziaływania hałasu.
HAŁAS
Do oceny narażenia człowieka na hałas w
środowisku pracy służą następujące wielkości:
1) poziom ekspozycji na hałas odniesiony do 8-
godzinnego dnia pracy
2) maksymalny poziom dźwięku A mierzony jako
maksymalna wartość ze zmierzonych poziomów dźwięku
3) szczytowy poziom dźwięku C (maksymalna
chwilowa wartość poziomu ciśnienia akustycznego
4) równoważny poziom dźwięku A w czasie pobytu
pracownika na stanowisku pracy (przy ocenie stanowisk,
dla których ustalono niższe wartości dopuszczalne hałasu
ze względu na możliwość realizacji przez pracownika jego
podstawowych zadań).
HAŁAS
Metody pomiaru i oceny hałasu w
środowisku pracy
Ocena narażenia człowieka na hałas w istniejących
obiektach przemysłowych oraz prognoza narażenia na
hałas w obiektach nowo projektowanych
Zakład przemysłowy wprowadza zagrożenie hałasem
dwojakiego rodzaju: hałasem emitowa nym na
zewnątrz zakładu (emitowanym do środowiska) oraz
hałasem na stanowiskach pracy wewnątrz tego
zakładu.
Narażenie ocenia się na podstawie pomiaru wielkości
określających hałas w miejscu przebywania
pracownika.
HAŁAS
Ocena narażenia człowieka na hałas w środowisku pracy
Najważniejszymi krajowymi aktami prawnymi, w których określono
wartości dopuszczalne hałasu oraz metody oceny hałasu są:
Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie
najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników
szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy z dnia 17 czerwca
1998 r. (Dz. U. nr 79, poz. 513, zał. 2). - zmiana
ROZPORZĄDZENIE MINISTRA GOSPODARKI I PRACY1)z dnia 5
sierpnia 2005 r w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
pracach związanych z narażeniem na hałas lub drgania
mechaniczne (Dz. U. Nr 157, poz. 1318)
Polska Norma PN-N-01307: 1994 Hałas. Dopuszczalne wartości
hałasu w środowisku pracy. Wymagania dotyczące wykonywania
pomiarów.
Polska Norma PN-N-18002: 2000 Systemy zarządzania
Bezpieczeństwem i Higieny Pracy.
Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.
HAŁAS
Rozporządzenie MGiP określa wartości
najwyższych dopuszczalnych natężeń (NDN)
czynników szkodliwych dla zdrowia w
środowisku pracy, w tym hałasu.
Zgodnie z definicją podaną w rozporządzeniu,
wartości te ustalono jako wartości średnie,
których oddziaływanie na pracownika w ciągu
8-godzinnego czasu pracy, przez cały okres
jego aktywności zawodowej, nie powinno
spowodować ujemnych zmian w jego stanie
zdrowia oraz w stanie zdrowia jego przyszłych
pokoleń.
HAŁAS
Dopuszczalne ze względu na ochronę słuchu
wartości wynoszą:
1) odniesiony do 8-godzinnego dnia pracy:
poziom ekspozycji na hałas 85 dB ekspozycja
na hałas 3,64 . 10
3
Pa
2
s odniesiony do
tygodnia pracy:
poziom ekspozycji na hałas 85 dB ekspozycja
na hałas 18,2 . 10
3
Pa
2
s
2) maksymalny poziom dźwięku A 115 dB
3) szczytowy poziom dźwięku C 135 dB.
HAŁAS
WARTOŚCI PROGÓW DZIAŁANIA DLA
WIELKOŚCI CHARAKTERYZUJĄCYCH
HAŁAS I DRGANIA MECHANICZNE W
ŚRODOWISKU PRACY
1. W przypadku hałasu:
1) dla poziomu ekspozycji na hałas
odniesionego do 8-godzinnego dobowego
wymiaru czasu pracy lub poziomu ekspozycji
na hałas odniesionego do tygodnia pracy -
wartość progu działania wynosi 80 dB,
2) dla szczytowego poziomu dźwięku C -
jako wartość progu działania przyjmuje się
wartość NDN wynoszącą 135 dB.
HAŁAS
PN-N-01307:1994 dopuszcza wartości ze względu na
możliwość realizacji przez pracownika jego podstawowych
zadań wynoszą:
1) równoważny poziom dźwięku A w czasie pobytu pracownika
na stanowisku pracy:
- w kabinach bezpośredniego sterowania bez łączności
telefonicznej, w laboratoriach ze źródłami hałasu, w
pomieszczeniach z maszynami pomieszczeniach o podobnym
przeznaczeniu 75 dB;
- w kabinach dyspozytorskich, obserwacyjnych i zdalnego
sterowania z innych pomieszczeniach o podobnym
przeznaczeniu 65 dB;
- w pomieszczeniach administracyjnych, biur projektowych, do
prac teoretycznych, opracowywania danych i innych o
podobnym przeznaczeniu 55 dB;
2) maksymalny poziom dźwięku A 115 dB
3) szczytowy poziom dźwięku C 135 dB.
HAŁAS
Polska Norma PN-N-18002:2000
Systemy zarządzania Bezpieczeństwem i Higieną
Pracy. Ogólne wytyczne do oceny ryzyka
zawodowego
Ryzyko zawodowe określa się przez określenie
prawdopodobieństwa wystąpienia niepożądanych
zdarzeń związanych z wykonywaną pracą,
powodujących straty, w szczególności
wystąpienia u pracow ników niekorzystnych
skutków zdrowotnych w wyniku zagrożeń
zawodowych występujących w środowisku pracy
lub sposobu wykonywania pracy.
HAŁAS
Do oceny narażenia zawodowego na hałas i ryzyka
powstania negatywnych skutków działania hałasu w postaci
uszkodzeń słuchu (kryterium szkodliwości) można przyjąć
następującą zasadę z uwzględnieniem krotności NDN):
HAŁAS
Krotności można również wyznaczyć z tabel
Krotność wypadkowa dla oceny przekroczeń wartości hałasu
jest największą z krotności przekroczeń poszczególnych
parametrów określających hałas.
HAŁAS
Metody pomiaru hałasu w środowisku
pracy (wg PN-N-01307:1994)
Wymagania dotyczące położenia mikrofonu:
mikrofon należy umieścić w miejscu, gdzie
zwykle znajduje się głowa pracownika (pomiary
należy przeprowadzić podczas nieobecności
pracownika, jeżeli jego obecność jest
niezbędna mikrofon należy umieścić w
odległości 0,1 m od ucha bardziej narażonego)
zalecana minimalna odległość mikrofonu od
powierzchni silnie odbijającej lub ścian nie
powinna być mniejsza niż 1 m, od podłogi - 1,2
m, a od okien - 1,5 m.
HAŁAS
Metody wykonania pomiarów Metody
wykonania pomiarów:
bezpośrednia, pośrednia.
Metoda bezpośrednia polega na ciągłym
pomiarze ekspozycji pracownika na hałas i
odczycie wielkości określanych bezpośrednio z
mierników, np. dozymetru hałasu lub
całkującego miernika poziomu dźwięku.
Metoda pośrednia polega na pomiarze hałasu
w czasie krótszym niż czas ekspozycji
pracownika na hałas oraz zastosowaniu
odpowiednich zależności matematycznych do
wyznaczenia ww. wielkości.
HAŁAS
Aparatura do pomiarów hałasu
Do pomiarów wielkości charakteryzujących narażenie
ludzi na hałas na stanowisku pracy, należy stosować
dozymetry hałasu lub całkujące mierniki poziomu
dźwięku A, klasy 2 lub lepszej, o zakresie impulsowym,
co najmniej 53 dB (spełniające wymagania IEC 804:1995
i IEC 1252:1993).
Muszą one umożliwiać jednoczesny pomiar wielkości:
poziomu ekspozycji na hałas lub ekspozycji na hałas
(względnie równoważnego poziomu dźwięku A),
maksymalnego poziomu dźwięku A i
szczytowego poziomu dźwięku C.
Przyrządy muszą mieć aktualne świadectwo legalizacji
oraz powinny być wzorcowane przed,
HAŁAS
HAŁAS
Ograniczanie hałasu w środowisku pracy
Proces kształtowania hałasu w środowisku pracy można
podzielić na etapy:
1. Określenie narażenia pracowników na hałas w środowisku
pracy.
2. Określenie źródeł hałasu.
3. Określenie, w jakim stopniu trzeba ograniczyć narażenie
na hałas.
4. Ocena aktualnego stanu zabezpieczeń
przeciwhałasowych.
5. Określenie optymalnych pod względem akustycznym i
ekonomicznym środków do obniżenia hałasu.
6. Projekt zabezpieczeń przeciwhałasowych oraz
sprawdzenie skuteczności rozwiązań projektu poprzez
wykonanie obliczeń symulacyjnych (metody
prognozowania).
HAŁAS
KONIEC