ISTOTA MARKETINGU
ISTOTA MARKETINGU
dr hab. inż. Andrzej Gałecki
dr hab. inż. Andrzej Gałecki
prof. UZ
prof. UZ
ZAGADNIENIA
ZAGADNIENIA
Wstęp
Wstęp
1.
1.
Geneza i pojęcie marketingu
Geneza i pojęcie marketingu
2.
2.
Fazy rozwoju koncepcji marketingowej
Fazy rozwoju koncepcji marketingowej
3.
3.
Ewolucja orientacji rynkowej
Ewolucja orientacji rynkowej
4.
4.
Tendencje rozwoju marketingu
Tendencje rozwoju marketingu
5.
5.
Indywidualne i społeczne znaczenie
Indywidualne i społeczne znaczenie
marketingu
marketingu
Zakończenie
Zakończenie
LITERATURA
LITERATURA
Altkorn J.,
Altkorn J.,
Podstawy marketingu
Podstawy marketingu
, Instytut
, Instytut
marketingu, Kraków 2003
marketingu, Kraków 2003
Garbarski L., Rutkowski J., Wrzostek W.,
Garbarski L., Rutkowski J., Wrzostek W.,
Marketing
Marketing
,
,
Warszawa 2003
Warszawa 2003
Knecht Z.,
Knecht Z.,
Zarządzanie i planowanie marketingowe
Zarządzanie i planowanie marketingowe
,
,
Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2005.
Wydawnictwo C. H. Beck, Warszawa 2005.
Kochanowski J.,
Kochanowski J.,
Podstawy i zarządzanie
Podstawy i zarządzanie
marketingiem
marketingiem
, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona
, Uniwersytet Zielonogórski, Zielona
Góra 2003
Góra 2003
Kotler P.,
Kotler P.,
Marketing
Marketing
,
,
Podręcznik europejski
Podręcznik europejski
,
,
Warszawa-Kraków 2002
Warszawa-Kraków 2002
Michalski E.,
Michalski E.,
Marketing – podręcznik akademicki
Marketing – podręcznik akademicki
,
,
PWN, Warszawa 2004
PWN, Warszawa 2004
Pomykalski A.,
Pomykalski A.,
Nowoczesne strategie
Nowoczesne strategie
marketingowe
marketingowe
, Warszawa 2001
, Warszawa 2001
GENEZA MARKETINGU
GENEZA MARKETINGU
Termin
Termin
marketing
marketing
pochodzi od słowa
pochodzi od słowa
(ang.)
(ang.)
market
market
.
.
Słowo
Słowo
market
market
oznacza
oznacza
rynek
rynek
,
,
końcówka
końcówka
ing
ing
nadaje znaczenie
nadaje znaczenie
działania.
działania.
Najogólniej
Najogólniej
marketing
marketing
, to działania
, to działania
rynkowe.
rynkowe.
Twórcami marketingu są
Twórcami marketingu są
Richard
Richard
Battler
Battler
i
i
Andrew
Andrew
Show
Show
.
.
POJĘCIE MARKETINGU
POJĘCIE MARKETINGU
W ujęciu klasycznym
W ujęciu klasycznym
marketing oznacza
marketing oznacza
odpowiednie planowanie, koordynację
odpowiednie planowanie, koordynację
i kontrolę wszystkich działań
i kontrolę wszystkich działań
przedsiębiorstwa, ukierunkowanych na
przedsiębiorstwa, ukierunkowanych na
aktualne i potencjalne rynki zbytu
aktualne i potencjalne rynki zbytu
1
1
.
.
P. Kotler określa marketing jako
P. Kotler określa marketing jako
działalność skierowaną na to, aby
działalność skierowaną na to, aby
procesy wymiany zaspokoić potrzeby i
procesy wymiany zaspokoić potrzeby i
życzenia nabywców
życzenia nabywców
2
2
.
.
1
Źródło: J., Kochanowski, Podstawy i zarządzanie marketingiem, UZ, Zielona
Góra 2002.
2
Źródło: P., Kotler, Marketing – Management, C. E Poeschel Verlag, Stuttgart
1998.
POJĘCIE MARKETINGU
POJĘCIE MARKETINGU
Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu
Amerykańskie Stowarzyszenie Marketingu
definiuje marketing jako proces
definiuje marketing jako proces
planowania i wdrażania koncepcji produktu
planowania i wdrażania koncepcji produktu
(idei, dóbr i usług) cen, promocji i
(idei, dóbr i usług) cen, promocji i
dystrybucji prowadzącej do wymiany,
dystrybucji prowadzącej do wymiany,
dzięki której osiąga się cele jednostek i
dzięki której osiąga się cele jednostek i
organizacji
organizacji
1
1
.
.
Marketing
Marketing
to dostarczenie właściwego
to dostarczenie właściwego
produktu na właściwy rynek, we właściwej
produktu na właściwy rynek, we właściwej
ilości o właściwej jakości
ilości o właściwej jakości
2
2
.
.
1
Źródło: AMA Board Approves New Definition, Journal Marketing 1985.
2
Źródło: J., Kochanowski, Podstawy i zarządzanie marketingiem, UZ, Zielona
Góra 2002.
ZARZĄDZANIE MARKETINGIEM
ZARZĄDZANIE MARKETINGIEM
Jest procesem planowania i realizacji
Jest procesem planowania i realizacji
koncepcji, ustalania ceny, promocji oraz
koncepcji, ustalania ceny, promocji oraz
dystrybucji pomysłów, towarów i usług
dystrybucji pomysłów, towarów i usług
w celu wywołania procesów wymiany,
w celu wywołania procesów wymiany,
spełniających cele indywidualne
spełniających cele indywidualne
i zbiorowe.
i zbiorowe.
FAZY ROZWOJU KONCEPCJI
FAZY ROZWOJU KONCEPCJI
MARKETINGOWEJ
MARKETINGOWEJ
Orientacja produkcyjna
Orientacja produkcyjna
(przełom XIX i XX w.);
(przełom XIX i XX w.);
Orientacja sprzedażowa
Orientacja sprzedażowa
(1930-1950);
(1930-1950);
Orientacja marketingowa
Orientacja marketingowa
(1950-1980);
(1950-1980);
Marketing strategiczny
Marketing strategiczny
(1980-?).
(1980-?).
ORIENTACJA PRODUKCYJNA
ORIENTACJA PRODUKCYJNA
Koncentracja na organizacji
Koncentracja na organizacji
procesu produkcyjnego w celu
procesu produkcyjnego w celu
uzyskania:
uzyskania:
wysokiej wydajności,
wysokiej wydajności,
niskich kosztów,
niskich kosztów,
zwiększenia podaży.
zwiększenia podaży.
ORIENTACJA PRODUKCYJNA
ORIENTACJA PRODUKCYJNA
Marketing jest funkcją równoważną z
innymi
PRODUKCJA
FINANSE
SIŁA ROBOCZA
MARKETING
ORIENTACJA SPRZEDAŻOWA
ORIENTACJA SPRZEDAŻOWA
Zasada:
Zasada:
„sprzedaj to, co
„sprzedaj to, co
wyprodukowałeś”
wyprodukowałeś”
.
.
Koncentracja na kanałach dystrybucji,
Koncentracja na kanałach dystrybucji,
istotne przywiązanie wagi do środków
istotne przywiązanie wagi do środków
komunikacji (reklama promocja
komunikacji (reklama promocja
sprzedaży).
sprzedaży).
ORIENTACJA SPRZEDAŻOWA
ORIENTACJA SPRZEDAŻOWA
PRODUKCJA
FINANSE
SIŁA ROBOCZA
MARKETING
Marketing jest funkcją nadrzędna nad
pozostałymi
ORIENTACJA MARKETINGOWA
ORIENTACJA MARKETINGOWA
Zasada:
Zasada:
„produkuj to co możesz
„produkuj to co możesz
sprzedać”
sprzedać”
Koncentracja na rynku docelowym,
Koncentracja na rynku docelowym,
potrzebach klientów, marketingu
potrzebach klientów, marketingu
skoordynowanym i rentowności.
skoordynowanym i rentowności.
Wzrosło znaczenie
Wzrosło znaczenie
marketingu mix
marketingu mix
oraz badań rynku.
oraz badań rynku.
ORIENTACJA MARKETINGOWA
ORIENTACJA MARKETINGOWA
PRODUKCJA
FINANSE
SIŁA ROBOCZA
MARKETING
KLIENT
Klient pełni funkcję weryfikującą wszystkie funkcje
przedsiębiorstwa
MARKETING STRATEGICZNY
MARKETING STRATEGICZNY
Przewidywanie zmian otoczenia, system
Przewidywanie zmian otoczenia, system
planowania marketingowego, strategie
planowania marketingowego, strategie
uwzględniające potrzebę globalizacji
uwzględniające potrzebę globalizacji
i oczekiwań organizacji lokalnych,
i oczekiwań organizacji lokalnych,
marketing indywidualny,
marketing indywidualny,
megamarketing.
megamarketing.
1
Strategia – to przemyślana, ogólna koncepcja działania, której realizacja
zapewnia organizacji (przedsiębiorstwu) przewagę na rynku, mimo
inteligentnego przeciwdziałania koncepcji.
MARKETING STRATEGICZNY
MARKETING STRATEGICZNY
Cd.
Cd.
Polega na określeniu celu przedsięwzięcia,
Polega na określeniu celu przedsięwzięcia,
a następnie strategii marketingowej.
a następnie strategii marketingowej.
Cel przedsięwzięcia określa się na
Cel przedsięwzięcia określa się na
podstawie uzyskanych odpowiedzi na
podstawie uzyskanych odpowiedzi na
następujące pytania:
następujące pytania:
-
-
na czym polega nasz interes?
na czym polega nasz interes?
-
-
kim są nasi klienci?
kim są nasi klienci?
-
-
jaką wartość mają nasze produkty, usługi
jaką wartość mają nasze produkty, usługi
dla klientów?
dla klientów?
-
-
jak powinien rozwijać się nasz interes?
jak powinien rozwijać się nasz interes?
1
1
1
Źródło: J., Kochanowski, Podstawy i zarządzanie marketingiem, UZ, Zielona
Góra 2002.
MARKETING STRATEGICZNY
MARKETING STRATEGICZNY
PRODUKCJA
FINANSE
SIŁA ROBOCZA
MARKETING
KLIENT
MARKETING
Klient pełni funkcję weryfikującą wszystkie funkcje
przedsiębiorstwa. Marketing pełni funkcję interaktywną w
relacji do pozostałych - zajmuje centralną pozycję
ORIENTACJE RYNKOWE
ORIENTACJE RYNKOWE
Ewolucja zachodząca w gospodarce
Ewolucja zachodząca w gospodarce
rynkowej spowodowała wykształcenie się 5
rynkowej spowodowała wykształcenie się 5
zasadniczych orientacji rynkowych
zasadniczych orientacji rynkowych
w przedsiębiorstwach:
w przedsiębiorstwach:
•
Produkcyjnej;
Produkcyjnej;
•
Produktowej;
Produktowej;
•
Sprzedażowej;
Sprzedażowej;
•
Marketingowej;
Marketingowej;
•
Orientacji społecznej w marketingu
Orientacji społecznej w marketingu
(humanistycznej).
(humanistycznej).
EWOLUCJA ORIENTACJI RYNKOWEJ
EWOLUCJA ORIENTACJI RYNKOWEJ
Orientacja
Orientacja
produkcyjna
produkcyjna
Orientacja
Orientacja
sprzedażowa
sprzedażowa
Orientacja
Orientacja
marketingowa
marketingowa
Orientacja
Orientacja
humanistyczno-
humanistyczno-
społeczna
społeczna
rozwiązywanie
rozwiązywanie
problemów
problemów
materiałowych,
materiałowych,
organizacyjnych
organizacyjnych
i technicznych
i technicznych
zbyt wyrobów
zbyt wyrobów
problemem
problemem
drugorzędnym
drugorzędnym
ograniczenia po
ograniczenia po
stronie podaży
stronie podaży
podstawowe
podstawowe
instrumenty
instrumenty
oddziaływania na
oddziaływania na
rynek:
rynek:
wielkość produkcji
wielkość produkcji
i cena produktów
i cena produktów
osłabienie
osłabienie
ograniczeń
ograniczeń
po stronie podaży
po stronie podaży
narastanie
narastanie
ograniczeń
ograniczeń
po stronie popytu:
po stronie popytu:
substytuty,
substytuty,
poszerzone oferty
poszerzone oferty
asortymentowe
asortymentowe
wzrost roli
wzrost roli
dystrybucji
dystrybucji
wzrost zatrudnienia
wzrost zatrudnienia
w dziale
w dziale
handlowym
handlowym
rola handlu nie
rola handlu nie
ogranicza się do
ogranicza się do
upłynniania
upłynniania
rynek konsumenta,
rynek konsumenta,
wzrost tzw.
wzrost tzw.
funduszy
funduszy
swobodnej decyzji
swobodnej decyzji
wzrost podaży
wzrost podaży
towarów
towarów
krótszy cykl życia
krótszy cykl życia
produktu
produktu
większa
większa
innowacyjność
innowacyjność
zastosowanie
zastosowanie
kompozycji
kompozycji
marketingu mix
marketingu mix
,
,
badania rynku
badania rynku
strategia
strategia
prorynkowa
prorynkowa
organizacja
organizacja
marketingu w firmie
marketingu w firmie
najwyższa forma
najwyższa forma
orientacji rynkowej,
orientacji rynkowej,
która traktuje
która traktuje
człowieka
człowieka
podmiotowo
podmiotowo
dogodny system
dogodny system
zachęt i motywacji
zachęt i motywacji
bezpieczne warunki
bezpieczne warunki
pracy
pracy
system szkoleń
system szkoleń
pracowników
pracowników
misja społeczna
misja społeczna
firmy
firmy
humanizm w
humanizm w
stosunku
stosunku
do klienta
do klienta
Źródło: W. J. Stanson, M. J. Etcel, B. J. Walker, Fundaments of Marketing 9th
edition, New York McGraw-Hill 1992.
TENDENCJE W ROZWOJU
TENDENCJE W ROZWOJU
MARKETINGU
MARKETINGU
WCZORAJ
DZISIAJ
JUTRO
Marketing
Marketing
masowy
masowy
Marketing specjalizowany
Marketing specjalizowany
(segmentowy)
(segmentowy)
Marketing
Marketing
zindywidualizowa
zindywidualizowa
ny
ny
Wszyscy klienci
Wszyscy klienci
traktowani są
traktowani są
w taki sam sposób
w taki sam sposób
Rynek podzielony jest na
Rynek podzielony jest na
segmenty, różniące się między
segmenty, różniące się między
sobą w sposób zasadniczy,
sobą w sposób zasadniczy,
jednak klienci w ramach jednego
jednak klienci w ramach jednego
segmentu mają przynajmniej
segmentu mają przynajmniej
jedną cechę wspólną –
jedną cechę wspólną –
najważniejszą z punktu widzenia
najważniejszą z punktu widzenia
przedsiębiorstwa. Klienci danego
przedsiębiorstwa. Klienci danego
segmentu są jednakowo
segmentu są jednakowo
traktowani.
traktowani.
Rynek jest silnie
Rynek jest silnie
zindywidualizowany.
zindywidualizowany.
OFERTA DOSTSOWANA
OFERTA DOSTSOWANA
JEST DO POTRZEB
JEST DO POTRZEB
INDYWIDUALNEGO
INDYWIDUALNEGO
KLIENTA
KLIENTA
.
.
Opracowano na podstawie: M. Szuman, Marketing bezpośredni, Warszawa
1974.
OGÓLNE ZASADY MARKETINGU
OGÓLNE ZASADY MARKETINGU
Celowego wyboru i kształtowania
Celowego wyboru i kształtowania
rynku przedsiębiorstwa;
rynku przedsiębiorstwa;
Badania rynku;
Badania rynku;
Zintegrowanego oddziaływania na
Zintegrowanego oddziaływania na
rynek (
rynek (
marketing mix
marketing mix
– produkt,
– produkt,
cena, dystrybucja i promocja
cena, dystrybucja i promocja
);
);
Planowania działań rynkowych;
Planowania działań rynkowych;
Kontroli i skuteczności działań
Kontroli i skuteczności działań
marketingowych.
marketingowych.
MARKETING JAKO NARZĘDZIE
MARKETING JAKO NARZĘDZIE
PRZEDSIĘBIORCY
PRZEDSIĘBIORCY
Szansa zmniejszenia ryzyka na
Szansa zmniejszenia ryzyka na
konkurencyjnym rynku;
konkurencyjnym rynku;
Ważny element przewagi konkurencyjnej
Ważny element przewagi konkurencyjnej
i szansa na osiągnięcie sukcesu
i szansa na osiągnięcie sukcesu
rynkowego;
rynkowego;
Zajęcie właściwej pozycji przedsiębiorcy
Zajęcie właściwej pozycji przedsiębiorcy
w stosunku do konsumenta,
w stosunku do konsumenta,
użytkownika, jego wyrobów czy też
użytkownika, jego wyrobów czy też
usług.
usług.
MARKETING A KONSUMENT
MARKETING A KONSUMENT
Uprzywilejowanie pozycji
Uprzywilejowanie pozycji
rynkowej
rynkowej
nabywcy (konsumenta,
nabywcy (konsumenta,
użytkownika)
użytkownika)
w stosunku do sprzedawcy (wytwórcy,
w stosunku do sprzedawcy (wytwórcy,
kupca);
kupca);
Właściwie stosowana zasada
Właściwie stosowana zasada
segmentacji rynku
segmentacji rynku
, zapewnia
, zapewnia
dostrzeganie przez przedsiębiorców
dostrzeganie przez przedsiębiorców
potrzeb i pragnień nabywców.
potrzeb i pragnień nabywców.
PRZEJAWY PATOLOGII
PRZEJAWY PATOLOGII
MARKETINGU
MARKETINGU
Skracanie okresów ich eksploatacji
Skracanie okresów ich eksploatacji
w
w
celu odnowienia popytu, pojawienia się
celu odnowienia popytu, pojawienia się
pozornych nowości;
pozornych nowości;
Nadmierne różnicowanie produktów
Nadmierne różnicowanie produktów
w celu przechwycenia części klientów
w celu przechwycenia części klientów
konkurencji (zbędne zakupy „na próbę);
konkurencji (zbędne zakupy „na próbę);
„
„
nadfunkcjonalność”
nadfunkcjonalność”
opakowań, które
opakowań, które
podnoszą cenę produktu.
podnoszą cenę produktu.
RÓŻNE INTERPRETACJE
RÓŻNE INTERPRETACJE
MARKETINGU
MARKETINGU
ROZSZERZONA FORMUŁA
ROZSZERZONA FORMUŁA
MARKETINGU MIX
MARKETINGU MIX
:
:
1. Produkt
1. Produkt
2. Cena
2. Cena
3. Dystrybucja
3. Dystrybucja
4. Promocja
4. Promocja
5. Pracownicy
5. Pracownicy
6. Fizyczne otoczenie
6. Fizyczne otoczenie
7. Procedury
7. Procedury
4 P
RÓŻNE INTERPRETACJE
RÓŻNE INTERPRETACJE
MARKETINGU
MARKETINGU
MARKETING STRATEGICZNY
MARKETING STRATEGICZNY
1. Produkt,
1. Produkt,
2. Ludzie,
2. Ludzie,
3. Proces,
3. Proces,
4. Postęp.
4. Postęp.
RÓŻNE INTERPRETACJE
RÓŻNE INTERPRETACJE
MARKETINGU
MARKETINGU
MARKETING OŚWIECONY
MARKETING OŚWIECONY
1. Marketing zorientowany na
1. Marketing zorientowany na
konsumentów
konsumentów
2. Marketing innowacyjny
2. Marketing innowacyjny
3. Marketing wartości
3. Marketing wartości
4. Marketing misji
4. Marketing misji
RÓŻNE INTERPRETACJE
RÓŻNE INTERPRETACJE
MARKETINGU
MARKETINGU
NOWOCZESNA KONCEPCJA
NOWOCZESNA KONCEPCJA
MARKETINGU „4P” lub „4K”
MARKETINGU „4P” lub „4K”
„
„
4K” (4C) „4P”
4K” (4C) „4P”
Formuła „4K” jest opracowana z punktu widzenia nabywcy
KORZYŚĆ
KORZYŚĆ
PRODUKT
PRODUKT
KOSZT
KOSZT
CENA
CENA
KOMFORT
KOMFORT
DYSTRYBUCJA
DYSTRYBUCJA
KOMUNIKACJ
KOMUNIKACJ
A
A
PROMOCJA
PROMOCJA
RÓŻNE INTERPRETACJE
RÓŻNE INTERPRETACJE
MARKETINGU
MARKETINGU
FORMUŁA „4P” w MARKETINGU
FORMUŁA „4P” w MARKETINGU
BEZPOŚREDNIM
BEZPOŚREDNIM
1.
1.
PRZEDSTAW
PRZEDSTAW
– już na początku tekstu,
– już na początku tekstu,
przyciągnij uwagę,
przyciągnij uwagę,
2.
2.
OBIECAJ
OBIECAJ
– korzyści z użytkowania
– korzyści z użytkowania
(co daje produkt lub usługa),
(co daje produkt lub usługa),
3.
3.
UDOWODNIJ
UDOWODNIJ
– istniejącą wartość
– istniejącą wartość
(słowa uznania oraz zapewnienia),
(słowa uznania oraz zapewnienia),
4.
4.
ZMUŚ (POPROŚ)
ZMUŚ (POPROŚ)
– do złożenia
– do złożenia
zamówienia.
zamówienia.
MARKETING BEZPOŚREDNI
MARKETING BEZPOŚREDNI
Jest procesem sprzedaży dóbr i usług
Jest procesem sprzedaży dóbr i usług
dla klientów z pominięciem sklepów
dla klientów z pominięciem sklepów
lub innych miejsc zbytu;
lub innych miejsc zbytu;
Jest metodą reklamy i sprzedaży;
Jest metodą reklamy i sprzedaży;
Rozwój
Rozwój
marketingu
marketingu
bezpośredniego
bezpośredniego
zmierza do
zmierza do
powstania
powstania
marketingu
marketingu
indywidualnego
indywidualnego
.
.
WNIOSEK
WNIOSEK
KOŃCOWY
KOŃCOWY
Marketing
Marketing
:
:
- sprzyja racjonalnemu wykorzystaniu
- sprzyja racjonalnemu wykorzystaniu
ogólnych zasobów, czynników
ogólnych zasobów, czynników
twórczych
twórczych
(ich prawidłowej alokacji)
(ich prawidłowej alokacji)
- zwiększa stabilność segmentu
- zwiększa stabilność segmentu
gospodarczego i dynamizuje jego
gospodarczego i dynamizuje jego
rozwój.
rozwój.
Dziękuję za uwagę
Dziękuję za uwagę