1

PROCES

PIELĘGNOWANIA

W PSYCHIATRII

2

Proces pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi a relacja terapeutyczna (wg

modelu Peplau)

w procesie pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi najczęściej wykorzystywany jest

model rozwojowy Hildegardy Peplau



zasadnicze znaczenie ma

rozwój porozumienia

pomiędzy pacjentem a pielęgniarką oraz

wspólne uczenie się



główny nacisk (

przekonania i wartości)

położony jest na

rozwój

zarówno

pacjenta

jak i

pielęgniarki w procesie

interpersonalnym



człowiek

spostrzegany jest jako

indywidualność

(z biologicznymi i psycho-

społecznymi komponentami),

która jest w

stanie dokonać pozytywnych zmian w wyniku

uczenia się

3

Proces pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi a relacja terapeutyczna (wg

Peplau) c.d.

Pielęgnowanie

interpersonalny proces obejmujący

profesjonalny kontakt

Istota pielęgnowania (w oparciu o

posiadaną wiedzę i umiejętności
praktyczne)

relacja między pacjentem/klientem a

pielęgniarką

[Górna i wsp., 1996]

4

Proces pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi a relacja terapeutyczna (wg

Peplau) c.d.

Cele relacji pielęgniarką – pacjent



przeżycie

organizmu



pomoc

jednostce w

zrozumieniu

jej

problemów

zdrowotnych



oraz

wzajemne uczenie

się w oparciu o wspólne

doświadczenia

Cel ostateczny



indywidualna

pomoc

jednostce

w

rozwoju

jej

osobowości



rozwija się

nie tylko

pacjent

/klient, ale

również

pielęgniarka

poprzez rosnące

rozumienie wpływu stresorów

[Górna i wsp., 1996]

5

Proces pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi a relacja terapeutyczna (wg

Peplau) c.d.

Pielęgniarka



powinna być

świadoma

osobistych

potrzeb

i własnych

reakcji



które pozwolą jej kierować własnymi
zachowaniami i wykorzystywać własną
osobę jako czynnik terapeutyczny w:



modyfikowaniu zachowań chorego



rozwijaniu jego osobowości

6

Pacjent w drodze do osiągnięcia zdrowia

przechodzi przez 4 fazy (odpowiada 4

etapom procesu pielęgnowania)

[Górna i wsp., 1996]



ORIENTACJI (rozpoznania)



IDENTYFIKACJI (planowania)



ZGŁĘBIANIA PROBLEMÓW PACJENTA

(realizacji)



ZAKOŃCZENIA INTERAKCJI (oceny)

Proces pielęgnowania chorych z zaburzeniami

psychicznymi a fazy relacji terapeutyczneja (wg Peplau)

c.d.

7

I. Faza orientacji (rozpoznania)

Pielęgniarka i pacjent



uczą się charakteru problemów, trudności, jakich on

doświadczył



wymieniają informacje, wyrażają oczekiwania,

obawy



rozwijają wzajemne zaufanie



gromadzenie danych do rozpoznania problemów

może trwać krótko lub przez dłuższy okres w

zależności od sytuacji i stanu pacjenta



problemy pacjenta są omawiane, a wątpliwości

wyjaśniane



jeśli istnieje taka możliwość pielęgniarka wspólnie z

pacjentem ustala czas trwania relacji z ewentualną

datą jej zakończenia [Górna i wsp., 1996].



kontakty uwarunkowane codziennym życiem

oddziału łączą personel z chorym:



leczenie, posiłki, sen, praca, rekreacja

8

I. Faza orientacji

(rozpoznania)

Pacjent



musi odnaleźć się w nowej sytuacji (ustala
własne miejsce w grupie chorych), może
doświadczać strachu, lęku, nasilonych objawów
psychopatologicznych



potrzebuje pomocy pielęgniarki, oczekuje
informacji i porozumienia, w zależności od stanu
zdrowia



zabiega o uwagę, częste kontakty

Pielęgniarka



może mieć ograniczona wiedzę o chorym



może ustalać potrzeby pacjenta w oparciu o
wspólnie rozpoznane problemy



jej cechy: serdeczność, spontaniczność, sympatia
do chorego, chęć niesienia pomocy, współczucie

9

II. faza rozpoznania/identyfikacji (planowania)

Pacjent i pielęgniarka



wspólne rozpoznanie problemów i ustalenie celów

Pacjent



dominuje zaufanie do pielęgniarki



oczekuje w zamian: zainteresowania, poświęcenia
czasu, zrozumienia, występuje z inicjatywą,
żądaniami



może prowokować, szokować zachowaniem
oczekując aprobaty lub dezaprobaty (brak
pewności akceptacji)



może identyfikować się z pielęgniarką (tzn.
chcieć, myśleć, działać, zachowywać się jak ona)

10

II. faza rozpoznania/identyfikacji

(planowania)

Pielęgniarka



aktywny członek zespołu terapeutycznego,

realizująca ze zrozumieniem proces pielęgnowania



odpowiedzialna za sformułowanie celów i planu



planuje interwencje pielęgniarskie



podejmuje działania/interwencje ukierunkowane na

rozwiązanie/zmniejszenie problemów



w zachowaniu wymagana jest otwartość, szczerość,

pomoc w rozwiązywaniu problemów pacjenta



spełnia oczekiwania chorego bez uzależniania go



możliwość uzależnienia

- nadmierne przywiązanie

chorego do pielęgniarki, nieradzenie sobie bez jej

pomocy, chęć ciągłego przebywania w pobliżu



np. pielęgniarka matczyna lub zaborcza i

pacjent z potrzebą uległości

11

III. Faza eksploracji/zgłębiania problemów pacjenta (realizacji)

Pacjent i pielęgniarka



proces interpersonalny jest w pełni rozwoju



czerpią wzajemne korzyści, osiągają produktywny

rozwój

Pacjent



kontynuuje dokonywanie wglądu, modyfikuje własne

zachowania w odpowiedzi na działania pielęgniarskie



uczy się prawidłowych reakcji w dążeniu do rozwoju własnej

osobowości



wymaga od pielęgniarki wysokich kwalifikacji i

doświadczenia



w postawie i reakcjach pielęgniarki widzi siebie takim jakim

jest lub jak widzą go inni

Pielęgniarka



działa jako doradca, źródło informacji, „zwierciadło" wobec

chorego



pełni role instrumentalne i inne



inicjuje i czuwa nad prawidłowym przebiegiem wszystkich

etapów procesu pielęgnowania

12

Faza zakończenia interakcji (oceny)

Pacjent



problem zdrowotny jest rozwiązany/mniej nasilony i pacjent

nie wymaga dalszej pomocy ze strony pielęgniarki, np. jest w

stanie samodzielnie podjąć pewne decyzje



wraca do dojrzałego stanu niezależności i wolności, co pozwala

na dalszy rozwój osobowości



ważna jego emocjonalna akceptacja zakończenia reakcji

Pielęgniarka



wycofuje się z bliskiego kontaktu, poświęca mniej czasu

pacjentowi



ocenia sytuację i uczy się w oparciu o zaistniałe doświadczenia

po to, aby móc zastosować zdobytą wiedzę w przyszłości

W procesie pielęgnowania



etap ewaluacji wyników



dokonanie wspólnej oceny, uzupełnienie dodatkowymi

wyjaśnieniami



rozważenie najbliżej przyszłości chorego i zaplanowania

postępowania

13

PIELĘGNOWANIE



Sprawowanie opieki nad chorym,
zapobieganie chorobom,
umacnianie zdrowia [ WHO, 1956]

14

PIELĘGNOWANIE



Sprawowanie opieki nad chorym,
zapobieganie chorobom, umacnianie
zdrowia [ WHO, 1956]



Asystowanie człowiekowi ( grupie ludzi
zdrowych lub chorych) w wykonywaniu
czynności

(które człowiek podejmowałby sam,

gdyby miał potrzebną do tego siłę, wolę lub wiedzę)



znaczących dla utrzymania zdrowia



jego odzyskania



oraz zapewnienia spokojnej śmierci

15

PIELĘGNOWANIE



pomoc, która powinna być świadczona
w taki sposób, aby człowiek mógł się
bez niej obejść tak szybko jak to tylko
możliwe [

V. Henderson, 1906, za: Międzynarodową

Radą Pielęgniarek]



interpersonalny proces obejmujący
profesjonalny kontakt pielęgniarki z
pacjentem

[

Hildegarda Peplau, 1951

]

16

PROCES PIELĘGNOWANIA



pielęgniarska metodologia naukowa

dostarczania opieki (pomocy)

pielęgniarskiej (ANA 1980)



uporządkowany i systematyczny

sposób



rozpoznawania problemów zdrowotnych

(pielęgnacyjnych) człowieka



określenia celów i planu opieki w dążeniu

do rozwiązywania problemów



ustalania rodzajów działań, jakie muszą

być podjęte dla realizacji ustalonych celów

17

Pięć kroków procesu pielęgniarskiego

I krok ocena



Ustalenie bazy danych o pacjencie,
gromadzenie danych



formułowanie diagnozy

(określenie stanu bio–psycho–

społecznego człowieka na
podstawie tych informacji, które
dotychczas uzyskano)

18

Pięć kroków procesu
pielęgniarskiego

II krok analiza



Określenie potrzeb zdrowotnych
pacjenta w odniesieniu do opieki i
zdefiniowanie celów

19

Pięć kroków procesu
pielęgniarskiego

III krok planowanie



Planowanie interwencji pielęgniarskich

wobec pacjentów w odniesieniu do celów

krótko i długo terminowych

- Ustalenie celu lub celów opieki

pielęgniarskiej dla indywidualnego pacjenta

i środowiska

- Wybór działań, osób, sprzętu do

zrealizowania zadań wynikających z celów

opieki pielęgniarskiej

- Formułowanie planu opieki pielęgniarskiej

nad pacjentem i jego środowiskiem

20

Pięć kroków procesu
pielęgniarskiego

IV krok realizacja



Inicjowanie i zakończenie działań
pielęgnacyjnych niezbędnych do
uzyskania założonych wcześniej celów.

- Działania pielęgnacyjne zapewniają

współdziałanie pacjenta, przyczyniając
się do wzrostu jego możliwości
zdrowotnych i wyzdrowienia

21

Pięć kroków procesu
pielęgniarskiego

V krok ocena końcowa



Określenie zakresu osiągniętych
celów i ich analiza. Postęp lub brak
postępu jest rozstrzygany przez
pacjenta i pielęgniarkę. Osiągnięcie
celów, postęp lub jego brak stanowi
wskazanie do ponownej oceny
nadrzędnych celów, ustalenie nowych i
rewizję planu opieki

22

PROBLEM PIELĘGNACYJNY



reakcja człowieka na aktualne lub
potencjalne problemy zdrowotne
człowieka oszacowane przez
pielęgniarkę



zagrożenia dolegliwości, trudności
odczuwane i zgłaszane przez pacjenta
(rodzinę) i wynikające ze stanu w jakim
znajduje się podmiot opieki



odnosi się do etiologii potwierdzonej
objawami (wypowiedzi, zachowania)

23

PRZYCZYNY PROBLEMU PIELĘGNACYJNEGO



czynniki genetyczne



zmiany patofizjologiczne



osobiste doświadczenia z
przeszłości



aktualne czynniki środowiskowe

24

ZESPÓŁ OBJAWÓW I ZACHOWAŃ
POTWIERDZAJĄCYCH OBECNOŚC PROBLEMU



subiektywne wskaźniki – wypowiedzi
pacjenta



obiektywne wskaźniki (np. zachowania
pacjenta, wyniki badań) – obserwacje
pielęgniarskie

25

ZASADY FORMUŁOWANIA PROBLEMÓW
PIELĘGNACYJNYCH

1. Istota problemu (możliwe terminy)



Obniżenie



Osłabienie



Trudność



Niezdolność



Brak



Obawa



Deficyt (zmniejszenie)



Niemożność



Nieodpowiednie



Niewystarczający



Lęk

26

ZASADY FORMUŁOWANIA PROBLEMÓW
PIELĘGNACYJNYCH

2. Przyczyna
Co jest przyczyną danego „stanu”

pacjenta (poza diagnozą lekarską)

27

ZASADY FORMUŁOWANIA PROBLEMÓW
PIELĘGNACYJNYCH

3. Ocena zdolności chorego np. do

wykonania podstawowych
czynności życia codziennego
samodzielnie, ………….

28

RODZAJE PROBLEMÓW



Aktualne



wg symptomów, jakie są aktualnie
widoczne



Potencjalne



kiedy występują czynniki ryzyka, które
powodują, że ten problem może wystąpić,



np. spadek masy ciała (ograniczenie
spożywanych posiłków , nadmierny wysiłek,
prowokowanie wymiotów)



możliwość wystąpienia zapalenia płuc po
obserwacji (kaszel, mała aktywność chorego,
palenie tytoniu)

29

WYTYCZNE DO OPRACOWANIA INDYWIDUALNEGO PLANU OPIEKI

OPARTE NA OCENIE PIELĘGNIARSKIEJ

Dane dotyczące rozpoznania medycznego,

lekarskiego



zaburzenie – definicja i przyjęte rodzaje

rozpoznań



przydatne do oceny danych związanych z

przebytą chorobą

Czynniki predykcyjne, diagnostyczne



informacje dotyczące różnych teorii przyczyn



pielęgniarka może je wykorzystać w

formułowaniu częściowego rozpoznania

pielęgniarskiego, które dotyczy pacjenta

Symptomatologia



subiektywne i obiektywne dane dotyczące

charakterystycznych objawów danego

zaburzenia wykorzystane u indywidualnego

pacjenta w odniesieniu do części rozpoznania

pielęgniarskiego

30

WYTYCZNE DO OPRACOWANIA INDYWIDUALNEGO
PLANU OPIEKI OPARTEGO NA OCENIE PIELĘGNIARSKIEJ



Cele

- obiektywne – mierzalne zachowania pacjenta
- stosowane są do oceny efektywności interwencji

pielęgniarskich w łagodzeniu rozpoznanego

problemu

- krótko i długoterminowe
- krótkoterminowe - może ich być więcej niż jeden,

można je uznać jako „środki do celu” w realizacji

celów długoterminowych



Cel krótkoterminowy

W ciągu jednego tygodnia pacjent będzie dobrowolnie

uczestniczył w zajęciach terapeutycznych wspólnie

z zaufanym członkiem personelu



Cel długoterminowy

Przed wypisem do domu pacjent będzie uczestniczył z

własnej woli z innymi pacjentami i członkami

personelu w zajęciach grupowych oddziału.

31

WYTYCZNE DO OPRACOWANIA INDYWIDUALNEGO PLANU

OPIEKI OPARTEGO NA OCENIE PIELĘGNIARSKIEJ

Interwencje z wybranymi

uzasadnieniami

(postępowanie pielęgniarki wobec

chorego wraz z uzasadnieniem)



Odnoszą się do rozpoznania
pielęgniarskiego w kontekście
środowiska psychiatrycznego



w odniesieniu do indywidualnego pacjenta



poza podstawowa wiedzą pielęgniarską

32

WYTYCZNE DO OPRACOWANIA INDYWIDUALNEGO PLANU
OPIEKI OPARTEGO NA OCENIE PIELĘGNIARSKIEJ

Pożądane wyniki u pacjenta /

Kryteria wypisu



zadowalające zmiany zachowania
pacjenta, które dają podstawę do
wypisu chorego do domu.

Np. pacjent potrafi kontrolować

swoje zachowanie oraz efektywnie
radzi sobie z pojawiającym się
lękiem

33

Badanie psychiatryczne



Badanie psychiatryczne: jest uwarunkowane
jego celem, miejscem badania,
charakterystyką osoby badanej



Główne cele badania psychiatrycznego to:



Opis sytuacji psychicznej badanego



Ocena obrazu psychopatologcznego



Wyznaczenie celów interwencji teraputycznej



Opracowanie to obejmuje badanie osób
dorosłych, chociaż większość procedur może
być zastosowana do adolescentów

34

Rodzaje badania
psychiatrycznego



Ogólne badanie psychiatryczne



Badanie psychiatryczne w sytuacji
doraźnej (emergency evaluation)



Konsultacja psychiatryczna

35

Zasady obowiązujące
podczas badania i wywiadu
psychiatrycznego



Sytuacja : rozmowa w cztery oczy



Format: wywiad



Dodatkowe informacje:



Dokumentacja medyczna



Badanie ogólne



Testy diagnostyczne



Wywiad od bliskich



Minimalny czas trwania: godzina

36

Cele badania i wywiadu
psychiatrycznego



Postawienie rozpoznania



Zebranie danych do sformułowania
planu terapii



Sformułowanie planu początkowej
interwencji terapeutycznej



Zapewnienie poczucia bezpieczeństwa

37

Elementy badania

psychiatrycznego

A.

Przyczyna badania

B.

Wywiad co do obecnego zaburzenia psychicznego

C.

Wywiad psychiatryczny

D.

Wywiad somatyczny

E.

Wywiad co do nadużywania substancji psychoaktywnych

F.

Wywiad nt. rozwoju psychosocjalnego

G.

Wywiad nt. funkcjonowania socjalnego

H.

Wywiad nt. funkcjonowania szkolnego/zawodowego

I.

Wywiad rodzinny

J.

Obecne dolegliwości somatyczne

K.

Badanie stanu somatycznego

L.

Badanie aktualnego stanu psychicznego

M.

Aktualny poziom funkcjonowania w rolach psychosocjalnych

N.

Testy diagnostyczne

O.

Impresje wynikające z przeprowadzonego badania

38

Metody zbierania informacji
na temat pacjenta

1.

Rozmowa

2.

Dodatkowe źródła informacji

3.

Użycie strukturalizowanych narzędzi
badawczych

4.

Użycie testów diagnostycznych

5.

Praca zespołu interdyscyplinarnego

6.

Badanie pacjenta pod wpływem leku i/lub w
sytuacji unieruchomienia

7.

Badanie fizykalne

39

Zasady zbierania
wywiadu



Główne skargi (obecne)



Wywiad dotyczący

obecnego zaburzenia:

dynamika rozwoju

objawów, postawy

dziecka i rodziców w

odniesieniu do objawów,

skutki zaburzenia na

funkcjonowanie dziecka i

rodziny, stresory,

poprzednie rodzaje

terapii (typy, efekty,

czas trwania, objawy

uboczne)



Poziom aktualnego

rozwoju: nawyki,

zdolności motoryczne i

poziom ogólnej

aktywności, mowa i

język, umiejętności

szkolne, hobby,

zainteresowania, relacje z

rówieśnikami, przyjaźnie,

relacje z członkami

rodziny i innymi

znaczącymi dorosłymi,

ryzykowne zachowania,

zachowania seksualne

40

Zasady zbierania
wywiadu



Przegląd objawów zaburzeń

funkcji psychicznych i

zaburzeń zachowania



Stan somatyczny aktualny



Wywiad: medyczny,

neurologiczny,

psychiatryczny



Historia rozwoju

psychosocjalnego: ciąża i

poród, okres noworodkowy,

niemowlęcy i wczesne

dzieciństwo; temperament;

kroki milowe; historia nauki

w szkole



Wywiad psychosocjalny i

psychiatryczny każdego

z rodziców



Wywiad dotyczący

funkcjonowania

małżeństwa rodziców



Wywiad medyczny

rodzinny



Aktualne funkcjonowanie

rodziny: możliwości,

źródła

41

Jak zapewnić spokojną
atmosferę podczas badania?



Zredukuj lęk badanego – zapewnij mu

poczucie bezpieczeństwa



Zredukuj swój lęk



Bądź cierpliwy



Unikaj:



Konfrontacji i/lub kłótni



Wypowiedzi „naukowych” lub dziwacznych



Żartów , ale nie poczucia humoru



Wykorzystaj swój czas mądrze



Ucz się od pacjentów



Zastosuj właściwy tor rozmowy

42

Jakie informacje powinien
uzyskać terapeuta zbierający
wywiad?

A)

Informacje dotyczące stanu
psychicznego pacjenta:



rodzaju objawów chorobowych



początku zaburzeń psychicznych



współistniejących chorób
somatycznych i przyjmowanych leków



co było bezpośrednim powodem
szukania pomocy lekarskiej

43

Jakie informacje powinien
uzyskać terapeuta zbierający
wywiad ?

B) Informacji dotyczących historii życia

pacjenta:



Obciążenia dziedziczne



Przebyte urazy, choroby i zatrucia
(począwszy od okresu płodowego)



Linia życia (jakie sytuacje powodują
zaburzenia w rozwoju psychicznym)



Nadużywanie alkoholu i innych używek

44

Wywiad podmiotowy
(autoanamneza)



U pacjentów w młodym wieku możemy zbierać

informacje o wcześniejszych okresach życia



U osób w wieku podeszłym lepiej skupiać się na

teraźniejszości lub na ostatnich latach życia,

gdzie chorzy nie są w stanie odtworzyć

odległych wydarzeń swojego życia, bądź z

różnych przyczyn nie chcą wracać do

przeszłości



Należy w miarę możliwości ograniczyć się do

słownictwa pacjenta i nie wypowiadać słów,

których on nie zna



U chorych przebywających w szpitalu wywiad

możemy podzielić na kilka etapów

45

Wywiad przedmiotowy



W wywiadzie psychiatrycznym
uwzględniamy nie tylko zmiany w stanie
psychicznym pacjenta i przebyte przez
niego zaburzenia psychiczne i
neurologiczne, bądź neurochirugiczne,
ale również uwzględniamy wszystkie
informacje dotyczące ogólnego stanu
zdrowia.

46

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

Zbierając dane z wywiadu psychiatrycznego, można

się posłużyć, kwestionariuszem zawierającym

następujące zagadnienia:

1.

Dane osobiste: imię, nazwisko, imiona rodziców,

nazwisko panieńskie data i miejsce urodzeni, stan

cywilny adres, zawód, miejsce pracy lub nauki.

2.

Dane rodzinne (bez sugestii obciążenia

genetycznego): poważne choroby przebyte w

rodzinie dalszej i bliższej, szczególnie z zakresu

neurologii i psychiatrii, uzdolnienia plastyczne,

pokrewieństwo rodzinne, informacje na temat

rodzeństwa itp

47

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

3. Środowisko z którego pochodzi chory:

środowisko społeczne, zawód rodziców, czy

chory pochodzi z legalnego związku,

wykształcenie rodziców, ich pożycie małżeńskie,

stosunek środowiska do chorego w dzieciństwie,

przestępczość w rodzinie i otoczeniu, stres.

4. Urodzenie i lata dziecięce: dane o chorobach

matki w czasie ciąży, zażywanie przez nią

leków, przebieg porodu, urazy okołoporodowe,

wrodzone wady rozwojowe, przebyte choroby

we wczesnych latach dziecięcych

48

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

5. Wiek szkolny: cechy charakteru, trudności

wychowawcze, cechy usposobienia –
kapryśność, gniewność, drażliwość,
wybuchowość, skłonność do okrucieństwa,
przekora, lękliwość, zawziętość, lenistwo,
złe skłonności , zachowanie w domu i w
szkole, rozwój umysłowy i uczuciowy,
stosunek do rówieśników, uspołecznienie,
postępy w nauce, szczególne uzdolnienia.

49

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

6. Okres młodzieńczy i pokwitanie: przebieg nauki, ukończenie

szkoły, wyuczony zawód, trudności wychowawcze

(używanie alkoholu, używek, środków psychoaktywnych),

kiedy nastąpiła mutacja głosu, pojawienie się zarostu u

chłopców i pierwszej miesiączki u dziewcząt, życie płciowe.

7. Okres dojrzałości: kiedy chory wstąpił w związek małżeński,

liczba dzieci( wiek, płeć, uzdolnienia, relacje między dziećmi

choroby).

U kobiet liczba ciąży, porodów, poronienia sztuczne lub

samoistne, liczba połogów, ostatnia miesiączka, okres

menopauzy. Zawód, stanowisko społeczne, źródło

utrzymania, stosunki w rodzinie, pożycie małżeńskie, życie

płciowe, służba wojskowa, palenie tytoniu, nadużywanie

leków.

50

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

8.Przebyte choroby; zakaźne, inne choroby ogólne,

wypadki, urazy ze szczególnym uwzględnieniem

urazów czaszkowo – mózgowych z opisem

następstw; krwotoki z nosa, uszu, niepamięć

wsteczna, napady padaczki, bóle i zawroty głowy

uzależnienie od alkoholu i innych środków

choroby zawodowe, warunki pracy, zakażenie

wirusem HIV.

9. Opis dawnych zaburzeń psychicznych, czas

wystąpienia i przebieg leczenia.

10. Sprawy sądowe i karne, dochodzenia

prokuratorskie

51

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

11. Przyczyny choroby wg. podających wywiad:

zdarzenia losowe, ujemny wpływ zawodu,

nieudane małżeństwo, nieszczęśliwa miłość,

zamiłowanie do hazardu, ekscesy alkoholowe,

przepracowanie, przynależność do sekt

religijnych.

12. Rodzaj osobowości przed zachorowaniem:

cechy charakteru, intelektu, uczuciowości,

szczególnie dziwactwa, skrupulantyzm,

pedantyzm, drażliwość, wybuchowość,

skłonności sadystyczne i masochistyczne,

lenistwo, umiejętność przyznania się do swoich

błędów, korygowanie zachowania, upór w

realizacji celów

52

Przykładowy kwestionariusz służący do
zbierania wywiadu (red. Blilikiewicz,
Psychiatria tom.1, 2002)

13. Początek i przebieg obecnej choroby: jej

pierwsze zwiastuny, opis objawów, ich jakość i
nasilenie, przebieg i zmiana osobowości,
zmiana stosunku do otoczenia, zaburzenia
przytomności i świadomości, zaburzenia
afektywne, popędowe, poznawcze, urojenia,
omamy, aktywność i zaburzenia napędu
psychoruchowego, sen, łaknienie, myśli lub
zamiary samobójcze, skłonności destrukcyjne,
samookaleczenia, zamiany zachowania,
zaburzenia życia seksualnego.

53

Główne dolegliwości u
chorych psychicznie



ZACHOWANIE

Należy zaznaczyć, jaka relacje udało się nawiązać z

pacjentem. Konieczny jest opis zachowania pacjenta

podczas badania. Wiekszość pacjentów współpracuje z

zespołem terapeutycznym, ale zachowanie chorego

może być także:

-

Agresywne

-

Niespokojne

-

Ospałe/ spowolniałe

-

Katatoniczne, kiedy chory milczy , jest w stanie

odrętwienia (stupor) lub przybiera dziwne pozycje ciała

-

Zbyt poufałe, wręcz bez zahamowań seksualnych

54

Główne dolegliwości u
chorych psychicznie



MOWA

Oceniając mowę należy zwrócić uwage na

następujące cechy:

-

Obfitość – o jak wielu rzeczach mówi pacjent

-

Intonacja – czy mowa jest monotonna, czy

intonacja wznosząca się czy opadająca są

naturalne

-

Szybkość, napór mowy, mowa spowolniała

-

Jakość – czy pacjent używa prawidłowych, czy

też wymyślonych przez siebie słów

(neologizmy), czy używa prawidłowych słów w

innym znaczeniu (parafrazja)

55

Główne dolegliwości u
chorych psychicznie



NASTRÓJ

Zachodzi konieczność subiektywnej i obiektywnej

oceny nastroju chorego. Jeżeli te dwie oceny różnią

się, mówi się, że pacjent jest w sprzecznym

nastroju. Chory może być:

-

Otępiały, nie potrafi w pełni wyrazić swoich emocji

-

Z obniżonym nastrojem – brak emocjonalnych

reakcji

-

Depresyjny – smutny, przygnębiony

-

Drażliwy

-

Euforyczny

-

Niespokojny, zmartwiony

56

Główne dolegliwości u
chorych psychicznie

FUNKCJE POZNAWCZE
Badanie czynności poznawczych chorego

składa się z kilku części, w których należy

ocenić:

-

Orientację w przestrzeni, czasie i co do osób

-

Pamięć świeżą i długotrwałą

-

Koncentrację

-

Uwagę

-

Intelekt