HELIOTERAPIA

•

Helioterapią

określa się wykorzystanie do

celów leczniczych

promieniowania słonecznego

Źródło

promieniowania

• Słońce – promieniowanie

elektromagnetyczne i
korpuskularne, główne źródło
energii

• Całkowita energia

wypromieniowania - w czasie 1
s wynosi 3,9 x 10

ergów

Podział promieniowania

• Promieniowanie wykazuje widmo ciągłe:

– 59-65% promieniowania

podczerwonego

– 33-40% promieniowania widzialnego
– 1-2% promieniowania nadfioletowego,

które dociera do Ziemi o długości fali
powyżej 290 nm

Natężenie

promieniowania

słonecznego zależy od:

•Pory roku i dnia
•Wysokości nad poziomem

morza

•Zachmurzenia oraz

zawartości w powietrzu
pary wodnej i pyłów

Zmiany w zależności od

pory roku

• Szerokość geograficzna – w naszej

promieniowanie zawiera w czasie całego roku

mierną ilość promieniowania podczerwonego

• Zima mało promieniowania widzialnego i

nadfioletowego

• Wiosna – zwiększa się ilość promieniowania

widzialnego, nadfioletowego jest niewielka

• Lato- wzrost promieniowania widzialnego i

nadfioletowego

• Jesień – maleje ilość promieniowania

widzialnego i nadfioletowego

W zależności od pory

dnia

• Godziny ranne i popołudniowe:

ilość promieniowania
nadfioletowego jest niewielka

• Słońce w zenicie – największa ilość

promieniowania, wzrasta również
promieniowanie widzialne i
podczerwone

W zależności od od

wysokości nad poziomem

morza

•Większe wysokości:

większa ilość
promieniowania
nadfioletowego

Promieniowanie odbite

i rozproszone

• Dobrze odbijają promieniowanie

słoneczne woda i śnieg

• Piasek rozprasza dużą część

promieniowania

• Wzmożone oddziaływanie na

morzem latem, w górach zimą

Odczyn skóry

• Odczyn miejscowy – wynik

oddziaływania promieniowania
podczerwonego
i nadfioletowego

Odczyn miejscowy

• Rumień cieplny – pojawia się po

kilkunastu minutach działania
podczerwonych promieni

• Rumień fotochemiczny – okres

utajenia trwa do kilku godzin, w
wyniku działania promieni
nadfioletowych

Oddziaływanie

korzystne

i bodźcowe

• Wzmożenie przemiany materii
• Pobudzenie czynności krwiotwórczej
• Zwiększenie odporności ustroju na

zakażenia

• Pobudzający wpływ na gruczoły

wydzielania wewnętrznego

• Działanie odczulające
• Działanie przeciwcukrzycowe

Wpływ na organizm

człowieka

• Wytworzenie witaminy D

• Wydzielani kalcytrolu – wysokie

działanie na tkankę kostną

• Wzrost liczby krwinek czerwonych,

leukocytów, hemoglobiny

• W surowicy wzrasta: poziom

wapnia, fosforu, potasu, sodu

Niekorzystne odczyny

• Spowodowane zbyt dużą ilością

pochłonięcia promieniowania przez

skórę:

– Intensywny rumień fotochemiczny
– Uczucie ogólnego rozbicia
– Bóle głowy
– Gorączka

Lecznicze postępowania

• Sposób niezorganizowany: plaże,

jeziora, rzeki

• Zorganizowany: solaria –

występujące w uzdrowiskach
można połączyć klimat z
racjonalnym dawkowaniem
promieni

Osobnicze

uwarunkowania

• Karnacja skóry i kolor włosów
• Wiek
• Płeć
• Stopień adaptacji

Naświetlanie dzieci

•

U małych dzieci w wieku 6-8 miesięcy całkowite
naświetlania rozpoczynamy od 1 min. na każdą
stronę.

•

Zwiększamy czas naświetlań, co dzień o 1 min. Na
każdą stronę aż dojdzie do 8-10 min.

•

U dzieci w wieku od 8 miesięcy do 2 lat naświetlamy
przez okres pierwszych 4 dni kl. Piersiową i plecy
po 3 min. a przez następne 4 dni po 5 min.
Zwiększając stopniowo czas naświetlań do 30 min.

•

Od 3 do 7 lat postępujemy j.w., lecz zwiększamy
czas ekspozycji do 60 min.

Solaria

• Obudowa powinna być jasna – im więcej promieni

odbije się od otoczenia tym więcej padnie na skórę

osoby opalającej się

• W bliskim sąsiedztwie powinien znajdować się

prysznic, oczko wodne, basen

• Chorzy lezą na leżankach
• Naświetlania rozpoczynamy od 15 do 20 min. Na

każdą stronę ciała, stopniowo zwiększamy od 10 do

15 min.po dwóch tygodniach osiąga się 2h

przebywania pod wpływem promieni

• U osób starszy czas naświetlania jest krótszy i zależy

od stanu ogólnego , u dzieci musi być ostrożność

Wskazania

• Gruźlica kostno – stawowa
• Gruźlica dróg moczowych
• Gruźlica węzłów chłonnych
• Przewlekłe stany zapalne stawów
• Przewlekłe nieżyty dróg oddechowych
• Łuszczyca, czyraczność, trądzik

pospolity, zaburzenia wzrostu kości u
dzieci