Źródła informacji
Źródła informacji
turystycznej
turystycznej
Alicja Rzewnicka
Alicja Rzewnicka
Joanna Orzeszek
Joanna Orzeszek
Żródła informacji
Żródła informacji
turystycznej:
turystycznej:
INFORMACJA STATYSTYCZNA
INFORMACJA STATYSTYCZNA
BADANIA STATYSTYCZNE
BADANIA STATYSTYCZNE
ŻRÓDŁA INFORMACJI NAUKOWEJ
ŻRÓDŁA INFORMACJI NAUKOWEJ
Informacja
Informacja
statystyczna
statystyczna
Czym jest informacja
Czym jest informacja
statystyczna
statystyczna
Istotny materiał wyjściowy do wielu prac badawczych.
Istotny materiał wyjściowy do wielu prac badawczych.
Dotyczy najczęściej trzech podstawowych zagadnień:
Dotyczy najczęściej trzech podstawowych zagadnień:
- popytu turystycznego
- popytu turystycznego
- podaży turystycznej
- podaży turystycznej
- ekonomicznych skutków turystyki
- ekonomicznych skutków turystyki
Tematyka ujmowana jest w różnej skali przestrzennej:
Tematyka ujmowana jest w różnej skali przestrzennej:
- lokalnej
- lokalnej
- regionalnej
- regionalnej
- narodowej
- narodowej
- kontynentalnej
- kontynentalnej
- międzynarodowej
- międzynarodowej
Źródła danych dotyczących
Źródła danych dotyczących
ruchu turystycznego
ruchu turystycznego
W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ I
W SKALI MIĘDZYNARODOWEJ I
KONTYNENTALNEJ
KONTYNENTALNEJ
W SKALI KRAJOWEJ I LOKALNEJ
W SKALI KRAJOWEJ I LOKALNEJ
Prowadzą je instytucje
Prowadzą je instytucje
międzynarodowe, organizacje
międzynarodowe, organizacje
międzynarodowe oraz
międzynarodowe oraz
przedsiębiorstwa
przedsiębiorstwa
konsultingowe
konsultingowe
Instytucje międzynarodowe
Instytucje międzynarodowe
prowadzące statystyki
prowadzące statystyki
WTO (UNWTO)
WTO (UNWTO)
WTTC
WTTC
EUROSAT
EUROSAT
ETC
ETC
United Nations World Tourism
United Nations World Tourism
Organization (UNWTO)
Organization (UNWTO)
Światowa Organizacja Turystyki –
Światowa Organizacja Turystyki –
międzynarodowa organizacja
międzynarodowa organizacja
powiązana z ONZ, zajmująca się
powiązana z ONZ, zajmująca się
kwestiami związanymi z turystyką,
kwestiami związanymi z turystyką,
m.in. statystykami ruchu
m.in. statystykami ruchu
turystycznego.
turystycznego.
Powstała w 1975 z przekształcenia
Powstała w 1975 z przekształcenia
Międzynarodowego Związku Oficjalnych
Międzynarodowego Związku Oficjalnych
Organizacji Turystycznych
Organizacji Turystycznych
(UIOOT).
(UIOOT).
Siedziba znajduje się w Madrycie.
Siedziba znajduje się w Madrycie.
Należy do najważniejszych organizacji
Należy do najważniejszych organizacji
międzynarodowych. Zrzesza 154
międzynarodowych. Zrzesza 154
państwa (dane z 2008r)
państwa (dane z 2008r)
reprezentowane przez turystyczne
reprezentowane przez turystyczne
organizacje rządowe.
organizacje rządowe.
Z powodu częstego mylenia
Z powodu częstego mylenia
World
World
Tourism Organization
Tourism Organization
z World
z World
Trade
Trade
Organization
Organization
, Generalne
, Generalne
Zgromadzenie postanowiło zmienić
Zgromadzenie postanowiło zmienić
skrót na z WTO na UNWTO.
skrót na z WTO na UNWTO.
Polska należy do UNWTO od 1976 r
Polska należy do UNWTO od 1976 r
World Tourism and Travel
World Tourism and Travel
Council (WTTC)
Council (WTTC)
Światowa Rada Podróży i
Światowa Rada Podróży i
Turystyki – zrzesza organizacje
Turystyki – zrzesza organizacje
turystyczne.
turystyczne.
Celem jest promowanie
Celem jest promowanie
rozwoju i ekspansji turystyki
rozwoju i ekspansji turystyki
na całym świecie
na całym świecie
•
Prowadzi własne badania statystyczne określające wpływ
Prowadzi własne badania statystyczne określające wpływ
gospodarki i przemysłu turystycznego na ekonomię światową i
gospodarki i przemysłu turystycznego na ekonomię światową i
regionalną. Na podstawie ich formułuje prognozy rozwoju
regionalną. Na podstawie ich formułuje prognozy rozwoju
turystyki światowej, przeważnie z ok. 10 letnim
turystyki światowej, przeważnie z ok. 10 letnim
wyprzedzeniem.
wyprzedzeniem.
•
Prognozy WTTC dla krajów obejmują Polskę.
Prognozy WTTC dla krajów obejmują Polskę.
•
Ma charakter elitarny (w 2002r należało do organizacji 84
Ma charakter elitarny (w 2002r należało do organizacji 84
prezesów, właścicieli i dyrektorów czołowych światowych firm
prezesów, właścicieli i dyrektorów czołowych światowych firm
turystycznych).
turystycznych).
European Statistical
European Statistical
Office (EUROSTAT)
Office (EUROSTAT)
Urząd Statystyczny Unii Europejskiej - powstał w 1972 roku.
Urząd Statystyczny Unii Europejskiej - powstał w 1972 roku.
Zastąpił wcześniejszy Statistical Office of the European
Zastąpił wcześniejszy Statistical Office of the European
Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r.
Community (SOEC), które funkcjonowało od 1959 r.
Urząd zajmuje się sporządzaniem prognoz i analiz
Urząd zajmuje się sporządzaniem prognoz i analiz
statystycznych dotyczących obszaru Unii Europejskiej i
statystycznych dotyczących obszaru Unii Europejskiej i
EFTA, istotnych dla podejmowania decyzji przez organy
EFTA, istotnych dla podejmowania decyzji przez organy
wspólnotowe oraz koordynowaniem i monitorowanie prac
wspólnotowe oraz koordynowaniem i monitorowanie prac
narodowych urzędów statystycznych w celu ujednocenia
narodowych urzędów statystycznych w celu ujednocenia
stosowanych przez nie metod badań a także
stosowanych przez nie metod badań a także
konsolidowaniem statystyk krajowych, państw
konsolidowaniem statystyk krajowych, państw
członkowskich.
członkowskich.
Do kompetencji Eurostatu zaliczamy także analizowanie i
Do kompetencji Eurostatu zaliczamy także analizowanie i
prognozowanie tendencji rozwoju Unii Europejskiej.
prognozowanie tendencji rozwoju Unii Europejskiej.
Składa się z Terminalu Danych (Bruksela) i Biura
Składa się z Terminalu Danych (Bruksela) i Biura
Informacyjnego (Luksemburg) przygotowującego dane dla
Informacyjnego (Luksemburg) przygotowującego dane dla
instytucji kierowniczych Unii Europejskiej (są one później
instytucji kierowniczych Unii Europejskiej (są one później
udostępniane opinii publicznej).
udostępniane opinii publicznej).
Eurostat wydaje biuletyn Sigma.
Eurostat wydaje biuletyn Sigma.
European Travel
European Travel
Commission (ETC)
Commission (ETC)
Europejska Komisja Turystyki – powstała w roku 1948 jako
Europejska Komisja Turystyki – powstała w roku 1948 jako
międzynarodowa organizacja typu non-profit. Celem powstania ETC było
międzynarodowa organizacja typu non-profit. Celem powstania ETC było
powołanie organizacji, która będzie odpowiedzialna za promocję Europy
powołanie organizacji, która będzie odpowiedzialna za promocję Europy
jako celu podróży turystycznych. Członkami organizacji są narodowe
jako celu podróży turystycznych. Członkami organizacji są narodowe
organizacje turystyczne krajów europejskich, także tych spoza Unii
organizacje turystyczne krajów europejskich, także tych spoza Unii
Europejskiej
Europejskiej
Prowadzi własne badania marketingowe dotyczące podstawowych rynków
Prowadzi własne badania marketingowe dotyczące podstawowych rynków
wysyłających turystów do Europy i podstawowych segmentów turystyki
wysyłających turystów do Europy i podstawowych segmentów turystyki
europejskiej
europejskiej
Główne działania skierowane są na rynki zamorskie: Ameryka Północna –
Główne działania skierowane są na rynki zamorskie: Ameryka Północna –
USA i Kanada, Ameryka Południowa, Azja – Japonia, dlatego na tych
USA i Kanada, Ameryka Południowa, Azja – Japonia, dlatego na tych
rynkach powstały Grupy Operacyjne odpowiedzialne za realizację wspólnej
rynkach powstały Grupy Operacyjne odpowiedzialne za realizację wspólnej
promocji.
promocji.
Za cel stawia promocję ciekawych rejonów Polski
Za cel stawia promocję ciekawych rejonów Polski
Jednym z kluczowych projektów promocyjnych realizowanych przez ETC
Jednym z kluczowych projektów promocyjnych realizowanych przez ETC
jest portal visiteurope.com, który ma być podstawowym źródłem
jest portal visiteurope.com, który ma być podstawowym źródłem
informacji o Europie i poszczególnych krajach.
informacji o Europie i poszczególnych krajach.
W ramach ETC funkcjonują grupy robocze: Research Group i New Media
W ramach ETC funkcjonują grupy robocze: Research Group i New Media
Group, które działają w obszarze badań i analiz poszczególnych rynków
Group, które działają w obszarze badań i analiz poszczególnych rynków
oraz nowych technologii. Dzięki ich wsparciu także Polska Organizacja
oraz nowych technologii. Dzięki ich wsparciu także Polska Organizacja
Turystyczna ma dostęp do wielu publikacji oraz okazję do wymiany
Turystyczna ma dostęp do wielu publikacji oraz okazję do wymiany
doświadczeń z innymi narodowymi organizacjami turystyki.
doświadczeń z innymi narodowymi organizacjami turystyki.
Organizacje międzynarodowe
Organizacje międzynarodowe
prowadzące statystyki
prowadzące statystyki
IATA
IATA
ACI
ACI
IMO
IMO
IMTA
IMTA
ICCA
ICCA
UIA
UIA
Wyspecjalizowane przedsiębiorstwa
Wyspecjalizowane przedsiębiorstwa
konsultingowe (np. MGK Konsulting, HVS
konsultingowe (np. MGK Konsulting, HVS
International)
International)
International Air Transport
International Air Transport
Association (IATA)
Association (IATA)
Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych – zostało założone w
Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Lotniczych – zostało założone w
1945 roku w Hawanie a obecna siedziba mieści się w Genewie (Szwajcaria).
1945 roku w Hawanie a obecna siedziba mieści się w Genewie (Szwajcaria).
Jest to światowa organizacja handlowa skupiająca dziś 274 przewoźników linii
Jest to światowa organizacja handlowa skupiająca dziś 274 przewoźników linii
lotniczych.
lotniczych.
IATA dba o interesy linii lotniczych oraz organizuje bezkonfliktową współpracę
IATA dba o interesy linii lotniczych oraz organizuje bezkonfliktową współpracę
z władzami państwowymi, klientami oraz osobami trzecimi tzn.
z władzami państwowymi, klientami oraz osobami trzecimi tzn.
touroperatorami, agentami podróży, firmami spedycyjnymi, dostawcami
touroperatorami, agentami podróży, firmami spedycyjnymi, dostawcami
ekwipunku itd.
ekwipunku itd.
Głównym zadaniem organizacji jest wsparcie dla przemysłu lotniczego w
Głównym zadaniem organizacji jest wsparcie dla przemysłu lotniczego w
sprawach uczciwej konkurencji oraz jednorodności cen biletów: z tego względu
sprawach uczciwej konkurencji oraz jednorodności cen biletów: z tego względu
IATA podzieliła świat na trzy regiony:
IATA podzieliła świat na trzy regiony:
- strefa 1. Północna i Południowa Ameryka,
- strefa 1. Północna i Południowa Ameryka,
- strefa 2. Europa oraz Maroko, Algieria
- strefa 2. Europa oraz Maroko, Algieria
i Tunezja; Kraje Bliskiego Wschodu i Afryka,
i Tunezja; Kraje Bliskiego Wschodu i Afryka,
- strefa 3. Azja, Australia, Nowa Zelandia oraz
- strefa 3. Azja, Australia, Nowa Zelandia oraz
Wyspy Pacyfiku
Wyspy Pacyfiku
IATA stała się ogólnoświatowym regulatorem ds. transportu
IATA stała się ogólnoświatowym regulatorem ds. transportu
lotniczego towarów niebezpiecznych i wydaje tzw.
lotniczego towarów niebezpiecznych i wydaje tzw.
IATA Dangerous Goods
IATA Dangerous Goods
Regulations manual
Regulations manual
będący wykładnią prawną i praktyczną dotyczącą
będący wykładnią prawną i praktyczną dotyczącą
powyższego zagadnienia.
powyższego zagadnienia.
Członkiem IATA może zostać każde przedsiębiorstwo, które posiada rządową
Członkiem IATA może zostać każde przedsiębiorstwo, które posiada rządową
licencję na prowadzenie regularnych przewozów lotniczych.
licencję na prowadzenie regularnych przewozów lotniczych.
Airport Council
Airport Council
International (ACI)
International (ACI)
Międzynarodowa Rada Portów Lotniczych -
Międzynarodowa Rada Portów Lotniczych -
utworzona w 1991 r. następczyni Rady
utworzona w 1991 r. następczyni Rady
Koordynacyjnej Stowarzyszeń Portów Lotniczych,
Koordynacyjnej Stowarzyszeń Portów Lotniczych,
Międzynarodowego Stowarzyszenia Cywilnych
Międzynarodowego Stowarzyszenia Cywilnych
Portów Lotniczych i Międzynarodowej Rady
Portów Lotniczych i Międzynarodowej Rady
Gestorów Portów Lotniczych
Gestorów Portów Lotniczych
Łączy funkcje tych organizacji i gromadzi razem
Łączy funkcje tych organizacji i gromadzi razem
władze cywilnych portów lotniczych, narodowe
władze cywilnych portów lotniczych, narodowe
stowarzyszenia portów lotniczych i inne
stowarzyszenia portów lotniczych i inne
organizacje zaangażowane w działalność
organizacje zaangażowane w działalność
związaną z portami lotniczymi (ogółem 400
związaną z portami lotniczymi (ogółem 400
portów lotniczych i ich władz z ponad 100 krajów
portów lotniczych i ich władz z ponad 100 krajów
i terytoriów na świecie).
i terytoriów na świecie).
Bada systematycznie ruch lotniczy na świecie
Bada systematycznie ruch lotniczy na świecie
International Maritime
International Maritime
Organization (IMO)
Organization (IMO)
Międzynarodowa Organizacja Morska - jest organizacją wyspecjalizowaną
Międzynarodowa Organizacja Morska - jest organizacją wyspecjalizowaną
systemu Narodów Zjednoczonych, zajmującą się sprawami morskimi, a w
systemu Narodów Zjednoczonych, zajmującą się sprawami morskimi, a w
szczególności bezpieczeństwem na morzu oraz zapobieganiem
szczególności bezpieczeństwem na morzu oraz zapobieganiem
zanieczyszczeniu środowiska morskiego przez statki.
zanieczyszczeniu środowiska morskiego przez statki.
Działalność 6 stycznia 1959, pod nazwą Międzyrządowej Morskiej Organizacji
Działalność 6 stycznia 1959, pod nazwą Międzyrządowej Morskiej Organizacji
Doradczej. Od 1982r działa pod nazwą obecną. Siedzibą organizacji jest
Doradczej. Od 1982r działa pod nazwą obecną. Siedzibą organizacji jest
Londyn.
Londyn.
Cele działania IMO są realizowane poprzez szeroką wymianę informacji, analiz
Cele działania IMO są realizowane poprzez szeroką wymianę informacji, analiz
i koncepcji rozwiązań dokonywanych w Komitetach (Bezpieczeństwa na morzu
i koncepcji rozwiązań dokonywanych w Komitetach (Bezpieczeństwa na morzu
- MSC, Ochrony środowiska morskiego - MEPC, Prawnego - LEG, Ułatwień w
- MSC, Ochrony środowiska morskiego - MEPC, Prawnego - LEG, Ułatwień w
obrocie morskim - FAL), Podkomitetach (obecnie działa 11 podkomitetów)
obrocie morskim - FAL), Podkomitetach (obecnie działa 11 podkomitetów)
oraz na bieżąco powoływanych Grupach Roboczych.
oraz na bieżąco powoływanych Grupach Roboczych.
•
W wyniku tych prac sporządzane są i uchwalane
W wyniku tych prac sporządzane są i uchwalane
umowy międzynarodowe (konwencje) oraz rezolucje i
umowy międzynarodowe (konwencje) oraz rezolucje i
okólniki, zawierające zalecenia i instrukcje oraz
okólniki, zawierające zalecenia i instrukcje oraz
interpretacje dla rządów państw członkowskich, a także
interpretacje dla rządów państw członkowskich, a także
poprawki do wcześniej uchwalonych konwencji i
poprawki do wcześniej uchwalonych konwencji i
dokumentów.
dokumentów.
•
Według stanu na rok 2008 jej członkami są 168
Według stanu na rok 2008 jej członkami są 168
państwa, w tym trzy państwa są członkami
państwa, w tym trzy państwa są członkami
stowarzyszonymi. 36 organizacji międzyrządowych
stowarzyszonymi. 36 organizacji międzyrządowych
posiada umowy o współpracy z IMO, zaś 61 organizacji
posiada umowy o współpracy z IMO, zaś 61 organizacji
pozarządowych ma przy niej status doradczy.
pozarządowych ma przy niej status doradczy.
International Maritime Transport
Association (IMTA) –
Międzynarodowe Stowarzyszenie
Morskich Przewoźników
Tranzytowych
Union of International Associations
(UIA) -
Unia Organizacji
Międzynarodowych
International Congress and
International Congress and
Convention Organisations (ICCA)
Convention Organisations (ICCA)
Stowarzyszeni Organizatorów Kongresów i Konferencji - jest
Stowarzyszeni Organizatorów Kongresów i Konferencji - jest
stowarzyszeniem istniejącym od 1963 roku, założonym przez biura
stowarzyszeniem istniejącym od 1963 roku, założonym przez biura
podróży w celu lepszej wzajemnej współpracy w obliczu szybkiego
podróży w celu lepszej wzajemnej współpracy w obliczu szybkiego
rozwoju rynku międzynarodowych konferencji.
rozwoju rynku międzynarodowych konferencji.
Celem stowarzyszenia jest utworzenie profesjonalnego środowiska
Celem stowarzyszenia jest utworzenie profesjonalnego środowiska
działającego w dziedzinie przemysłu spotkań, które umożliwi jego
działającego w dziedzinie przemysłu spotkań, które umożliwi jego
członkom stworzenie i utrzymanie istotnej przewagi konkurencyjnej.
członkom stworzenie i utrzymanie istotnej przewagi konkurencyjnej.
Aktualnie ICCA jako jedna z najważniejszych organizacji z tej branży
Aktualnie ICCA jako jedna z najważniejszych organizacji z tej branży
zrzesza 800 podmiotów, firm oraz organizacji działających w
zrzesza 800 podmiotów, firm oraz organizacji działających w
turystyce biznesowej z 80 krajów.
turystyce biznesowej z 80 krajów.
Siedziba główna ICCA znajduje się w Amsterdamie w Holandii
Siedziba główna ICCA znajduje się w Amsterdamie w Holandii
Działalność w ICCA odbywa się na dwóch głównych płaszczyznach:
Działalność w ICCA odbywa się na dwóch głównych płaszczyznach:
współpraca członków w ramach tej samej kategorii (taka sama lub
współpraca członków w ramach tej samej kategorii (taka sama lub
podobna specjalność) oraz niezależnie współpraca terytorialna, z
podobna specjalność) oraz niezależnie współpraca terytorialna, z
podziałem od kontynentów, przez regiony aż do współpracy lokalnej
podziałem od kontynentów, przez regiony aż do współpracy lokalnej
w ramach jednego miasta (Chapters, National & Local Committees).
w ramach jednego miasta (Chapters, National & Local Committees).
ICCA od 1972 r. prowadzi bazę danych o byłych oraz przyszłych
ICCA od 1972 r. prowadzi bazę danych o byłych oraz przyszłych
konferencjach.
konferencjach.
W styczniu 2007 r. członkostwo ICCA posiada 9 podmiotów z Polski
W styczniu 2007 r. członkostwo ICCA posiada 9 podmiotów z Polski
Wyspecjalizowane przedsiębiorstwa
Wyspecjalizowane przedsiębiorstwa
konsultingowe
konsultingowe
Zajmują się zagadnieniami infrastruktury
Zajmują się zagadnieniami infrastruktury
turystycznej, zwłaszcza bazy noclegowej
turystycznej, zwłaszcza bazy noclegowej
Największą renomę mają:
Największą renomę mają:
- MKG Konsulting
- MKG Konsulting
- Deloitte Touche Tohmatsu
- Deloitte Touche Tohmatsu
- Jones Lang LaSalle Hotels
- Jones Lang LaSalle Hotels
- HVS International
- HVS International
Z wymienionych instytucji najbardziej aktualne
Z wymienionych instytucji najbardziej aktualne
dane uzyskują firmy konsultingowe prowadzące
dane uzyskują firmy konsultingowe prowadzące
badania z największą częstotliwością i publikujące
badania z największą częstotliwością i publikujące
wyniki w najkrótszym czasie (nawet co miesiąc)
wyniki w najkrótszym czasie (nawet co miesiąc)
Badania wirtualnego rynku
Badania wirtualnego rynku
turystycznego
turystycznego
Najnowsze badania statystyczne z
Najnowsze badania statystyczne z
dziedziny turystyki obejmują coraz
dziedziny turystyki obejmują coraz
szerszy zakres zagadnień związanych z
szerszy zakres zagadnień związanych z
wykorzystaniem narzędzi
wykorzystaniem narzędzi
elektronicznych, zwłaszcza w promocji
elektronicznych, zwłaszcza w promocji
i sprzedaży usług turystycznych
i sprzedaży usług turystycznych
(centralne systemy rezerwacji, EDI –
(centralne systemy rezerwacji, EDI –
electronic data interchange, e-tourism)
electronic data interchange, e-tourism)
Badania wirtualnego rynku
Badania wirtualnego rynku
europejskiego turystycznego prowadzi
europejskiego turystycznego prowadzi
agenda Komisji Europejskiej od 2002r
agenda Komisji Europejskiej od 2002r
(European e-Business Observatory)
(European e-Business Observatory)
Coroczne raporty publikowane są na
Coroczne raporty publikowane są na
stronie
stronie
Zbieranie danych
Zbieranie danych
statystycznych
statystycznych
Podstawowym źródłem informacji turystycznych
Podstawowym źródłem informacji turystycznych
odnoszących się do poszczególnych państw są
odnoszących się do poszczególnych państw są
krajowe urzędy statystyczne
krajowe urzędy statystyczne
Powstało kilka dokumentów opisujących
Powstało kilka dokumentów opisujących
metodologię badań statystycznych.
metodologię badań statystycznych.
Unia Europejska opublikowała dokumenty zwane
Unia Europejska opublikowała dokumenty zwane
Dyrektywami UE,
Dyrektywami UE,
określające metodologię badań
określające metodologię badań
statystycznych gospodarki narodowej i
statystycznych gospodarki narodowej i
przekazała je krajom członkowskim. Pozwala to
przekazała je krajom członkowskim. Pozwala to
na ujednolicenie statystyk wszystkich krajów UE.
na ujednolicenie statystyk wszystkich krajów UE.
Działania standaryzujące statystykę zapewniają
Działania standaryzujące statystykę zapewniają
porównywalność wyników badań.
porównywalność wyników badań.
W Polsce program zbierania danych
W Polsce program zbierania danych
turystycznych nadzoruje Ministerstwo
turystycznych nadzoruje Ministerstwo
Gospodarki i realizowane jest przez
Gospodarki i realizowane jest przez
Główny Urząd Statystyczny i Instytut
Główny Urząd Statystyczny i Instytut
Turystyki
Turystyki
Badania IT mają formę
Badania IT mają formę
reprezentatywnych badań
reprezentatywnych badań
ankietowych na przejściach
ankietowych na przejściach
granicznych i w miejscowościach
granicznych i w miejscowościach
turystycznych
turystycznych
IPK International
IPK International
Szczególnie ważne są badania rynku
Szczególnie ważne są badania rynku
turystycznego prowadzone w dużej skali. Ze
turystycznego prowadzone w dużej skali. Ze
względu na znaczne koszty i trudności
względu na znaczne koszty i trudności
metodologiczne opracowań tego typu nie ma
metodologiczne opracowań tego typu nie ma
zbyt wiele. Najważniejszymi z nich są badania
zbyt wiele. Najważniejszymi z nich są badania
prowadzone na zlecenie ETC przez istniejącą
prowadzone na zlecenie ETC przez istniejącą
od 1969r. firmę badawczą IPK International
od 1969r. firmę badawczą IPK International
Specjalizuje się w badaniach turystyki
Specjalizuje się w badaniach turystyki
Baza danych stworzona przez IPK
Baza danych stworzona przez IPK
International jest największym studium
International jest największym studium
aktywności turystycznej Europejczyków
aktywności turystycznej Europejczyków
Informacja turystyczna a
Informacja turystyczna a
administracja publiczna
administracja publiczna
Administracja publiczna, chcąc ocenić swoje działania
Administracja publiczna, chcąc ocenić swoje działania
proturystyczne, zleca badania umożliwiające późniejsze
proturystyczne, zleca badania umożliwiające późniejsze
modyfikacje polityki turystycznej
modyfikacje polityki turystycznej
Można wyróżnić w Polsce badania prowadzone na szczeblu:
Można wyróżnić w Polsce badania prowadzone na szczeblu:
- lokalnym
- lokalnym
- regionalnym
- regionalnym
- ogólnopolskim
- ogólnopolskim
Zasięg ogólnopolski mają również badania marketingowe
Zasięg ogólnopolski mają również badania marketingowe
inicjowane przez organizacje branżowo związane z
inicjowane przez organizacje branżowo związane z
turystyką, m.in. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
turystyką, m.in. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy
Państwowe, Polskie Porty Lotnicze.
Państwowe, Polskie Porty Lotnicze.
Dane o charakterze regionalny zawierają strategie rozwoju
Dane o charakterze regionalny zawierają strategie rozwoju
turystyki w województwach i powiatach. Najczęściej są to
turystyki w województwach i powiatach. Najczęściej są to
jednak dane wtórne, pochodzące z badań GUS lub Instytutu
jednak dane wtórne, pochodzące z badań GUS lub Instytutu
Turystyki
Turystyki
BADANIA STATYSTYCZNE
Pierwszym krokiem do stworzenia
ogólnoświatowej statystyki było
zdefiniowanie najważniejszych pojęć
z zakresu turystyki takich jak: turysta
, odwiedzający jednodniowy,
turystyka , ruch turystyczny ,
zakwaterowanie turystyczne itd. –
dokonane przez Światową
Organizacje Turystyczną (UN WTO).
RUCH TURYSTYCZNY
RUCH TURYSTYCZNY
- jest zjawiskiem polegającym na
- jest zjawiskiem polegającym na
fizycznym i czasowym przemieszczaniu
fizycznym i czasowym przemieszczaniu
się ludzi z miejsca ich stałego pobytu
się ludzi z miejsca ich stałego pobytu
na inne miejsce i wytwarzaniu przez
na inne miejsce i wytwarzaniu przez
nich popytu na towary i usługi,
nich popytu na towary i usługi,
przejawiającego się zarówno podczas
przejawiającego się zarówno podczas
podróży, jak i pobytu poza miejscem
podróży, jak i pobytu poza miejscem
zamieszkania.
zamieszkania.
(według UN WTO)
(według UN WTO)
według Światowej Organizacji Turystyki
(UN WTO)
Turystyka
to:
„...ogół działań ludzi, którzy podróżują i przebywają dla
wypoczynku, w interesach i w innych celach przez nie
więcej niż jeden rok bez przerwy, w miejscach
znajdujących się poza ich zwykłym otoczeniem”
W POLSCE ZALECENIA WTO
W POLSCE ZALECENIA WTO
SPORZĄDZIŁ Instytut
SPORZĄDZIŁ Instytut
Turystyki w 1995 roku.
Turystyki w 1995 roku.
Dane pierwotne-
to wszystkie dane nieprzetworzone , zbierane w
określonym celu w toku badań terenowych , niedostepne w
innych żródłach (zaleta tych danych jest możliwość ich obróbki i
selekcji ,wadą natomiast kosztowność i czasochłonność procesu
ich zbierania )
Dane wtórne-
to istniejące , odpowiednio przetworzone i
zaprezentowane (tabela, graficznie , opisowo) dane zebrane i
opracowane w innym celu . ( zaletą tych danych jest niski koszt
ich pozyskania , wadą natomiast ograniczony stopień dokładności
i szczegółowości . Żródłami danych wtórnych W TURYSTYCE mogą
byc :
W procesie pozyskiwania danych wyróżnia się dwa
rodzaje danych :
•
DANE PIERWOTNE
•
DANE WTÓRNE
*STATYSTYKI FREKWENCJI W OBIEKTACH BAZY NOCLEGOWEJ
•STATYSTYKI FREKWENCJI W OBIEKTACH RUCHU KOLEJOWEGO I
DROGOWEGO
• STATYSTYKI OBROTU PRZEDSIEBIORSTW TURYSTYCZNYCH
• STATYSTYKI OBROTÓW W HANDLU DETALICZNYM I GASTRONOMICZNYM
•STATYSTYKI FREKWENCJI W MUZEACH I OBIEKTACH KRAJOZNAWCZYCH
ORAZ WPŁYWÓW Z TAKSY KLIMATYCZNEJ LUB UZDROWISKOWEJ
W badaniach statystycznych z
dziedziny turystyki stosuje się dwa
rodzaje pomiarów:
*BADANIA PEŁNE
(CAŁOŚCIOWE ,
WYCZERPUJĄCE )
* BADANIA
REPREZENTATYWNE
( CZĘŚCIOWE , NIEPEŁNE)
BADANIA PEŁNE
BADANIA PEŁNE
A)
A)
Badania ruchu granicznego ( liczba
Badania ruchu granicznego ( liczba
przekroczeń granicy przez osoby
przekroczeń granicy przez osoby
posiadające paszport innego kraju )
posiadające paszport innego kraju )
B)
B)
Badania frekwencji w muzeach ( liczba
Badania frekwencji w muzeach ( liczba
wykupionych biletów )
wykupionych biletów )
C)
C)
Frekwencja w obiektach
Frekwencja w obiektach
zakwaterowania zbiorowego ( liczba
zakwaterowania zbiorowego ( liczba
gości wpisanych do rejestru
gości wpisanych do rejestru
hotelowego)
hotelowego)
BADANIA REPREZENTATYWNE-
BADANIA REPREZENTATYWNE-
badaniom
badaniom
podlega wyodrębniona cześć populacji ,
podlega wyodrębniona cześć populacji ,
podobna do całości pod względem
podobna do całości pod względem
demograficznym (tj. płeć ,wiek ,
demograficznym (tj. płeć ,wiek ,
pochodzenie ) . Za pomocą tych badań
pochodzenie ) . Za pomocą tych badań
najczęściej bada się zachowania
najczęściej bada się zachowania
turystyczne mieszkańców kraju.
turystyczne mieszkańców kraju.
PLUSY :
PLUSY :
•
Niskie koszty i szansa określenia cech
Niskie koszty i szansa określenia cech
ruchu turystycznego niemożliwych do
ruchu turystycznego niemożliwych do
ustalenia za pomocą badania pełnego
ustalenia za pomocą badania pełnego
MINUSY :
MINUSY :
* Obciążenie wyników błędem
* Obciążenie wyników błędem
statystycznym
statystycznym
BADANIA PEŁNE SĄ POMIARAMI RUCHU
BADANIA PEŁNE SĄ POMIARAMI RUCHU
TURYSTYCZNEGO I PRZEPROWADZA
TURYSTYCZNEGO I PRZEPROWADZA
SIĘ JE :
SIĘ JE :
•
METODĄ HOTELOWA
METODĄ HOTELOWA
•
METODĄ GRANICZNĄ
METODĄ GRANICZNĄ
METODA HOTELOWA
METODA HOTELOWA
Zwana również metodą
rejestracji hotelowej lub
metoda lokalna , polega na
rejestrowaniu wszystkich
osób kwaterujących się w
obiektach zakwaterowania
zbiorowego tj. hotele , motele
, pensjonaty. W rejestrach
hotelowych ujmuje się
turystów krajowych i
zagranicznych . Każda
Działalność gospodarcza
zaklasyfikowana do grup
HOTELE , OBIEKTY
NOCLEGOWE TURYSTYKI I
MIEJSCA KRÓTKOTRWAŁEGO
ZAKWATEROWANIA są
zobowiązane prowadzić
statystyki
przyjmowanych gości.
WADY METODY HOTELOWEJ
Rejestr ruchu turystycznego uzyskany za jej pomocą nie
jest kompletny
*
brak możliwości rejestrowania ruchu
odwiedzających jednodniowych , którzy nie
korzystają z bazy noclegowej
*Obecność obiektów świadczacyh usługi
noclegowe ale nieprowadzące rejestracji gości
(kwatery prywatne , obiekty
niesklasyfikowane , drugie domy , mieszkania
krewnych i znajomych )
* jeden turysta w trakcie pobytu moze korzystać z
różnych obiektów noclegowych , a wówczas
jest rejestrowany jako kilku uczestników ruchu
turystycznego.
METODA GRANICZNA
METODA GRANICZNA
Zwana inaczej
Zwana inaczej
badaniem
badaniem
granicznym , polega
granicznym , polega
na rejestracji ruchu
na rejestracji ruchu
granicznego
granicznego
(Badanie pełne
(Badanie pełne
prowadzone przez
prowadzone przez
STRAŻ GRANICZNA
STRAŻ GRANICZNA
w Polsce już od 30
w Polsce już od 30
lat ) oraz badaniach
lat ) oraz badaniach
ankietowych
ankietowych
turystów
turystów
zagranicznych
zagranicznych
wyjeżdzających z
wyjeżdzających z
kraju recepcyjnego
kraju recepcyjnego
oraz własnych
oraz własnych
obywateli
obywateli
wjeżdzających do
wjeżdzających do
kraju z zagranicy
kraju z zagranicy
( badanie
( badanie
prowadzone przez
prowadzone przez
instytut Turystyki)
instytut Turystyki)
Badania ankietowe turystów
Badania ankietowe turystów
przekraczajacych granicę
przekraczajacych granicę
przeprowadzane sa coraz rzadziej ,
przeprowadzane sa coraz rzadziej ,
jako ze powoduja ograniczenie
jako ze powoduja ograniczenie
przepustowości ruchu granicznego .
przepustowości ruchu granicznego .
Poziom dokładności danych z
Poziom dokładności danych z
ankietowych danych granicznych
ankietowych danych granicznych
rośnie wraz ze wzrostem
rośnie wraz ze wzrostem
szczególowości ankiety i częstotliwości
szczególowości ankiety i częstotliwości
przeprowadzania badania. ( przez to są
przeprowadzania badania. ( przez to są
bardzo kosztowne)
bardzo kosztowne)
W polsce Instytut Turystyki
W polsce Instytut Turystyki
przeprowadza takie badania 6 razy do
przeprowadza takie badania 6 razy do
roku.
roku.
DO POMIARU RUCHU TURYSTYCZNEGO STOSUJE
SIĘ RÓWNIEŻ BADANIA CZĘSCIOWE
:
*
BADANIA UCZESTNICTWA W
WYJAZDACH TURYSTYCZNYCH W
MIEJSCU ZAMIESZKANIA
RESPONDENTÓW
* BADANIA RUCHU TURYSTYCZNEGO
PROWADZONE W MIEJSCU RECEPCJI
TURYSTYCZNEJ
Sposób
badania
Ruch
międzynarod
owy
przyjazdowy
Ruch
międzynarod
owy
wyjazdowy
Ruch
krajowy
BADANIA
GRANICZNE
METODA
HOTELOWA
Badania
uczestnictwa w
wyjazdach
turystycznych w
miejscu
zamieszkania
*w miejscu
recepcji
turystycznej
+
+
--
+
+
+
--
+
--
--
--
+
+
+
Badania uczestnictwa w
Badania uczestnictwa w
wyjazdach turystycznych w
wyjazdach turystycznych w
miejscu zamieszkania
miejscu zamieszkania
respondentów
respondentów
Mają za zadanie oszacować liczbę
Mają za zadanie oszacować liczbę
mieszkańcow danego kraju
mieszkańcow danego kraju
uczestniczacych w wyjazdach
uczestniczacych w wyjazdach
turystycznych oraz liczbe
turystycznych oraz liczbe
zrealizowanych podróży. Np. badania
zrealizowanych podróży. Np. badania
przeprowadzane przez instytut
przeprowadzane przez instytut
Turystyki ( badania ankietowe
Turystyki ( badania ankietowe
aktywności turystycznej Polaków
aktywności turystycznej Polaków
powyżej 15 roku życia )
powyżej 15 roku życia )
Badania ruchu
Badania ruchu
turystycznego w miejscu
turystycznego w miejscu
recepcji turystycznej
recepcji turystycznej
Służą do określania liczby
Służą do określania liczby
, struktury , typów ruchu
, struktury , typów ruchu
turystycznego , motywów
turystycznego , motywów
, celów podróży w opinii
, celów podróży w opinii
turystów krajowych i
turystów krajowych i
zagranicznych , a także
zagranicznych , a także
analizuja częstotliwość
analizuja częstotliwość
ruchu turystycznego w
ruchu turystycznego w
danym miejscu . BADANIA
danym miejscu . BADANIA
TEGO TYPU PROWADZI
TEGO TYPU PROWADZI
SIĘ W MIEJSCACH
SIĘ W MIEJSCACH
ATRAKCYJNYCH
ATRAKCYJNYCH
TURYSTYCZNIE Z RÓŻNA
TURYSTYCZNIE Z RÓŻNA
CZĘSTOTLIWOŚCIĄ
CZĘSTOTLIWOŚCIĄ
BADANIA EKONOMICZNYCH
BADANIA EKONOMICZNYCH
EFEKTÓW RUCHU
EFEKTÓW RUCHU
TURYSTYCZNEGO
TURYSTYCZNEGO
Badania te skupiają się na
Badania te skupiają się na
dochodach z turystyki ,które
dochodach z turystyki ,które
maja ogromne znaczenie dla
maja ogromne znaczenie dla
gospodarki narodowej i
gospodarki narodowej i
regionalnej.najważniejsze
regionalnej.najważniejsze
składniki wielkosci wydatków
składniki wielkosci wydatków
turystycznych :
turystycznych :
Wielkość ruchu turystycznego
Wielkość ruchu turystycznego
Struktura tego ruchu
Struktura tego ruchu
BADANIA WYDATKÓW
BADANIA WYDATKÓW
TURYSTÓW
TURYSTÓW
ZAGRANICZNYCH
ZAGRANICZNYCH
Do badania wydatków turystów
Do badania wydatków turystów
zagranicznych stosuje się najczęściej
zagranicznych stosuje się najczęściej
metodę banku centralnego lub metode
metodę banku centralnego lub metode
wydadków indywidualnego turysty.
wydadków indywidualnego turysty.
METODA BANKU CENTRALNEGO:
METODA BANKU CENTRALNEGO:
polega na oszacowaniu wielkości
polega na oszacowaniu wielkości
wymiany walut nie związanej z
wymiany walut nie związanej z
handlem zagranicznym i uzupełnieniu
handlem zagranicznym i uzupełnieniu
jej o wpływy biur podróży od
jej o wpływy biur podróży od
zagranicznych kontrahentów .
zagranicznych kontrahentów .
Metoda badania wydadków
Metoda badania wydadków
indywidualnego turysty – jest
indywidualnego turysty – jest
badaniem reprezentatywnym,
badaniem reprezentatywnym,
przeprowadzanym w formie ankietowej
przeprowadzanym w formie ankietowej
podczas badań granicznych ( przy
podczas badań granicznych ( przy
wyjeżdzie turysty z kraju docelowego )
wyjeżdzie turysty z kraju docelowego )
lub w kraju
lub w kraju
pochodzenia turysty po powrocie
pochodzenia turysty po powrocie
z podróży.
z podróży.
Źródła informacji
Źródła informacji
naukowej
naukowej
Gdzie się znajdują
Gdzie się znajdują
Wynik badań z dziedziny turystyki
Wynik badań z dziedziny turystyki
publikują czasopisma naukowe
publikują czasopisma naukowe
Są one cennym źródłem danych
Są one cennym źródłem danych
wtórnych wykorzystywanych do
wtórnych wykorzystywanych do
kolejnych opracowań
kolejnych opracowań
Istnieje wiele czasopism zajmujących
Istnieje wiele czasopism zajmujących
się tą problematyką (geograficzne,
się tą problematyką (geograficzne,
ekonomiczne, społeczne)
ekonomiczne, społeczne)
Czasopisma naukowe
„Turyzm” – pierwsze w Polsce wydawnictwo poświęcone w całości
tematyce turystycznej. Wydawane od 1985r. przez Uniwersytet
Łódzki.
„Problemy turystyki” – kwartalnik wydawany przez Instytut Turystyki
w Warszawie. Prezentuje zarówno metody naukowe stosowane w
badaniach nad turystyką, jak i wyniki takich badań.
„Annals of Tourism Research” - szczycący się światową renomą
amerykański kwartalnik, wydawany od 1974r. Tematyka skupia się w
nim na ekonomicznych i socjologicznych aspektach turystyki
uzupełnianych przez artykuły z dziedziny psychologii turystyki i
geografii turyzmu.
„Journal of travel research” – redagowane od początku lat 60. XX w
prezentuje zagadnienia związane z najważniejszymi trendami i
problemami turystyki, zwłaszcza ekonomicznymi
„Tourism Economics” – poruszana problematyka dotyczy szczególnie
polityki turystycznej, zrównoważonego rozwoju i oddziaływania
turystyki na społeczeństwo w mikro- i makroskali.
Oraz wiele innych (zagraniczne i krajowe)
Bibliografia:
„Turystyka” Włodzimierz Kurek