METODY ZARZĄDZANIA PROCESAMI

PRODUKCYJNYMI

Istnieją następujące metody planowania i

sterowania produkcją:

1) sterowanie produkcją dokładne na czas (just-in-time –

JIT),

2) planowanie zapotrzebowania materiałowego (Material

Requirement Planning – MRP) oraz planowanie zasobów
produkcyjnych (Manufacturing Resource Planning –
MRP II),

3) planowanie i optymalizacja procesu produkcyjnego

(Optimized Production Technology – OPT),

4) sterowanie zorientowane na optymalne obciążenie

stanowisk pracy (Belastungsorientierte
Auftragsfreigabe – BOA).

Ad 1) System zarządzania

Ad 1) System zarządzania

produkcją dokładnie na czas

produkcją dokładnie na czas



Metoda

Metoda

just-in-time

just-in-time

(dokładnie na czas) jest

(dokładnie na czas) jest

najbardziej „rozbudowana”, bo dotyczy wielu

najbardziej „rozbudowana”, bo dotyczy wielu

aspektów funkcjonowania nie tylko produkcji, ale

aspektów funkcjonowania nie tylko produkcji, ale

całej organizacji. Może być zdefiniowana jako

całej organizacji. Może być zdefiniowana jako

filozofia zarządzania, która opiera się na

filozofia zarządzania, która opiera się na

poszukiwaniu sposobów maksymalizacji

poszukiwaniu sposobów maksymalizacji

wydajności i efektywności działania

wydajności i efektywności działania

przedsiębiorstwa poprzez wpływanie na wszystkie

przedsiębiorstwa poprzez wpływanie na wszystkie

jego obszary: zaopatrzenie, działania inżynierskie

jego obszary: zaopatrzenie, działania inżynierskie

i projektowanie, produkcję, marketing, personel

i projektowanie, produkcję, marketing, personel

oraz na kulturę organizacyjną. Ostatecznie JIT

oraz na kulturę organizacyjną. Ostatecznie JIT

wpływa również na relacje między firmą a jej

wpływa również na relacje między firmą a jej

dostawcami i odbiorcami.

dostawcami i odbiorcami.

Można wymienić kilka głównych technik

Można wymienić kilka głównych technik

stosowanych w zarządzaniu

stosowanych w zarządzaniu

just-in-time

just-in-time

:

:

Koncentrowanie działań

Koncentrowanie działań

Koncentracja na realizowaniu prostych, spójnych

Koncentracja na realizowaniu prostych, spójnych

i osiągalnych celach, związana z koncepcją

i osiągalnych celach, związana z koncepcją

„fabryka w fabryce”, gdzie przedsiębiorstwo

„fabryka w fabryce”, gdzie przedsiębiorstwo

podzielone jest ze względu na grupy produktów

podzielone jest ze względu na grupy produktów

traktowanych oddzielnie.

traktowanych oddzielnie.

Rozmieszczenie i

Rozmieszczenie i

kształtowanie

kształtowanie

przepływów

przepływów

materiałowych

materiałowych

Odpowiednia konfiguracja procesów i operacji,

Odpowiednia konfiguracja procesów i operacji,

rozmieszczenia maszyn i urządzeń w kierunku

rozmieszczenia maszyn i urządzeń w kierunku

płynnego i rytmicznego przepływu strumieni

płynnego i rytmicznego przepływu strumieni

materiałowych.

materiałowych.

Konserwacja maszyn i

Konserwacja maszyn i

urządzeń

urządzeń

Utrzymanie maszyn i urządzeń w należytym

Utrzymanie maszyn i urządzeń w należytym

stanie, tak aby osiągnąć odpowiedni poziom

stanie, tak aby osiągnąć odpowiedni poziom

niezawodności i ograniczyć do minimum awarie i

niezawodności i ograniczyć do minimum awarie i

nieplanowane przestoje remontowe.

nieplanowane przestoje remontowe.

Redukcja przezbrajania

Redukcja przezbrajania

stanowisk

stanowisk

Ograniczenie czasów przezbrajania maszyn,

Ograniczenie czasów przezbrajania maszyn,

przystosowania stanowiska do nowych operacji,

przystosowania stanowiska do nowych operacji,

zmniejszając czasy oczekiwania na operacje i

zmniejszając czasy oczekiwania na operacje i

umożliwiając wytwarzanie krótszych serii.

umożliwiając wytwarzanie krótszych serii.

Harmonizowanie

Harmonizowanie

przepływów i redukcja

przepływów i redukcja

stanów magazynowych

stanów magazynowych

Synchronizowanie przepływów Przejrzystość taki

Synchronizowanie przepływów Przejrzystość taki

sposób, aby osiągnąć optymalne wykorzystanie

sposób, aby osiągnąć optymalne wykorzystanie

parku maszynowego Przejrzystość zmniejszenie

parku maszynowego Przejrzystość zmniejszenie

zapasów międzyoperacyjnych.

zapasów międzyoperacyjnych.

Przejrzystość

Przejrzystość

Dążenie do przejrzystości procesów, działań,

Dążenie do przejrzystości procesów, działań,

procedur, aby szybko i jednoznacznie

procedur, aby szybko i jednoznacznie

identyfikować problemy i je rozwiązywać.

identyfikować problemy i je rozwiązywać.

Wprowadzenie metody

Wprowadzenie metody

just-in-time

just-in-time

przynosi

przynosi

wiele korzyści związanych z poszerzaniem

wiele korzyści związanych z poszerzaniem

elastyczności działania i wzrostem

elastyczności działania i wzrostem

produktywności systemu produkcyjnego. Są

produktywności systemu produkcyjnego. Są

to:

to:



redukcja czasu realizacji zamówienia,

redukcja czasu realizacji zamówienia,



ograniczenie nadprodukcji i redukcje zapasów,

ograniczenie nadprodukcji i redukcje zapasów,



zmniejszenie przepływu informacji i dokumentów,

zmniejszenie przepływu informacji i dokumentów,



minimalizacja odchyleń od uzgodnionych czasów

minimalizacja odchyleń od uzgodnionych czasów

realizowania zamówienia,

realizowania zamówienia,



możliwość realizacji częstszych dostaw, w

możliwość realizacji częstszych dostaw, w

mniejszych ilościach, z dostosowaniem terminów

mniejszych ilościach, z dostosowaniem terminów

dostawy pod żądanie klienta,

dostawy pod żądanie klienta,



zwiększanie asortymentów produktów,

zwiększanie asortymentów produktów,



poszerzanie możliwości kształtowania poziomów

poszerzanie możliwości kształtowania poziomów

ilościowych w poszczególnych asortymentach

ilościowych w poszczególnych asortymentach

produktów.

produktów.

Ad 2) Metody planowania

Ad 2) Metody planowania

zapotrzebowania materiałowego oraz

zapotrzebowania materiałowego oraz

planowania zasobów produkcyjnych

planowania zasobów produkcyjnych



Planowanie zapotrzebowania

Planowanie zapotrzebowania

materiałowego oraz jego rozszerzenie –

materiałowego oraz jego rozszerzenie –

planowanie zasobów produkcyjnych są

planowanie zasobów produkcyjnych są

metodami planowania związanymi z

metodami planowania związanymi z

maksymalizacją wykorzystania zdolności

maksymalizacją wykorzystania zdolności

produkcyjnych oraz innych zasobów

produkcyjnych oraz innych zasobów

wykorzystywanych w działalności

wykorzystywanych w działalności

operacyjnej i z minimalizacją stanów

operacyjnej i z minimalizacją stanów

zapasów w różnych miejscach ich

zapasów w różnych miejscach ich

powstania.

powstania.

Do korzyści płynących z

Do korzyści płynących z

wprowadzenia systemu MRP II

wprowadzenia systemu MRP II

można zaliczyć:

można zaliczyć:



obniżenie poziomu zapasów wyrobów gotowych

obniżenie poziomu zapasów wyrobów gotowych

oraz zapasów międzyoperacyjnych we wszystkich

oraz zapasów międzyoperacyjnych we wszystkich

miejscach procesy produkcyjnego,

miejscach procesy produkcyjnego,



ułatwienie planowania nowych produktów i ich

ułatwienie planowania nowych produktów i ich

wdrażania, przyspieszające sam proces

wdrażania, przyspieszające sam proces

wprowadzenia nowego wyroby do sprzedaży,

wprowadzenia nowego wyroby do sprzedaży,



wyznaczanie pewnych terminów realizacji

wyznaczanie pewnych terminów realizacji

zamówienia wraz z lepszą kontrolą przebiegu

zamówienia wraz z lepszą kontrolą przebiegu

produkcji, co pozwala na dokładne wywiązanie się

produkcji, co pozwala na dokładne wywiązanie się

z umów,

z umów,



skrócenie czasu realizacji zamówienia poprzez

skrócenie czasu realizacji zamówienia poprzez

eliminowanie zbędnych czasów nieproduktywnych.

eliminowanie zbędnych czasów nieproduktywnych.

Ad 3) Metoda planowania i

Ad 3) Metoda planowania i

sterowania produkcją – OPT

sterowania produkcją – OPT



Punktem wyjścia tej koncepcji jest zidentyfikowanie

Punktem wyjścia tej koncepcji jest zidentyfikowanie

tzw. „wąskich gardeł”, a więc miejsc, które

tzw. „wąskich gardeł”, a więc miejsc, które

ograniczają przepływ strumieni materiałowych,

ograniczają przepływ strumieni materiałowych,

materiałowych tym samym określają poziom

materiałowych tym samym określają poziom

możliwości wytwórczych systemu produkcyjnego.

możliwości wytwórczych systemu produkcyjnego.

Metoda OPT opiera się na założeniu, że zdolność

Metoda OPT opiera się na założeniu, że zdolność

„wąskich gardeł” determinują pozostały potencjał,

„wąskich gardeł” determinują pozostały potencjał,

wydłużając cykl produkcyjny odpowiednio o czas

wydłużając cykl produkcyjny odpowiednio o czas

oczekiwania na operacje.

oczekiwania na operacje.

Stąd też przepustowość „wąskim gardle” określa

Stąd też przepustowość „wąskim gardle” określa

przepustowość całego systemu. Rozplanowanie

przepustowość całego systemu. Rozplanowanie

zleceń powinno nastąpić w takiej formie, aby nie

zleceń powinno nastąpić w takiej formie, aby nie

nastąpiły przeciążenia na żadnym ze stanowisk w

nastąpiły przeciążenia na żadnym ze stanowisk w

ramach posiadanych zdolności produkcyjnych.

ramach posiadanych zdolności produkcyjnych.

Ad 4) Metoda optymalnego

Ad 4) Metoda optymalnego

obciążenia stanowisk pracy BOA

obciążenia stanowisk pracy BOA

Metod ta jest oparta na założeniu, że przy relatywnie

Metod ta jest oparta na założeniu, że przy relatywnie

niewielkiej redukcji zapasów możliwa jest

niewielkiej redukcji zapasów możliwa jest

ponadproporcjonalna redukcja czasu przebiegu procesu.

ponadproporcjonalna redukcja czasu przebiegu procesu.

Główną ideą jest takie dozowanie obciążenia, aby na

Główną ideą jest takie dozowanie obciążenia, aby na

wszystkich stanowiskach pracy osiągnąć jednakowe relacje

wszystkich stanowiskach pracy osiągnąć jednakowe relacje

średniego stanu zapasu i możliwości działania.

średniego stanu zapasu i możliwości działania.

Sam proces sterowania przebiega w trzech etapach:

Sam proces sterowania przebiega w trzech etapach:



ustalenie terminu wykonania zleceń i podział zleceń ze

ustalenie terminu wykonania zleceń i podział zleceń ze

względu na stwierdzone ograniczenia czasowe na pilne i

względu na stwierdzone ograniczenia czasowe na pilne i

mniej pilne,

mniej pilne,



określenie prawdopodobieństwa, z jakim zlecenia znajdują się

określenie prawdopodobieństwa, z jakim zlecenia znajdują się

na danym stanowisku i ewentualne przestawienie kolejności

na danym stanowisku i ewentualne przestawienie kolejności

realizowania zleceń według stopnia pilności,

realizowania zleceń według stopnia pilności,



weryfikacja urealnionych zleceń przez konfrontowanie

weryfikacja urealnionych zleceń przez konfrontowanie

skumulowanego obciążenia i ograniczeń w możliwościach

skumulowanego obciążenia i ograniczeń w możliwościach

obciążenia każdego stanowiska.

obciążenia każdego stanowiska.

METODY ZARZĄDZANIA

METODY ZARZĄDZANIA

TECHNOLOGIĄ NA POTRZEBY

TECHNOLOGIĄ NA POTRZEBY

SYSTEMU PRODUKCYJNEGO

SYSTEMU PRODUKCYJNEGO



Ogólnie technologię można zdefiniować jako

Ogólnie technologię można zdefiniować jako

metoda zadania, wykonania pracy.

metoda zadania, wykonania pracy.

Technologia zawiera wszystko to, co

Technologia zawiera wszystko to, co

potrzebne do zmiany zasobów w produkty i

potrzebne do zmiany zasobów w produkty i

usługi. Każde zadanie związane z

usługi. Każde zadanie związane z

wypełnianiem funkcji organizacyjnych jest

wypełnianiem funkcji organizacyjnych jest

realizowane za pomocą określonej

realizowane za pomocą określonej

technologii, narzędzi, maszyn urządzeń

technologii, narzędzi, maszyn urządzeń

biurowych, procesów czy też po prostu

biurowych, procesów czy też po prostu

posiadanej wiedzy lub umiejętności

posiadanej wiedzy lub umiejętności

wykonywania poszczególnych operacji.

wykonywania poszczególnych operacji.



Wykorzystanie technologii w systemie

Wykorzystanie technologii w systemie

produkcyjnym ma na celu w końcowym

produkcyjnym ma na celu w końcowym

efekcie skierowanie do klienta produktów,

efekcie skierowanie do klienta produktów,

które ze względu na swoje cechy mogą

które ze względu na swoje cechy mogą

zaspokoić jego potrzeby. Dzięki

zaspokoić jego potrzeby. Dzięki

zastosowaniu technologii w systemie

zastosowaniu technologii w systemie

produkcyjnym powstaje produkt lub

produkcyjnym powstaje produkt lub

usługa, stąd też bezpośredni związek

usługa, stąd też bezpośredni związek

„technologia – produkt” jest bardzo silny.

„technologia – produkt” jest bardzo silny.

ELASTYCZNE SYSTEMY

ELASTYCZNE SYSTEMY

PRODUKCYJNE

PRODUKCYJNE

Elastyczny system produkcyjny obejmuje następujące

Elastyczny system produkcyjny obejmuje następujące

działania: planowanie i sterowanie przepływem produkcji,

działania: planowanie i sterowanie przepływem produkcji,

sterowanie urządzeniami produkcyjnymi, sterowanie

sterowanie urządzeniami produkcyjnymi, sterowanie

procesami transportu, magazynowania i gospodarki

procesami transportu, magazynowania i gospodarki

narzędziowej oraz utrzymanie ruchu. Elastyczny system

narzędziowej oraz utrzymanie ruchu. Elastyczny system

pracy produkcyjny jest często postrzegany jako krok ku

pracy produkcyjny jest często postrzegany jako krok ku

całkowicie zautomatyzowanej, „bezzałogowej” fabryce.

całkowicie zautomatyzowanej, „bezzałogowej” fabryce.

Wszystkie działania realizowane w elastycznym systemie

Wszystkie działania realizowane w elastycznym systemie

produkcji są sprzężone i koordynowane przez dwa

produkcji są sprzężone i koordynowane przez dwa

podsystemy przepływu strumieni informatycznych:

podsystemy przepływu strumieni informatycznych:



podsystem sterowania, zawierający urządzenia i środki

podsystem sterowania, zawierający urządzenia i środki

techniczne zapewniające sterowanie przebiegiem produkcji,

techniczne zapewniające sterowanie przebiegiem produkcji,



podsystem kontroli i diagnostyk, zawierający urządzenia i

podsystem kontroli i diagnostyk, zawierający urządzenia i

środki techniczne wraz z oprogramowaniem do pomiarów i

środki techniczne wraz z oprogramowaniem do pomiarów i

diagnostyki wyrobów, narzędzi, urządzeń, a także

diagnostyki wyrobów, narzędzi, urządzeń, a także

parametrów procesu.

parametrów procesu.

EFEKTY WYKORZYSTANIA

EFEKTY WYKORZYSTANIA

ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII

ZAAWANSOWANYCH TECHNOLOGII

Do korzyści odniesionych z faktu wdrożenia komputerowo

Do korzyści odniesionych z faktu wdrożenia komputerowo

zintegrowanych systemów produkcji można zaliczyć:

zintegrowanych systemów produkcji można zaliczyć:



wzrost wykorzystania środków trwałych, związanych z lepszym

wzrost wykorzystania środków trwałych, związanych z lepszym

wykorzystaniem czasu poprzez minimalizację czasów

wykorzystaniem czasu poprzez minimalizację czasów

oczekiwania na nowe zadania, zmniejszenie czasów

oczekiwania na nowe zadania, zmniejszenie czasów

przezbrajania,

przezbrajania,



zmniejszenie kosztów pracy bezpośredniej, wynikające z

zmniejszenie kosztów pracy bezpośredniej, wynikające z

niewielkiej bezpośredniej ingerencji ludzkiej w operacje

niewielkiej bezpośredniej ingerencji ludzkiej w operacje

wykonywane w systemie,

wykonywane w systemie,



zmniejszenie zapasów w toku oraz cykli produkcyjnych wskutek

zmniejszenie zapasów w toku oraz cykli produkcyjnych wskutek

pełnej koordynacji wewnętrznej dzięki optymalnemu sterowaniu

pełnej koordynacji wewnętrznej dzięki optymalnemu sterowaniu

przepływem produkcji,

przepływem produkcji,



szybkie reagowanie na zmienne zadania produkcyjne, wynikające

szybkie reagowanie na zmienne zadania produkcyjne, wynikające

z możliwości ingerowania w system zgodni ze zmiennymi

z możliwości ingerowania w system zgodni ze zmiennymi

wymaganiami klientów,

wymaganiami klientów,



wzrost jakości produkowanych wyrobów – ograniczenie błędów

wzrost jakości produkowanych wyrobów – ograniczenie błędów

popełnianych przez ludzi, bieżące kontrolowanie procesów i

popełnianych przez ludzi, bieżące kontrolowanie procesów i

odpowiednia reakcja na ewentualne odchylenia.

odpowiednia reakcja na ewentualne odchylenia.