Iniekcje podskórne
Iniekcje podskórne
Injectio subcutanea – s.c.
Injectio subcutanea – s.c.
Do podania leków drogą wstrzyknięć
Do podania leków drogą wstrzyknięć
podskórnych nadaje się każde
podskórnych nadaje się każde
miejsce obfite w luźną tkankę
miejsce obfite w luźną tkankę
podskórną, pozbawione większych
podskórną, pozbawione większych
naczyń krwionośnych, znamion,
naczyń krwionośnych, znamion,
blizn, nacieków po poprzednich
blizn, nacieków po poprzednich
wstrzyknięciach.
wstrzyknięciach.
Do ich wykonania wykorzystuje
Do ich wykonania wykorzystuje
się następujące okolice:
się następujące okolice:
skóra brzucha, zwłaszcza między grzebieniem
skóra brzucha, zwłaszcza między grzebieniem
biodrowym i pępkiem; należy pozostawić wolną
biodrowym i pępkiem; należy pozostawić wolną
powierzchnię w postaci koła o promieniu 2 cm wokół
powierzchnię w postaci koła o promieniu 2 cm wokół
pępka;
pępka;
połowa zewnętrznej powierzchni uda;
połowa zewnętrznej powierzchni uda;
połowa zewnętrznej powierzchni ramienia; należy
połowa zewnętrznej powierzchni ramienia; należy
pamiętać, że w tej okolicy często jest cienka tkanka
pamiętać, że w tej okolicy często jest cienka tkanka
podskórna i łatwo dochodzi do wstrzyknięcia
podskórna i łatwo dochodzi do wstrzyknięcia
domięśniowego;
domięśniowego;
pod łopatką;
pod łopatką;
pod obojczykiem lub w nadbrzuszu podczas
pod obojczykiem lub w nadbrzuszu podczas
zakładania igły typu „motylek” w opiece
zakładania igły typu „motylek” w opiece
paliatywnej.
paliatywnej.
Wstrzyknięcie podskórne, np. insuliny zwierzęcej
Wstrzyknięcie podskórne, np. insuliny zwierzęcej
polega na wprowadzeniu 3/4 długości igły, na
polega na wprowadzeniu 3/4 długości igły, na
głębokość nie mniejszą niż 0,75 – 1,0 cm, pod
głębokość nie mniejszą niż 0,75 – 1,0 cm, pod
kątem 45
kątem 45
– 60
– 60
, po uprzednim ujęciu skóry w fałd
, po uprzednim ujęciu skóry w fałd
o grubości 2 – 3 cm, oddzielając ją przez to od
o grubości 2 – 3 cm, oddzielając ją przez to od
poniżej leżącej mięśniówki.
poniżej leżącej mięśniówki.
Insulinę ludzką podaje się pod kątem 45
Insulinę ludzką podaje się pod kątem 45
lub 90
lub 90
w
w
stosunku do powierzchni skóry, na głębokość całej
stosunku do powierzchni skóry, na głębokość całej
długości igły, po utworzeniu skóry w fałd lub nie
długości igły, po utworzeniu skóry w fałd lub nie
ujmując jej w fałd, lecz napinając ją jak przy
ujmując jej w fałd, lecz napinając ją jak przy
iniekcji domięśniowej, aby koniec igły trafił na
iniekcji domięśniowej, aby koniec igły trafił na
głębokość umiejscowienia podskórnego splotu
głębokość umiejscowienia podskórnego splotu
włośniczkowego.
włośniczkowego.
Zabieg wykonuje się w pozycji siedzącej
Zabieg wykonuje się w pozycji siedzącej
lub leżącej.
lub leżącej.
Maksymalnie tą drogą można podać 2 ml
Maksymalnie tą drogą można podać 2 ml
leku w postaci roztworu wodnego, o
leku w postaci roztworu wodnego, o
stężeniu izotonicznym, odczynie
stężeniu izotonicznym, odczynie
obojętnym, wchłaniającego się w ciągu 15
obojętnym, wchłaniającego się w ciągu 15
– 20 min. Nie podaje się leków w postaci
– 20 min. Nie podaje się leków w postaci
zawiesiny, niewskazane jest podawanie
zawiesiny, niewskazane jest podawanie
leków oleistych, zabronione zaś podawanie
leków oleistych, zabronione zaś podawanie
leków drażniących tkanki.
leków drażniących tkanki.
Wstrzyknięcia podskórne wykonuje się
Wstrzyknięcia podskórne wykonuje się
strzykawką o pojemności 2 ml.
strzykawką o pojemności 2 ml.
Wskazaniem do wykonania wstrzyknięć
Wskazaniem do wykonania wstrzyknięć
podskórnych jest podanie:
podskórnych jest podanie:
insuliny;
insuliny;
heparyny i jej preparatów;
heparyny i jej preparatów;
szczepionek;
szczepionek;
surowicy;
surowicy;
leków p/bólowych, np. morfiny.
leków p/bólowych, np. morfiny.
Przeciwwskazaniem do podania leków
Przeciwwskazaniem do podania leków
podskórnie jest:
podskórnie jest:
stan zapalny, ropny w miejscu
stan zapalny, ropny w miejscu
wstrzyknięcia;
wstrzyknięcia;
zwłóknienie tkanki podskórnej;
zwłóknienie tkanki podskórnej;
skłonność do krwawień;
skłonność do krwawień;
zmiana patologiczna na skórze, np.
zmiana patologiczna na skórze, np.
wysypka;
wysypka;
wstrząs.
wstrząs.
Do typowych powikłań/zagrożeń
Do typowych powikłań/zagrożeń
wstrzyknięć podskórnych należy:
wstrzyknięć podskórnych należy:
martwica tkanek (wprowadzenie podskórnie leku
martwica tkanek (wprowadzenie podskórnie leku
przeznaczonego tylko do wstrzyknięć domięśniowych lub
przeznaczonego tylko do wstrzyknięć domięśniowych lub
dożylnych, zwłaszcza drażniącego tkanki);
dożylnych, zwłaszcza drażniącego tkanki);
przyspieszone działanie leku w razie niezamierzonego
przyspieszone działanie leku w razie niezamierzonego
podania domięśniowego;
podania domięśniowego;
płytkie wstrzyknięcie leku, które powoduje ból, sprzyja
płytkie wstrzyknięcie leku, które powoduje ból, sprzyja
odczynom skórnym, utrudnia wchłanianie leku;
odczynom skórnym, utrudnia wchłanianie leku;
zbyt szybkie wprowadzanie leku (ból, nieprawidłowe
zbyt szybkie wprowadzanie leku (ból, nieprawidłowe
wchłanianie leku);
wchłanianie leku);
częste wstrzyknięcia w to samo miejsce (zanik tkanki
częste wstrzyknięcia w to samo miejsce (zanik tkanki
podskórnej, zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej,
podskórnej, zwłóknienie i stwardnienie tkanki podskórnej,
upośledzone wchłanianie, bolesność);
upośledzone wchłanianie, bolesność);
krwiak podskórny, np. wskutek iniekcji preparatów heparyny;
krwiak podskórny, np. wskutek iniekcji preparatów heparyny;
wstrząs anafilaktyczny (podawanie surowicy, rzadko insuliny);
wstrząs anafilaktyczny (podawanie surowicy, rzadko insuliny);
uszkodzenie nerwów i naczyń krwionośnych (mało
uszkodzenie nerwów i naczyń krwionośnych (mało
prawdopodobne).
prawdopodobne).
Do podawania insuliny zwierzęcej, tzw.
Do podawania insuliny zwierzęcej, tzw.
insulinoterapii konwencjonalnej,
insulinoterapii konwencjonalnej,
wykorzystuje się strzykawkę dokładnie
wykorzystuje się strzykawkę dokładnie
wykalibrowaną (1 ml zawiera 40 j.m., 80
wykalibrowaną (1 ml zawiera 40 j.m., 80
j.m., 100 j.m.), tzw. ,,insulinówkę’’ ze skalą
j.m., 100 j.m.), tzw. ,,insulinówkę’’ ze skalą
jednostkową, objętościową, jednostkowo –
jednostkową, objętościową, jednostkowo –
objętościową.
objętościową.
Do podawania insuliny ludzkiej (HM), tzw.
Do podawania insuliny ludzkiej (HM), tzw.
insulinoterapii konwencjonalnej
insulinoterapii konwencjonalnej
zintensyfikowanej używa się strzykawek
zintensyfikowanej używa się strzykawek
półautomatycznych (penów).
półautomatycznych (penów).
Długość podskórnej igły insulinowej zależy
Długość podskórnej igły insulinowej zależy
od kąta wkłucia i stopnia rozwoju tkanki
od kąta wkłucia i stopnia rozwoju tkanki
tłuszczowej: przy kącie 90
tłuszczowej: przy kącie 90
(osoba szczupła -
(osoba szczupła -
8 mm, osoba otyła - 12 mm), przy kącie, 45
8 mm, osoba otyła - 12 mm), przy kącie, 45
– 60
– 60
(osoba szczupła - 25 mm, osoba otyła -
(osoba szczupła - 25 mm, osoba otyła -
30mm).
30mm).
Według niektórych autorów (Grochans, 2007) tylko
Według niektórych autorów (Grochans, 2007) tylko
igły o długości 6 mm i 8 mm zapewniają podanie
igły o długości 6 mm i 8 mm zapewniają podanie
insuliny ludzkiej penami dokładnie do tkanki
insuliny ludzkiej penami dokładnie do tkanki
podskórnej (nawet u osób otyłych). Przy
podskórnej (nawet u osób otyłych). Przy
stosowaniu igieł o długości 12 mm istnieje
stosowaniu igieł o długości 12 mm istnieje
możliwość podania insuliny domięśniowo. Stosując
możliwość podania insuliny domięśniowo. Stosując
igły o długości 8 mm należy podawać insulinę w
igły o długości 8 mm należy podawać insulinę w
uniesiony fałd skórny. U osób szczupłych i dzieci
uniesiony fałd skórny. U osób szczupłych i dzieci
należy wprowadzać igłę pod kątem 45
należy wprowadzać igłę pod kątem 45
, aby
, aby
zapobiec podaniu leku domięśniowo. U osób o
zapobiec podaniu leku domięśniowo. U osób o
normalnej budowie i otyłych można wykonywać
normalnej budowie i otyłych można wykonywać
wstrzyknięcie pod kątem 45
wstrzyknięcie pod kątem 45
jak i 90
jak i 90
. Przy
. Przy
stosowaniu igieł 6 mm nie ma konieczności
stosowaniu igieł 6 mm nie ma konieczności
wytwarzania fałdu skórnego; wyjątek stanowią
wytwarzania fałdu skórnego; wyjątek stanowią
pacjenci bardzo szczupli o BMI < 20. Igły 6 mm
pacjenci bardzo szczupli o BMI < 20. Igły 6 mm
można wprowadzać pod kątem 45
można wprowadzać pod kątem 45
jak i 90
jak i 90
.
.
Do specyficznych powikłań/zagrożeń
Do specyficznych powikłań/zagrożeń
wstrzyknięć podskórnych
wstrzyknięć podskórnych
(insulinoterapii konwencjonalnej)
(insulinoterapii konwencjonalnej)
należą:
należą:
zaburzenie widzenia na początku leczenia;
zaburzenie widzenia na początku leczenia;
alergia miejscowa;
alergia miejscowa;
oporność na insulinę;
oporność na insulinę;
lipodystrofia poinsulinowa (zanik tkanki podskórnej)
lipodystrofia poinsulinowa (zanik tkanki podskórnej)
wskutek wielokrotnych wstrzyknięć w tę samą okolicę
wskutek wielokrotnych wstrzyknięć w tę samą okolicę
ciała, co objawia się ,,dołami poinsulinowymi”;
ciała, co objawia się ,,dołami poinsulinowymi”;
hipertrofia poinsulinowa (przerost tkanki tłuszczowej),
hipertrofia poinsulinowa (przerost tkanki tłuszczowej),
ma postać obrzmienia o konsystencji gąbczastej w
ma postać obrzmienia o konsystencji gąbczastej w
miejscu wstrzykiwania insuliny; w tych miejscach
miejscu wstrzykiwania insuliny; w tych miejscach
brak jest unerwienia, unaczynienia, czucia;
brak jest unerwienia, unaczynienia, czucia;
obrzęki poinsulinowe;
obrzęki poinsulinowe;
powikłania ogólne: hipoglikemia (uczucie głodu,
powikłania ogólne: hipoglikemia (uczucie głodu,
stan pobudzenia, drażliwość, drżenie mięśniowe,
stan pobudzenia, drażliwość, drżenie mięśniowe,
drgawki, pocenie się, trudność w koncentracji,
drgawki, pocenie się, trudność w koncentracji,
dezorientacja), hiperglikemia (skóra sucha,
dezorientacja), hiperglikemia (skóra sucha,
odwodnienie, nudności, wymioty, zapach acetonu z
odwodnienie, nudności, wymioty, zapach acetonu z
ust, przymroczenie, senność, śpiączka ketonowa);
ust, przymroczenie, senność, śpiączka ketonowa);
zjawisko Somogyi, tj. hiperglikemia następująca w
zjawisko Somogyi, tj. hiperglikemia następująca w
2 połowie nocy lub rano po niezauważonej w czasie
2 połowie nocy lub rano po niezauważonej w czasie
snu hipoglikemii;
snu hipoglikemii;
,,zjawisko o brzasku’’, tj. hiperglikemia powstająca
,,zjawisko o brzasku’’, tj. hiperglikemia powstająca
nad ranem w wyniku zależnych od snu szybkich
nad ranem w wyniku zależnych od snu szybkich
zwyżek wydzielania hormonu wzrostu i kortyzolu w
zwyżek wydzielania hormonu wzrostu i kortyzolu w
nocy.
nocy.
Wstrzyknięcia podskórne obejmują
Wstrzyknięcia podskórne obejmują
wstrzyknięcia typowe (wykonywane
wstrzyknięcia typowe (wykonywane
strzykawką i igłą) oraz specyficzne
strzykawką i igłą) oraz specyficzne
dla podawania insuliny ludzkiej
dla podawania insuliny ludzkiej
(wykonywane penami, przy użyciu
(wykonywane penami, przy użyciu
pompy insulinowej, insuflonu) lub np.
pompy insulinowej, insuflonu) lub np.
morfiny - igłą typu ,,motylek’’.
morfiny - igłą typu ,,motylek’’.
* Przykład obliczenia objętości leku zawierającej
* Przykład obliczenia objętości leku zawierającej
zleconą dawkę insuliny zwierzęcej.
zleconą dawkę insuliny zwierzęcej.
Insulina zwierzęca zawarta w fiolkach
Insulina zwierzęca zawarta w fiolkach
produkowana jest w trzech różnych stężeniach:
produkowana jest w trzech różnych stężeniach:
10 ml może zawierać 400 j.m., 800 j.m., 1000
10 ml może zawierać 400 j.m., 800 j.m., 1000
j.m.. Jaką ilość insuliny zawierającej w 10 ml 400
j.m.. Jaką ilość insuliny zawierającej w 10 ml 400
j.m. należy pobrać do strzykawki, aby podać
j.m. należy pobrać do strzykawki, aby podać
pacjentowi zleconą przez lekarza dawkę 24 j.m.:
pacjentowi zleconą przez lekarza dawkę 24 j.m.:
10 ml – 400 j.m.
10 ml – 400 j.m.
x ml – 24 j.m.
x ml – 24 j.m.
= 0,4ml
= 0,4ml
Chcąc ułatwić wielokrotne podawanie
Chcąc ułatwić wielokrotne podawanie
insuliny ludzkiej (3-4 razy dziennie
insuliny ludzkiej (3-4 razy dziennie
szybko działającej – przed śniadaniem,
szybko działającej – przed śniadaniem,
obiadem, kolacją, wolno działającej
obiadem, kolacją, wolno działającej
przed II kolacją) celem wytworzenia
przed II kolacją) celem wytworzenia
śródposiłkowych zwyżek stężenia
śródposiłkowych zwyżek stężenia
insuliny we krwi i podstawowego
insuliny we krwi i podstawowego
stałego stężenia insuliny w okresach
stałego stężenia insuliny w okresach
między posiłkami, używa się
między posiłkami, używa się
wstrzykiwaczy zwanych popularnie
wstrzykiwaczy zwanych popularnie
penami (ang. pen – wieczne pióro)
penami (ang. pen – wieczne pióro)
Pen jest półautomatycznym
Pen jest półautomatycznym
urządzeniem, maksymalnie
urządzeniem, maksymalnie
upraszczającym czynności związane z
upraszczającym czynności związane z
przygotowaniem i podaniem insuliny,
przygotowaniem i podaniem insuliny,
jednocześnie zwiększającym precyzję
jednocześnie zwiększającym precyzję
jej dawkowania.
jej dawkowania.
Do wstrzykiwacza może być stosowany
Do wstrzykiwacza może być stosowany
tylko specjalny rodzaj fiolek (zwanych
tylko specjalny rodzaj fiolek (zwanych
wkładami lub nabojami) w górnej
wkładami lub nabojami) w górnej
części zaopatrzonych w gumowy korek,
części zaopatrzonych w gumowy korek,
w dolnej w kauczukowy tłok.
w dolnej w kauczukowy tłok.
Obecnie stosowane są fiolki o
Obecnie stosowane są fiolki o
pojemności 1,5 ml (zawierające 150
pojemności 1,5 ml (zawierające 150
j.m. insuliny) oraz fiolki o pojemności
j.m. insuliny) oraz fiolki o pojemności
3 ml (zawierające 300 j.m. insuliny).
3 ml (zawierające 300 j.m. insuliny).
Peny z wkładami powinny być
Peny z wkładami powinny być
przechowywane przez 21 do 28 dni w
przechowywane przez 21 do 28 dni w
temperaturze pokojowej (15 – 25°C),
temperaturze pokojowej (15 – 25°C),
zaś zapas insuliny w temperaturze
zaś zapas insuliny w temperaturze
+4°C. Każdy pen zaopatrzony jest w
+4°C. Każdy pen zaopatrzony jest w
dokładną instrukcję obsługi.
dokładną instrukcję obsługi.
Niezbędna jest jej dokładna
Niezbędna jest jej dokładna
znajomość.
znajomość.
Peny poszczególnych producentów różnią się
Peny poszczególnych producentów różnią się
m. in. sposobem wstrzykiwania zleconej
m. in. sposobem wstrzykiwania zleconej
dawki insuliny. W niektórych penach insulinę
dawki insuliny. W niektórych penach insulinę
dawkuje się metodą wielokrotnego naciskania
dawkuje się metodą wielokrotnego naciskania
i zwalniania przycisku. W innych ustawia się
i zwalniania przycisku. W innych ustawia się
zleconą dawkę w okienku wstrzykiwacza i
zleconą dawkę w okienku wstrzykiwacza i
wprowadza całość dawki jednym
wprowadza całość dawki jednym
naciśnięciem. Umieszczanie wkładu we
naciśnięciem. Umieszczanie wkładu we
wstrzykiwaczu i jego wyjmowanie nie
wstrzykiwaczu i jego wyjmowanie nie
następuje za każdym razem wykonywania
następuje za każdym razem wykonywania
iniekcji, a jedynie wówczas, kiedy wkład jest
iniekcji, a jedynie wówczas, kiedy wkład jest
pusty lub istnieje konieczność używania
pusty lub istnieje konieczność używania
insuliny innego rodzaju.
insuliny innego rodzaju.
Wstrzykiwacz przeznaczony jest dla jednego
Wstrzykiwacz przeznaczony jest dla jednego
rodzaju insuliny i do używania tylko przez
rodzaju insuliny i do używania tylko przez
jedną osobę. Podawanie insuliny ludzkiej
jedną osobę. Podawanie insuliny ludzkiej
wymaga prowadzenia samokontroli
wymaga prowadzenia samokontroli
(oznaczania poziomu cukru we krwi, cukru i
(oznaczania poziomu cukru we krwi, cukru i
acetonu w moczu). Pielęgniarka może
acetonu w moczu). Pielęgniarka może
doraźnie modyfikować stałą dawkę leczniczą
doraźnie modyfikować stałą dawkę leczniczą
insuliny krótkodziałającej rzędu 2-8 j.m./24
insuliny krótkodziałającej rzędu 2-8 j.m./24
godz. (J.Tatoń 1994), na podstawie
godz. (J.Tatoń 1994), na podstawie
Rozporządzenia MZ z dnia 7 listopada 2007 r.
Rozporządzenia MZ z dnia 7 listopada 2007 r.
w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń
w sprawie zakresu i rodzaju świadczeń
zapobiegawczych, diagnostycznych,
zapobiegawczych, diagnostycznych,
leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych
leczniczych i rehabilitacyjnych wykonywanych
przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia
przez pielęgniarkę samodzielnie, bez zlecenia
lekarskiego.
lekarskiego.
POMPY INSULINOWE – CIĄGŁY WLEW
POMPY INSULINOWE – CIĄGŁY WLEW
PODSKÓRNY
PODSKÓRNY
Optymalnym sposobem leczenia insuliny
Optymalnym sposobem leczenia insuliny
jest naśladowanie wydzielania tego
jest naśladowanie wydzielania tego
hormonu u człowieka zdrowego. W
hormonu u człowieka zdrowego. W
warunkach prawidłowych trzustka
warunkach prawidłowych trzustka
produkuje stale pewną ilość insuliny, a
produkuje stale pewną ilość insuliny, a
każdy przyjęty posiłek jest dla niej
każdy przyjęty posiłek jest dla niej
sygnałem do wydzielania dodatkowej
sygnałem do wydzielania dodatkowej
porcji insuliny, która umożliwia właściwe
porcji insuliny, która umożliwia właściwe
wykorzystanie glukozy. Urządzeniami
wykorzystanie glukozy. Urządzeniami
naśladującymi wydzielanie insuliny przez
naśladującymi wydzielanie insuliny przez
trzustkę są pompy insulinowe działające
trzustkę są pompy insulinowe działające
na zasadzie:
na zasadzie:
a) układu pętli otwartej, który nie ma
a) układu pętli otwartej, który nie ma
automatycznego sprzężenia z wartością glikemii,
automatycznego sprzężenia z wartością glikemii,
działa w wyniku interwencji chorego i lekarza (na
działa w wyniku interwencji chorego i lekarza (na
podstawie wyników laboratoryjnych i wyników
podstawie wyników laboratoryjnych i wyników
samokontroli); urządzenie w postaci
samokontroli); urządzenie w postaci
zminiaturyzowanej osobistej pompy zewnętrznej
zminiaturyzowanej osobistej pompy zewnętrznej
wstrzykuje insulinę według programu
wstrzykuje insulinę według programu
wprowadzanego codziennie przez chorego do
wprowadzanego codziennie przez chorego do
mikrokomputera. Pacjent ma możliwość ustalenia
mikrokomputera. Pacjent ma możliwość ustalenia
podstawowego wlewu, (np. 1 jednostka insuliny na
podstawowego wlewu, (np. 1 jednostka insuliny na
godzinę), może również przed każdym posiłkiem za
godzinę), może również przed każdym posiłkiem za
pomocą odpowiedniego przycisku wprowadzić
pomocą odpowiedniego przycisku wprowadzić
dodatkową dawkę insuliny. Istnieje również
dodatkową dawkę insuliny. Istnieje również
możliwość skasowania programu, jego korekty,
możliwość skasowania programu, jego korekty,
podawania większych lub mniejszych dawek
podawania większych lub mniejszych dawek
insuliny, szybciej lub wolniej. Insulinę podaje się
insuliny, szybciej lub wolniej. Insulinę podaje się
przez odpowiedni cewnik. Miejsce igły do cewnika
przez odpowiedni cewnik. Miejsce igły do cewnika
trzeba zmieniać codziennie lub co 2-3 dni zależnie
trzeba zmieniać codziennie lub co 2-3 dni zależnie
od typu urządzenia (J. Tatoń 1994).
od typu urządzenia (J. Tatoń 1994).
b) układu pętli zamkniętej, który
b) układu pętli zamkniętej, który
uzależnia podawanie insuliny od
uzależnia podawanie insuliny od
automatycznego sprzężenia z
automatycznego sprzężenia z
glikemią (bez ingerencji chorego i
glikemią (bez ingerencji chorego i
lekarza); urządzenie wyposażone jest
lekarza); urządzenie wyposażone jest
m.in. w glukometr, oznaczający
m.in. w glukometr, oznaczający
stężenie glukozy we krwi i
stężenie glukozy we krwi i
mikrokomputer automatycznie
mikrokomputer automatycznie
zmieniający impulsy dla pompy
zmieniający impulsy dla pompy
dawkującej insulinę i (lub) glukozę (J.
dawkującej insulinę i (lub) glukozę (J.
Tatoń 1994).
Tatoń 1994).
INSUFLON – CEWNIK PODSKÓRNY DO
INSUFLON – CEWNIK PODSKÓRNY DO
PODAWANIA INSULINY
PODAWANIA INSULINY
Umieszcza się go w tkance
Umieszcza się go w tkance
podskórnej brzucha na 7-8 dni. Przez
podskórnej brzucha na 7-8 dni. Przez
cewnik podaje się strzykawką
cewnik podaje się strzykawką
insulinę. Unika się w ten sposób
insulinę. Unika się w ten sposób
konieczności ciągłego nakłuwania
konieczności ciągłego nakłuwania
skóry.
skóry.
Insuliny ludzkie - przykłady
Insuliny ludzkie - przykłady
Humalog (analog insuliny szybko
Humalog (analog insuliny szybko
działającej), Humulin R (krótko
działającej), Humulin R (krótko
działająca), Humulin N (pośredni czas
działająca), Humulin N (pośredni czas
działania), Humulin L (pośredni czas
działania), Humulin L (pośredni czas
działania), Humulin U (długo
działania), Humulin U (długo
działająca), Humulin M1 (mieszanka
działająca), Humulin M1 (mieszanka
10:90), Humulin M2 (mieszanka
10:90), Humulin M2 (mieszanka
20:80), Humulin M3 (mieszanka
20:80), Humulin M3 (mieszanka
30:70), Humulin M4 (mieszanka 40:60)
30:70), Humulin M4 (mieszanka 40:60)
Czynniki wpływające na szybkość
Czynniki wpływające na szybkość
wchłaniania INS
wchłaniania INS
Kąt podania (podanie do tk. mięśniowej –
Kąt podania (podanie do tk. mięśniowej –
przyśpiesza),
przyśpiesza),
Gorąca kąpiel – przyśpiesza,
Gorąca kąpiel – przyśpiesza,
Oziębienie ciała – opóźnia,
Oziębienie ciała – opóźnia,
Aktywność fizyczna – przyśpiesza,
Aktywność fizyczna – przyśpiesza,
Masaż – przyśpiesza,
Masaż – przyśpiesza,
Rodzaj INS – ludzka – przyśpiesza,
Rodzaj INS – ludzka – przyśpiesza,
Stężenie INS – ludzka – przyśpiesza,
Stężenie INS – ludzka – przyśpiesza,
Zrosty – zwalniają,
Zrosty – zwalniają,
Miejsce podania (największa w obrębie tk.
Miejsce podania (największa w obrębie tk.
podskórnej brzucha, nastepnie ramienia, pośladka,
podskórnej brzucha, nastepnie ramienia, pośladka,
uda, ok. międzyłopatkowej),
uda, ok. międzyłopatkowej),
Głębokość wstrzyknięcia (zbyt płytkie opóźnia).
Głębokość wstrzyknięcia (zbyt płytkie opóźnia).
Po podaniu insuliny nie należy od
Po podaniu insuliny nie należy od
razu jej usuwać z tkanki podskórnej,
razu jej usuwać z tkanki podskórnej,
ale utrzymać ją tam przez kilka
ale utrzymać ją tam przez kilka
sekund. Umożliwia to
sekund. Umożliwia to
rozprzestrzenienie się insuliny –
rozprzestrzenienie się insuliny –
preparat insuliny nie cofa się wtedy
preparat insuliny nie cofa się wtedy
na zewnątrz przez kanał w skórze
na zewnątrz przez kanał w skórze
wytworzony przez igłę.
wytworzony przez igłę.
DŁUGOTERMINOWE WKŁUCIE PODSKÓRNE IGŁĄ
DŁUGOTERMINOWE WKŁUCIE PODSKÓRNE IGŁĄ
TYPU ,,MOTYLEK”
TYPU ,,MOTYLEK”
,,Motylek” (ang. nazwa igły Butterfly) jest
,,Motylek” (ang. nazwa igły Butterfly) jest
cienką, metalową igłą z dwoma
cienką, metalową igłą z dwoma
,,skrzydełkami’’ i drenikiem zakończonym
,,skrzydełkami’’ i drenikiem zakończonym
zatyczką. ,,Skrzydełka” igły złożone razem
zatyczką. ,,Skrzydełka” igły złożone razem
ułatwiają jej wkłucie, rozłożone zaś
ułatwiają jej wkłucie, rozłożone zaś
pozwalają na przymocowanie igły do skóry.
pozwalają na przymocowanie igły do skóry.
Motylek może być założony na okres 7 -
Motylek może być założony na okres 7 -
14, a nawet 21 dni. Miejsce wkłucia
14, a nawet 21 dni. Miejsce wkłucia
stanowi okolica podobojczykowa lub
stanowi okolica podobojczykowa lub
nadbrzusze – prostopadle do długiej osi
nadbrzusze – prostopadle do długiej osi
ciała; bez opierania igły o obojczyk i żebra.
ciała; bez opierania igły o obojczyk i żebra.
W przypadku przeciwwskazań (np. zmiany
W przypadku przeciwwskazań (np. zmiany
zapalne, owrzodzenie, wyniszczenie)
zapalne, owrzodzenie, wyniszczenie)
można wybrać okolicę ramienia, uda.
można wybrać okolicę ramienia, uda.
Ma zastosowanie w opiece paliatywnej u
Ma zastosowanie w opiece paliatywnej u
osób z chorobą nowotworową, głównie w
osób z chorobą nowotworową, głównie w
przypadku:
przypadku:
uporczywych wymiotów (nieoperacyjna
uporczywych wymiotów (nieoperacyjna
niedrożność jelit);
niedrożność jelit);
nieprzytomności;
nieprzytomności;
niemożności połykania (guz języka);
niemożności połykania (guz języka);
znacznego osłabienia uniemożliwiającego
znacznego osłabienia uniemożliwiającego
doustne podawanie leków;
doustne podawanie leków;
nietolerancji doustnego stosowania
nietolerancji doustnego stosowania
morfiny.
morfiny.
Można zlecony lek (nabrany z kilku
Można zlecony lek (nabrany z kilku
ampułek) przechowywać w 20 ml
ampułek) przechowywać w 20 ml
strzykawce zabezpieczonej igłą z
strzykawce zabezpieczonej igłą z
osłonką na najniższej półce
osłonką na najniższej półce
chłodziarki i wyjmować ją zawsze 0,5
chłodziarki i wyjmować ją zawsze 0,5
godz. przed zamierzonym podaniem
godz. przed zamierzonym podaniem
leku. Przed podłączeniem strzykawki
leku. Przed podłączeniem strzykawki
do końcówki drenu należy usunąć z
do końcówki drenu należy usunąć z
niej powietrze, zdjąć igłę, odblokować
niej powietrze, zdjąć igłę, odblokować
zatyczkę drenu; po zużyciu leku
zatyczkę drenu; po zużyciu leku
przygotować nową porcję używając
przygotować nową porcję używając
nowej jałowej igły i strzykawki.
nowej jałowej igły i strzykawki.