NIEPEWNOŚCI POMIAROWE

zagadnienie ogólnofizyczne

Doświadczenie, a
eksperyment

o

Doświadczenie to wielokrotna obserwacja

zjawiska, w celu sformułowania prawa

ogólnego.

Takie rozumowanie nazywa się

rozumowaniem

indukcyjnym

indukcyjnym

.

o

Eksperyment to świadomie
przygotowane doświadczenie celem
weryfikacji wcześniej sformułowanej
hipotezy.

Takie rozumowanie nazywa się

wnioskowaniem

lub

dedukcją

dedukcją

.

NIEPEWNOŚĆ POMIAROWA
(BŁĄD)



dotyczy każdego pomiaru,



jest nieunikniona nawet przy
największej staranności,



zależy od używanego narzędzia
pomiarowego,



zależy od staranności człowieka,



wynika z faktu, że pomiar jest
ingerencją w świat i zmienia go.

RODZAJE BŁĘDÓW



Niepewność (błąd) systematyczna,



Niepewność (błąd) przypadkowa,



Błąd gruby

NIEPEWNOŚĆ (BŁĄD) SYSTEMATYCZNA



Najmniejsza podziałka przyrządu
pomiarowego, którym dokonywany
jest pomiar.

NIEPEWNOŚĆ (BŁĄD) PRZYPADKOWA



Błąd spowodowany np.
naciągnięciem taśmy mierniczej,
patrzeniem pod kątem na skalę,
użycie miernika innej marki itp.

BŁĄD GRUBY

Znaczna pomyłka wynikająca np. z

błędnego ustawienia skali mierników,
pomyłki odczytu typu 10 zamiast 100 itp.

Błąd ten dotyczy zazwyczaj

pojedynczych pomiarów w serii lub
wyraźnie odbiega od spodziewanych
wyników.

Takie pojedyncze pomiary należy odrzucić

lub powtórzyć pomiary całej serii.

METODY OGRANICZANIA BŁĘDÓW



wykonywanie doświadczeń przez kilku
niezależnych eksperymentatorów,



wykonywanie wielokrotnego pomiaru
przy użyciu kilku przyrządów.



stosowanie kilku metod pomiarowych
(kilku różnych doświadczeń) do
wyznaczenia tej samej wielkości
fizycznej.



prawidłowe wykonywanie pomiarów
(staranność).

ANALIZA NIEPEWNOŚCI



Odrzucenie błędów grubych lub decyzja
o powtórzeniu pomiarów.



Obliczenie średniej z wyników pomiarów
- x

śr

.



Znalezienie pomiaru najbardziej
odchylonego od średniej (największego
lub najmniejszego) - x

max

.



Obliczenie odchylenia, czyli różnicy - |
x

śr

-x

max

| = σ

WYNIK POMIARU

Wynik pomiaru zapisujemy jako

pomiar średni wraz z odchyleniem,
czyli:

x

śr

±

σ