Organizacja i zarządzanie

Istota organizacji i

zarządzania

(wykład)

© dr inż. Jerzy KUPIŃSKI

Zagadnienia

definicja
organizacji;
elementy
organizacji;
składowe
organizacji
całkowitej;
modele
organizacji;

definicja
zarządzania;
formy zarządzania;
funkcje zarządzania;
zasady sprawnego
działania.

Definicje organizacji

Organizacja to pewien rodzaj całości której

wszystkie składniki współprzyczyniają

się do jej powodzenia.

T. Kotarbiński

Organizacja to taka całość, która

przyczynia się do powodzenia swych

części.

A.K Koźmiński, K. Obłój

Definicje organizacji

Zbiór

elementów

oraz

relacji

zachodzących

między

tymi

elementami w celu zaspokojenia
potrzeb ludzkich.

Definicja Systemowa

Podstawowe elementy

organizacji

Cele

realizowane przez organizację i wynikające stąd

konkretne zadania,

Ludzie

wraz z ich indywidualnymi i zbiorowymi

dążeniami i wzorcami zachowania,

Wyposażenie

materialno – techniczne i technologiczne

oraz określone zasady posługiwania się nim,

Formalna struktura

, czyli przyjęte zasady podziału

zadań i odpowiedzialności, władzy i związanej z nią
odpowiedzialności oraz informacji.

Ujęcie

rzeczowe

-

INSTYTUCJA

Ujęcie

czynnościowe

- PROCES

Ujęcie

atrybutowe

- PORZĄDEK

ORGANIZACJA

Ujęcie rzeczowe

Organizacja jest

instytucją

lub

grupą

funkcjonalną

, w skład której wchodzą

celowo organizowane zespoły ludzi i
rzeczy.

Zachodzą

w

niej

procesy

realne

(materialne i fizyczne) oraz kierowania
na

które

składają

się

działania

informacyjne i decyzyjne.

Ujecie czynnościowe

Organizacja

jest

procesem

celowego

zgrupowania ludzi i rzeczy w taki sposób,

by sprawnie osiągały założone cele.

Organizowanie jest działaniem polegającym

na tworzeniu pewnej nowej organizacji i

celowym koordynowaniu czynności, działań,

pracy, służby itp.

Ujęcie atrybutowe

Struktura

organizacyjna

-

czyli

porządek

Organizacja w sensie atrybutowym
eksponuje

właściwości

rozpatrywanej

organizacji:
mówimy że coś jest dobrze lub źle
organizowane
istotne lub nieistotne,
albo dana organizacja jest sprawna lub
niesprawna,
efektywna lub nieefektywna itp.

Formalizacja

Formalizacja to proces polegający
na określeniu w formie pisemnej
zakresu zadań i odpowiedzialności
poszczególnych elementów

oraz

organizacji jako całości,

który

prowadzi do wytworzenia wzorców
zachowań

i

zależności

oraz

procedury działania.

Składowe organizacji

całkowitej

Organizacja całkowita

potencjalny

poziom

formalizacji

organizacja poddająca się formalizacji

organizacja

nie poddająca

się

formalizacji

pożądany

poziom

formalizacji

organizacja formalizowana

organizacja

nie

formalizowana

rzeczywisty

poziom

formalizacji

Organizacja formalna

•

organizacja nierzeczywista,

•

organizacja rzeczywista:

- organizacja formalna

która
funkcjonuje,
- organizacja nieformalna,
- organizacja

pozaformalna,

organizacja

niesformalizowa

na

Organizacji całkowita

część organizacji

poddająca się

formalizacji

cele, zadania obowiązki

,

produkcja, kształtowanie wydajności na
stanowiskach po przez: normowanie
pracy (normy ilościowe, jakościowe,
czasowe).

część organizacji

nie poddająca

się

formalizacji

(

prace

koncepcyjne),

Organizacja

nie formalizowana -

niesformalizowana

obejmuje te

cele i stosunki organizacyjne

,

które w procesie formalizacji są

pozostawione

świadomie poza organizacją formalną

;

dają one jej członkom

margines swobody

działania

(np. dowolność stosowania metod

i technik kierowania, wypracowania

decyzji, technik planistycznych, motywowania

pracowników, technik kontroli i nadzoru).

Organizacja formalna

jest opisana w postaci modelu, na który
składają się zadania, hierarchia
oraz więzi funkcjonalne;
porządek wewnętrzny jest określony
przez

zbiór

reguł

organizacyjnych

porządkujący procesy i działania;
tworzy się ją, aby osiągać założone cele.

Organizacja nieformalna

jest pojmowana jako grupa
nieformalna, która powstaje na bazie
spontanicznych więzi międzyludzkich;
cele tych grup nie muszą pokrywać się
i ale najczęściej pokrywają się
z celami organizacji formalnej.

przyczyny działań niezgodnych ze wzorcem:



świadome

:

• powstanie warunków

uniemożliwiających działanie zgodne

z normami;

• przekonanie, że działanie

nieformalne jest lepsze, łatwiejsze,

korzystniejsze;

• konflikt interesów;
• niski poziom poszanowania norm;



nieświadome

:

• nieznajomość wzorców;
• niewłaściwe zrozumienie wzorców.

Organizacja

nieformalna c.d.

Organizacja rzeczywista

jest syntezą organizacji formalnej,

nieformalnej, poza formalnej i

niesformalizowanej;

jest to organizacja powstała na bazie

reguł, zadań, hierarchii i przewidywanych

więzi funkcjonalnych oraz wniesionych przez

jej uczestników celów indywidualnych i

grupowych, a także ukształtowanych poza
organizacją sposobów zachowań itp.

Organizacja

pozaformalna

tworzy się na bazie stosunków między
uczestnikami organizacji istniejących
w obrębie organizacji;
cele tej organizacji są częściowo lub
całkowicie rozbieżne z celami
organizacji formalnej (

realizowane są

cele własne

).

zachowania indywidualne i grupowe
mogą

odbiegać od zadań realizowanych

przez organizację formalną

.

Organizacja

nierzeczywista

to ta część organizacji formalnej,
która nie funkcjonuje

;

istnieje ponieważ wcześniej ustalone
stosunki

organizacyjne

uległy

dezaktualizacji (tzw. "martwe przepisy");
lub członkowie organizacji z pewnych
powodów

nie stosują się do ustalonych

reguł i przepisów

.

Modele organizacji

Model systemowy
Sienkiewicza
Model organizacji
podlegającej zmianie
Bruke’go i Litwina

Systemowy model

organizacji

(Piotra Sienkiewicza)

NADRZĘDNY SYSTEM KIEROWANIA

NADRZĘDNY

SYSTEM

DECYZYJNY

NADRZĘDNY

SYSTEM

INFORMACYJNY

SYSTEM KIEROWANIA

SYSTEM

DECYZYJNY

SYSTEM

INFORMACYJNY

SYSTEM

PODSTAWOWY

SYSTEM

WSPOMAGAJĄCY

SYSTEM ROBOCZY

Założenia modelowe

Sienkiewicza

każdy system działania tworzą dwa podstawowe
podsystemy -

system kierowania i system

roboczy

(wykonawczy);

system roboczy

realizuje procesy robocze,

energomateriałowe, które bezpośrednio
związane są z zaspokajaniem potrzeb
społecznych;

system kierowania

realizuje procesy

kierowania,

informacyjno-decyzyjne,

organizujące działanie (przebieg procesów
roboczych);

Założenia modelowe

c.d.

system kierowania

jest podporządkowany

nadrzędnemu systemowi kierowania;

system kierowania

tworzą dwa podstawowe

podsystemy -

system decyzyjny oraz system

informacyjny

;

system

decyzyjny

realizuje

proces

podejmowania

decyzji

niezbędnych

dla

racjonalnego (efektywnego) działania
organizacji;

system informacyjny

realizuje procesy zbierania,

przesyłania, przetwarzania, przechowywania
i udostępniania informacji zgodnie z
potrzebami systemu decyzyjnego.

Model Bruke’go i Litwina

Środowisko
zewnętrzne

Środowisko
zewnętrzne

Przywództwo

Przywództwo

Praktyka

zarządzania

Praktyka

zarządzania

Klimat

w miejscu pracy

Klimat

w miejscu pracy

Motywacja

Motywacja

Indywidualny i organizacyjny

poziom pracy

Indywidualny i organizacyjny

poziom pracy

Kultura

organizacyjna

Kultura

organizacyjna

Misja i

strategia

Misja i

strategia

Struktura

Struktura

System

i procedury

System

i procedury

Indywidualne

potrzeby

i wartości

Indywidualne

potrzeby

i wartości

Wymagania

i indywidualne

możliwości

Wymagania

i indywidualne

możliwości

Misja i strategia

MISJA

-

to zestaw wartości akcentujący

specyficzną rolę danej organizacji na rzecz
otoczenia

,

tym

samym

uzasadniających

istnienie danej jednostki.

Misja

jest

ukonkretnieniem

pomysłu

na

przedsiębiorstwo oraz tworzy osobowość organizacji.
Misja powinna zawierać odpowiedzi na pytania:

Co?

Dlaczego? Dla kogo? Gdzie?

Czyli:



jaki jest powód istnienia firmy?



co jest domeną firmy, czyli w jakim biznesie działa?



kim są ich nabywcy?



jaki jest geograficzny zasięg działania wyróżniający kompetencje
firmy?

Misja i strategia

STRATEGIA

–

to sposób dotarcia do

wytyczonego celu i tłumaczy jak to
zrobić

.

Wybór określonej strategii

dokonuje się

poprzez:



opracowanie różnych wariantów działania
uwzględniających warunki wewnętrzne i
zewnętrzne przedsiębiorstwa,



dokonanie ich oceny i wybór najlepszej
strategii.

Jak rozumieją misję i

strategię pracownicy?

W przekonaniu pracowników jest to

najważniejszy cel organizacji oraz
sposoby osiągania tego celu.

Misja i strategia

- mogą być

formułowane w sposób mniej lub
bardziej formalny lecz najważniejsza
jest ich interpretacja przez pracowników

(przełożonych i podwładnych).

Przywództwo

Przywództwo

w zarządzaniu należy

rozumieć

jako zdolność do wpływania

na zachowania pracowników

w celu

realizacji określonych zadań.

Przywództwo

to ustalanie kierunku,

wypracowywanie

wizji

przyszłości

organizacji

, jak również nadawanie

działaniom

pracowników

odpowiedniej dynamiki.

Przywództwo

to

również

motywowanie i inspirowanie,

wyzwalanie energii w
ludziach.

Źródła przywództwa

Formalna pozycja kierownika

w

strukturze organizacji.

Osobowość –

podstawą władzy.

Charyzma

, ludzie wierzą w taką osobę,

podporządkowują się jej wskazówkom.

Kompetencje i wiedza

(przygotowanie

specjalistyczne).

Podzielane uczucie

( np. sympatia,

podziw, zaufanie, strach, lęk).

Kultura organizacyjna

Kultura jest zbiorem jawnych i ukrytych
reguł, wartości i zasad, jakimi kierują się
pracownicy.

Wynika ona z historii, zwyczajów i praktyki.
Kiedy sposób

„jak to się u nas robi”

zmienia się, powstaje potrzeba stworzenia
nowych norm.

„Jak to się u nas robi”.

Kultura organizacyjna

wg. E. Scheina

Wyróżnił trzy poziomy kultury organizacyjnej:

widoczny, uświadomiony

– artefakty i twory

kulturowe, widoczne wzory zachowania,
symbole, ceremoniały,

częściowo widoczny i uświadomiony

– normy i

wartości, zakazy i ideologie, wytyczne
zachowań,

niewidoczny, zwykle nieuświadomiony

–

stosunek do otoczenia i rzeczywistości, natura
ludzka i

stosunki międzyludzkie

, aktywność.

Struktura organizacyjna

Grupowanie

funkcji i ludzi

w obszarach

i poziomach

obowiązków,

odpowiedzialności,

uprawnień

i

wzajemnych relacji.
Struktura organizacyjna to

układ komórek

organizacyjnych

wraz

ustalonymi

powiązaniami

(więzami organizacyjnymi).

Komórki

organizacyjne:

kierownicze,

operacyjne, pozaoperacyjne.

Więzi

organizacyjne:

powiązania

wyrażone przepływami informacji, zasileń i

zleceń o trwałym charakterze

.

Struktura organizacyjna

Struktura

zapewnia

efektywne

wdrażanie

misji i strategii

.

Praktycznym

odzwierciedleniem

przyjętej

dla

danego

systemu

wytwórczego

struktury

jest

dokumentacja organizacyjna.

Podstawowe dokumenty

Statut

- dokument prawny zarejestrowany w sądzie. Zawiera formę

organizacyjno-prawną, wysokość kapitału akcyjnego, ilość akcji,
założycieli, władze zarządzające i nadzorcze, wykaz aktów prawnych
formalizujących organizację i funkcjonowanie przedsiębiorstwa itd.

Regulamin

- przepisy i rozporządzenia ustalające sposób postępowania

w jakieś dziedzinie.

Schemat organizacyjny

- graficzny obraz struktury organizacyjnej

wskazującym realizatorów głównych funkcji i ich miejsce w
przedsiębiorstwie jako całości.

Karta zadań komórki organizacyjnej

- podaje szczegółowe wykazy

zadań poszczególnych członków organizacji.

Zakres czynności

(karta funkcji) - podaje szczegółowe rejestry zadań,

uprawnień

i

odpowiedzialności

poszczególnych

stanowisk

organizacyjnych.

Instrukcja organizacyjna

(np. Instrukcja obiegu dokumentów) -

porządkuje ona i reguluje przebieg typowych procesów i procedur
działania w poszczególnych obszarach funkcjonowania (zadań)
przedsiębiorstwa, w określonych sytuacjach organizacyjnych.

System polityki i

procedury

Polityka

to roztropne działania władz firmy na

rzecz wspólnego dobra.

Procedury

są opisem przebiegu

procesów

, w

którym szczegółowo przedstawia się kolejne
czynności oraz uprawnienia i odpowiedzialność
wykonawców.
Polityka i procedury dotyczą:

przydzielania nagród,

procesów kontroli, przepływu informacji, ustalania i
podziału budżetu, zarządzania zasobami ludzkimi,
procesów produkcyjnych, usługowych itp..

Działania ułatwiające pracę

TYPOWY SCHEMAT

PROCEDURY

1.

Cele procesu

2.

Wskaźniki procesu

3.

Wejścia

4.

Wyjścia

5.

Zagrożenia

6.

Opis procesu, instrukcje

7.

Tabela uprawnień i odpowiedzialności

Przykład

procedury

w formie

schematu

blokowego

Przykład procedury w

formie wykresu Hijmansa

Praktyka zarządzania

To co zwykle robią kierownicy, aby
wykorzystać ludzkie i materialne
zasoby, jakimi dysponują dla
realizowania strategii organizacji.

A co robią zwykle kierownicy? 

Praktyka zarządzania

przewidywanie, ustalanie celów, planowanie;
określenie problemów jakie muszą być rozwiązane, aby osiągnąć

postawione cele;
poszukiwanie różnych rozwiązań tych problemów;
określenie najlepszego i najbardziej akceptowanego rozwiązania;
uzyskanie zgody na wdrożenie rozwiązania;
przygotowanie i wydanie instrukcji dla przeprowadzenia

zaaprobowanego rozwiązania;
egzekwowanie wprowadzenia rozwiązania;
zaprojektowanie sytemu kontroli – dla sprawdzenia:



czy rozwiązanie jest właściwie wykonywane;



czy w rzeczywistości rozwiązano problemy, dla których rozwiązanie

było wymyślone;

projektowanie, wprowadzanie i utrzymywanie struktury

organizacyjnej najbardziej odpowiedniej dla tych działań;
dobór, szkolenie, rozwój i kierowanie pracownikami (

kierunki

działalności kierowniczej

).

Klimat w miejscu pracy

Relacje

między

wszystkimi

pracownikami organizacji

.

Aktualne, podzielane przez członków
zespołów

roboczych

wrażenia,

oczekiwania i uczucia

.

Czynniki wpływające na

klimat w miejscu pracy

Poziom satysfakcji pracowników z
wykonywanej pracy.
Stopień identyfikacji pracowników z firmą.
System komunikacji w firmie.
System motywacyjny.
Rozwój zawodowy.
Ocena pracy pracowników.
Oczekiwania pracowników w stosunku do firmy.
Ocena przełożonych i samych siebie przez
pracowników.

Wymagania

i indywidualne możliwości

zachowania ludzi jakie są wymagane dla
efektywnego wykonywania zadań (

cechy

osobowości, role grupowe

),

oraz zadania jakie zostały pracownikowi
przydzielone

lub

za

jakie

jest

odpowiedzialny, wymagające specyficznych

umiejętności i wiedzy

.

Określane jest to jako

dopasowanie osoby

i zadania.

Indywidualne potrzeby

i wartości

Potrzeby

- mechanizmy wyzwalające

i regulujące zachowania człowieka;

Potrzeby

-

napięcie fizjologiczne lub

psychiczne

wywołane jakimś brakiem,

wywołujące świadome lub nieświadome
dążenie do redukcji napięcia

przez środki

materialne i duchowe.

Potrzeby

- pobudzają aktywność człowieka

i

określają popyt na dobra i usługi

.

Potrzeby wg. Masłowa

Fizjologiczne

- obejmują zaspokojenie

pragnienia, głodu, potrzeb socjalno-
bytowych,

Bezpieczeństwa

- zagwarantowania

stabilizacji,

Społeczne

- przynależności do grupy,

Uznania

- dumy ze swoich osiągnięć i

szacunku od innych,

Samorealizacji

- grupują chęć rozwoju i

bycia najlepszym, dążenie do władzy.

Indywidualne potrzeby

i wartości

Wartości

-

to standardy naszych myśli, postaw

i zachowań.

Określają, kim jesteśmy, jak żyjemy i

jak traktujemy innych ludzi.

Wartości -

to te normy i zasady postępowania, które

umożliwiają pełny rozwój oraz chronią przed
wyrządzaniem krzywdy sobie i innym.

Specyficzne czynniki psychologiczne, które powodują,
że pewne działania stają się pożądane i nabierają
wartości.

Może to obejmować:

reputację

czy specyficzną

etykę

zawodową

pracowników.

Motywacja

motywacja

wewnętrzna

-

stan

wewnętrzny

pracowników,

który

pobudza, organizuje i ukierunkowuje
pewne wzorce i zachowania.

motywacja zewnętrzna

- co robi

organizacja na rzecz pracowników,
aby ich umotywować do osiągania
celów.

Indywidualny i organizacyjny

poziom wykonania

To rezultaty i wyniki pracy wraz ze

wskaźnikami wysiłku i osiągnięć

.

Rezultatami i wynikami pracy mogą być:

-

wielkość produkcji

(il. w jednostkach

fizycznych np. szt. oraz wartość w zł),

-

liczba wykończonych usług

,

-

wielkość obrotu, utarg

,

-

obrót na jednego sprzedawcę itp

.

Może to obejmować takie wskaźniki jak:

wydajność pracy, gospodarność,

korzystność, ekonomiczność, skuteczność,

jakość usług, satysfakcja klientów, itp.

Środowisko zewnętrzne

(otoczenie organizacji)

Wszelkie sytuacje i uwarunkowania
zewnętrzne,

które nie wchodzą w skład

organizacji

a

wpływają i uzależniają jej

funkcjonowanie na rynku

.

Wyróżniamy otoczenie

bliższe i dalsze.

Otoczenie bliższe-

mikrootoczenie

-

klienci;

- dostawcy;
- administracja państwowa i lokalna;
- związki zawodowe;
- sojusznicy strategiczni

itp.

Otoczenie mające bezpośredni wpływ na

funkcjonowanie organizacji:

Otoczenie dalsze -

makrootoczenie

Zespół warunków funkcjonowania organizacji
wynikający z tego, że działa ona w

określonym kraju i regionie,
w określonej strefie klimatycznej,
w danym układzie politycznym, prawnym,
kulturowym,

itp.

Makrootoczenia

otoczenie ekonomiczne,
otoczenie technologiczne,
otoczenie społeczne,
otoczenie demograficzne,
otoczenie polityczne i prawne,
otoczenie międzynarodowe

.

Otoczenie ekonomiczne

Najważniejsze jej wskaźniki to:

Miernik wzrostu gospodarczego -
PKB,
wahania kursów walut,
inflacjia,
stopa bezrobocia, itp.

Wyznaczane jest przez kondycję
gospodarki.

Otoczenie

technologiczne

dostępność do nowej technologii,

rozwój techniki komputerowej,

uprzemysłowienie w danym regionie,
czas potrzebny do wprowadzenia
wynalazku na rynek itp.

Otoczenie społeczne

nowa jakość życia (zwiększone
potrzeby społeczne -

nie tylko ilość

ale jakość produktów

),

rosnąca

rola

akcjonariuszy

w

procesach zarządzania,
odchodzenie od państwa
opiekuńczego,
wrażliwość na ochronę środowiska
itp.

Otoczenie

demograficzne

Podział społeczeństwa wg. płci,
podział społeczeństwa wg. wieku,
podział społeczeństwa wg.
wykształcenia,
podział społeczeństwa wg.
zatrudnienia.

Otoczenie polityczne i

prawne

W zależności od tego jaka partia jest przy

władzy można się spodziewać różnych

rozwiązań prawnych:

rządach lewicowych możemy spodziewać

ustaw kreujących społeczną gospodarkę

rynkową,
przy rządach prawicowych – liberalną

gospodarkę rynkową

Otoczenie

międzynarodowe

Polityka państw wobec państwa w którym
organizacja się znajduje,
Restrykcje i ograniczenia międzynarodowe
(Polska w okresie stanu wojennego,
Rosja – zakaz importu mięsa z Polski).
Dostęp do rynków zagranicznych - państwa
konsumpcyjne i produkcyjne - szukanie szans.

Otoczenie

konkurencyjne

Określa warunki funkcjonowania i rozwoju
przedsiębiorstwa w danym sektorze i na
danym rynku geograficznym.
Sektor to część przemysłu grupująca
przedsiębiorstwa produkujące wyroby lub
usługi o podobnym przeznaczeniu
i sprzedające je na tym samym
rynku geograficznym.

Definicja, formy i funkcje

zarządzania

Wg. K. Bolesty – Kukułki – „Mały

słownik Menadżera”

Zarządzanie

to

kierowanie

działalnością przedsiębiorstwa, zbiór
ogólnych funkcji regulujących (tj.

planowania,

organizowania,

motywowania i kontroli

) i wszelkich

działań zmierzających do zapewnienia
przedsiębiorstwu

celowego

i

efektywnego

funkcjonowania

przy

użyciu zasobów, jakimi dysponuje;

W. Kieżuna - „Sprawne

zarządzanie organizacją”

w rozdziale poświęconym elementom
i stylom procesu zarządzania,
stawia

znak

równości

między

kierowaniem i zarządzaniem

.

Zaś

kierowanie

definiuje

następująco: jest to

„powodowanie

aby ktoś lub coś zachowywało się
zgodnie z celem organizacji”

.

Wg. J. Stonera i Ch.

Wankela

Z kolei J. Stoner i Ch. Wankel powołują się

wstępnie na definicję M. Follett, wedle

której „

Kierowanie określone jako sztukę

realizowania czegoś za pośrednictwem

innych ludzi

”, a dalej przedstawiają własną

definicję kierowania (a nie zarządzania)

jest

to proces planowania, organizowania,

przewodzenia i kontrolowania

działalności członków organizacji oraz

wykorzystanie

wszystkich

innych

jej

zasobów dla osiągnięcia ustalonych celów

.

Wg. J. Gościńskiego

Całość procesu zarządzania to
wieloetapowy

proces

podejmowania decyzji.

Zarządzanie

to ogół działań zmierzających
do efektywnego wykorzystania
zespołów

ludzkich

i środków

materialnych, podejmowanych
w celu osiągnięcia wcześniej
sformułowanych założeń.

KIEROWANIE

DOWODZENIE

ADMINISTRO-

WANIE

FORMY

ZARZĄDZANIA

Formy
zarządzania

polega na kierowaniu zespołem osób,
zarządzaniem

instytucją

o

określonych

funkcjach lub jest to

ogół czynności

wykonywanych przez organy państwowe
lub

samorządowe

w

zakresie

władzy

wykonawczej.

ADMINISTRACJA w znaczeniu powszechnym
oznacza

jednostkę

organizacyjną

odpowiedzialną za wykonywanie czynności
powodujących sprawne funkcjonowanie
instytucji lub świadczenie usług ogółowi
obywateli

.

Administrowanie

KIEROWANIE

to

działanie

decydujące o zachowaniu się
innych ludzi.

Kierowanie

Dowodzenie

to

działalność

dowódcy

mająca

na

celu

wykonanie

zadania

poprzez

utrzymanie

wojsk

w

ciągłej

gotowości i zdolności bojowej,
przygotowanie działań zbrojnych
oraz kierowanie nimi.

Dowodzenie

Funkcje zarządzania

Planowanie,
Organizowanie,
Motywowanie,
Kontrolowanie

.

PLANOWANIE

Planowanie jest procesem polegającym na
świadomym ustalaniu kierunków działania
oraz podejmowania decyzji opartych na
celach, faktach i dobrze przemyślanych
ocenach.

Obejmuje:



formułowanie celów i metod działania



gromadzenie i analizowanie informacji,



prognozowanie – projekcja przyszłości,



programowanie – tworzenie koncepcji,



bilansowanie i optymalizacja zasobów,



tworzenie dokumentów planistycznych
(harmonogramów, planów, projektów)

ORGANIZOWANIE

jest procesem tworzenia takiej
struktury, w której wszystkie składniki
przyczyniają się do powodzenia całości.

Obejmuje:



grupowanie czynności i pracowników,



przydzielanie zadań,



kształtowanie więzi pomiędzy komórkami
kierowniczymi, operacyjnymi i pozaoperaccyjnymi,



delegowanie uprawnień,



dobór kadr kierowniczych.

MOTYWOWANIE

polega na wpływaniu (pobudzaniu, stymulowaniu) na
zachowanie

się

człowieka

za

pośrednictwem

określonych bodźców, które przekształcają się
w motywy (pobudki) skłaniające do działania

.

Obejmuje:



instruowanie pracowników,



ustalanie zadań i miar ich spełnienia,



ustalanie wynagrodzeń,



ocena i rozwój kadr,



stosowanie bodźców pozapłacowych.

Kontrolowanie

proces zmierzający do zapewnienia, by
rzeczywiste działania były zgodne z planami.

Obejmuje:



identyfikację zadań i ustalanie procedur kontroli,



kontrolę merytoryczna zadań,



kontrolę realizacji zadań,



formułowanie zaleceń pokontrolnych.

Główne postacie

sprawnego działania

SKUTECZNOŚĆ
KORZYSTNOŚĆ
EKONOMICZNOŚĆ

SKUTECZNOŚĆ

SKUTECZNOŚĆ - wskutek działania
zorganizowanego

zostaje

osiągnięty zamierzony cel.

Miarą skuteczności jest

stopień

osiągania celu

.

KORZYSTNOŚĆ

KORZYSTNOŚĆ - nadwyżka

wyniku

użytecznego

nad

poniesionym

kosztem

.

Miarą korzystności jest

cenność

nadwyżki

dla podmiotu działania.

EKONOMICZNOŚĆ

EKONOMICZNOŚĆ jest to relacja pomiędzy

wynikiem użytecznym (zysk)

(w) do

kosztu

(k)

E = w/k >1

Drogi zwiększania ekonomiczności

1) Droga wydajnościowa –

koszty pozostają na

tym samym poziomie

a zwiększa się zysk.

2) Droga oszczędnościowa –

koszty spadają

a

zysk pozostaje na tym samym poziomie.

3) Droga równoległa –

koszty spadają

i zysk

rośnie.

Dziękuje za uwagę

Proszę o pytania ???