Rozwinięty ruch okrężny

Rozwinięty ruch okrężny

Transakcje pomiędzy gospodarstwem

Transakcje pomiędzy gospodarstwem

domowym, przedsiębiorstwem, sektorem

domowym, przedsiębiorstwem, sektorem

bankowym, państwem i zagranicą.

bankowym, państwem i zagranicą.

Odpływy:

Odpływy:



Podatki (T)

Podatki (T)



Oszczędności (S)

Oszczędności (S)



Import (Im).

Import (Im).

Dopływy:

Dopływy:



Wydatki rządowe (G) – transfery budżetowe są to

Wydatki rządowe (G) – transfery budżetowe są to

te płatności państwa na rzecz, niektórych grup

te płatności państwa na rzecz, niektórych grup

społecznych bez konieczności świadczenia w

społecznych bez konieczności świadczenia w

zamian usług tzw. płatności w jedną stronę (renty,

zamian usług tzw. płatności w jedną stronę (renty,

emerytury, zasiłki, stypendia, dotacje dla rolnictwa)

emerytury, zasiłki, stypendia, dotacje dla rolnictwa)



Inwestycje (I)

Inwestycje (I)



Eksport (Ex).

Eksport (Ex).

PKB w cenach rynkowych

PKB w cenach rynkowych

jest miarą

jest miarą

produkcji krajowej łącznie z

produkcji krajowej łącznie z

podatkami pośrednimi na dobra i

podatkami pośrednimi na dobra i

usługi.

usługi.

PKB w cenach rynkowych = C + I + G

PKB w cenach rynkowych = C + I + G

PKB w cenach bazowych

PKB w cenach bazowych

jest miarą

jest miarą

produkcji krajowej z pominięciem

produkcji krajowej z pominięciem

podatków pośrednich.

podatków pośrednich.

PKB w cenach bazowych = C + I + G –

PKB w cenach bazowych = C + I + G –

Te

Te

Podatki są to przymusowe i bezzwrotne świadczenia

Podatki są to przymusowe i bezzwrotne świadczenia

obywateli na rzecz państwa zgodnie z ustawą

obywateli na rzecz państwa zgodnie z ustawą

budżetową.

budżetową.

Dzielą się na:

Dzielą się na:



Podatki bezpośrednie (Td)

Podatki bezpośrednie (Td)



Podatki pośrednie (Te)

Podatki pośrednie (Te)

Podatki bezpośrednie od ludności mają z reguły

Podatki bezpośrednie od ludności mają z reguły

charakter progresywny, a ich stawka zależy od

charakter progresywny, a ich stawka zależy od

dochodów ludności.

dochodów ludności.

Podatki pośrednie są to podatki od wydatków, mają

Podatki pośrednie są to podatki od wydatków, mają

charakter cenotwórczy. Płacą go konsumenci

charakter cenotwórczy. Płacą go konsumenci

nabywając dobra i usługi (vat, akcyza).

nabywając dobra i usługi (vat, akcyza).

Metody pomiaru produktu

Metody pomiaru produktu

krajowego brutto

krajowego brutto



Metoda sumowania produktu

Metoda sumowania produktu

–

–

polega na tym, że sumujemy wartość

polega na tym, że sumujemy wartość

dodaną, czyli nowo wytworzoną w

dodaną, czyli nowo wytworzoną w

gospodarce narodowej, którą oblicza

gospodarce narodowej, którą oblicza

się odejmując od produkcji globalnej

się odejmując od produkcji globalnej

poniesione nakłady. PKB liczony tą

poniesione nakłady. PKB liczony tą

metodą jest równy sumie dochodów z

metodą jest równy sumie dochodów z

czynników produkcji.

czynników produkcji.



Metoda sumowania dochodów

Metoda sumowania dochodów

–

–

polega na sumowaniu dochodów

polega na sumowaniu dochodów

obywateli danego kraju uzyskanych z

obywateli danego kraju uzyskanych z

produkcji.

produkcji.

Sumujemy: wynagrodzenie, płace,

Sumujemy: wynagrodzenie, płace,

zyski, procenty, rentę gruntową,

zyski, procenty, rentę gruntową,

czynsze z tytułu najmu, dochody z

czynsze z tytułu najmu, dochody z

pracy na własny rachunek.

pracy na własny rachunek.



Metoda sumowania wydatków

Metoda sumowania wydatków

–

–

polega na sumowaniu wydatków na

polega na sumowaniu wydatków na

produkcję finalną (czyli zakończoną).

produkcję finalną (czyli zakończoną).

Są to wydatki na: konsumpcje (C),

Są to wydatki na: konsumpcje (C),

inwestycje (I), wydatki rządowe (G),

inwestycje (I), wydatki rządowe (G),

export netto.

export netto.

Przyjmuje postać wzoru:

Przyjmuje postać wzoru:

PKB = C + I + G + (export – import)

PKB = C + I + G + (export – import)

Aby PKB mierzony trzecią metodą był

Aby PKB mierzony trzecią metodą był

równy pierwszym dwóm sposobom

równy pierwszym dwóm sposobom

ten trzeci sposób koryguje się o

ten trzeci sposób koryguje się o

podatki pośrednie oraz subsydia, i

podatki pośrednie oraz subsydia, i

uzyskujemy wzór:

uzyskujemy wzór:

PKB w cenach czynników produkcji =

PKB w cenach czynników produkcji =

PKB w cenach rynkowych – podatki

PKB w cenach rynkowych – podatki

pośrednie (vat, akcyza) + subsydia

pośrednie (vat, akcyza) + subsydia

(środki pieniężne na zadania celowe)

(środki pieniężne na zadania celowe)

Podstawowe kategorie produktu i

Podstawowe kategorie produktu i

dochodu narodowego (mierniki

dochodu narodowego (mierniki

makroekonomiczne)

makroekonomiczne)



Produkt Narodowy Brutto

Produkt Narodowy Brutto

(PNB- dochód narodowy brutto)

(PNB- dochód narodowy brutto)

–

–

jest miernikiem całkowitych dochodów osiągalnych przez obywateli

jest miernikiem całkowitych dochodów osiągalnych przez obywateli

danego kraju, niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług

danego kraju, niezależnie od miejsca (kraju) świadczenia usług

przez czynniki produkcji. Produkt narodowy brutto jest równy PKB

przez czynniki produkcji. Produkt narodowy brutto jest równy PKB

skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za granicą.

skorygowanemu o dochody netto z tytułu własności za granicą.

Dochody netto z tytułu własności za granicą to różnica między

Dochody netto z tytułu własności za granicą to różnica między

dochodami z tytułu własności wypłaconymi cudzoziemcom, a

dochodami z tytułu własności wypłaconymi cudzoziemcom, a

dochodami z tytułu własności otrzymanymi z zagranicy.

dochodami z tytułu własności otrzymanymi z zagranicy.

PNB = C + I + G + NX + DW

PNB = C + I + G + NX + DW

NX = Ex – Im

NX = Ex – Im

C – wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych

C – wydatki konsumpcyjne gospodarstw domowych

I – wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw

I – wydatki inwestycyjne przedsiębiorstw

G – wydatki rządu

G – wydatki rządu

DW – dochody z własności

DW – dochody z własności



PKB

PKB

(produkt krajowy brutto) – jest miarą

(produkt krajowy brutto) – jest miarą

całkowitej produkcji osiągniętej przez

całkowitej produkcji osiągniętej przez

obywateli na terenie danego kraju

obywateli na terenie danego kraju

niezależnie od tego kto jest właścicielem

niezależnie od tego kto jest właścicielem

czynników produkcji.

czynników produkcji.

PKB = C + I + G + NX

PKB = C + I + G + NX



PNN

PNN

w cenach rynkowych (produkt

w cenach rynkowych (produkt

narodowy netto).

narodowy netto).

PNN w cenach rynkowych = PNB – Am

PNN w cenach rynkowych = PNB – Am

Amortyzacja jest miarą zużycia środków

Amortyzacja jest miarą zużycia środków

trwałych, jej wielkość zależy od:

trwałych, jej wielkość zależy od:



wartości księgowej początkowej środka trwałego

wartości księgowej początkowej środka trwałego



przewidywanego okresu eksploatacji

przewidywanego okresu eksploatacji

Am = F · 1/t

Am = F · 1/t



PNN w cenach czynników produkcji

PNN w cenach czynników produkcji

– jest to to

– jest to to

samo co dochód narodowy.

samo co dochód narodowy.

PNN w cenach czynników produkcji = PNN w cenach

PNN w cenach czynników produkcji = PNN w cenach

rynkowych – podatki pośrednie (vat, akcyza)

rynkowych – podatki pośrednie (vat, akcyza)



DN

DN

(dochód narodowy) – jest to produkt narodowy

(dochód narodowy) – jest to produkt narodowy

netto w cenach czynników produkcji wytworzony w

netto w cenach czynników produkcji wytworzony w

gospodarce.

gospodarce.

DN = PNN w cenach rynkowych – podatki pośrednie

DN = PNN w cenach rynkowych – podatki pośrednie

(vat, akcyza)

(vat, akcyza)

Składniki dochodu narodowego: dochód z tytułu

Składniki dochodu narodowego: dochód z tytułu

czynszów + zyski + dochody + wynagrodzenie i

czynszów + zyski + dochody + wynagrodzenie i

płaca

płaca

DN = PNB – Am – podatki pośrednie (vat, akcyza)

DN = PNB – Am – podatki pośrednie (vat, akcyza)



DN per capita

DN per capita

(dochód narodowy na jednego mieszkańca).

(dochód narodowy na jednego mieszkańca).

DN per capita = dochód narodowy/liczba

DN per capita = dochód narodowy/liczba

mieszkańców

mieszkańców

Rozporządzalne dochody osobiste – są to dochody

Rozporządzalne dochody osobiste – są to dochody

ludności pomniejszone o podatki bezpośrednie i

ludności pomniejszone o podatki bezpośrednie i

transfery.

transfery.

Rozporządzalne dochody osobiste = Y – (podatki

Rozporządzalne dochody osobiste = Y – (podatki

bezpośrednie + Transfery)

bezpośrednie + Transfery)



Źródła dochodów przedsiębiorstwa:

Źródła dochodów przedsiębiorstwa:

- Przychody ze sprzedaży dóbr i usług

- Przychody ze sprzedaży dóbr i usług

- Oszczędności

- Oszczędności

- Amortyzacja

- Amortyzacja

- Nierozliczone zyski przedsiębiorstwa.

- Nierozliczone zyski przedsiębiorstwa.



Źródła dochodów budżetu państwa:

Źródła dochodów budżetu państwa:

- Podatki bezpośrednie od ludności

- Podatki bezpośrednie od ludności

- Podatki pośrednie (vat, akcyza)

- Podatki pośrednie (vat, akcyza)

- Podatki od zysków przedsiębiorstw (podatek

- Podatki od zysków przedsiębiorstw (podatek

liniowy – niezależnie od przychodów)

liniowy – niezależnie od przychodów)

- Transfery budżetowe

- Transfery budżetowe