Inflacja,

1. Definicja,
2. Pomiar,
3. Rodzaje,
4. Skutki,
5. Zwalczanie,
6. Stan
7. Krzywa Phillipsa

Bezrobocie

Pod pojęciem

bezrobotnego

rozumie się zwykle osobę

15-74 lat

•zdolną do pracy (w ciągu dwóch tygodni )
•gotową do jej podjęcia w ramach stosunku pracy w
pełnym wymiarze czasu pracy – szukającą pracy aktywnie
przez cztery ostatnie tygodnie,

• pozostającą bez pracy,
•nie uczącą się w szkole i nie mającą innego stałego
źródła utrzymania (np gospodarstwo rolne, tantiemy czy
bycie na utrzymaniu żony lub męża).

Bezrobocie

WNIOSEK: Nie każdy zarejestrowany w Urzędzie
Pracy jest bezrobotnym:

•Szara strefa
•Ci co nie chcą podjąć pracy j

Źródłem informacji o poziomie bezrobocia są kwartalne badaniu
GUSu aktywności ekonomicznej ludności (na
kilkudziesięciotysięcznej próbie).

W badaniu tym do kategorii bezrobotnych zostały zaliczone
osoby w wieku 15 lat i więcej, ale poniżej wieku emerytalnego,
które spełniały jednocześnie cztery warunki:
- w okresie badanego tygodnia nie były osobami pracującymi,
tzn. nie wykonywały pracy przynoszącej zarobek przez co
najmniej 1 godzinę;
- aktywnie poszukiwały pracy, tzn. podjęły konkretne działania
w ciągu 4 tygodni (wliczając jako ostatni - tydzień badany), aby
znaleźć pracę (chyba, że byli chorzy lub niezdolni do
poszukiwań ,

- były gotowe (zdolne) podjąć pracę w tygodniu badanym i
następnym.,

- nie poszukiwały pracy ponieważ miały pracę załatwioną i
miały ją podjąć w okresie 3 miesięcy

Prowadzone są co kwartał przez Główny Urząd Statystyczny badania
aktywności ekonomicznej ludności (BAEL), polegające na ankietowaniu
ogólnopolskiej próby gospodarstw domowych. W przypadku BAEL stosowane
są definicje Międzynarodową Organizację Pracy (MOP)

.

Bezrobocie

Inną definicję osoby bezrobotnej przyjęto w statystyce urzędów pracy. Zgodnie z ustawą o promocji
zatrudnienia instytucjach rynku pracy (jednolity tekst Dz. U. Nr 99, poz. 1001 z 1 maja 2004 r.) jest to osoba
niezatrudniona i nie wykonująca innej pracy zarobkowej, zdolna i gotowa do podjęcia zatrudnienia w pełnym
wymiarze czasu pracy obowiązującym w danym zawodzie lub służbie (bądź jeśli jest osobą niepełnosprawną
zdolną i gotową do podjęcia zatrudnienia co najmniej w połowie tego wymiaru czasu pracy), nie ucząca się w
szkole z wyjątkiem szkół dla dorosłych lub szkół wyższych w systemie wieczorowym albo zaocznym,
zarejestrowana we właściwym dla miejsca zameldowania (stałego lub czasowego) powiatowym urzędzie pracy
oraz poszukująca zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, jeżeli m.in.:
•ukończyła 18 lat,
•kobieta nie ukończyła 60 lat, a mężczyzna 65 lat,
•nie nabyła prawa do emerytury lub renty z tytułu niezdolności do pracy, renty szkoleniowej, renty socjalnej,
nie pobiera świadczenia rehabilitacyjnego, świadczenia lub zasiłku przedemerytalnego, zasiłku chorobowego
lub macierzyńskiego,
•nie jest właścicielem lub posiadaczem (samoistnym lub zależnym) nieruchomości rolnej o powierzchni
użytków rolnych powyżej 2 ha przeliczeniowych lub nie podlega ubezpieczeniu emerytalnemu i rentowemu z
tytułu stałej pracy jako współmałżonek lub domownik w gospodarstwie rolnym o powierzchni użytków rolnych
przekraczającej 2 ha przeliczeniowe,
•nie podjęła pozarolniczej działalności lub nie podlega — na podstawie odrębnych przepisów — obowiązkowi
ubezpieczenia społecznego, z wyjątkiem ubezpieczenia społecznego rolników,
•nie uzyskuje miesięcznie przychodu w wysokości przekraczającej połowę minimalnego wynagrodzenia za
pracę, z wyłączeniem przychodów od środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych,
•nie pobiera, na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, świadczenia pielęgnacyjnego lub dodatku
do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka i utraty prawa do zasiłku dla bezrobotnych na

skutek upływu ustawowego okresu jego pobierania.

Bezrobocie

Stąd dwie miary bezrobocia w Polsce
A)Bezrobocie rejestrowane (dane urzędów pracy)
B)Bezrobocie według BAEL (definicja MOP=ILO)

Z punktu widzenia znaczenia wyników badań dla późniejszych analiz, obie
definicje są uprawnione. Ważnym jest natomiast aby je odróżniać i
wskazywać, z której korzystaliśmy przy ocenie poziomu bezrobocia.

Bezrobocie rejestrowane to liczba osób bezrobotnych, czyli posiadających
określone w ustawie cechy i zarejestrowanych w urzędach pracy. Pomija
bezrobocie ukryte =>pewna – nieokreślona – liczba osób, które w myśl
ustawy nie mogą zarejestrować się jako bezrobotne, które albo nie są
zatrudnione de facto albo wykonywana przez nich praca nie jest niezbędna z
punktu widzenia zatrudniającego. Najbardziej oczywistą reprezentacją
bezrobocia ukrytego są zbędne ręce do pracy w gospodarstwach rolnych.
Bezrobocie rejestrowane obejmują natomiast dodatkowo: •  tych, którzy
faktycznie pracują, tylko że na czarno; •  tych, którzy nie są w
rzeczywistości zainteresowani podjęciem żadnej pracy.

.

Bezrobocie

Eurostatat stosuje definicję Światowej Organizacji Pracy,

W USA patrzy się tylko na liczbę nowych osób w rejestrach bezrobotnych,
czyli na zmianę poziomu bezrobocia

Pod pojęciem

zatrudnionego

rozumie się zwykle osobę

mająca 15 lat i więcej, która

•Przepracowała chociaż 1 h w tygodniu badania
zarobkowo

•Pracowała w rodzinnej firmie (np. w gospodarstwie
rolnym)

• Nie pracowała z powodu choroby, urlopu, strajku, złej
pogody, ale miała pracę

Bezrobocie

Bezrobotni+ Zatrudnieni= Siła
Robocza

Pod pojęciem

nieaktywnych zawodowo

(zawodowo

nieczynnych) rozumie się osoby które mając 15 lat i
więcej:

•Są studentami studiów dziennych lub uczniami szkół
dziennych,

•Są gospodyniami domowymi,
•Są emerytami,
•Są niezdolne do podjęcia pracy,
•Pracują bez wynagrodzenia (woluntariusze) i nie szukają
pracy,

•Mają przyrzeczoną pracę za więcej niż 3 miesiące i
obecnie pracy nie szukają

•Nie pracują i nie szukają pracy
•Nie pracują i nie są gotowe do podjęcia pracy.

Bezrobocie

Bezrobocie

N

IE

A

K

T

Y

W

N

I

Z

A

W

O

D

O

W

O

S

IŁ

A

R

O

B

O

C

Z

A

=

Z

A

W

O

D

O

W

O

C

Z

Y

N

N

I

ZATRUDNIEN
I

BEZROBOTNI

Np. Idący
na
emeryturę

Np. Absolwenci
podejmujący
pierwszą pracę

Np. Absolwenci
którzy nie
znaleźli pracy

Zniechęce
ni
bezrobotni

Zatru
dnieni
bezro
botni

Zwolnie
ni z
pracy

Ważne nie tylko jak wielu jest bezrobotnych ale jak długo są oni
bezrobotni

W Polsce 44,3 % bezrobotnych to bezrobotni . pow. 12 miesięcy (współczynnik
spada)

1 758 800

3 199 000 w 2005 r.

1 kwartał
2009

15 703
500

13 767 000 w
2005 r.

13 261 600

14 272 000 w
2005 r.

Bezrobocie

Stopa bezrobocia = Bezrobotni/Siła
Robocza

Stopa
aktywności

zawodowej
Stopa zatrudnienia = Zatrudnieni/Cała
ludność w wieku 15 lat i więcej

Siła Robocza

-------------------------------------------------
----

Całość ludności w wieku 15 lat i
więcej

=

Guyane (F)

Guadeloupe

Martinique Réunion

Canarias (E)

Açores (P)

Madeira

Kypros

g

Re o

i GI S

g

e o

i GI S

R

Współczynnik

zatrudnienia,

2001 rok

< 56.5

56.5 - 60.7

60.7 - 64.9

64.9 - 69.1

>= 69.1

% populacji w wieku 15-64

Second

Second

progre

progre

es

es

report

report

on

on

cohesi

cohesi

on

on

Bezrobocie

Opis symboli

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

w

N

L

D

N

S

N

U

U*

AS

AD

LAS

Y

P

w

p

__

- płaca nominalna
- płaca realna
- liczba zatrudnionych
- cały zasób siły roboczej
- popyt na pracę
- podaż pracy
- stan bezrobocia
- bezrobocie naturalne
- krzywa podaży
krótkookresowej
- krzywa popytu
- krzywa podaży
długookresowej
- poziom produkcji
- poziom cen

Funkcja popytu na pracę

D

N

Równowaga na rynku pracy

w

p

__

N

funkcja popytu na pracę
pokazuje poziom zatrudnienia,
który przedsiębiorstwa
wybierają przez zrównanie
płacy realnej
z krańcowym produktem pracy

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Funkcja podaży pracy

w

p

__

N

S

N

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Równowaga na rynku pracy

funkcja podaży siły roboczej
przedstawia rozmiar pracy
oferowanej na rynku przy
różnych poziomach płacy
realnej

S

N

w

p

__

N

D

N

N*

w

p*

__

w*=

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Równowaga na rynku pracy

w modelu z doskonale
elastycznymi płacami i cenami
punkt przecięcia się krzywych
popytu i podaży siły roboczej
wyznacza płacę realną (w*)

E

D

N

S

N

L

w

p*

__

w*=

w

p

__

N

N*

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Równowaga na rynku pracy

E

D

N

L

S

N

w

p*

__

w*=

w

p

__

N

N*

L*

U*

bezrobocie naturalne

U* = L* - N*

PODSTAWY MAKROEKONOMII : Marek Garbicz, Wojciech Pacho

Równowaga na rynku pracy

E

G

Bezrobocie

Naturalna stopa
bezrobocia

W gospodarce zawsze musi być pewne
bezrobocie aby gospodarka mogła dobrze
funkcjonować.

Bezrobocie to w sytuacji wytwarzania
potencjalnego PKB (czyli maksymalnego) nosi
miano bezrobocia naturalnego a stopa tego
bezrobocia nazywa się naturalną stopą
bezrobocia.

Naturalna stopa bezrobocia wynosi 4-5% ale
może w sytuacjach długiego utrzymywania się
wysokiego bezrobocia wzrastać. Np. W Polsce
wynosi obecnie ona 8%

Bezrobocie

Naturalna stopa
bezrobocia

W gospodarce zawsze musi być pewne
bezrobocie aby gospodarka mogła dobrze
funkcjonować.

Stopa naturalna nie jest równa zeru: w gospodarce
charakteryzującej się wysokim zatrudnieniem i tak istnieje dość
pokaźna liczba bezrobotnych. Dzieje się tak dlatego, że w
dużym kraju, o wysokim poziomie mobilności wysokim
zróżnicowaniu zarówno upodobań , jak i talentów, przy
ustawicznych zmianach popytu na miliardy dóbr i usług oraz ich
podaży - w takim świecie występować będzie znaczny stopień
bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego. Gospodarka się
zmienia konieczne są dopasowania. Zobaczcie Państwo co by
było gdybyśmy dziś mieli strukturę zatrudnienia taką jak np. na
początku 20 wieku. Ludzie więc musza zmieniać pracę.

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Naturalna stopa bezrobocia

Podaż pracy – tworzy
siła robocza

Bezrobocie

Popyt na
pracę –
tworzą go
firmy

LD

Płaca
równowagi

Zatrudnienie w stanie równowagi

LF

Siła robocza

Różnica między Lo a L
max to bezrobocie
naturalne

L

max

Przestrzeń między AJ i LF
pokazuje, iż zawsze są tacy co
przy danej płacy nie podejmą
oferowanej pracy. To jest
bezrobocie dobrowolne

Bezrobocie naturalne to
bezrobocie dobrowolne w
sytuacji równowagi na rynku
pracy (produkcji PKB
potencjalnego)

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Bezrobocie Dobrowolne

Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza

Bezrobocie

Popyt na pracę –
tworzą go firmy

LD

Płaca
równowagi

Zatrudnienie w stanie równowagi

LF

Siła robocza

L

max

Przestrzeń między AJ i LF
pokazuje, iż zawsze są tacy co
przy danej płacy nie podejmą
oferowanej pracy. To jest
bezrobocie dobrowolne

to

Bezrobocie

Strukturalne
i

Frykcyjne

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Bezrobocie Dobrowolne

Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza

Bezrobocie

Popyt na pracę –
tworzą go firmy

LD

Płaca równowagi

Zatrudnienie w stanie równowagi

LF

Siła robocza

L

max

to

Bezrobocie

Strukturalne
i

Frykcyjne

bezrobocie
dobrowolne

Bezrobotni frykcyjnie
to osoby przejściowo
(stąd nazwa
bezrobocie
przejściowe) bez
pracy: szukający
lepszej prac,
zmieniający zawód,
miejsce zamieszkania,
przekwalifikowujący
się

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Bezrobocie Dobrowolne

Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza

Bezrobocie

Popyt na pracę –
tworzą go firmy

LD

Płaca równowagi

Zatrudnienie w stanie równowagi

LF

Siła robocza

L

max

to

Bezrobocie

Strukturalne
i

Frykcyjne

bezrobocie
dobrowolne

Bezrobocie
strukturalne wynika z
niedopaso-wania
struktury popytu i
podaży na pracę (np.
brak miejsc pracy dla
górników). Jednak
liczba ofert pracy jest
równa liczbie
bezrobotnych

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Bezrobocie Dobrowolne

Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza

Bezrobocie

Popyt na pracę –
tworzą go firmy

LD

Płaca równowagi

Zatrudnienie w stanie równowagi

LF

Siła robocza

L

max

to

Bezrobocie

Strukturalne
i

Frykcyjne

bezrobocie
dobrowolne

Bezrobocie
strukturalne może
wynikać z szybkich
zmian strukturalnych
zachodzących w
gospodarce, za
którymi nie nadąża
szkolnictwo zawodowe
i ogólne.

Zatrudnienie

L

P

ła

c

a

r

e

a

ln

a

w

AJ

w

0

L

0

Bezrobocie Klasyczne

Podaż
pracy –
tworzy
siła
robocza

Bezrobocie

Popyt na pracę –
tworzą go firmy

LD

Płaca równowagi

Zatrudnienie
w stanie
równowagi

LF

Siła robocza

Winę ponoszą związki
zawodowe podnosząc płacę
do W

x

lub Rząd uchwalając

zbyt wysoką płacę
minimalną W

x

Wx

Przy płacy W

x

popyt na

prace wynosi tylko L

x

Lx

Natomiast podaż
pracy jest duża i
wynosi L

y

Ly

W rezultacie pojawia
się bezrobocie L

x

L

y

Jest to bezrobocie
klasyczne.

Jedni mówią że dobrowolne
inni, że przymusowe

Bezrobocie

Bezrobocie

Koniunkturalne

Koniunkturalne zwane

także cyklicznym lub keynesowskim

1.Nie wszystkie rodzaje bezrobocia da się wytłumaczyć na zwykłym modelu
krzywych popytu i podaży na pracę.

2. Model ten zakłada bowiem, ze płace nominalne są giętkie tzn. rosną gdy
rosną ceny a maleją gdy ceny maleją.

3. W tej sytuacji bezrobocie związane ze złą koniunkturą nie mogło by
wystąpić.

4. Ale wystąpiło szczególnie w tzw. Wielkim kryzysie

5. Wtedy to Keynes przyjął założenie, że płace nominalne są w dół sztywne

6. Gdy pogarsza się koniunktura, płace się nie obniżają, ceny spadają co
znaczyże syki maleją, więc trzeba zmniejszyć produkcję i zwolnić
pracowników

7. To jest właśnie bezrobocie cykliczne występujące przy złej koniunkturze

8. Jego przyczyną jest niedostatek globalnego popytu na dobra i usługi

Bezrobocie

Sekret niepełnego zatrudnienia kryje się w analizie sztywności
płac albo też rynków nie w pełni równoważących się
gospodarce.
Głównym źródłem sztywności płac są kosztowne procedury
ustanawiania lub renegocjowania płac. Wielkie firmy nie mogą
renegocjować płac i ewentualnych deputatów oraz przywilejów
(świadczeń) z każdym nowym pracownikiem, podważając za
każdym razem stare porozumienia i utarte obyczaje.
Koszty takich negocjacji są na tyle wysokie, że firmy skłonne są
zmieniać płace tylko raz do roku, albo, w przypadku
związkowych umów zbiorowych, raz na trzy lata.

Bezrobocie cykliczne jest bezrobociem
przymusowym. To znaczy są osoby skłonne
podjąć pracę za istniejącą na rynku płace
ale dla nich pracy nie ma

Bezrobocie

SKUTKI EKONOMICZNE

1. Marnotrawienie Zasobów - Zgodnie z prawem Okuna,

okresy, w których poziom bezrobocia jest wysoki, to
okresy, w których faktyczny poziom PNB spada poniżej
jego poziomu potencjalnego. A zatem wysokiemu
poziomowi bezrobocia towarzyszy wysoki poziom
produktu, którego wytworzenia zaniechano.

2. Budżet państwa otrzymuje mniejsze wpływy podatkowe
a wydatki socjalne rosną. Pojawia się możliwość deficytu
budżetu.

Skutki Bezrobocia

Prawo Okuna: Dla każdego 1% wzrostu stopy bezrobocia
powyżej stopy naturalnej luka PKB (tzn różnica pomiędzy PKB
potencjalnym a rzeczywistym) rośnie o 3-4%. Innymi słowy
wzrost stopy bezrobocia o 1% daje spadek PKB w stosunku do
maksymalnego poziomu o 3-4%

Bezrobocie

SKUTKI SPOŁECZNE

Skutki Bezrobocia

Rachunek strat pieniężnych (kwantyfikowalnych) nie
odzwierciedla właściwie i w pełni szkód ludzkich, społecznych i
psychicznych, jakie niosą za sobą okresy trwale utrzymującego
się bezrobocia przymusowego.

Z nowoczesnych badań wynika zaś, że bezrobocie prowadzi do
deterioracji zdrowia zarówno psychicznego, jak i fizycznego: do
wyższego poziomu zachorowań na choroby serca, przypadków
alkoholizmu, samobójstw.

Jeden z najważniejszych badaczy tego przedmiotu, dr Hawey
Breuner, szacuje, że utrzymujący się w ciągu sześciu lat wzrost
stopy bezrobocia o jeden procent prowadziłby do liczby
przedwczesnych zgonów wynoszącej 37000

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Stosowane są metody:

a) pasywne – działania na skutki a nie na przyczynę
b)aktywne - działania na przyczyny bezrobocia

Metody pasywne to zasiłki i odszkodowania

Metody pasywne tak naprawdę bezrobocia nie
zwalczają.

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

1. Stymulowanie popytu na pracę: ulgi inwestycyjne,
subwencje i dotacje, inkubatory przedsiębiorczości, obniżanie
kosztów pracy (ustawodawstwo pracy, zmniejszanie narzutów
na płace np. na ZUS), stymulowanie popytu globalnego przez
obniżanie podatków i wzrost wydatków rządowych,
prowadzenie mało restrykcyjnej polityki pieniężnej, sztuczne
zawyżanie popytu na pracę np. przez organizowanie robót
publicznych.

2. Podnoszenie jakości siły roboczej: szkolenia,
przekwalifikowywanie się

3. Poprawa funkcjonowania rynku pracy: lepsze i bardziej
zaangażowane pośrednictwo pracy, zorientowane na efekt np.
jak w USA

4. Stymulowanie wzrostu gospodarczego. (np.
przyciąganie inwestorów)

- Metody aktywne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Każdy rodzaj bezrobocia wymaga innej metody jego zwalczania.

Należy pamiętać że każda metoda oprócz skutków w postaci
spadku bezrobocia niesie ze sobą także koszty dla gospodarki
(np. koszt wcześniejszych emerytur, koszt robót publicznych).
Koszty te mogą wymagać podniesienia podatków a wtedy
bezrobocie ponownie może rosnąć.

Np. w Polsce wysoka składka na ZUS jest jedną z ważnych
przyczyn bezrobocia.

- Metody aktywne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Bezrobocie frykcyjne występuje w każdej gospodarce,
także w warunkach pełnego zatrudnienia. Jest
korzystne dla gospodarki, gdyż umożliwia znalezienie
pracowników w krótkim okresie czasu. Nie pociąga
także dużych kosztów społecznych

.

Bezrobocie frykcyjne można zmniejszać ( a przez to
obniżać naturalną stopę bezrobocia) np. podnosząc
efektywność pośrednictwa rynku pracy

Synchronizacja rynku pracy czyli zapewnienie
lepszą informacji, skomputeryzowane rejestrów
wolnych miejsc pracy, pozwoliłoby obniżyć
wielkość bezrobocia frykcyjnego i strukturalnego

Bezrobocie
frykcyjne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

1. Poprawa pośrednictwa pracy

2. Szkolenie i przeszkolenie.

Tu głównym problemem jest wiązanie procesu szkolenia z
procesem zatrudnienia. Wiele szkoleń bowiem, jest źródłem
zarobku dla firm szkolących a niewiele przydaje się
bezrobotnym

3. Zmuszenie bezrobotnego do samoaktywności

Niektórzy ekonomiści, jak np. Martin Feldstein uważają, że
chroniąc pracowników przed dotkliwościami bezrobocia, czy
nędzy, doprowadziliśmy do podwyższenia stopy naturalnej .
Ci ekonomiści domagają się obniżenia płacy minimalnej,
reformy systemu ubezpieczenia na wypadek bezrobocia
oraz zredukowania antybodźcowego oddziaływania
programów emerytalnych, rent inwalidzkich i pomocy
społecznej.

Bezrobocie Strukturalne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Bezrobocie cykliczne najlepiej zwalczać poprzez
aktywizację gospodarki tzn. stymulowanie popytu na
siłe roboczą

W Polsce wiele jest w tej sprawie do zrobienia zarówno
ze strony rządu, jaki i samorządów jak i samych
bezrobotnych.

Bezrobocie
cykliczne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Działania rządu:
- upusty w podatkach dla pracodawców uruchamiających
nowe stanowiska pracy
- uznanie całości lub części obowiązkowej składki na ZUS
jako podatku od wartości dodanej pracy (zrównanie pracy z
innymi towarami)
- stworzenie systemu bardziej elastycznego kształcenia
- ograniczenie biurokracji związanej z otwieraniem nowych
firm
- wspieranie drobnych i średnich przedsiębiorstw
- polityka proeksportowa państwa prowadząca do
zwiększenia produkcji i zatrudnienia

-wspieranie postępu technicznego
- zmniejszenie roli związków zawodowych

-- reforma ustawodawstwa rynku pracy

Bezrobocie
cykliczne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

Działania samorządów (w zależności od możliwości):
- przyciąganie kapitału (głównie zagranicznego), ale bez
popadania w skrajność i liczenia na cud wielkich inwestorów
z Zachodu
- stawianie na drobne i średnie przedsiębiorstwa oraz
współpraca z lokalnymi przedsiębiorcami
- stwarzanie dogodnych warunków do rozwoju firm (głównie
drobnych) na swoim terenie
- mądre korzystanie z unijnych dotacji
- wysoka jakość szkół

Działania bezrobotnych:
- muszą być bardziej elastyczni, chętniej korzystać z kursów
kwalifikacyjnych, uczyć się nowego zawodu,

Bezrobocie
cykliczne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia

ZUS

Zmniejszenie kosztów zatrudnienia dla pracodawców
tworzących nowe miejsca pracy (bez naruszenia podstaw
budżetu i wpływu na stabilność ZUS-u)

Istotą pomysłu jest wprowadzenie wskaźnika
przeliczeniowego kosztów pracy, uzależnionego od
rzeczywistego wzrostu zatrudnienia w firmie. Ponieważ nie
można stale zwiększać zatrudnienia, należy określić
horyzont czasowy, po którym utrzymanie pracownika
będzie traktowane jako korzystna inwestycja.

Bezrobocie
cykliczne

Bezrobocie

Zwalczanie bezrobocia Bezrobocie

cykliczne

kodeks pracy

Nowelizacja kodeksu pracy zapewniłaby wzrost wydajności polskiej
gospodarki, wzrost konkurencyjności polskich przedsiębiorstw i
umożliwiła tworzenie nowych miejsc pracy. Kodeks pracy jest zbyt
usztywniony rozmaitymi ograniczeniami natury socjalnej i przez to
uniemożliwia skuteczną walkę z bezrobociem i rozwój polskich firm.
Potrzebne byłoby np.:
- wprowadzeni możliwości zatrudniania na czas określony w długim
okresie

-wprowadzenie prawa zwalniania pracownika w trakcie
usprawiedliwionej nieobecności w pracy
- skrócenie okresu wypłacania zasiłku chorobowego i jego wymiaru

- likwidacja obowiązku wypłacania odpraw emerytalnych przez małe
firmy, -
- obniżenie dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych

W styczniu bezrobocie w Irlandii wyniosło 9,6 proc., podczas gdy w
lutym 2008 roku - 5 proc. W lutym tego roku liczba zarejestrowanych
bezrobotnych wzrosła do 352,8 tys., co oznacza, że ich liczba
zwiększyła się o 26,7 tys. od zeszłego miesiąca i jest o 165 tys.
większa niż rok wcześniej. Wskaźnik bezrobocia w Irlandii, które przez
wiele lat było najniższe wśród krajów strefy euro i wynosiło w ujęciu
rocznym między 4,4 proc. a 4,6 proc., nie przestaje rosnąć od
początku kryzysu na rynku.

W ubiegłym roku w Chinach zarejestrowanych było prawie 9
milionów bezrobotnych. Ponad pół miliona osób straciło pracę w
ostanim kwartale 2008 roku, kiedy na południu kraju z powodu
kryzysu finansowego upadały kolejne fabryki. Statystyki nie
uwzględniają robotników, migrujących w poszukiwaniu pracy ze wsi
do miast. Szacuje się, że jest ich około 220 milionów. Zdaniem
Chińskiej Akademii Nauk Społecznych, która w ubiegłorocznych
badaniach uwzględniła tę liczbę, wskaźnik bezrobocia może wynieść
około 10 procent.

:39)

Bezrobocie w Wielkiej Brytanii wzrosło w okresie wrzesień-listopad
2008 roku do 6,1 proc., osiągając najwyższy poziom od 1999 roku
W analogicznym okresie 2007 roku wskaźnik bezrobocia wycia
wynosił 5,2 proc.

Kryzys gospodarczy powoduje w Hiszpanii szybki wzrost
liczby bezrobotnych, która w ciągu ostatnich miesięcy roku
wzrosła do prawie 3 milionów, i uderza silnie w imigrantów -
podała agencja EFE.
Jest to najwyższe bezrobocie od 1996 roku.

Szczególnie dotkliwie odczuwa kryzys przemysł budowlany, który
zatrudnia najwięcej imigrantów i który w tej dekadzie był głównym
motorem napędzającym gospodarkę Hiszpanii.

Jak przypomina brytyjski dziennik "Guardian", w październiku 2008
bezrobocie wyniosło w Hiszpanii 12,8 proc. i było najwyższe w UE.

W analizie struktury bezrobocia szczególną rolę mają trzy aspekty:
1) udział bezrobocia długookresowego;
2) stopa bezrobocia młodzieży i osób powyżej 50 roku życia;
3) zróżnicowanie przestrzenne poziomu bezrobocia.

W 2009 roku zmniejszył się w stosunku do I kw. 2008 r. odsetek

•długotrwale bezrobotnych (ich udział w zarejestrowanych ogółem w końcu
marca br. znacząco zmniejszył się w skali roku tj. o 16,4 pkt proc. do
44,3%)

•bezrobotnych nie posiadających kwalifikacji zawodowych (o 2,4 pkt proc. i
wyniósł 28,6%),

•bezrobotnych powyżej 50 roku życia (o 1,6 pkt proc. – 20,4%)
•bezrobotnych samotnie wychowujących co najmniej jedno dziecko do 18
roku życia (o 0,3 pkt proc. – 7,7%).

Wzrósł natomiast udział osób bezrobotnych poniżej 25 roku życia (o 2,6 pkt
proc. do 21,2%) oraz osób niepełnosprawnych (o 0,7 pkt proc. do 4,8%).

.

Bezrobocie

Bezrobocie

Bezrobocie

19,1%

15,5%

15,2
%

8,1
%

8,3
%

8,5
%

Przewiduje się
12% na koniec
2009 r.

 

styczeń

luty

marzec

kwiecie

ń

maj

czerwie

c

lipiec

sierpie

ń

wrzesi

eń

paździer

nik

listopa

d

grudzi

eń

1990

0,3

0,8

1,5

1,9

2,4

3,1

3,8

4,5

5,0

5,5

5,9

6,5

1991

6,6

6,8

7,1

7,3

7,7

8,4

9,4

9,8 10,5

10,8 11,1 12,2

1992

12,1

12,4

12,1

12,2

12,3

12,6 13,1

13,4 13,6

13,5 13,5 14,3

1993

14,2

14,4

14,4

14,4

14,3

14,8 15,4

15,4 15,4

15,3 15,5 16,4

1994

16,7

16,8

16,7

16,4

16,2

16,6 16,9

16,8 16,5

16,2 16,1 16,0

1995

16,1

15,9

15,5

15,2

14,8

15,2 15,3

15,2 15,0

14,7 14,7 14,9

1996

15,4

15,5

15,4

15,1

14,7

14,3 14,1

13,8 13,5

13,2 13,3 13,2

1997

13,1

13,0

12,6

12,1

11,7

11,6 11,3

11,0 10,6

10,3 10,3 10,3

1998

10,7

10,6

10,4

10,0

9,7

9,6

9,6

9,5

9,6

9,7

9,9 10,4

1999

11,4

11,9

12,0

11,8

11,6

11,6 11,8

11,9 12,1

12,2 12,5 13,1

2000

13,7

14,0

14,0

13,8

13,6

13,6 13,8

13,9 14,0

14,1 14,5 15,1

2001

15,7

15,9

16,1

16,0

15,9

15,9 16,0

16,2 16,3

16,4 16,8 17,5

2002*

a)

b)

18,1

20,1

18,2

20,2

18,2

20,1

17,9

19,9

17,3

19,2

17,4

19,4

17,5

19,4

17,5

19,5

17,6

19,5

17,5

19,5

17,8

19,7

18,0

20,0

2003*
a)

b)

18,6

20,6

18,7

20,7

18,6

20,6

18,3

20,3

17,9

19,8

17,7

19,7

17,7

19,6

17,6

19,5

17,5

19,4

17,4

19,3

17,6

19,5

18,0

20,0

2004

20,6

20,6

20,4

19,9

19,5

19,4 19,3

19,1 18,9

18,7 18,7 19,0

2005

19,4

19,4

19,2

18,7

18,2

18,0 17,9

17,7 17,6

17,3 17,3 17,6

2006

18,0

18,0

17,8

17,2

16,5

15,9 15,7

15,5 15,2

14,9 14,8 14,8

2007

15,1 14,8  14,3 

13,6

12,9

12,3 12,1

11,9 11,6 

11,3 11,2  11,4

*) Dane prezentowane w wariancie a) opracowane zostały z wykorzystaniem wyników Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonego w 1996 r., natomiast w wariancie
b) wykorzystano wyniki Narodowego Spisu Powszechnego Ludności i Mieszkań oraz Powszechnego Spisu Rolnego przeprowadzonych w 2002 r. Wskaźniki zawarte w
wariancie b) są prezentowane na bieżąco od stycznia 2004 roku.

BEZROBOCIE REJESTROWANE

W końcu marca br. liczba bezrobotnych zarejestrowanych w
urzędach pracy wyniosła 1758,8 tys. i była o 56,6 tys.
wyższa niż przed rokiem. Stopa bezrobocia wzrosła do
11,2%, była również wyższa niż przed rokiem (10,9 %)

W styczniu

2009 r. w porównaniu do grudnia 2008 r. odnotowano

wzrost liczby bezrobotnych oraz stopy bezrobocia.

W stosunku do analogicznego okresu 2008 roku nastąpił spadek liczby
bezrobotnych i jednocześnie obniżyła się stopa bezrobocia - podał GUS
Wzrost bezrobocia w styczniu 2009 r. był wynikiem między innymi
niższego niż w grudniu 2008 r. odpływu z bezrobocia z powodu
podjęcia pracy. Większa była liczba bezrobotnych nowo
zarejestrowanych, zarówno w stosunku do stycznia jak i grudnia 2008 r.
W końcu stycznia br. urzędy pracy dysponowały większą liczbą ofert
pracy niż w grudniu 2008 r., ale mniejszą niż w analogicznym okresie
2007

Liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy w końcu
stycznia 2009 r. wyniosła 1634,4 tys. osób (w tym 888,2 tys. kobiet) i
była wyższa niż przed miesiącem o 160,6 tys. osób (tj. o 10,9%). W
ujęciu rocznym obniżyła się ona o 179,0 tys. (w analogicznym okresie
2008 roku zanotowano jej spadek o 552,4 tys.). Z ogólnej Mimo dużego
wzrostu bezrobocia od początku bieżącego roku (o 160 tys. w styczniu i
84 tys. w lutym), początek 2009 charakteryzuje się wciąż najniższym
poziomem bezrobocia od 2005 roku, gdy stopa bezrobocia wynosiła
niemalże 20 proc. Li liczby bezrobotnych 45,2% mieszkało na w

si.

Bezrobocie

Krzywa Phillipsa

Czy istnieje zależność między inflacją a
bezrobociem. Czy rząd może np.
zwalczać bezrobocie kosztem wzrostu
inflacji

A.W Phillips, rok 1958, empiryczna
weryfikacja na danych z ok. 97 lat do 1958
roku.

Wykrył że zależność między inflacją i
bezrobociem jest odwrotnie proporcjonalna

Stopa bezrobocia

U

S

to

p

a

In

f

a

c

ji

π

U

0

Krzywa Phillipsa

Krzywa krótkookresowa Phillipsa

Naturalna stopa bezrobocie

Bezrobocie jest poniżej
stopy naturalnej ale
inflacja jest wysoka

Bezrobocie jest

powyżej

stopy naturalnej ale
inflacja jest niska.
Występuje nawet
inflacja ujemna tzn.
deflacja czyli spadek
cen

Stopa bezrobocia

U

S

to

p

a

In

f

a

c

ji

π

U

0

Krzywa Phillipsa

Krzywa krótkookresowa Phillipsa

Naturalna stopa bezrobocie

Podmioty gospodarcze nie
dają się oszukiwać
Rządowi. Wyższa inflacja
oznacza presje na płace a
to podwyższa koszty,
zmniejsza produkcje i
bezrobocie rośnie. Krzywa
krótkookresowa przesuwa
się w prawo

A

Jesteśmy w punkcie A
Inflacja jest wysoka
bezrobocie małe

Stopa bezrobocia

U

S

to

p

a

In

f

a

c

ji

π

U

0

Krzywa Phillipsa

Krzywa krótkookresowa Phillipsa

Naturalna stopa bezrobocie

W efekcie z punktu A
przesuwamy się do
punktu B gdzie bezrobocie
jest ponownie na poziomie
naturalnym ale inflacja
jest wysoka

B

A

Stopa bezrobocia

U

S

to

p

a

In

f

a

c

ji

π

U

0

Krzywa Phillipsa

Krzywa krótkookresowa Phillipsa

Naturalna stopa bezrobocie

Długookresow
a Krzywa
Phillipsa

Oznacza to, że w okresie
długim zawsze bezrobocie
wraca do stopy naturalnej
natomiast polityka rządu
może prowadzić jedynie
do wzrostu inflacji. W
okresie długim inflacja i
bezrobocie nie są
powiązane

B

A

Sytuację tę ilustruje tzw.
długookresowa krzywa
Phillipsa

Naturalna stopa bezrobocia stanowi najniższy jego poziom,
który dany kraj może utrzymywać nie ryzykując przyspieszenia
inflacji w stopniu nie do przyjęcia.

Stopa naturalna jest owym złotym środkiem pomiędzy zbyt
wysokim i zbyt niskim poziomem inflacji jest to poziom, przy
którym stopień inflacji ani nie wzrasta w następstwie
nadwyżkowego popytu, ani się nie obniża ani nie wzrasta w
następstwie nadwyżkowej podaży.

Ponieważ inflacja działa jako warunek ograniczający politykę
gospodarczą, stopą naturalną jest najniższą stopa bezrobocia,
którą można utrzymać; z praktycznego punktu widzenia
odpowiada ona wysokiemu zatrudnieniu i produktowi
potencjalnemu danej gospodarki.

Krzywa Phillipsa

Wniosek: Próby obniżenia bezrobocia w okresie krótkim
poniżej stopy naturalnej kończą się jedynie wzrostem
inflacji. (

nie mylić z obniżaniem samej stopy naturalnej co

jest możliwe w okresie długim)