METODY I ZASADY
METODY I ZASADY
WYCHOWANIA
WYCHOWANIA
Iryna Nabokowa
Iryna Nabokowa
Natalia Rosiak
Natalia Rosiak
Grupa A2
Grupa A2
WYCHOWANIE
WYCHOWANIE
To wiadome organizowanie działalności
To wiadome organizowanie działalności
społeczeństwa, której celem jest wywołanie
społeczeństwa, której celem jest wywołanie
zamierzonej zmiany w osobowości wychowanka .
zamierzonej zmiany w osobowości wychowanka .
Zmiana ta obejmuje zarówno stronę poznawczo –
Zmiana ta obejmuje zarówno stronę poznawczo –
instrumentalną związaną z powstawaniem
instrumentalną związaną z powstawaniem
rzeczywistości i umiejętności oddziałowywania na
rzeczywistości i umiejętności oddziałowywania na
nią jak na stronę aksjologiczną, która polega na
nią jak na stronę aksjologiczną, która polega na
ukształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi
ukształtowaniu stosunku człowieka do świata i ludzi
jego przekonań i postaw układu wartości i celu
jego przekonań i postaw układu wartości i celu
życia .
życia .
( W.OKOŃ )
( W.OKOŃ )
METODY WYCHOWANIA
METODY WYCHOWANIA
METODY WYCHOWANIA – rozumie się na ogół jako
METODY WYCHOWANIA – rozumie się na ogół jako
systematycznie stosowane sposoby postępowania
systematycznie stosowane sposoby postępowania
wychowawczego lub powtarzalne czynności zmierzające do
wychowawczego lub powtarzalne czynności zmierzające do
urzeczywistnienia celów, jakie stawia sobie wychowawca.
urzeczywistnienia celów, jakie stawia sobie wychowawca.
(Okoń W.)
(Okoń W.)
OKREŚLANE SĄ RÓWNIEŻ JAKO :
OKREŚLANE SĄ RÓWNIEŻ JAKO :
„
„
Świadome i konsekwentnie stosowany sposób
Świadome i konsekwentnie stosowany sposób
oddziałowywania pedagogicznego na jednostkę grupę lub
oddziałowywania pedagogicznego na jednostkę grupę lub
zbiorowość, dla osiągnięcia zamierzonego celu
zbiorowość, dla osiągnięcia zamierzonego celu
wychowawczego.
wychowawczego.
(
(
Ped
Ped
agogika 2000)
agogika 2000)
KLASYFIKACJA METOD
KLASYFIKACJA METOD
WYCHOWANIA
WYCHOWANIA
NAJCZŚCIEJ DZIELI SIĘ JE NA :
NAJCZŚCIEJ DZIELI SIĘ JE NA :
METODY INDYWIDUALNE I GRUPOWE
METODY INDYWIDUALNE I GRUPOWE
METODY BEZPOŚREDNIEGO I POŚREDNIEGO
METODY BEZPOŚREDNIEGO I POŚREDNIEGO
ODDZIAŁOWYWANIA WYCHOWAWCZEGO
ODDZIAŁOWYWANIA WYCHOWAWCZEGO
METODY WPŁYWU OSOBISTEGO , SYTUACYJNEGO I
METODY WPŁYWU OSOBISTEGO , SYTUACYJNEGO I
SPOŁECZNEGO ORAZ METODY KIEROWANIA
SPOŁECZNEGO ORAZ METODY KIEROWANIA
SAMOWYCHOWANIEM
SAMOWYCHOWANIEM
METODY STRUKTURALNE I SYTUACYJNE
METODY STRUKTURALNE I SYTUACYJNE
METODY WYCHOWANIA
METODY WYCHOWANIA
NAJWAŻNIEJSZE DLA NAS BĘDĄ :
NAJWAŻNIEJSZE DLA NAS BĘDĄ :
1.
1.
METODA MODELOWANIA
METODA MODELOWANIA
2.
2.
METODA ZADANIOWA
METODA ZADANIOWA
3.
3.
METODA PERSWAZYJNA
METODA PERSWAZYJNA
4.
4.
METODA NAGRADZANIA
METODA NAGRADZANIA
5.
5.
METODA KARANIA
METODA KARANIA
6.
6.
METODA ODZIAŁYWAŃ GRUPOWYCH
METODA ODZIAŁYWAŃ GRUPOWYCH
METODA MODELOWANIA
METODA MODELOWANIA
Jedna z najbardziej skutecznych metod
Jedna z najbardziej skutecznych metod
Inaczej zwana jest METODĄ PRZYKŁADU, METODĄ
Inaczej zwana jest METODĄ PRZYKŁADU, METODĄ
DOBREGO PRZYKŁADU , METODA DZIAŁANIA WŁASNYM
DOBREGO PRZYKŁADU , METODA DZIAŁANIA WŁASNYM
PRZYKŁADEM
PRZYKŁADEM
Ludzie utrzymujący ze sobą bliski kontakt , zachowują się w
Ludzie utrzymujący ze sobą bliski kontakt , zachowują się w
podobny lub zbliżony sposób .
podobny lub zbliżony sposób .
Nauczyciele i rodzice są najczęstszym autorytetem dzieci
Nauczyciele i rodzice są najczęstszym autorytetem dzieci
„
„
W pierwszych latach swojego życia dzieci mają bezpośredni
W pierwszych latach swojego życia dzieci mają bezpośredni
kontakt tylko z rodzicami. Często bawiąc się w „dorosłych
kontakt tylko z rodzicami. Często bawiąc się w „dorosłych
ludzi”, naśladują swoich rodziców. Rodzice są dla nich
ludzi”, naśladują swoich rodziców. Rodzice są dla nich
autorytetem”.
autorytetem”.
(dziewczynka, 11lat)
(dziewczynka, 11lat)
Metoda modelowania wg
Metoda modelowania wg
Bandury
Bandury
Przez modelowania rozumie on zarówno
Przez modelowania rozumie on zarówno
odwzorowywanie, czyli przyswajanie
odwzorowywanie, czyli przyswajanie
zaobserwowanych zachowań, jak również
zaobserwowanych zachowań, jak również
nabywanie nowych zachowań lub modyfikowanie
nabywanie nowych zachowań lub modyfikowanie
zachowań dawniej już ujawnianych przez
zachowań dawniej już ujawnianych przez
obserwatora, przy czym z zakresu modelowania
obserwatora, przy czym z zakresu modelowania
wyklucza wszelkie świadome naśladowanie
wyklucza wszelkie świadome naśladowanie
modelu przez obserwatora.
modelu przez obserwatora.
Metoda modelowania wg
Metoda modelowania wg
Aronfreeda i Bronfenbrennera
Aronfreeda i Bronfenbrennera
Wg nich obserwowanie modelu
Wg nich obserwowanie modelu
pociąga za sobą upodobanie się do
pociąga za sobą upodobanie się do
niego w sposób niemal
niego w sposób niemal
odwzorowujący jego zachowanie
odwzorowujący jego zachowanie
(utożsamianie z naśladownictwem),
(utożsamianie z naśladownictwem),
bądź też w sposób bardzo różny, lecz
bądź też w sposób bardzo różny, lecz
w granicy tej samej klasy zachowań,
w granicy tej samej klasy zachowań,
czyli w wyniku modelowania.
czyli w wyniku modelowania.
Zachowania łatwo podlegające
Zachowania łatwo podlegające
modelowaniu
modelowaniu
Okazywanie przez rodziców wzajemnego
Okazywanie przez rodziców wzajemnego
zrozumienia, zaufania, udzielania sobie
zrozumienia, zaufania, udzielania sobie
pomocy, bycia wobec siebie usłużnym,
pomocy, bycia wobec siebie usłużnym,
wzajemnego zabiegania o zdrowie i
wzajemnego zabiegania o zdrowie i
dobrego samopoczucia.
dobrego samopoczucia.
Dzięki temu dzieci uczą się np.: altruizmu
Dzięki temu dzieci uczą się np.: altruizmu
do swoich rodziców, w warunkach
do swoich rodziców, w warunkach
wzajemnego odwzorowywania
wzajemnego odwzorowywania
.
.
ZACHOWANIE ŁATWO
ZACHOWANIE ŁATWO
PODLEGAJĄCE MODELOWANIU
PODLEGAJĄCE MODELOWANIU
Znaczący wpływ na proces
Znaczący wpływ na proces
modelowania pożądanych społecznie
modelowania pożądanych społecznie
i moralnie zachowań ma wpływ ma
i moralnie zachowań ma wpływ ma
okazywanie prez rodziców miłości
okazywanie prez rodziców miłości
rodzicielskiej (macierzyńskiej i
rodzicielskiej (macierzyńskiej i
ojcowskiej). Przejawia się zwłaszcza
ojcowskiej). Przejawia się zwłaszcza
w trosce o zaspokojenie potrzeb
w trosce o zaspokojenie potrzeb
biologicznych i psychicznych dziecka.
biologicznych i psychicznych dziecka.
CZYNNIKI UŁATWIAJĄCE
CZYNNIKI UŁATWIAJĄCE
MODELOWANIE
MODELOWANIE
Modelowanie zależy od wielu czynników:
Modelowanie zależy od wielu czynników:
-
Dzieci starsze są bardziej podatne niż dzieci
Dzieci starsze są bardziej podatne niż dzieci
młodsze, ponieważ ciężko jest przekonać
młodsze, ponieważ ciężko jest przekonać
młodzieńca do zachowań altruistycznych.
młodzieńca do zachowań altruistycznych.
-
Chłopcy chętniej sięgają po wzorce
Chłopcy chętniej sięgają po wzorce
zachowań męskich, a dziewczynki chętniej
zachowań męskich, a dziewczynki chętniej
po wzorce kobiece.
po wzorce kobiece.
-
Duży wpływ odgrywają osoby odgrywające
Duży wpływ odgrywają osoby odgrywające
szczególną role w ich życiu codziennym, są
szczególną role w ich życiu codziennym, są
to RODZICE, NAUCZYCIELE, STARSZE
to RODZICE, NAUCZYCIELE, STARSZE
KOLEDZY I RODZEŃSTWO
KOLEDZY I RODZEŃSTWO
METODA ZADANIOWA
METODA ZADANIOWA
Powierzanie dzieciom i młodzieży
Powierzanie dzieciom i młodzieży
konkretnych zadań, których wykonanie
konkretnych zadań, których wykonanie
prowadzi zwrotnie do konstruktywnych
prowadzi zwrotnie do konstruktywnych
zmian i zachowań i postaw pożądanych
zmian i zachowań i postaw pożądanych
z wychowawczego punktu widzenia, a
z wychowawczego punktu widzenia, a
także do wzbogacenia ich wiedzy i
także do wzbogacenia ich wiedzy i
doświadczeń w określonej dziedzinie
doświadczeń w określonej dziedzinie
działalności.
działalności.
POWIERZANIE ZADAŃ
POWIERZANIE ZADAŃ
RODZINIE
RODZINIE
-
Metoda zadaniowa powinna być
Metoda zadaniowa powinna być
szeroko stosowana zwłaszcza w
szeroko stosowana zwłaszcza w
rodzinie, np. do świadczenia sobie
rodzinie, np. do świadczenia sobie
wzajemnie usług. Przybierają one
wzajemnie usług. Przybierają one
często formy przeróżnych zadań na
często formy przeróżnych zadań na
rzecz domu i rodziny, np. utrzymanie
rzecz domu i rodziny, np. utrzymanie
porządku, przygotowywanie
porządku, przygotowywanie
posiłków, wyprowadzanie zwierząt
posiłków, wyprowadzanie zwierząt
domowych.
domowych.
POWIERZANIE ZADAŃ
POWIERZANIE ZADAŃ
RODZINIE
RODZINIE
-
Zadania w rodzinach wielodzietnych
Zadania w rodzinach wielodzietnych
W rodzinach wielodzietnych metoda ta ma
W rodzinach wielodzietnych metoda ta ma
najlepsze zastosowanie. W rodzinach
najlepsze zastosowanie. W rodzinach
takich troska o innych wynika z naturalnej
takich troska o innych wynika z naturalnej
sytuacji rodzinnej. Znajdują się tam niemal
sytuacji rodzinnej. Znajdują się tam niemal
zawsze osoby, które potrzebują pomocy.
zawsze osoby, które potrzebują pomocy.
Dzięki temu dzieci uczą się między innymi
Dzięki temu dzieci uczą się między innymi
dzielenia się z innymi, darowania winy,
dzielenia się z innymi, darowania winy,
liczenia się ze zdaniem innych,
liczenia się ze zdaniem innych,
obowiązkowości i pomagania słabszym
obowiązkowości i pomagania słabszym
.
.
Wypowiedzi uczniów o wykonywaniu
Wypowiedzi uczniów o wykonywaniu
zadań na rzecz rodziny
zadań na rzecz rodziny
„
„
Przeważnie pomagam mamie przy
Przeważnie pomagam mamie przy
przyrządzaniu posiłków, rzadziej w ich
przyrządzaniu posiłków, rzadziej w ich
gotowaniu. Pomagam także w robieniu
gotowaniu. Pomagam także w robieniu
zakupów. Dość często pomagam w
zakupów. Dość często pomagam w
sprzątaniu mieszkania. Staram się
sprzątaniu mieszkania. Staram się
również być pomocna w uprzyjemnianiu
również być pomocna w uprzyjemnianiu
życia rodzinnego, np. w urządzaniu
życia rodzinnego, np. w urządzaniu
imienin i przyjmowaniu gości.”
imienin i przyjmowaniu gości.”
(dziewczynka, lat 15)
(dziewczynka, lat 15)
Umożliwienie jedynakom wykonywania
Umożliwienie jedynakom wykonywania
działań
działań
W rodzinach jednodzietnych i
W rodzinach jednodzietnych i
dwupokoleniowych dzieci mają mniej
dwupokoleniowych dzieci mają mniej
możliwości służenia innym. Stąd też
możliwości służenia innym. Stąd też
znane są charakterystyczne cechy
znane są charakterystyczne cechy
jedynaków: egoizm, brak wrażliwości na
jedynaków: egoizm, brak wrażliwości na
potrzeby innych i „zamykanie się w
potrzeby innych i „zamykanie się w
sobie”. Aby temu przeciwdziałać można
sobie”. Aby temu przeciwdziałać można
otworzyć dla innych dzieci oraz rodzin
otworzyć dla innych dzieci oraz rodzin
zaprzyjaźnionych.
zaprzyjaźnionych.
Niedocenianie przez rodziców
Niedocenianie przez rodziców
obowiązków domowych dzieci
obowiązków domowych dzieci
Wbrew temu, o czym powyżej wspomniano,
Wbrew temu, o czym powyżej wspomniano,
rodzice uważają, że najważniejsza jest nauka
rodzice uważają, że najważniejsza jest nauka
w szkole i zwalniają dzieci z obowiązków
w szkole i zwalniają dzieci z obowiązków
domowych. Nie ulega wątpliwości, iż dzieci
domowych. Nie ulega wątpliwości, iż dzieci
które są zwolnione z obowiązków, obojętnieją
które są zwolnione z obowiązków, obojętnieją
z czasem na sprawy innych ludzi. Są też na
z czasem na sprawy innych ludzi. Są też na
ogół nie lubiane przez swych rówieśników i
ogół nie lubiane przez swych rówieśników i
mają trudności w nawiązywaniu z innymi
mają trudności w nawiązywaniu z innymi
serdecznych kontaktów
serdecznych kontaktów
.
.
POWIERZANIE ZADAŃ SZKOLE
POWIERZANIE ZADAŃ SZKOLE
Następnym bardzo wdzięcznym
Następnym bardzo wdzięcznym
terenem jest szkoła
terenem jest szkoła
Szczególnie ważne jest powierzanie
Szczególnie ważne jest powierzanie
zadań związanych z pomocą koleżeńską
zadań związanych z pomocą koleżeńską
„
„
gdy kolega nie odrobił zadania, daje
gdy kolega nie odrobił zadania, daje
mu odpisać”
mu odpisać”
„
„
pomagam koleżankom w nauce,
pomagam koleżankom w nauce,
chociaż sama nie rozumiem”
chociaż sama nie rozumiem”
Powierzanie zadań poza
Powierzanie zadań poza
rodziną i szkołą
rodziną i szkołą
Pojawiać się to może w pomocy
Pojawiać się to może w pomocy
osobą starszy, kalekim, samotnym
osobą starszy, kalekim, samotnym
Jest to bardzo istotne w wyrobieniu
Jest to bardzo istotne w wyrobieniu
postaw pozytywnych społecznych
postaw pozytywnych społecznych
oraz przygotowywaniu człowieka do
oraz przygotowywaniu człowieka do
życia dorosłego
życia dorosłego
Skuteczne powierzanie
Skuteczne powierzanie
zadań
zadań
Warunki:
Warunki:
-
Podjęcie „służby” na rzecz innych z wyboru
Podjęcie „służby” na rzecz innych z wyboru
-
Potrzeba przynoszenia ulgi i wsparcia
Potrzeba przynoszenia ulgi i wsparcia
-
Wykonywanie zadań służących dobru innych
Wykonywanie zadań służących dobru innych
-
Świadczenie rozmaitych usług wobec różnych ludzi
Świadczenie rozmaitych usług wobec różnych ludzi
-
Stopniowe uczenie się działania na rzecz dobra
Stopniowe uczenie się działania na rzecz dobra
wspólnego
wspólnego
-
Zachęta ze strony rodziców i nauczycieli
Zachęta ze strony rodziców i nauczycieli
-
Doznanie zadowolenia z powodu, iż mogli służyć
Doznanie zadowolenia z powodu, iż mogli służyć
innym
innym
Metoda perswazyjna
Metoda perswazyjna
Metoda ta jest mniej skuteczna niż
Metoda ta jest mniej skuteczna niż
zadaniowa, czy modelowa.
zadaniowa, czy modelowa.
Polega ona głównie na uświadamianiu
Polega ona głównie na uświadamianiu
dzieciom i młodzieży różnych
dzieciom i młodzieży różnych
obowiązków i powinności.
obowiązków i powinności.
Stanowi w niemałym stopniu rodzaj
Stanowi w niemałym stopniu rodzaj
słownego oddziaływania na
słownego oddziaływania na
świadomość moralną i społeczną
świadomość moralną i społeczną
dzieci.
dzieci.
Określenie perswazji i jej
Określenie perswazji i jej
skuteczność
skuteczność
Perswazja jest przekonywaniem kogoś o
Perswazja jest przekonywaniem kogoś o
czymś lub tłumaczeniem czegoś komuś.
czymś lub tłumaczeniem czegoś komuś.
Czyni się tak z zamiarem
Czyni się tak z zamiarem
spowodowania zmiany opinii,
spowodowania zmiany opinii,
przekonań i postaw jednostki lub
przekonań i postaw jednostki lub
korygowanie i wzbogacenie
korygowanie i wzbogacenie
posiadanego przez nią zasobu
posiadanego przez nią zasobu
wiadomości.
wiadomości.
Perswazja może być niejednokrotnie
Perswazja może być niejednokrotnie
źródłem głębszej refleksji etycznej, a tym
źródłem głębszej refleksji etycznej, a tym
samym stanowi czynnik motywujący
samym stanowi czynnik motywujący
dzieci i młodzieży do zachowań
dzieci i młodzieży do zachowań
społecznie i moralnie pożądanych.
społecznie i moralnie pożądanych.
Przeto zaletą przypisywaną metodzie tej
Przeto zaletą przypisywaną metodzie tej
jest możliwość uświadomienia porządku
jest możliwość uświadomienia porządku
w życiu i świecie.
w życiu i świecie.
Dzieci uczą się odróżniać dobro od zła,
Dzieci uczą się odróżniać dobro od zła,
poznają podstawowe normy i zasady
poznają podstawowe normy i zasady
moralne oraz pomagania innym.
moralne oraz pomagania innym.
Skuteczność perswazji
Skuteczność perswazji
Skuteczność perswazji w kształtowaniu
Skuteczność perswazji w kształtowaniu
zachowań jest jednak na ogół niewielka. Jeśli
zachowań jest jednak na ogół niewielka. Jeśli
równolegle z nią nie stosuje się metody
równolegle z nią nie stosuje się metody
modelowej i zadaniowej.
modelowej i zadaniowej.
Zatem nie tyle wiedza o normach,
Zatem nie tyle wiedza o normach,
wartościach, czy zasadach moralnych
wartościach, czy zasadach moralnych
warunkuje pożądane społecznie i moralnie
warunkuje pożądane społecznie i moralnie
zachowania, ile zgodne z nimi postępowanie
zachowania, ile zgodne z nimi postępowanie
rodziców, wychowawców i nauczycieli oraz
rodziców, wychowawców i nauczycieli oraz
podejmowanie przez dzieci i młodzież
podejmowanie przez dzieci i młodzież
konkretnych zadań.
konkretnych zadań.
Perswazja wsparta rozmową i
Perswazja wsparta rozmową i
dyskusją
dyskusją
W warunkach życia rodzinnego sposobem
W warunkach życia rodzinnego sposobem
perswazyjnym jest rozmowa. Za
perswazyjnym jest rozmowa. Za
najbardziej skuteczną uchodzi rozmowa
najbardziej skuteczną uchodzi rozmowa
niekierowana licząca się z osobistymi
niekierowana licząca się z osobistymi
zainteresowaniami rozmówców.
zainteresowaniami rozmówców.
Charakteryzuje się ona samorzutnością i
Charakteryzuje się ona samorzutnością i
szczerością oraz prowadzeniem jej w
szczerością oraz prowadzeniem jej w
atmosferze obopólnego zaufania i
atmosferze obopólnego zaufania i
wzajemnego zrozumienia.
wzajemnego zrozumienia.
METODA NAGRADZANIA
METODA NAGRADZANIA
Zwana również metoda WZMACNIANIA
Zwana również metoda WZMACNIANIA
POZYTYWNEGO
POZYTYWNEGO
Metoda ta polega na promowaniu zachowań
Metoda ta polega na promowaniu zachowań
pożądanych z punktu wychowawczego za pomocą
pożądanych z punktu wychowawczego za pomocą
pochwał lub nagród
pochwał lub nagród
POCHWAŁA wyraża się w formie ;
POCHWAŁA wyraża się w formie ;
ustnej
ustnej
pisemnej
pisemnej
NAGRODA ma najczęściej charakter materialny
NAGRODA ma najczęściej charakter materialny
(np. zabawek , książek ) ale również formie nie
(np. zabawek , książek ) ale również formie nie
materialnej ( np. dłuższe oglądanie telewizji )
materialnej ( np. dłuższe oglądanie telewizji )
FUNKCJE METODY
FUNKCJE METODY
NAGRADZANIA
NAGRADZANIA
Metoda nagradzania spełnia dwie funkcje :
Metoda nagradzania spełnia dwie funkcje :
1.
1.
w wyniku jej zastosowania dzieci
w wyniku jej zastosowania dzieci
dowiadują się o zgodnym z
dowiadują się o zgodnym z
oczekiwaniami dorosłych wykonaniu
oczekiwaniami dorosłych wykonaniu
określonych poleceń
określonych poleceń
2.
2.
udzielania pochwały lub nagrody jest
udzielania pochwały lub nagrody jest
czynnikiem motywującym do zachowań
czynnikiem motywującym do zachowań
społecznie i moralnie pożądanych
społecznie i moralnie pożądanych
ZASADY NAGRADZANIA
ZASADY NAGRADZANIA
WYCHOWAWCZEGO
WYCHOWAWCZEGO
należy wzmocnić jedynie przejawy zachowań pożądanych z
wychowawczego punktu widzenia natomiast celowo unikać wzmacnia
zachowań o charakterze destruktywnym i działającym na szkodę dzieci
pożądane pod względem społecznym zachowania wymagają
wzmocnień bezpośrednio po zamanifestowaniu ich przez dzieci
.Przeciwwskazane jest nagradzanie po upływie jakiegoś czasu od
pojawienia się takich zachowań
podczas wstępnych wzmocnień określonego zachowania należy
wzmocnić je za każdym razem , gdy tylko pojawi się ono w polu
widzenia dorosłego .
z chwilą gdy wzmacnianie zachowania zaczyna pojawiać się coraz
częściej i w stopniu zadowalającym , powinno się je wzmacniać w
sposób przerywany nie ciągły i systematyczny . Dzięki temu umożliwia
się dzieciom postępowanie na coraz wyższym poziomie . chodzi o to że
na pochwałę czy nagrodę trzeba zasłużyć w odpowiedni sposób .
wzmocnienie materialne np. w postaci książek , powinno się łączyć ze
wzmocnieniem w formie pochwał np: nagradzanie dziecka uśmiechem
NASTĘPSTWA METODY
NASTĘPSTWA METODY
NAGRADZANIA
NAGRADZANIA
Na ogół przyjmuje się , iż stosowanie metod
Na ogół przyjmuje się , iż stosowanie metod
nagradzania:
nagradzania:
zwiększa prawdopodobieństwo występowania
zwiększa prawdopodobieństwo występowania
oczekiwanego przez dziecko sposobu postępowania
oczekiwanego przez dziecko sposobu postępowania
pozytywnie motywuje ich do zachowań społecznie i
pozytywnie motywuje ich do zachowań społecznie i
moralnie pożądanych
moralnie pożądanych
wpływa na kreatywność i aktywność dziecka
wpływa na kreatywność i aktywność dziecka
wzmacnia poczucie ich własnej wartości i godności
wzmacnia poczucie ich własnej wartości i godności
SŁABE STRONY METODY
SŁABE STRONY METODY
NAGRADZANIA
NAGRADZANIA
dziecko ciągle nagradzane przyjmuje postawę roszczeniową
dziecko ciągle nagradzane przyjmuje postawę roszczeniową
( działa tylko interesownie )
( działa tylko interesownie )
nie wolno stosować metody nagradzania wybiórczo ( jedne
nie wolno stosować metody nagradzania wybiórczo ( jedne
dziecko zostaje za coś nagrodzone , drugie za to samo nie zostaje
dziecko zostaje za coś nagrodzone , drugie za to samo nie zostaje
nagrodzone )
nagrodzone )
metoda nagradzania osłabia u dzieci oznakę wspaniałomyślności
metoda nagradzania osłabia u dzieci oznakę wspaniałomyślności
i bezinteresowności
i bezinteresowności
pochopne stosowanie metody nagradzania , nagroda nie pełni
pochopne stosowanie metody nagradzania , nagroda nie pełni
funkcji zadośćuczynienia
funkcji zadośćuczynienia
rzadkie stosowanie tej metody nie wpływa motywująco do
rzadkie stosowanie tej metody nie wpływa motywująco do
zachowań pożądanych społecznie
zachowań pożądanych społecznie
metoda często jest stosowana w zależności od zaistniałej sytuacji
metoda często jest stosowana w zależności od zaistniałej sytuacji
albo humoru rodziców
albo humoru rodziców
metoda nagradzania nie gwarantuje natychmiastowego sukcesu
metoda nagradzania nie gwarantuje natychmiastowego sukcesu
pedagogicznego
pedagogicznego
METODA KARANIA
METODA KARANIA
inaczej zwana metodą wzmocnień negatywnych
inaczej zwana metodą wzmocnień negatywnych
jedna z najbardziej skutecznych metod modyfikacji
jedna z najbardziej skutecznych metod modyfikacji
niepożądanych społecznie zachowań
niepożądanych społecznie zachowań
jest to przykry stan napięcia psychicznego powstały w wyniku
jest to przykry stan napięcia psychicznego powstały w wyniku
udaremnienia jakiś motywów lub nie spełnieniu ich oczekiwań
udaremnienia jakiś motywów lub nie spełnieniu ich oczekiwań
metoda ta polega na oddziałowywaniu za pomocą bodźców
metoda ta polega na oddziałowywaniu za pomocą bodźców
wyraźnie awersyjnych, bądź też na pozbawianiu kogoś jakiejś
wyraźnie awersyjnych, bądź też na pozbawianiu kogoś jakiejś
rzeczy , która była pozytywna i sprawiała radość karanemu
rzeczy , która była pozytywna i sprawiała radość karanemu
Metoda karania obejmuje swoim zasięgiem różnego rodzaju zdarzenia
Metoda karania obejmuje swoim zasięgiem różnego rodzaju zdarzenia
awersyjne
awersyjne
1. wyrażanie formalnej dezaprobaty w formie upomnienia lub nagany
1. wyrażanie formalnej dezaprobaty w formie upomnienia lub nagany
2.wykluczenia z udziału w zabawie
2.wykluczenia z udziału w zabawie
3.zawężenie marginesu swobód
3.zawężenie marginesu swobód
4. pozbawienie uprawnień przywilejów i funkcji
4. pozbawienie uprawnień przywilejów i funkcji
5. odebranie rzeczy pozytywnej lub przyjemnej
5. odebranie rzeczy pozytywnej lub przyjemnej
WADY KARANIA
WADY KARANIA
nadmierne karanie wyzwala skłonności do agresji i
nadmierne karanie wyzwala skłonności do agresji i
kłamstwa
kłamstwa
modyfikuje zachowania aspołeczne na jakiś czas , ale
modyfikuje zachowania aspołeczne na jakiś czas , ale
zwiększając nasilenie
zwiększając nasilenie
karanie jest uważane za szkodliwe
karanie jest uważane za szkodliwe
funkcja sterowaniem postępowaniem człowieka dzięki
funkcja sterowaniem postępowaniem człowieka dzięki
informowaniu go o bolesnych następstwach
informowaniu go o bolesnych następstwach
niepożądanego zachowania
niepożądanego zachowania
kara fizyczna – uwłacza godności dziecka wzmaga
kara fizyczna – uwłacza godności dziecka wzmaga
agresywność i uprzedzenia wobec dorosłych
agresywność i uprzedzenia wobec dorosłych
kary stosowane niesprawiedliwie – wymierzane z
kary stosowane niesprawiedliwie – wymierzane z
chęci odwetu i w stanie zdenerwowania , by
chęci odwetu i w stanie zdenerwowania , by
uśmierzyć własne niezadowolenie .
uśmierzyć własne niezadowolenie .
ZALETY KARANIA
ZALETY KARANIA
kara naturalna – będąca nieuniknioną
kara naturalna – będąca nieuniknioną
częścią zachowania niepożądanego ( np.
częścią zachowania niepożądanego ( np.
przejedzenia się )
przejedzenia się )
metoda karania może doprowadzić do
metoda karania może doprowadzić do
porządnej zmiany w zachowaniu dziecka
porządnej zmiany w zachowaniu dziecka
przez tzw. „ wygaszenie „ – polega na
przez tzw. „ wygaszenie „ – polega na
nie dostarczaniu wzmocnień
nie dostarczaniu wzmocnień
pozytywnych ( np. nagrody lub pochwały)
pozytywnych ( np. nagrody lub pochwały)
WARUNKI SKUTECZNEGO
WARUNKI SKUTECZNEGO
KARANIA
KARANIA
pozytywny stosunek karanego do karzącego
pozytywny stosunek karanego do karzącego
karanie powinno być poprzedzone
karanie powinno być poprzedzone
wyjaśnieniem szkodliwości popełnionego czynu
wyjaśnieniem szkodliwości popełnionego czynu
i na czym polega wina karanego „ postąpiłeś
i na czym polega wina karanego „ postąpiłeś
niewłaściwie i zasłużyłeś na karę „
niewłaściwie i zasłużyłeś na karę „
dyskretne wymierzanie kary ( nie na oczach
dyskretne wymierzanie kary ( nie na oczach
osób trzecich i w sposób bezduszny )
osób trzecich i w sposób bezduszny )
kary nie należy stosować za każdym razem gdy
kary nie należy stosować za każdym razem gdy
dziecko nie zrobi czegoś co jest od niego
dziecko nie zrobi czegoś co jest od niego
wymagane , ponieważ może nie umieć wykonać
wymagane , ponieważ może nie umieć wykonać
danej czynności ( musi się najpierw nauczyć )
danej czynności ( musi się najpierw nauczyć )
METODY ODDZIAŁOWYWAŃ
METODY ODDZIAŁOWYWAŃ
GRUPOWYCH
GRUPOWYCH
Zachęcenie dzieci do działań zespołowych
Zachęcenie dzieci do działań zespołowych
Tworzenie grup w klasach w celu
Tworzenie grup w klasach w celu
omówienia jakiegoś wspólnego działania
omówienia jakiegoś wspólnego działania
lub wykonania pracy
lub wykonania pracy
Umożliwienie dzieciom czynnego udziału
Umożliwienie dzieciom czynnego udziału
w zajęciach
w zajęciach
Tworzenie zespołów stałych lub doraźnych
Tworzenie zespołów stałych lub doraźnych
Zalecany wiek do tworzenia zespołów to
Zalecany wiek do tworzenia zespołów to
10 rok życia
10 rok życia
FAZY TWORZENIA ZESPOŁÓW
FAZY TWORZENIA ZESPOŁÓW
Zespoły powstają w 4 fazach następujących po sobie :
Zespoły powstają w 4 fazach następujących po sobie :
Uwrażliwienie dziecka na wspólne zaspokojenie
Uwrażliwienie dziecka na wspólne zaspokojenie
określonych potrzeb
określonych potrzeb
Odpowiednie określenie składu osobowego zespołu ( często
Odpowiednie określenie składu osobowego zespołu ( często
nauczyciel podpowiada by zespoły się nie różniły )
nauczyciel podpowiada by zespoły się nie różniły )
Faza wyłaniania się grupowych .( nie zachodzi gdy są oni
Faza wyłaniania się grupowych .( nie zachodzi gdy są oni
mianowani od góry )
mianowani od góry )
W fazie czwartej następuje aktywizowanie grupowych do
W fazie czwartej następuje aktywizowanie grupowych do
określonych działań
określonych działań
KORZYŚCI METODY
KORZYŚCI METODY
ODDZIAŁOWYWANIA GRUPOWEGO
ODDZIAŁOWYWANIA GRUPOWEGO
Uatrakcyjniania prowadzenie zajęć z udziałem dzieci
Uatrakcyjniania prowadzenie zajęć z udziałem dzieci
Dodaje im odwagi w przejawianiu swojej aktywności i
Dodaje im odwagi w przejawianiu swojej aktywności i
samodzielności
samodzielności
Uczy współpracy z innymi
Uczy współpracy z innymi
Pozwala przezwyciężyć nieśmiałość , egoistyczną
Pozwala przezwyciężyć nieśmiałość , egoistyczną
rywalizację oraz chęć dominowania
rywalizację oraz chęć dominowania
Pozwala na lepsze poznanie i rozumienie uczniów
Pozwala na lepsze poznanie i rozumienie uczniów
Uczniowie zachowują się w sposób bardziej naturalny w
Uczniowie zachowują się w sposób bardziej naturalny w
działalności grupowej
działalności grupowej
METODA ORGANIZOWANIA
METODA ORGANIZOWANIA
DZIAŁALNOŚCI
DZIAŁALNOŚCI
SAMORZĄDOWEJ
SAMORZĄDOWEJ
Nazywana metodą rozwijania samorządności oraz
Nazywana metodą rozwijania samorządności oraz
społecznej interreakcji
społecznej interreakcji
Pozwala na wzmożony współudział w decydowaniu o
Pozwala na wzmożony współudział w decydowaniu o
wspólnych sprawach
wspólnych sprawach
Odbywa się to na teranie szkoły w ramach funkcjonowania
Odbywa się to na teranie szkoły w ramach funkcjonowania
samorządu
samorządu
Metoda ta sprzyja :
Metoda ta sprzyja :
Uczeniu się dzieci demokratycznych form współżycia
Uczeniu się dzieci demokratycznych form współżycia
społecznego
społecznego
Kształtowaniu się w nich postaw świadczących o gotowości
Kształtowaniu się w nich postaw świadczących o gotowości
do zachowań prospołecznych i bezinteresownych
do zachowań prospołecznych i bezinteresownych
METODA ORGANIZOWANIA
METODA ORGANIZOWANIA
DZIAŁALNOŚCI
DZIAŁALNOŚCI
SAMORZĄDOWEJ
SAMORZĄDOWEJ
Głębszemu pojmowaniu przez uczniów odpowiedzialności
Głębszemu pojmowaniu przez uczniów odpowiedzialności
moralnej znaczenie autorytetu , prawa do odrębności
moralnej znaczenie autorytetu , prawa do odrębności
przekonań , tolerancji dla innych , zdolności do empatii i
przekonań , tolerancji dla innych , zdolności do empatii i
rozwijania „wyższych uczuć”.
rozwijania „wyższych uczuć”.
Zapewnieniu im poczucia godności i wolności osobistej jako
Zapewnieniu im poczucia godności i wolności osobistej jako
osób prywatnych i członków grupy
osób prywatnych i członków grupy
zapewnieniu im poczucia bezpieczeństwa
zapewnieniu im poczucia bezpieczeństwa
ZAGROŻENIA METODY
ZAGROŻENIA METODY
Nadużywanie współzawodnictwa jako formy aktywizacji
Nadużywanie współzawodnictwa jako formy aktywizacji
samorządu
samorządu
nadmiar aktywności i odpowiedzialności dzieci tj nie liczenie
nadmiar aktywności i odpowiedzialności dzieci tj nie liczenie
się z ich realnymi możliwościami
się z ich realnymi możliwościami
Pozostawienie ich samym sobie
Pozostawienie ich samym sobie
Osiągnięcie rzeczowych wyników kosztem strat
Osiągnięcie rzeczowych wyników kosztem strat
wychowawczych
wychowawczych
Przerost ingerencji wychowawczej ze strony wychowawcy
Przerost ingerencji wychowawczej ze strony wychowawcy
podejmowanie zbyt wielu zadań
podejmowanie zbyt wielu zadań
niebezpieczeństwo przynależności do zbyt wielu ogniw
niebezpieczeństwo przynależności do zbyt wielu ogniw
samorządności
samorządności
Nadmiernie rozbudowany samorząd
Nadmiernie rozbudowany samorząd
METODA WSPÓŁUDZIAŁU
METODA WSPÓŁUDZIAŁU
UCZNIÓW W ORGANIZOWANIU
UCZNIÓW W ORGANIZOWANIU
LEJCJI
LEJCJI
Możliwe jest zastosowanie w organizowaniu lekcji zarówno w
Możliwe jest zastosowanie w organizowaniu lekcji zarówno w
planowaniu jak i przygotowaniu , prowadzeniu i ocenianiu .
planowaniu jak i przygotowaniu , prowadzeniu i ocenianiu .
Dzięki tej metodzie uczniowie :
Dzięki tej metodzie uczniowie :
Chętnie uczą się i angażują w rozwiązywanie problemów
Chętnie uczą się i angażują w rozwiązywanie problemów
z łatwością nawiązują dobry kontakt z nauczycielem
z łatwością nawiązują dobry kontakt z nauczycielem
Okazują przychylny stosunek do szkoły , klasy , nauki i
Okazują przychylny stosunek do szkoły , klasy , nauki i
nauczycieli
nauczycieli
Zachowują się spontanicznie i zdyscyplinowanie
Zachowują się spontanicznie i zdyscyplinowanie
Mają wysoką samoocenę i poczucie możliwości
Mają wysoką samoocenę i poczucie możliwości
Wykazują wzrost pomysłowości
Wykazują wzrost pomysłowości
przejawiają gotowość do kierowania własnym rozwojem
przejawiają gotowość do kierowania własnym rozwojem
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
PLANOWANIU LEKCJI
PLANOWANIU LEKCJI
1.
1.
Uświadomienie znaczenia ich współudziału w planowaniu
Uświadomienie znaczenia ich współudziału w planowaniu
lekcji
lekcji
2.
2.
Przedstawienie uczniom przygotowanego przez
Przedstawienie uczniom przygotowanego przez
nauczyciela projektu planu lub samodzielne
nauczyciela projektu planu lub samodzielne
przygotowanie go w klasie
przygotowanie go w klasie
3.
3.
Ustosunkowanie się ucznia od ułożonego planu
Ustosunkowanie się ucznia od ułożonego planu
4.
4.
Sformułowanie ostatecznej wersji planu i uzyskanie na nią
Sformułowanie ostatecznej wersji planu i uzyskanie na nią
zgody klasy
zgody klasy
5.
5.
wypowiedzi uczniów dotyczące możliwości czynnego
wypowiedzi uczniów dotyczące możliwości czynnego
przez nich włączenia się do realizacji
przez nich włączenia się do realizacji
6.
6.
Podsumowanie przez nauczyciela wypowiedzi uczniów
Podsumowanie przez nauczyciela wypowiedzi uczniów
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
PRZYGOTOWANIU LEKCJI
PRZYGOTOWANIU LEKCJI
Przygotowanie lekcji w pracy zespołowej odbywa się w zespołach:
Przygotowanie lekcji w pracy zespołowej odbywa się w zespołach:
1.
1.
DORAŹNYCH –przygotowanie tylko jednej lekcji , zespoły 2-3
DORAŹNYCH –przygotowanie tylko jednej lekcji , zespoły 2-3
osobowe , po wykonaniu zadania zespoły przestają istnieć
osobowe , po wykonaniu zadania zespoły przestają istnieć
2.
2.
STAŁE – przygotowane na czas dłuższy , uczestnicy spełniają
STAŁE – przygotowane na czas dłuższy , uczestnicy spełniają
funkcji ekspertów w danej dziedzinie . Zespoły te przyjmują
funkcji ekspertów w danej dziedzinie . Zespoły te przyjmują
nazwę Np.” przyrodników” „ bibliotekarzy” , „biologów „
nazwę Np.” przyrodników” „ bibliotekarzy” , „biologów „
Zadania jakie wykonują zespoły to:
Zadania jakie wykonują zespoły to:
Wywiady
Wywiady
Inscenizacje
Inscenizacje
Gazetki
Gazetki
Przygotowanie i prowadzenie lekcji
Przygotowanie i prowadzenie lekcji
Wymyślanie prac domowych
Wymyślanie prac domowych
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓWW
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓWW
PROWADZENIU LEKCJI
PROWADZENIU LEKCJI
Zajęcia prowadzone przez uczniów są przeprowadzone
Zajęcia prowadzone przez uczniów są przeprowadzone
metodą problemowo-zespołową . Przejawem tak
metodą problemowo-zespołową . Przejawem tak
przeprowadzonej lekcji są :
przeprowadzonej lekcji są :
Tworzenie sytuacji problemowej
Tworzenie sytuacji problemowej
Ustalenie i formułowanie problemów
Ustalenie i formułowanie problemów
Rozwiązywanie problemów w formie dyskusji
Rozwiązywanie problemów w formie dyskusji
Podsumowanie lekcji
Podsumowanie lekcji
Zaproponowanie klasie zadania domowego
Zaproponowanie klasie zadania domowego
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
WSPÓŁUDZIAŁ UCZNIÓW W
OCENIANIU LEKCJI
OCENIANIU LEKCJI
Ostatnim etapem współudziału uczniów w organizowaniu
Ostatnim etapem współudziału uczniów w organizowaniu
lekcji jest jej OCENIANIE .
lekcji jest jej OCENIANIE .
Podczas oceniania koncentrujemy się na :
Podczas oceniania koncentrujemy się na :
Poprawność przebiegu lekcji
Poprawność przebiegu lekcji
Zachowaniu uczniów
Zachowaniu uczniów
aktywności uczniów
aktywności uczniów
Samodzielności uczniów
Samodzielności uczniów
BIBLIOGRAFIA
BIBLIOGRAFIA
M. Łobocki „Teoria wychowania w
M. Łobocki „Teoria wychowania w
zarysie”
zarysie”
M. Łobocki „ ABC wychowania „
M. Łobocki „ ABC wychowania „
KONIEC!!!
KONIEC!!!
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ! ;-)
DZIĘKUJEMY ZA UWAGĘ ! ;-)