Dochód Narodowy -Koniunktura
a wzrost gospodarczy
1. Rachunki dochodu narodowego
2. PKB w praktyce
3. Dobrobyt-Dobrostan: MED, poziom i jakość
życia
4. Zmiany dochodu narodowego/koniunktury –
sytuacja statyczna
5. Zmiany dochodu narodowego/wzrost
gospodarczy – sytuacja dynamiczna
SNA - standardowy system rachunków narodowych - jest to międzynarodowa, ujednolicona sprawozdawczość
Każda praca społeczna jest użyteczna i służy powiększeniu dobrobytu.
Wyróżnia się kilka agregatów opisujących stan gospodarki :
• PNB - produkt narodowy brutto
• PKB - produkt krajowy brutto
• PNN - produkt narodowy netto
• PKN - produkt krajowy netto
• DN - dochód narodowy
• DO - dochód osobisty
• DD - dochód dyspozycji
Rachunki Dochodu Narodowego
PKB- Produkt Krajowy Brutto (
GDP - Gross Domestic
Product) – wartość dóbr i usług finalnych wytworzonych
na terenie kraju w pewnym okresie (roku)
Rachunki Dochodu Narodowego
PNB(GNP) - Produkt Narodowy Brutto – wartość dóbr i
usług finalnych wytworzonych przez czynniki produkcji
będące własnością gospodarstw domowych w danym
kraju w pewnym okresie
DN- Dochód Narodowy
-
obejmuje całość dochodów
wypłaconych za wykorzystanie czynników produkcji w
określonym czasie ich właścicielom oraz niepodzielone
zyski przedsiębiorstw, przeznaczone na ich rozwój.
Dochód narodowy jest sumą procentów płac i rent oraz
niepodzielonych zysków przedsiębiorstw.
PKB- Amortyzacja= PKN (Produkt Krajowy
Netto)
Dobra finalne – nabywane przez ostatecznego
użytkownika (dobra konsumpcyjne nabywane przez
gospodarstwa domowe i dobra inwestycyjne nabywane
przez przedsiębiorstwa)
Podwójne liczenie
Rachunki Dochodu
Narodowego
Wielkości realne i nominalne
PKB nominalny oblicza się według bieżącej
wartości pieniądza tj. w cenach rynkowych
PKB realny natomiast według realnej wartości
pieniądza, a więc uwzględniając inflację. Mierzy się go w
cenach stałych z roku bazowego
Przeliczenie polega na podzieleniu PKB nominalnego przez
indeks cen (deflator).
W zestawieniach statystycznych PKB realny najczęściej
przedstawiany jest w cenach stałych z wybranego roku
bazowego.
Rachunki Dochodu
Narodowego
PKB potencjalny – PKB wytworzony przy wykorzystaniu
wszystkich zasobów
Dobro
Ilość w 2006
r
Cena w 2006
r
Cena w 2000
r (bazowy)
Statki
10
100 000
80 000
Chleb
1 000 000
1
0,5
Obrabiarki
100
1 000
900
Ziarno owsa
1 000 000
10
9
Rachunki Dochodu Narodowego
PKB nominalny w 2006= 10*100 000+1 000 000*1+100*1
000 =
1 000 000+ 1 000 000+ 100 000= 2 100 000
PKB realny w 2006 = 10*80 000+1 000 000*0,5+100*900 =
= 800 000+ 500 000+ 90 000= 1 390 000
983,3 mld PLN
1, 06 bln PLN
• Wartość wytworzonych dóbr i usług finalnych oblicza się
odejmując od produkcji całkowitej wartość dóbr i usług
zużytych do tej produkcji. W skali przedsiębiorstwa jest to więc
wartość dodana, a PKB jest sumą wartości dodanej
wytworzonej przez wszystkie podmioty gospodarujące.
PKB = produkcja globalna kraju minus zużycie
pośrednie = suma wartości dodanej ze wszystkich
gałęzi gospodarki narodowej.
Wartość dodana - przyrost wartości dóbr w wyniku
określonego procesu produkcji. W działalności
gospodarczej jest to różnica między całkowitym utargiem
a całkowitymi kosztami produkcji (kosztem surowców,
energii i usług zewnętrznych związanych z daną
produkcją).
PKB=Sumowanie wartości dodanej
Od strony tworzenia PKB
Rachunki Dochodu
Narodowego
Metoda ta zakłada, że PKB jest w przybliżeniu równy finalnym
wydatkom wszystkich nabywców wartości dodanej
wytworzonej na terenie kraju. Zatem od strony popytowej:
Inwestycje są strumieniem nowego kapitału i są
dodawane do zasobu kapitału.
Inwestycje = inwestycje netto + amortyzacja
PKB = konsumpcja + inwestycje + wydatki rządowe
+ eksport - import + zmiana stanu zapasów.
W praktyce rzadko zdarza się, aby przedsiębiorstwa i
instytucje publiczne znacznie powiększały zapasy albo
pozbywały się ich, więc zmiana stanu zapasów w
gospodarce jest wielkością niedużą i na ogół pomija się ją
w obliczeniach PKB
PKB = C + In + G + EN+ZS
Pomiar PKB przez sumowanie wydatków -METODA
WYDATKOWA
Rachunki Dochodu
Narodowego
EN to Eksport netto = Eksport i Import
Od strony rozdysponowania PKB obliczane są
następujące kategorie: spożycie ogółem (indywidualne i
zbiorowe), akumulacja (nakłady brutto na środki trwałe i
przyrost rzeczowych środków obrotowych) oraz obroty
handlu zagranicznego.
Ta formuła wynika z faktu, że suma wydatków musi być
równa sumie dochodów ze wszystkich źródeł. Zatem
od strony dochodowej:
PKB = dochody z pracy + dochody z kapitału
+ dochody państwa + amortyzacja-dochody
netto Polaków z zagranicy .
Powyższa formuła wyraża podział wartości dodanej
pomiędzy pracę (pracowników najemnych), kapitał
(właścicieli kapitału, inwestorów), państwo i
odtworzenie zużytego majątku.
Dochody netto z własności zagranicznej to dochody
uzyskiwane w związku z wytwarzaniem dóbr i usług
na terenie innego kraju minus dochody uzyskiwane
przez obywateli innego kraju w danym kraju.
Pomiar PKB przez Sumowanie dochodów
METODA DOCHODOWA
Rachunki Dochodu
Narodowego
Doch Dysp+ PIT-Transfery soc.+ZUS+CIT+Zyski niep-Dochody netto
Polaków z zagranicy+Amortyzacja+ Podatki pośrednie = PKB
Miejsc
e
Kraj
2008
PKB
(PSN)
miliardó
w
dolarów
1
14
580,000
2
7
800,000
3
4
487,000
4
3
319,000
5
2
863,000
6
2
281,000
7
2
221,000
8
2
097,000
9
2
030,000
10
1
801,000
11
1
578,000
25 największych gospodarek świata, uwzględniając PKB
ważony parytetem siły nabywczej
12
Hiszpania
1 378,000
13
1 336,000
14
1 312,000
15
Indonezja
932,100
16
Turcja
930,000
17
Iran
859,700
18
Australia
824,900
19
Tajwan
757,200
20
Holandia
687,500
21
Polska
684,500
22
600,400
23
585,000
24
Tajlandia
570,100
25
506,100
Miejsc
e
Kraj
2007 PKB
(PSN)
Miejsc
e
Kraj
2006 PKB
(nominalni
e)
Miliony USD
Miliony USD
1
USA
14 580,000
1
USA
14
330,000
2
7 800,000
2
4 844,000
3
4 487,000
3
4 222,000
4
3 319,000
4
3 818,000
5
2 863,000
5
2 987,000
6
2 281,000
6
2 787,000
7
2 221,000
7
2 399,000
8
2 097,000
8
1 757,000
9
2 030,000
9
1 683,000
10
1 801,000
10
1 665,000
11
1 578,000
11
1 564,000
2 1
684,500
18
567 400
Rachunki Dochodu Narodowego
PKB Nom RU =Holandia+
Austria
Miejsc
e
Kraj
2007 PKB
(PSN)
Miejsc
e
Kraj
2006 PKB
(nominalni
e)
Miliony
USD
Miliony USD
1
USA
13 543
330
1
USA
13 194
700
2
11 606
336
2
4 366 459
3
4 726 537
3
2 915 867
4
4 346 080
4 Chiny
2 644 642
5
2 714 469
5
2 398 946
6
2 270 884
6
2 252 213
7
2 040 109
7
1 852 585
8
2 013 893
8
Kanada
1 275 273
9
1 908 739
9
1 225 750
10
1 888 492
10
1 067 706
11
Hiszpania
1 310 206
11
Rosja
984 925
23
631 833
24
340 969
Parytet Siły nabywczej (PSN)
Rachunki Dochodu Narodowego
PKB Nom RU =Holandia+
Austria
Miejsc
e
Kraj
2005 PKB
(PSN)
Miejsc
e
Kraj
2005 PKB
(nominalni
e)
Miliony
USD
Miliony USD
1
USA
12 332
296
1
USA
12 438
873
2
8 091
851
2
4 799
061
3
4 009
327
3
2 906
658
4
3 602
894
4
2 295
039
5
2 498
471
5
2 216
273
6
1 825
837
6
Chiny
1 843
117
7
1 811
561
7
1 836
407
8
1 694
706
8
1 120
312
9
1 585
478
9
1 098
446
10
1 552
542
10
755 437
23
512 890
23
312 257
Parytet Siły nabywczej (PSN)
Rachunki Dochodu Narodowego
Miejsce
w
rankingu
Forbes
Nazwa
Kraj
Branża
Sprzeda
ż (mld$)
Zyski
(mld$)
Aktywa
(mld S)
Wartośc
rynkowa
(mld$)
16
USA
Handel
378.80
12.73 163.38 198.60
5
USA
Petroch
emiczny
358.60
40.61 242.08 465.51
6
Holandia Petroche
miczny
355.78
31.33 266.22 221.09
7
Wielka
Brytania
Petroche
miczny
281.03
20.60 236.08 204.94
17
USA
Petroche
miczny
203.97
18.69 148.79 179.97
8
Japonia
Dobra
trwałego
użytku
203.80
13.99 276.38 175.08
15
Franceja Petroche
miczny
199.74
19.24 165.75 181.80
9
Holandia Ubezpiec
zenia
197.93
12.65 1,932.15
75.78
573
USA
Dobra
trwałego
użytku
181.12
-38.73 148.88
13.18
2
USA
Konglom
erat
172.74
22.21 795.34 330.93
532
USA
Dobra
trwałego
użytku
172.46
-2.72 279.26
14.41
Największe firmy (
wg. Forbes ranking 2000 największych
firm)
PKB w praktyce
Na mieszkańca
19 458 25 767
27 799 30 638
PKB w praktyce
158
%
77%
111
%
Warszawa -
299%
Poznań -
207%
Kraków –
155%
Trójmiasto -
146%
Legnica -
144%
Wrocław – 140%
Łódź -
118%
Katowice –
116%
Świętokrzyskie –
75%
Radom – 74%
Podlasie -
74%
Ostrołęka -
73%
Ełk -
64%
Krosno -
60%
Chełm -
59%
Biała Podl. -
58%
P
K
B
n
a
j
e
d
n
e
g
o
m
ie
sz
ka
ń
ca
w
e
d
łu
g
re
g
io
n
ó
w
N
U
T
S
3
w
t
y
si
ą
ca
ch
z
ło
ty
ch
w
2
0
0
3
r
o
ku
P
K
B
w
p
ra
kt
y
ce
PKB w praktyce
EUROPEAN
COMMISSION
Regional Policy
PKB na
PKB na
mieszkańc
mieszkańc
a w 2004
a w 2004
roku
roku
w 2004, najbogatsze
regiony (z 10%
mieszkańców EU)
cieszyły się 5 krotnie
większym PKB na
mieszkańca niż 10
najbiedniejszych
regionów podczas gdy
w 2000 roku różnica ta
wynosiła 1:6
5 times
higher
PKB na
PKB na
mieszkańca
mieszkańca
przyrost w
przyrost w
latach
latach
2000-2004
2000-2004
Poziom rozwoju regionów 2005 r. jako % średniej UE
Mazowieckie = 81.2%.
http://epp.eurostat.ec.europa.eu/pls/portal/docs/PAGE/PGP_PRD_CAT
_PREREL/PGE_CAT_PREREL_YEAR_2009/PGE_CAT_PREREL_YEAR_200
9_MONTH_02/1-19022009-EN-AP.PDF
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego
24
Wpływ funduszy unijnych na gospodarki regionalne
Wpływ funduszy unijnych na gospodarki regionalne
Wpływ funduszy unijnych na gospodarki regionalne
Wpływ funduszy unijnych na gospodarki regionalne
2,36%
2,36%
2,12%
2,12%
3,36%
3,36%
2,00%
2,00%
1,76%
1,76%
1,63%
1,63%
2,83%
2,83%
2.98
2.98
1,66%
1,66%
3,20%
3,20%
3,53%
3,53%
3,46%
3,46%
1,38%
1,38%
2,07%
2,07%
2,30%
2,30%
1,52%
1,52%
Kujawsko-Pomorskie
Pomorskie
Świętokrzyskie
Świętokrzyskie
Dolnośląskie
Opolskie
Śląskie
Lubuskie
Podkarpackie
Lubelskie
Lubelskie
Warmińsko-Mazurskie
Warmińsko-Mazurskie
Podlaskie
Podlaskie
Łódzkie
Małopolskie
Mazowieckie
Wielkopolskie
Zachodniopomorskie
1,38% do 1,92% (5)
1,92% do 2,46% (5)
2,46% do 3,00% (2)
3,00% do 3,53% (4)
Fundusze UE w relacji do PKB (średnia w latach 2004-2015)
Źródło: „Badanie wpływu NPR….”, dr T. Kaczor, R. Socha (IBnGR, Prevision), kwiecień 2008 r.
PKB w PSN na mieszkańca w 2005 roku w USD
PKB w praktyce
2006r. Poziom rozwoju krajów EU 25
2006r. Poziom rozwoju krajów EU 25
=100
=100
PKB w praktyce(kolejność z 2005 r)
Luksemburg
279
% Cypr
93
%
Irlandia (90% w 95
r.)
143
% Grecja
79
%
Dania
127
% Słowenia
89
%
Austria
129
% Czechy
79
%
Holandia
132
% Portugalia
74
%
Belgia
123
% Malta
76
%
W Brytania
119
% Węgry
65
%
Szwecja
120
% Estonia
68
%
Finlandia
116
% Słowacja
64
%
Niemcy
114
% Litwa
53
%
Francja
113
% Polska
50
%
Wlochy
104
% Łotwa
58
%
Hiszpania
102
%
2002r PL-41, EE-40, LT
39, LV 35
Wzrost lub spadek realnego PKB stanowi miarę rozwoju
gospodarczego,
Dobrobyt -dobrostan (well-being)
Wady PKB jako miary dobrobytu:
• nie uwzględnia produkcji nierejestrowanej (tzw. szara strefa
oraz produkcja gospodarstw domowych przeznaczana na
własne potrzeby
• nie uwzględnia wartości czasu wolnego (wypoczynku)
• nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np.
zanieczyszczenie środowiska)
• nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach
• nie odzwierciedla zróżnicowania dochodów w społeczeństwie
(np. wysoki PKB Kuwejtu nie przekłada się na dobrobyt
Kuwejtczyków)
• jest tym większy im więcej wydaje się na zbrojenia, a
zdaniem niektórych ekonomistów wydatki takie nie zaspokajają
potrzeb społeczeństwa
• nie uwzględnia liczebności społeczeństwa (dlatego pojawiło
się pojęcie "PKB per capita", czyli PKB w przeliczeniu na osobę)
Wady PKB jako miary dobrobytu:
• nie uwzględnia produkcji nierejestrowanej (tzw. szara strefa
oraz produkcja gospodarstw domowych przeznaczana na
własne potrzeby
• nie uwzględnia wartości czasu wolnego (wypoczynku)
• nie ujmuje tzw. efektów zewnętrznych produkcji (np.
zanieczyszczenie środowiska)
• nie uwzględnia różnic cen w poszczególnych krajach
• nie odzwierciedla zróżnicowania dochodów w społeczeństwie
(np. wysoki PKB Kuwejtu nie przekłada się na dobrobyt
Kuwejtczyków)
• jest tym większy im więcej wydaje się na zbrojenia, a
zdaniem niektórych ekonomistów wydatki takie nie zaspokajają
potrzeb społeczeństwa
• nie uwzględnia liczebności społeczeństwa (dlatego pojawiło
się pojęcie "PKB per capita", czyli PKB w przeliczeniu na osobę)
Próba zmniejszenia wad PKB jako miernika dobrobytu,
Dobrobyt - dobrostan
Dobrobyt ekonomiczny netto (Net Economic Welfare)
Wg. J.Tobina, W. Nordhausa (nazwa - P. Samuelson)
DEN=PNN+(czas wolny + produkcja nie rejestrowana +
infrastruktura publiczna + prywatne dobra trwałego
użytku) - (zanieczyszczenie środowiska + obrona
narodowa + dojazdy do pracy)
Produkt Narodowy
Netto
MED/DEN- Miernik Ekonomicznego Dobrobytu
Poziom życia to stan zaspokojenia potrzeb
materialnych (zaspokajanych przy użyciu dóbr)
Mierzony jako suma wskaźników obiektywnych
(problem z sumowaniem i standaryzowaniem to
znaczy znalezieniem stanu idealnego pełnego
zaspokojenia danej potrzeby)
Metoda Genewska- twórca prof. Jan Drewnowski
Dobrobyt-Dobrostan
Poziom życia
Dobrobyt-Dobrostan
Poziom życia
Jakość życia to różnica między
poziomem aspiracji a postrzeganą
rzeczywistością
Dobrobyt-Dobrostan
Jakość życia
Jakość życia
Dobrobyt-Dobrostan
• Niedawno opublikowany został ranking
"zadowolenia z życia", w którym
zwyciężyli Zambijczycy - najwyraźniej
mieszkańcom Zambii żyje się najlepiej
na świecie. W rankingu tym fatalnie
wypadli Japończycy i mieszkańcy
północnej Europy - jedni i drudzy
cierpią na depresję, czego wyrazem
jest wysoki wskaźnik samobójstw.
Dobrobyt-Dobrostan
Jakość życia
Jakość życia
Jakość życia
Jakość życia
Sytuacja statyczna i dynamiczna
Sytuacja statyczna:
nie ma zmian w zdolnościach produkcyjnych gospodarki: te same
zasoby i nie ma postępu technicznego
W tej sytuacji zmiany produkcji (PKB) są związane ze
zmianami koniunktury gospodarczej (złym/dobrym stanem
gospodarki) –są to wahania koniunkturalne
Sytuacja dynamiczna:
następuje zmiana zdolności produkcyjnych: rosną zasoby pojawia się
postęp techniczny
Może pojawić się wzrost gospodarczy – zmiany
trwałe/długofalowe
WNIOSEK
Nie każda zmiana PKB oznacza wzrost gospodarczy, duża
część zmian ma charakter koniunkturalny (NIE DAJMY SIĘ
NABRAĆ)
Koniunktura – stan gospodarki w danym okresie
Sytuacja DYNAMICZNA
1. Wzrost gospodarczy – zmiany ilościowe: powiększanie się z
okresu na okres podstawowych wielkości
makroekonomicznych takich jak PKB czy konsumpcja,
inwestycje
Trend – długofalowa tendencja zmian np. w PKB czy
wolumenie inwestycji
2. Rozwój gospodarczy – zmiany ilościowe i jakościowe w
strukturze wytwarzanych dóbr i usług oraz w strukturze
konsumpcji
NP.: większa ilość dóbr i ich wyższe technologiczne
zaawansowanie (zmiana struktury gospodarki w kierunku
wytwarzania dóbr technologiczne bardziej zaawansowanych)
Typowy przykład to obecnie Indie gdzie powstaje nowa Dolina
Krzemowa
Sytuacja dynamiczna:
Przyczyny wzrostu gospodarczego
• Czynniki wzrostu:
A) wewnętrzne: zasoby, instytucje, prawo
B) Zewnętrzne: inwestycje zagraniczne, handel zagraniczny,
innowacje zagraniczne współpraca międzynarodowa, kredyt
• Zasoby:
- tradycyjnie: kapitał ziemia i praca
- Współcześnie: kapitał, kapitał ludzki, przedsiębiorczość, postęp
techniczny
• Prawo: system francuski versus anglosaski
• Funkcja produkcji Y=f(A,K.L)
K- kapitał, L- siła robocza, A – pozostałe czynniki głównie postęp
techniczny
Sytuacja dynamiczna:
Przyczyny wzrostu gospodarczego
Wzrost gospodarczy w krajach wysoko rozwiniętych przebiega
wzdłuż ścieżki wzrostu zrównoważonego ok. 2% rocznie (dowód
Solowa) Tempo to jest sumą tempa wzrostu siły roboczej (ok.
1% rocznie) i tempa wzrostu technologii (ok. 1% rocznie)
Szybszy wzrost (np. spowodowany wzrostem stopy oszczędności)
jest możliwy przez pewien czas i oznacza przejście z jednej na
inną ścieżkę wzrostu zrównoważonego. Czyli PKB wzrośnie
bardzo szybko a potem znowu zacznie wzrastać stabilnie
W gospodarce istnieją bowiem siły (wzrost kapitałochłonności),
które uniemożliwiają utrzymanie przyśpieszonej ścieżki wzrostu
na stałe.
Czas
PKB
Stara ścieżka
zrównoważon
ego wzrostu
Nowa ścieżka
zrównoważone
go wzrostu
Ścieżka
przejściowa
Pomiar: Sytuacja dynamiczna
Wskaźniki wzrostu
gospodarczego
Stopy wzrostu ( w dłuższym okresie )
podstawowych wielkości makroekonomicznych.
Np.:
Stopa wzrostu PKB,
Stopa wzrostu inwestycji,
Stopa wzrostu konsumpcji,
Przyrost PKB w danym okresie
Stopa wzrostu PKB= --------------------------------------------*
100%
Wyjściowy poziom PKB
R
e
a
ln
y
P
N
B
w
b
ln
U
S
D
1
8
9
0
-1
9
9
0
w
ce
n
a
ch
s
ta
ły
ch
z
1
9
8
2
r
o
ku
Przyrost PKB
to postęp
geometryczn
y
Wyszczeg
ólnienie
2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008
rok poprzedni = 100
Produkt
krajowy
brutto
104,3 101,2 101,4 103,9 105,3 103,6 106,2 106,7 104,8
Według wstępnego szacunku GUS produkt krajowy brutto (PKB)
w 2008 r. był realnie wyższy o ok. 4,8 % w porównaniu z 2007 r. (w
cenach stałych roku poprzedniego).
W 2007 r., w porównaniu z 2006 r., wzrost PKB wyniósł 6,7 %.
PKB w praktyce
PKB w praktyce
Produkt Krajowy Brutto r/r (Polska)
Po
m
ia
r
–
sy
tu
a
cj
a
d
y
n
a
m
ic
zn
a
Po
ls
ka
Malta
Nowe kraje członkowskie
Europa
USA
Jak widać na powyższym wykresie, od lat 50 XX w. cykl zmian PKB
jest dosyć regularny. Można się spodziewać, że w najbliższym roku,
dwóch dynamika PKB w USA powinna zbliżyć się do zera.
Wzrost gospodarczy Polski wyniesie w
tym roku nie więcej niż 2,0% wobec
4,8% szacowanych na 2008 rok,
wg.Ministerstwa Gospodarki. Oficjalna
prognoza budżetowa mówi o 3,7%
wzrostu, ale pesymistyczny scenariusz
rządowy - o 1,7%.
Wzrost dochodu per capita w latach 1970-2008
Postawa UE (15
członków)
poprawia się jeśli
wziąć pod uwagę
wzrost realnego
dochodu per
capita w latach
1970-2008 (w USD
z 2000) roku. Na
tym wykresie
różnica pomiędzy
UE a Azją jest już
dużo mniejsza,
różnica pomiędzy
UE i Europą a
światem zanika.
Spostrzegawcze
oko dostrzeże
także niską
zmienność wzrostu
PKB per capita w
EU i Europie - czyli
stabilność
gospodarczą.
PKB na mieszkańca (2002) i wzrost realnego PKB (1990-
2002)
Zmiany realnego PKB w czasie
Zmiany realnego PKB w
czasie
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
EUROPEAN
COMMISSION
Regional Policy
Wzrost
Wzrost
wydajności
wydajności
(produktyw
(produktyw
ności)
ności)
EUROPEAN
COMMISSION
Regional Policy
Migracje
Migracje
85
KONKURENCYJNOŚĆ WEDLUG DAVOS
USA, Singapur, Dania, Islandia i Finlandia to najlepiej
zinformatyzowane kraje na świecie - wynika z dorocznego
rankingu Światowego Forum Ekonomicznego.
W swych raportach analitycy Światowego Forum Ekonomicznego
(WEF) uwzględniają różne miary świadczące o tym, jak intensywnie
dany kraj korzysta z technologii informatycznych i w jakim stopniu
jest przygotowany do wykorzystania szans, które daje
teleinformatyka. Np. USA swoje pierwsze miejsce w rankingu w 2005
r zawdzięczał m.in. dobrej infrastrukturze teleinformatycznej,
masowemu wykorzystywaniu przez przedsiębiorstwa i administrację
narzędzi teleinformatycznych, wysokiej innowacyjności
technologicznej, wysokiemu poziomowi edukacji i ścisłym związkom
między sektorem naukowo-badawczym a biznesem (w tym dużej
dostępności kapitału wysokiego ryzyka dla młodych przedsiębiorstw
high-tech).
Polska w rankingu WEF zajęła 48. miejsce - przed Jamajką, a za
Brazylią. To mniej więcej w połowie stawki, którą zamykają takie kraje
jak Czad i Etiopia (miejsce 115.). Lepiej od nas wypadają i Czechy i
Węgry , i Słowacja . Najwyżej w naszym regionie Europy --
sklasyfikowano Estonię.
Indeks GOTOWOSCI NRI dla 104 krajów . Mierzy:
Środowisko rozwoju ICT (otoczenie biznesu, prawodawstwo,
infrastruktura), wykorzystanie ITC, gotowość jednostek i firm
do korzystania z ITC Skala 1 do 7 a ostatnio -3 do 3
Wskaźnik e-Europa 28 krajów
Internet, e-usługi sfery publicznej, dynamiczne środowisko e-
biznesowe, bezpieczeństwo informatyczne Internet szerokopasmowy
skala 1-7
Indeks informatyzacji (IS) bazujący na wskaźnikach e-
Europa i NRI
niski
wysoki
PC na 100
mieszkańców
>50%
40-49%
30-39%
20-29%
10-19%
<10%
Użytkownicy internetu na 10 tys mieszkańców
>5000
4000-4999
3000-3999
2000-2999
1000-1999
<1000
PKB w praktyce
W liczbie łączy
szerokopasmowych na 100
mieszkańców lub na 100
mieszkań, daleko nam do
czołówki. W Korei Południowej,
Danii i Holandii na 100 osób
przypada ok. 25 łączy - u nas
nieco ponad cztery.
W Korei łącza szerokopasmowe
są w 80 proc. mieszkań, w
Hongkongu w ok. 75 proc., a w
Monako w 70 proc. Więcej niż
połowa mieszkań w Izraelu ma
szybki Internet, podobnie jest
na Tajwanie, w Singapurze,
Holandii, Kanadzie, Danii i
Szwajcarii. W Polsce szybki
Internet był dostępny w niemal
12 proc. gospodarstw
domowych.
Bruksela alarmuje też,
że Polska jednym z
tych krajów UE, w
których internet
szerokopasmowy jest
mało popularny - ma
do niego dostęp
raptem 1,72 proc.
Polaków (gorzej jest
tylko w Grecji - 1,01
proc.). Co gorsza, jak
obliczyła Komisja, tylko
w okresie od lipca do
października 2005 r.
liczba łącz
szerokopasmowych
(powyżej 144 kbs)
zaczęła u nas wręcz
spadać!
Wydatki na B i
R jako procent
PKB w
stosunku do
średniej UE
<25%
25%-75%
75%-100%
100-125%
125%-
175%
>175%
EU 100%
Według Eurostatu
Polska wraz ze
Słowacją są na końcu
unijnych statystyk.
Wydatki na B i R poniesione przez firmy
prywatne jako procent PKB
Mniej niż0,5%
0d 0,5 do 1%
Powyżej 1%
Rodzime
przedsiębiorstwa
tylko w 30 proc. -
w Finlandii w 70
proc. - ponoszą
koszty prac
rozwojowych.
Infrastruktura badań i rozwoju
Liczba publikacji na
uniwersytet/instytut
badawczy
Liczba
parkó
w
nauko
wych
Liczba
biznesowych
centrów
innowacji
Syntetyczny wskaźnik znaczenia R&D
Wskaźnik
będący sumą
dwóch
wskaźników
cząstkowych:
udział
wydatków na
R&D w PKB i
udział
pracowników
naukowych
pracujących na
rzecz
przedsiębiorstw
w całości
zatrudnienia
Wzrost
W zakresie
publikacji
naukowych Region
bałtycki jest tylko
nieco słabszy od
Regionu
Iberyjskiego
(wzrost)
Zarówno Rosja jak i
inne kraje
wschodniej części
regionu zajmują
wysokie miejsce w
klasyfikacji
względnej co
pozwala
wnioskować o
wysokim poziomie
ich kapitału
ludzkiego.
Source: Baltic Development Forum
Source: Baltic Development Forum
Publikacje naukowe
Publikacje
do PKB
Przyrost liczby publikacji do
PKB
Patenty na milion mieszkańców
Nie tylko Finlandia, która jest w globalnej czołówce
innowacyjnych gospodarek, ale także Hiszpania oraz Węgry i
Czechy wyprzedzają Polskę w światowych statystykach
dotyczących patentów.
O ogólnoświatową ochronę w ramach międzynarodowego
układu o współpracy patentowej (PCT) w ubiegłym roku -
według danych Światowej Organizacji Własności Intelektualnej
(WIPO) - ubiegało się 71 polskich rozwiązań technicznych
wobec 129 węgierskich, 898 hiszpańskich i ponad 1,5 tys.
fińskich.
Spada także liczba wniosków o patent zgłaszanych przez
rodzime firmy do polskiego Urzędu Patentowego. W ubiegłym
roku było ich 2024, czyli 350 mniej niż rok wcześniej. W innych
krajach takich zgłoszeń są dziesiątki tysięcy. Rośnie natomiast
liczba technologii firm zagranicznych zgłaszanych do ochrony w
Polsce.
Niewiele rodzimych zgłoszeń i mało uzyskiwanych patentów =>
spadające od lat wydatki na badania i rozwój zarówno budżetu
państwa, jak i przedsiębiorstw.
W Polsce uzyskiwanie patentów trwa od 5 do 7 lat
Procent osób w wieku produkcyjnym z wykształceniem
wyższym
<15%
15-20%
>20%
Ludność z wyższym wykształceniem w wieku 25-34 jako procent grupy
wiekowej
W Polsce spory odsetek
ludzi młodych świetnie
wykształconych
znacznie powyżej
średniej UE
Substandardowe
połączenia transportowe
między miastami UE w roku
2004
Grube linie to
najbardziej
substandardow
e połączenia
transportowe
między
miastami w UE
Przestrze
ń ESPON
= 100%
Wielomodalna
dostępność
potencjalna
Koszty
lotniczej
podróży
powrotnej
do Brukseli
w klasie
biznes w
Euro
W 2004r PKB realny USA był 7 razy większy od PKB
Chin (odpowiednio 10,8 bln USD i 1,5 bln USD) ale
przy obecnych różnicach w tempie wzrostu za 38
lat (w 2044 roku) PKB Chin przewyższy PKB USD
(jeśli uwzględnić parytet siły nabywczej nastąpi to
szybciej).
W 1994 roku PKB Polski było 2,2 razy większe od
PKB Irlandii w 2004 roku różnica spadła do 1,6 razy
średnioroczne tempo
wzrostu
Wzrost 1995-
2004
Kraj
8,64%
128,93%
Chiny
2,04%
22,38%
Unia
Monetarna
6,13%
81,16%
Indie
8,07%
116,81%
Irlandia
3,35%
38,87%
USA
4,41%
53,75%
Polska
Zmiany realnego PKB w czasie
PKB w praktyce
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
3,35% wzrostu rocznie z 42 023 USD na
mieszkańca w USA oznacza że każdy Amerykanin
był co roku bogatszy o 1407,7 USD
4,41 wzrostu rocznie z 13 275 USD na mieszkańca
w RP oznacza, ze każdy Polak był co roku
bogatszy o 585,4 USD
Dziekuje
WZROST JEST JAKIE SA JEGO
FUNDAMENTY
PKB w praktyce
.
16
0
Bolzano/IT
38
EszagAlfold /HU
16
2
Bekshire, Oxfordshire,
Buckinghamshire /UK
37
Opolskie /PL
17
4
Wieden /AT
37
EszakMagyar/HU
17
6
36
Świętokrzyskie /
PL
18
8
Hamburg/DE
35
Podlaskie/ PL
21
3
Luksemburg
34
Warmińsk-
maz/PL
33
Pokrapackie/ PL
31
5
Inner London
32
Lubelskie/ PL
Poziom rozwoju regionów 2002 r jako % średniej
UE
Pomorskie 45,4, Mazowieckie 69,5 Praga 153
Pomorskie 45,4, Mazowieckie 69,5 Praga 153
Bruksela /B
234
Ile de France/FR
PKB EU 25 =100%
PKB w praktyce
Poziom rozwoju krajów EU 15 =100
Poziom rozwoju krajów EU 15 =100
PKB w praktyce
PKB w praktyce
Sprzedaż w
milionach
dolarów
Zyski w
milionach
dolarów
12
USA
Handel
285 220
10 270
8
Wielka
Brytania
Petrochemi
czny
285 060
15 730
7
Holandia/W
lk.Brytania
Petrochemi
czny
265 190
18 540
6
USA
Petrochemi
czny
263 990
25 330
65
USA
Dobra
trwałego
użytku
193 450
3 690
33
Niemcy
Dobra
trwałego
użytku
192 750
3 350
58
USA
Dobra
trwałego
użytku
170 840
3 490
10
Japonia
Dobra
trwałego
użytku
165 680
11 130
2
USA
Konglomer
at
152 360
16 590
20
USA
Petrochemi
czny
142 900
13 330
18
Francja
Petrochemi
czny
131 640
8 840
130
Niemcy
Dobra
trwałego
użytku
120 710
920
Największe firmy (
wg. Forbes ranking 2000 największych
firm)
2005 rok
CNazwa
Kraj
Branża
Sprzedaż
(mld $)
Zyski
(mld$))
Aktywa
(mld S)
Wartośc
rynkowa(
$mld$)
HSBC
Holdings
United
Kingdom
Banking
146.50
19.13 2,348.98
180.81
2
General
Electric
United
States
Conglome
rates
172.74
22.21
795.34
330.93
3
Bank
of
America
United
States
Banking
119.19
14.98 1,715.75
176.53
4
JPMorgan
Chase
United
States
Banking
116.35
15.37 1,562.15
136.88
5
ExxonMob
il
United
States
Oil & Gas
Operation
s
358.60
40.61
242.08
465.51
6
Royal
Dutch
Shell
Netherlan
ds
Oil & Gas
Operation
s
355.78
31.33
266.22
221.09
7
BP
United
Kingdom
Oil & Gas
Operation
s
281.03
20.60
236.08
204.94
8
Toyota
Motor
Japan
Consumer
Durables
203.80
13.99
276.38
175.08
PKB w praktyce
2005r. Poziom rozwoju krajów EU 25
2005r. Poziom rozwoju krajów EU 25
=100
=100
PKB w praktyce
Luksemburg
248
% Cypr
83
%
Irlandia (90% w 95
r.)
137
% Grecja
82
%
Dania
124
% Słowenia
80
%
Austria
124
% Czechy
73
%
Holandia
124
% Portugalia
71
%
Belgia
118
% Malta
69
%
W Brytania
115
% Węgry
61
%
Szwecja
115
% Estonia
57
%
Finlandia
112
% Słowacja
55
%
Niemcy
110
% Litwa
52
%
Francja
108
% Polska
50
%
Wlochy
103
% Łotwa
47
%
Hiszpania
99%
2002r PL-41, EE-40, LT
39, LV 35
PKB w praktyce
Trzeci bieg gospodarki
Organizacja Rozwoju i Współpracy Gospodarczej przewiduje, że
produkt krajowy brutto Polski wzrośnie w 2006 roku o 3,7 proc. To o
0,5 punktu procentowego mniej niż wzrost założony w budżecie. Może
się więc okazać, że również przychody budżetu będą niższe, niż
zakładał rząd. Wzrost w wysokości 3,7 proc. byłby imponującym
wynikiem w Europie Zachodniej, ale w Europie Środkowej plasujemy
się na szarym końcu.
Dynamika realna produktu krajowego brutto w
latach 2000 - 2007.
Wyszczególnie
nie
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
rok poprzedni = 100
Spożycie
ogółem
102,9
102,3
103,0
102,6
104,0
102,7
105,1
104,2
w tym:
Spożycie
-
indywidualne
103,1
102,3
103,4
102,0
104,4
102,0
104,9
105,2
Akumulacja
brutto
103,9
86,6
92,8
103,3
114,7
101,4
116,8
119,1
w tym:
Nakłady brutto
na środki
trwałe
102,7
90,3
93,7
99,9
106,4
106,5
115,6
120,4
Popyt krajowy
103,1
98,7
100,9
102,7
106,0
102,4
107,3
107,3
Produkt
krajowy
brutto
104,3
101,2
101,4
103,9
105,3
103,6
106,2
106,5
w tym:
Wartość
dodana brutto
104,0
101,3
101,3
103,6
105,2
103,3
106,0
106,6
"W 2009 roku przewidujemy, że
wzrost PKB nie przekroczy 2%.
Szacujemy, że nakłady brutto na
środki trwałe będą nadal
relatywnie szybko rosnąć przy
wsparciu finansowym realizacji
inwestycji ze środków unijnych.
Spożycie indywidualne powinno
również wzrosnąć jednak w
wolniejszym tempie" - napisano w
raporcie.
W 2008 r. nakłady brutto na
środki trwałe wzrosły o 7,9%, a
spożycie indywidualne - o 5,4%
według wstępnych szacunków
Głównego Urzędu Statystycznego
(GUS).
Zmiany realnego PKB w czasie - Starzy-nowi członkowie UE
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Zmiany realnego PKB w czasie -
Nowi członkowie
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Obroty przemysłu samochodowego od roku 1998 do 2004
wzrosły 3,5-krotnie, podczas gdy obroty wszystkich
przedsiębiorstw przemysłowych na Słowacji w tym samym
okresie zwiększyły się tylko dwukrotnie - mówi Jozef Uhrik, szef
słowackiego Stowarzyszenia Producentów Przemysłu
Samochodowego.
Ze względu na nowe inwestycje przemysłu samochodowego:
fabryki Citroena w Trnavie i Hyundaia w Tepliczce nad Vahom,
obroty słowackiego przemysłu samochodowego wzrosną w tym
roku o jedną piątą, do 400 mld koron (40 mld zł). Volkswagen
zainwestował na Słowacji 1,3 mld euro i zatrudnił 9270 osób.
Koncern Citroen zamierza produkować 300 tysięcy
samochodów rocznie, zainwestuje 700 mln euro. Hyundai Kia
zatrudni 2700 osób, zainwestuje 1,15 mld euro i będzie
produkować również 300 tysięcy aut rocznie. W grudniu
ubiegłego roku w przemyśle samochodowym pracowało 57
tysięcy osób. Po uruchomieniu linii produkcyjnych Citroena i
Hyundaia w przemyśle samochodowym będzie pracowało 95
Zmiany realnego PKB w czasie
-
Starzy
członkowie UE
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Zmiany realnego PKB w czasie - Oczekujący
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Zmiany PKB w czasie - Inne kraje
Tygrysy i my
Zmiany realnego PKB w czasie
Pomiar: Sytuacja
dynamiczna
Słowacja
Litwa
Rosja
O tym, jakie gaz i ropa
ma dla Rosji znaczenie,
przekonują prognozy.
Przy średniej cenie
baryłki ropy Ural na
poziomie 55 dolarów
wzrost gospodarczy
wyniesie w 2006 roku
6,2 procent. Jeśli jednak
ceny spadłyby do 27
dolarów za baryłkę,
gospodarka zwolniłaby
do 3,9 procent
Wzrost realnego PKB na mieszkańca rok do
roku