STRATEGIE LOGISTYCZNE W

PRZEDSIĘBIORSTWIE

PRODUKCYJNYM

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

2

Plan wykładu

1. Strategia klasyczna

3. MRP II – planowanie zasobów
produkcyjnych

2. MRP – planowanie potrzeb
materiałowych

4. JiT – dokładnie na
czas

5. Strategia łańcucha
dostaw

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

3

Strategia logistyczna

jest to wzorzec – ogólny model

funkcjonowania systemu logistycznego przedsiębiorstwa

Ściślej,

strategia logistyczna

, to strategia przepływu

dóbr i informacji oraz ich usprawnienia i koordynacji

Zakres

strategii logistycznej obejmuje obszary:

 zaopatrzenia;
 produkcji;
 dystrybucji towarów;
 powtórnego zagospodarowania i likwidacji odpadów;
 magazynowania i transportu w poszczególnych

fazach i pomiędzy nimi

Połączenie tych obszarów możliwe jest tylko dzięki

zastosowaniu się do nadrzędnej, wiążącej je koncepcji
czyli

strategii logistycznej

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

4

Strategia logistyczna

winna wynikać z:

 misji przedsiębiorstwa;

 stałych celów

przedsiębiorstwa;

 otoczenia

rynkowego;

 obranej strategii

rynkowej

Strategia logistyczna

w przedsiębiorstwie może być

określona i wdrożona zgodnie z:

 indywidualnymi potrzebami przedsiębiorstwa;

 przyjęta strategią ogólną;
 procesami realizowanymi w

przedsiębiorstwie;

 charakterystyką produkowanego lub sprzedawanego

towaru czy oferowanej usługi;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

5

 posiadanymi zasobami

Rodzaje

strategii logistycznych:

1.

Klasyczna

(zarządzanie zapasami)

Założenia strategii:

 konieczność gromadzenia zapasów w różnych

obszarach przedsiębiorstwa wynikającą ze względów
ekonomicznych niepewności prognoz i
charakterystyki przepływów materiałowych;

 niezależność poszczególnych obszarów

przedsiębiorstwa, co prowadzi do lokowania
zapasów:



klasycznych

(materiałowych), w przypadku

materiałów zużywanych ciągle i utrzymywanych w
zapasach;



rezerwowych

, związanych z wykonywaniem

elementów w przypadku materiałów nie
utrzymywanych w zapasach

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

6

Zapasy te

lokowane

są w miejscach, w których

materiał:

 przechodzi z jednej

fazy technologicznej

do drugiej

(fazy te powinny być wyraźnie wydzielone;

 przechodzi z jednej

jednostki administracyjno-

produkcyjnej

do drugiej;

 zmienia swego

dysponenta

(tj. osobę posiadającą

uprawnienia decyzyjne dotyczące tego, co z danym
materiałem zrobić

Wynikiem takiego systemu jest

rozproszenie zapasów

w całym łańcuchu przepływów materiałowych

Posiadanie zapasu wiąże się z zamrożeniem kapitału,

pozwala jednak na terminową realizację zamówień,
wzrost zaufania klientów czy utrwalenie dobrej marki
firmy

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

7

Wybór metody określania wielkości zamawianej partii

i systemu zamówień powinien opierać się na analizie
ekonomicznej i spełniać podstawowy

cel utrzymywania

zapasów

, jakim jest

utrzymanie ciągłości produkcji i

dostaw w przypadku wahań popytu

Wybrane

systemy

zamówień:

 „

sztuka za sztukę

” – pobranie materiału pociąga za

sobą złożenie zamówienia;

 „

dwóch worków

” – zapasy podzielone są na dwie

części. Pobieranie następuje najpierw z jednej części
a czas, w którym zabraknie w niej materiałów
wyznacza moment złożenia zamówienia. Następnie
materiały pobierane są z drugiej części aż do
nadejścia następnej dostawy;

 „

przeglądu okresowego

” – ustala się okres dzielący

kolejne kontrole stanów magazynowych. Zamówienie
następuje po przekroczeniu granicy wyznaczonej
wielkością zapasu zabezpieczającego;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

8

 „

przeglądu ciągłego

” – każde pobranie powoduje

kontrolę stanu magazynowego i natychmiastową
reakcję po przekroczeniu granicy wyznaczonej przez
zapas zabezpieczający

Oprócz terminu złożenia zamówienia ważne jest

również ustalenie

wielkości zamawianej partii dostawy

.

Do tego celu wykorzystuje się metody:



stałej wielkości partii

– stała wielkość partii

wynikająca z przesłanek natury techniczno-
organizacyjnej;



partii na partię

– wielkość partii odpowiada dokładnie

zapotrzebowaniu;



partii o minimalnym koszcie jednostkowym

–

podstawą ustalenia wielkości partii jest najniższy
koszt jednostkowy;



ekonomicznej wielkości partii

– o wielkości partii

decydują przesłanki ekonomiczne – koszty
zamawiania i magazynowania;



stałej partii i stałego rytmu dostaw

– regularne

dostawy partii o stałej wielkości;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

9



minimalnego kosztu całkowitego

– o wielkości partii

decyduje sumaryczny koszt magazynowania

Zastosowanie

strategii klasycznej

 może być stosowana w dowolnym przedsiębiorstwie;
 zapasy mogą być tworzone zarówno dla towarów

konsumpcyjnych, jak i dla dóbr inwestycyjnych
(wyrobów gotowych, półproduktów i części
składowych);

 wspomaganie utrzymywania i kontroli zapasów przy

wykorzystaniu technik informatycznych nie jest
konieczne, jednak ułatwia zarówno ewidencję jak i
planowanie wielkości zapasów

 wymaga odpowiedniej infrastruktury technicznej do

utrzymywania zapasów – powierzchni magazynowych,
sprzętu do za- i rozładunku, specjalnych magazynów
dla produktów krótkotrwałych;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

10

Rozwój

strategii klasycznej

Powstający w wyniku strategii klasycznej łańcuch

zapasów powoduje trudności polegające na:

 podziale (

dekompozycji

) zapasów;

 problemach z ustaleniem

poziomu zapasu

zabezpieczającego

;

 ustaleniem wielkości i miejsc przechowywania

wspólnych zapasów

;

Zmiany w strategii klasycznej zaowocowały

powstaniem zupełnie nowych rozwiązań, pozwalających
na poprawę efektywności zarządzania. Jest to m.in.
zarządzanie:

 niskiej

efektywności

zarządzania



kanałem

(channel management);



rurociągiem

(pipeline

management)

Polega ono na sterowaniu wielkością zapasów oraz

tempem ich przepływu. W

kanale

przepływ ten jest

elastyczny (

zmienny

), natomiast w

rurociągu stały

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

11

2.

MRP

(Planowanie Potrzeb Materiałowych)

Założenia strategii:



wybór punktu rozdziału

dla grupy bądź rodziny

produktów, w którym następuje rozdzielenie obiegu
zamówień klienta na obieg zamówień i zleceń na
materiały;

Strategia ta polega na planowaniu potrzeb

materiałowych na podstawie planowanego popytu tak w
celu eliminacji zapasu w kolejnych fazach przepływu

Obejmuje ona:



organizację przepływu

nie generującego zapasów;



włączenie

w działalność przedsiębiorstwa elementów

prognozowania

Dzięki zastosowaniu tej strategii osiąga się

integrację

przepływu dóbr, informacji i pieniędzy

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

12

Przewidywana wielkość i czas sprzedaży, znana

długość cykli produkcyjnych i czasu trwania dostaw,
pozwalają na ustalenie terminów zleceń zakupów i
rozpoczęcia produkcji

Podstawowe dane wejściowe, niezbędne do użycia

systemu MRP, to:



główny harmonogram produkcji

oraz informacje

konieczne do jego stworzenia, takie jak:



stan zapasów

;

 informacje o stanie

realizacji zleceń

na etapie

produkcji i zakupu



zamówienia klientów

;



prognozy popytu

;



zdolności produkcyjne

firmy itp.

Powyższe dane umożliwiają sporządzenie

harmonogramu zleceń zakupu i zleceń produkcyjnych,
niezbędnych do realizacji głównego harmonogramu
produkcji

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

13

Redukcja zapasów

w systemie MRP następuje

pośrednio przez realizację planów produkcyjnych i
minimalizację zapasów produkcji w toku, ponieważ

materiały są dostarczane w odpowiednie miejsce w
określonym czasie, bez składowania czy magazynowania

Popyt na materiały w postaci

zapotrzebowania brutto

jest bilansowany z przyjęciami uzupełniającymi
(aktualnie realizowanymi) w celu ustalenia

zapotrzebowania netto

i czasu jego realizacji

Zastosowanie strategii MRP pozwala na:



kontrolę

poszczególnych etapów produkcji;

 szybszą

reakcję na zmiany

zachodzące w otoczeniu

(większą wrażliwość i elastyczność systemu);



skracanie cykli

(od chwili przyjęcia surowca do

dostawy gotowego produktu);



lepsze wykorzystanie infrastruktury

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

14

Zastosowanie

strategii

MRP

 zazwyczaj stosuje się ją w przedsiębiorstwach

produkujących

wyroby skomplikowane

, złożone z

wielu podzespołów (obrabiarki, sprzęt
elektroniczny);

 wymaga

wymiany informacji

pomiędzy dostawcą i

odbiorcą na temat:

 wymaga odpowiedniej wiedzy dotyczącej

zapasów

, tj.:

 jednoznacznej

identyfikacji

wszystkich pozycji

zapasów;



dostępności danych

o stanie każdej pozycji

zapasu;

 znajomości

cykli

wszystkich pozycji zapasów.

 prawidłowo opracowanych informacji o

konstrukcyjnym rozwinięciu

wyrobów

 prognoz zużycia materiałowego;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

15

 poziomu zapasów;
 aktualnego zużycia

 wymaga wykorzystania zaawansowanej

techniki

komputerowej

3.

MRP II

(Planowanie Zasobów Produkcyjnych)

Założenia strategii:

Strategia MRP II stanowi rozwinięcie koncepcji MRP.

Uzupełnia ona planowanie potrzeb materiałowych o
obszary

planowania ekonomicznego, wydajności

i

produkcji

MRP II bardzo często prowadzi do rozwiązań z

zakresu

zasilania w energię

, pozwalających na

wykorzystanie potencjału przedsiębiorstwa i
realizowanego przez nie procesu

Rozwiązania te umieszczane są następnie w

biznesplanie

i poprzez

plan sprzedaży

i

produkcji

,

główny harmonogram produkcji

, prowadzą do

planu

potrzeb materiałowych

, a następnie do

planu zasobów

produkcyjnych

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

16

Z planu zasobów produkcyjnych wynikają:

 zlecenia produkcji i zakupu;

 dyspozycje dotyczące

dystrybucji

;

 dyspozycje dla

warsztatu

produkcyjnego

;

 wytyczne dotyczące

sterowania

zapasami

Dodatkowe w stosunku do MRP poziomy planowania

wymagają dostarczenia

większej ilości danych

z obszaru

całej firmy, takich jak:

 struktura wyrobów;

 prognozowany popyt;

 marszruty technologiczne;

 zamówienia

klientów;

 zdolności

produkcyjne;

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

17

 stanowiska i kalendarze

robocze;

 koszty standardowe

Konieczność wymiany informacji w obszarze całego

przedsiębiorstwa prowadzi do

integracji

jego jednostek,

podporządkowanej nadrzędnemu celowi określonemu w
biznesplanie

Zastosowanie

strategii

MRP II

Szerokie spektrum problemów, jakie porusza

strategia MRP II wymaga

wspomagania komputerowego

Bazy danych, niezbędne do funkcjonowania systemu,

umożliwiają

sterowanie strategiczne

całym

przedsiębiorstwem

MRP II stosuje się dla wyrobów złożonych,

charakteryzujących się

dużą ilością

podzespołów i części

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

18

W obszarze zaopatrzenia stosowanie MRP II pozwala

na:

 współpracę z dostawcami na

zasadzie partnerstwa

,

zmierzającą do skracania cykli i zmniejszania
zapasów;

 połączenie odbiorców ostatecznych,

wyznaczających popyt na wyroby gotowe z
producentem oraz dostawcami surowców
niezbędnych do produkcji

Dalszym etapem rozwoju systemów klasy MRP/MRP II

jest

ERP

, czyli Planowanie Zasobów Przedsiębiorstwa,

którego zasięg wykracza dalej poza strategie logistyczne

4.

Just in Time

(dokładnie na czas)

Założenia strategii:

Strategia JiT wywodzi się z rozwiązań japońskich

(system Toyoty, Kanban), polegających na podziale
procesu produkcji według następujących zasad:

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

19



rytmiczność przepływu

produkcji;

 wkomponowanie

magazynów między fazy

produkcyjne;



zastępowalność personelu

;



elastyczność czasu

JiT koncentruje cele przedsiębiorstwa wokół wzrostu

efektywności i eliminacji strat, poprzez:

 obniżenie

poziomu zapasów

, traktowanych jako

podstawowe źródło kosztów;

 produkcję w

małych seriach

, dla zwiększenia

elastyczności planowania;



elastyczną organizację produkcji

, dzięki której

obniża się koszty i skraca czas przestawienia linii

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

20

Głównym założeniem strategii JiT jest fakt, że

produkcja

jest zainicjowana pojawieniem się

popytu

,

wymaga to specyficznej organizacji produkcji,
zorientowanej logistycznie tj. umożliwiającej sprawne
przepływy informacyjno-materiałowe

Jako sprawność przepływów rozumie się przede

wszystkim

terminowość

dostaw w każdej fazie produkcji

(zaopatrzenie, procesy produkcyjne, dystrybucja) oraz
możliwie najkrótszy

czas dostaw

Pozwala to na ograniczenie zapasów do minimum,

jeśli spełnione są warunki:

 utrzymywania wysokiej

dyscypliny pracy

;



radykalnej polityki wobec

współpracujących z

firmą

dostawców

Innym efektem stosowania takiej strategii jest

osiągnięcie przez przedsiębiorstwo większej

elastyczności

i

niezawodności

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

21

Zastosowanie

strategii

JiT

Warunki stosowania JiT:



liniowy układ przepływów produkcji

, z wyraźnie

wydzielonymi fazami o zsynchronizowanych
czasach trwania;



rytmiczność

produkcji;



powtarzalność

produkcji

JiT nadaje się do produkcji

wyrobów złożonych

,

wytwarzanych w

dużych seriach

Znajduje zastosowanie zarówno w przypadku

wyrobów

gotowych

jak i

surowców

czy

podzespołów

Warunkiem powodzenia strategii są

partnerskie

stosunki z dostawcami, niebagatelne znaczenie odgrywa
również bliska

lokalizacja

firm zaopatrujących

przedsiębiorstwo

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

22

Stosowanie JiT

nie wymaga użycia

zaawansowanej

techniki komputerowej

, ponieważ sterowanie produkcją

opiera się na bieżących decyzjach i nie wymaga
prognozowania

Warunkiem

terminowości dostaw

i

produkcji

jest

odpowiedni stan i sprawność

parku maszynowego

oraz

właściwie zorganizowany

transport

wewnętrzny i

zewnętrzny

Istotnym czynnikiem prawidłowego funkcjonowania

strategii JiT jest

nastawienie załogi

, ponieważ system

ten wymaga odmiennej filozofii pracy oraz
zaangażowania pracowników bezpośrednio
produkcyjnych

5.

Strategia łańcucha dostaw

Istota strategii:

Zarządzanie łańcuchem dostaw można rozpatrywać

szerzej niż tylko w obszarze logistyki, ponieważ jest to
koncepcja wykraczająca poza ramy pojedynczej
organizacji

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

23

Nawiązuje ona do strategii

integracji

i

kooperacji

między przedsiębiorstwami, której celem jest

skrócenie

cykli

, czyli możliwość

szybkiej odpowiedzi na potrzeby

rynku

Zarządzanie łańcuchem dostaw (ZŁD) polega na

stworzeniu

partnerskiej więzi

między przedsiębiorstwami

dla osiągnięcia przewagi konkurencyjnej, skrócenia
czasu dostaw i utrzymania klienta

Osiągnięcie takich korzyści możliwe jest dzięki

przyjęciu w ramach łańcucha

wspólnych

, stosowanych

przez wszystkich jego uczestników,

metod działania

Dzielenie celów przez partnerów łańcucha prowadzi do

zjednoczenia działalności przedsiębiorstw, a w dalszym
ciągu do fuzji. Zatem można powiedzieć, że

łańcuch

dostaw jest jednym z instrumentów fuzji

Partnerstwo w łańcuchu dostaw wymaga

włączenia

do

zarządzania przepływami

nabywców i odbiorców

, co

pociąga za sobą:

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

24



integrację systemów logistycznych

firm;



integrację procesów
logistycznych

;

 poszukiwanie

sposobów zwiększania

zaufania i

zaangażowania

firm

w relacjach dostawca –

nabywca

;



powiązanie systemów komputerowych

Zastosowanie

strategii

ZŁD

Stworzenie ZŁD wymaga od lidera łańcucha i

współpracujących z nimi przedsiębiorstw

pogłębionej

kooperacji w obrębie kluczowych operacji

Technologia produkcji

dla wszystkich partnerów

łańcucha powinna być tak dobrana, by ich wydajność i
potencjał były zharmonizowane, a stosowana
technologia nie wymuszała powstawania zapasów

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

25

Sprzężenie procesów produkcyjnych różnych

przedsiębiorstw wymaga od nich

kompromisów

,

rezygnacji z decyzji optymalnych dla jednostki na rzecz

optymalizacji w skali łańcucha

Aby zapewnić bezkonfliktową kooperację uczestnicy

łańcucha powinni charakteryzować się

elastycznością

Zorganizowanie łańcucha dostaw jest możliwe

wtedy, gdy przedsiębiorstwo:

 dobrze zarządza przepływami materiałowymi u

siebie;

 zna własne, bieżące i przyszłe potrzeby

materiałowe;

 właściwe dobiera dobra i ma odpowiednio

zorganizowane działy zakupów;

 potrafi sformułować cele możliwe do osiągnięcia

przez dostawców

Strategie logistyczne w przed
siębiorstwie produkcyjnym

26

Łańcuch dostaw

tworzy się w celu produkcji

towarów:

 powtarzalnych;

 o niezbyt dużej złożoności i

gabarytach

Dla integracji łańcucha dostaw konieczne jest

stosowanie

wspomagania komputerowego

.

Wykorzystywane są technologie informatyczne
optymalizujące łańcuch dostaw, np.:

 Enterprise Resources Planning (

ERP

) – Planowanie

Zasobów Przedsiębiorstwa;



e-business

(wykorzystanie Internetu dla

działalności przedsiębiorstwa)

DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ