CHOROBY WĄTROBY
W CIĄŻY
Czynniki prowadzące do
upośledzenia lub
uszkodzenia komórki
wątrobowej w III
trymestrze ciąży:
- inaktywacja i biotransformacja hormonów
steroidowych produkowanych w czasie
ciąży w
zwiększonych ilościach
- brak zdolności wiązania bilirubiny z
kwasem
glukuronowym co spowodowane jest
niewydolnością enzymatyczną wątroby
płodu w
związku z tym czynność tę przejmuje
wątroba
matki
- zwiększenie ogólnej przemiany materii
Choroby wątroby podczas ciąży:
Choroby wątroby występujące
tylko
podczas ciąży
- ostre ciążowe stłuszczenie wątroby
- wewnątrzwątrobowa cholestaza
ciężarnych
Choroby występujące
również poza ciążą, a
wikłające jej przebieg:
- zapalenie pęcherzyka
żółciowego
- wirusowe zapalenie
wątroby
Ciąża u kobiet z przewlekłą
chorobą wątroby :
- marskość wątroby
- choroba Gilberta, zespół Dubina i
Johnsona, zespół Rotora
Ostre ciążowe
stłuszczenie wątroby;
- nieznana etiologia (leczenie tetracyklinami -
trądzik, choroby układu moczowego)
- początek choroby II-III trymestr ciąży zaczyna się
nagle w pełni zdrowia
- objawy - bóle brzucha (nadbrzusza), utrata apetytu,
bóle pleców, głowy, męczliwość, często wymioty,
podwyższona ciepłota, tachykardia, szybki rozwój
żółtaczki bez świądu, krwawienia z przewodu
pokarmowego (fusowate wymioty,smoliste stolce),
podwyższone RR, obrzęki, białkomocz
- postępowaniem z wyboru jest szybkie
ukończenie ciąży
- rokowanie niepomyślne w ok. 60 %,
przeżycie płodu zależy od wielkości
ciąży, szanse matki od ciężkości procesu
chorobowego i wczesnego rozpoznania
- powikłania: zapalenie trzustki, DIC,
krwotoki
- rozpoznanie - biopsja wątroby
Wewnątrzwątrobowa
cholestaza ciężarnych
- bezpośrednio związana z ciążą
(2-4 % ciąż), skłonności
dziedziczne
- występuje w III trymestrze ciąży
- objawy - świąd skóry, niepokój,
bezsenność, zażółcenie gałek
ocznych i śluzówek bądź
żółtaczka
Rozpoznanie
- podwyższenie ASPAT, ALAT, GGT,
FA, bilirubiny, kwasów żółciowych
- hipoproteinemia,hipoalbuminemia
- podwyższony poziom Fe i Cu,
obniżony poziom Mg
Wpływ cholestazy na
przebieg ciąży, porodu i
połogu:
- wcześniejsze ukończenie ciąży
- porody szybkie mogące
powodować
niedotlenienie płodu, zwiększać
ilość
porodów zabiegowych i
uszkodzeń
krocza
- możliwość zwiększonych
krwawień i
krwotoków
- zwiększony odsetek
wcześniactwa
- zwiększona śmiertelność
okołoporodowa
- zwiększony odsetek
noworodków
urodzonych w stanie średnim
i ciężkim
- zgony płodów
Postępowanie
z ciężarną :
- grupa ryzyka-przebyta
cholestaza,choroby
wątroby w wywiadzie, kontakt z
czynnikami
powodującymi uszkodzenie komórki
wątrobowej
- diagnostyka we wczesnej ciąży
- leczenie świądu - cholestyramina
(Vasosan),żywice wiążące aniony, leki
antyhistaminowe, dexamethason,
papka mentolowa, dieta wątrobowa,
bielizna
bawełniana, częste kąpiele, wlewy
dożylne
z glukozy z Vit C, Mg, leki uspakajające.
Po wyeliminowaniu przyczyn
dermatologicznych świądu
konieczna jest szybka
diagnostyka w kierunku
CHOLESTAZY
Kamica
pęcherzykowa
:
- występuje w drugiej połowie ciąży
i po
porodzie
- nagły początek choroby
- utrudniona diagnostyka (zmiana
warunków anatomicznych) opiera
się
na USG
- leczenie jak poza ciążą
HAV
- zakażenie drogą pokarmową lub
seksualną
- występuje tylko w postaci ostrej,
nie
opisano dotychczas postaci
przewlekłej
- diagnostyka anty- HAV IgM i IgG
- diagnostyka - HBsAg, HBeAg,
anty - HBs IgG, anty - HBe IgM, IgG,
HBV DNA,polimeraza DNA, obecność
objawów prodromalnych, żółtaczka
- profilaktyka - prawidłowe wyjaławianie
narzędzi chirurgicznych, używanie
sprzętu
jednorazowego, ograniczenie
przetoczeń
krwi i płynów krwiopochodnych,
dokładne
badanie dawców, szczepienie w
grupach
ryzyka.
Profilaktyka bierno -
czynna noworodków HBIG
i pierwsza
dawka szczepionki
Leczenie
- dieta
wątrobowa, witaminy,
wypoczynek
Można karmić
piersią
HCV (nie - A, nie - B)
- zakażenie drogą parenteralną lub
seksualną
- postać ostra i przewlekła mogąca
prowadzić do marskości lub raka
wątroby,
rzadko zakażenia okołoporodowe
(0 - 20 %), ok. 80% zakażeń to PTH
- diagnostyka - anty - HCV IgM, HCV
RNA,
PCR
- profilaktyka - immunoglobulina
(skuteczność mała), brak
szczepionki
- leczenie dieta wątrobowa,
witaminy,
wypoczynek
- przy wysokim poziomie wiremii
(HCV
RNA), możlowość cięcia
cesarskiego
karmienie piersią jest dopuszczalne
i bezpieczne o ile w mleku matki
nie stwierdza się HCV RNA
Struktura wieku ciężarnych
zakażonych HBV
Rodność wśród kobiet
zakażonych HBV
Sposób zakończenia ciąży u
kobiet zakażonych HBV
Sposób zakończenia ciąży u
kobiet zakażonych HCV
Występowanie zakażenia
objawowego
i bezobjawowego u ciężarnych
zakażonych HBV
Odsetek dzieci zakażonych
przez matki HBsAg+
Rodzaj zastosowanej
profilaktyki
u dzieci matek zakażonych
HBV
HDV
- do rozwoju zakażenia HDV
potrzebna
jest obecność wirusa B, przebiega
bowiem ono jako współinfekcja lub
nadkażenie HBV
- postać ostra i przewlekła jak w
HBV
- diagnostyka - HDVAg, HDV RNA,
anty - HDV IgM
- profilaktyka - jak w HBV
- leczenie jak w HBV
HEV (nie - A, nie - B)
- droga zakażenia pokarmowa lub
seksualna
- tylko postać ostra zakażenia
- diagnostyka - anty - HEV IgM i IgG,
testy
total anty - HEV
- nieznana przyczyna wysokiej
śmiertelności
ciężarnych (18-20 %)
- profilaktyka -badania nad tanią
szczepionką,
obecne szczepionki są bardzo drogie
- leczenie - immunoglobulina mało
skuteczna
HGV (nie - A, nie - B, nie -
C)
- zakażenie drogą parenteralną,
postać ostra ok.15% i przewlekła
ok.1/3 wszystkich zakażeń
- zakażenia mieszane - HGV +
HBV,
HGV + HCV
- diagnostyka - brak testów
- brak szczepionki
Ryzyko zawodowego
zakażenia zainfekowaną igłą
wynosi :
HCV - 4 %,
HBV - 67 %,
HIV - 0,4 %
Marskość wątroby:
- pacjentki rzadko zachodzą w
ciążę
- częste poronienia, porody
przedwczesne i obumarcia
płodów
- śmiertelność matek 20-30 %
Choroba Gilberta, zespół
Dubina - Johnsona i zespół
Rotora
Rzadkie hiperbilirubinemie
wrodzone wcześniej nie wykryte
lub występujące w postaci rzutu
żółtaczki w związku z ciążą
Autoimmunologiczne
zapalenie wątroby
Prawidłowo leczone, ciąża nie
prowadzi do pogorszenia
Duże ryzyko - często rzucawka,
porody przedwczesne, obumarcia
płodów
Leczenie - prednison