Marka, produkt,
opakowanie
i usługi
mgr inż. Anna Kowalska
2
Produkt - każda rzecz oferowana na rynku
nabywcom w celu zwrócenia uwagi,
nabycia użytkowania lub konsumpcji, która
może zaspokoić określoną potrzebę lub
pragnienie.
Usługa - wszelka działalność lub korzyść,
którą jedna ze stron może zaoferować
drugiej z zasady niematerialna i nie
prowadząca do uzyskania jakiejkolwiek
własności.
3
Trzy poziomy produktu
Podstawowa
korzyść lub usługa
instalowa
nie
gwaranc
ja
Dostawa
i odroczona
płatność
Serwis
posprzedażowy
opakowa
nie
mar
ka
cechy
jakość
stylisty
ka
Produkt poszerzony
Produkt
rzeczywi
sty
Rdzeń
produk
tu
4
Klasyfikacja produktów
Produkty
Produkty
Stopień trwałości
Stopień trwałości
Typ użytkownika
Typ użytkownika
trwałe
trwałe
nietrwałe
nietrwałe
usługi
usługi
konsumpcyjne
konsumpcyjne
przemysłowe
przemysłowe
5
Produkty konsumpcyjne
Produkty konsumpcyjne
homogeniczne
homogeniczne
specjalne
specjalne
niepostrzegalne
niepostrzegalne
częstego zakupu
częstego zakupu
wybieralne
wybieralne
podstawowe
podstawowe
nabywane pod wpływem impulsu
nabywane pod wpływem impulsu
nabywane pod wpływem nagłej potrzeby
nabywane pod wpływem nagłej potrzeby
heterogeniczne
heterogeniczne
nie znane
nie znane
nie myślimy o ich zakupie
nie myślimy o ich zakupie
6
Czynniki
marketingo
we
Typ produktu konsumpcyjnego
produkt
częstego zakupu
produkt
wybieralny
produkt
specjalny
produkt
niepostrzegal
ny
Zachowan
ia
nabywców
Częste
zakupy,
krótki
czas
planowania
zakupu, niewielki
wysiłek wkładany
w zakup, niewielki
zakres porównań z
innymi
produktami,
niewielki stopień
zaangażowania
klienta w zakup
Rzadsze zakupy,
dłuższy
czas
planowania
zakupu, większy
wysiłek wkładany
w
zakup,
porównywanie
marek ze względu
na cenę, jakość
lub styl
Występują
silne
preferencje marki
oraz duży stopień
lojalności
wobec
niej,
szczególny
wysiłek wkładany
w zakup, niewielki
zakres porównań z
innymi
markami,
niewielka
wrażliwość
na
cenę
Niewielki
stopień
zauważalności
produktu
i
wiedzy
o
produkcie,
niewielkie
zainteresowani
e zakupem lub
jego brak
Cena
Niska
Wyższa
Wysoka
Różne poziomy
cen
Dystrybucj
a
Szeroka, wygodna
lokalizacja miejsca
zakupu
Selektywna,
mniejsza
liczba
punktów
sprzedaży
Wyłączna, produkt
sprzedawany tylko
w jednym lub kilku
punktach
sprzedaży
na
danym obszarze
Różne sposoby
dystrybucji
Promocja
Promocja masowa
prowadzona przez
producenta
Reklama
i
sprzedaż osobista
prowadzone
przez producenta
i pośredników
Wąska
promocja
prowadzona przez
producenta
i
pośredników
Agresywna
reklama
i
sprzedaż
osobista
prowadzone
przez
producenta
i
pośredników
Przykład
Pasta do zębów,
czasopisma,
proszek do prania
itp.
Większość
artykułów
gospodarstwa
domowe., ubrania,
meble itp.
Dobra luksusowe,
np. zegarki Rolex,
wysokiej jakości
kryształy
Ubezpieczenia
na
życie,
honorowe
krwiodawstwo
7
Produkty przemysłowe
Produkty przemysłowe
Materiały i części
Materiały i części
Dobra inwestycyjne
Dobra inwestycyjne
Produkty zaopatrzenia i usługi
Produkty zaopatrzenia i usługi
Surowce
Surowce
Materiały przetworzone
i części
Materiały przetworzone
i części
Instalacje
Instalacje
Materiały
Materiały
Oprzyrządowanie
Oprzyrządowanie
Usługi
dla przedsiębiorstw
Usługi
dla przedsiębiorstw
8
Marka produktu
Marka – to nazwa, znak, symbol, wzór lub kombinacja
tych elementów; nadawana przez sprzedawcę lub
grupę sprzedawców w celu identyfikacji dobra lub
usługi oraz ich wyróżnienia na tle produktów
konkurencyjnych.
Możemy mówić o czterech wymiarach znaczeniowych
marki:
Cechy – skojarzenia z cechami produktu np. trwałość,
prestiż, wysoka cena i duża wartość.
Korzyści – klienci nie kupują cech lecz korzyści np.
„trwałość” oznacza dla klienta - „będzie długo mi
służył”, „wysoka cena” –„ będę ważny i podziwiany”.
Wartość – marka może także wyrażać wartości
wyznaczane przez nabywców np. nabywcy cenią sobie
wysoką jakość, bezpieczeństwo czy prestiż.
Osobowość – marka ma swoja osobowość. W
badaniach motywacyjnych respondentom często jest
zadawane tytanie. „Gdyby marka X mogła być osoba,
to kim powinna być”.
9
Wartość marki – wyznacza się na podstawie stopnia
lojalności klientów, świadomości nazwy, postrzeganej
jakości produktu, siły skojarzeń nabywców oraz
pozostałych aktywów, tj. patenty, znaki handlowe i
relacje z uczestnikami kanałów dystrybucji.
Nazwa marki powinna:
sugerować korzyści (kryształ – płyn do mycia szyb;
Oasis (oaza) – niegazowany napój owocowy),
być łatwa do wymówienia oraz rozpoznania i
zapamiętania, (Dove – mydło),
wyróżniać produkt: shell, kodak
łatwo się tłumaczyć (i znacząco) na języki obce; 7 Up
w Szanghaju w potocznym znaczeniu oznacza „śmierć
przez picie”,
dawać możliwość jej zarejestrowania i objęcia ochroną
prawną – nazwa nie może być zarejestrowana, jeżeli
narusza prawa istniejących już nazw, ponadto marki
które maja charakter opisowy, mogą być trudne do
ochrony.
10
Sposoby markowania
• Marka rodzinna - gdy jedną marką oznacza się
wszystkie produkty firmy lub ich grupy, np. Levi's, Philips.
• Marki indywidualna - czyli każdemu produktowi
nadaje się jego własną nazwę. Każdy produkt Procter &
Gambie
nazywa
się
inaczej,
np.
Pampers,
head&shoulders, always itp.
• Marka kombinowana - łącząca własną nazwę
produktu z nazwą firmy. Zwykle robią to firmy
samochodowe, np. Volkswagen (VW Golf, VW Passat, VW
Polo itd.) i wiele innych.
Inny podział marek to:
• Marka producenta - Philips, Pepsi Co., Marlboro,
Adidas.
• Marka handlowców - to np. Tesco lub nazw, znaków
innych supermarketów.
Wiele polskich firm handlowych ukrywa się pod lub
wspomaga markami firm, których produkty sprzedają (np.
Philips, Sony, Mercedes). Ta taktyka, stosowana przez
polskich producentów również często w eksporcie, nazywa
się bez markową.
11
Linia produktów - grupa produktów blisko ze sobą
związanych ze względu na podobne działanie,
przeznaczenie dla tych samych grup nabywców,
sprzedaży w tych samych kanałach dystrybucji,
oferowanie w jednakowych przedziałach cenowych. np.
Volvo ma kilka linii samochodów, Philips – sprzęt hi-fi,
Nike – buty sportowe. Linię produktów można wydłużyć
na dwa sposoby: przez jej rozciąganie lub uzupełnianie.
Decyzje dotyczące rozciągania linii
produktów
Rozciąganie w
dół
Rozciąganie w
górę
Rozciąganie w dół i
w górę
niska
wysoka
jakość
n
is
k
a
n
is
k
a
niska
nisk
a
n
is
k
a
jakość
jakość
wysoka
wysoka
c
e
n
a
w
ys
o
k
a
w
ys
o
k
a
w
ys
o
k
a
c
e
n
a
c
e
n
a
Nowe
produkty
Obecne
produkty
Obecne
produkty
Nowe
produkty
Obecne
produkty
Nowe
produkty
Nowe
produkty
12
Asortyment firmy opisują cztery zasadnicze wymiary:
Szerokość asortymentu – to liczba linii produktów
prowadzonych przez przedsiębiorstwo.
Spójność asortymentu – to jedyny wymiar produktu
mix nie o charakterze ilościowym lecz jakościowym.
Określa ona stopień ścisłości związków między różnymi
liniami produktów pod względem określonych kryteriów,
np. ich przeznaczenia, wymogów produkcyjnych,
kanałów dystrybucji. (linia produktów P&G można
określić jako spójne w tym znaczeniu, że wszystkie one
zawierają dobra konsumpcyjne sprzedawane w tych
samych kanałach dystrybucji).
Głębokość linii lub marki produktu to oferowana
liczba poszczególnych wersji produktu. I tak np. pasta
do zębów może być sprzedawana w różnych
pojemnościach i w różnych formach.
Długość asortymentu – całkowita liczba produktów
wytwarzanych lub sprzedawanych przez firmę.